به نام خدايي كه در اين نزديكي است اصول اپيدميولوژي دانشجويان بهداشت عمومي

1. به نام خدايي كه در اين نزديكي است اصول اپيدميولوژي دانشجويان بهداشت عمومي فرزانه مباشري- عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي فسا

2. شاخص های بهداشتی و اندازه گیری های اساسی در اپیدمیولوژی مطالب اصلی مورد بحث: • معرفی اندازه گیری ها و میزان های مهم بهداشتی در اپیدمیولوژی • ابزارها و روش های اندازه گیری در اپیدمیولوژی • روش های محاسبه میزان ها و نسبت های میرایی و موالید • روش های استاندارد کردن • میزان های ابتلا (میزان بروز و شیوع بیماری)، انواع و نحوه محاسبه آن ها • رابطه بین بروز و شیوع و موارد استفاده از این میزان ها

3. اندازه گيري ها در اپيدميولوژي • اندازه گيري مواليد • اندازه گيري مرگ • اندازه گيري ابتلاء • اندازه گيري ناتواني • اندازه گيري حضور، عدم حضور، يا توزيع عوامل محيطي، عوامل مرتبط يا قابل انتساب به بيماري • اندازه گيري نيازهاي درماني، مراقبت هاي بهداشتي، مصارف خدمات بهداشتي و ساير عوامل مرتبط با سلامت • اندازه گيري متغيرهاي جمعيت شناختي

4. ابزارهای اندازه گیری در اپیدمیولوژی ارزش دادن به اندازه هاي خام: • نسبت ها (Ratios) • تناسب ها یا سهم ها (Proportions) • ميزان ها (Rates)

5. Ratio Example: • Male/Female • WBC/RBC

6. Proportion A proportion is a ratio Example: • Male/Male + Female • Part/All

7. Rate Is often a proportion, with an added dimension Number of cases or events occurring during a given time period * k Population at risk during the same time period

8. مفهوم صورت و مخرج کسر • صورت کسر • مخرج کسر • در رابطه با جمعیت • جمعیت وسط سال • جمعیت در معرض خطر • شخص- زمان • شخص- فاصله • زیرگروه های جمعیت • در رابطه با کلیه وقایع

9. میزان ها انواع میزان ها در اپیدمیولوژی • میزان های خام • میزان های اختصاصی • میزان های تطبیق یافته

10. Dear God; thanks for the break time

11. ميزان هاي مهم در اپيدميولوژي birth rates(ميزان خام تولد، میزان باروری اختصاصی) Morbidity rates(ميزان بروز، ميزان شيوع) Mortality rates(ميزان خام مرگ، ميزان اختصاصی مرگ، ميزان كشندگي بیماری، میزان بقا، نسبت مرگ و میر)

12. میزان ها و نسبت های میرایی • میزان خام مرگ • میزان های اختصاصی مرگ • میزان های اختصاصی بیماری یا علت • میزان های اختصاصی مرتبط با گروه های خاص • میزان کشندگی بیماری • میزان بقا • تناسب مرگ و میر

13. Mortalityrates ميزان خام مرگ Crude death rate تعداد مرگ در طی یک سال 1000 * جمعیت وسط سال 13

14. Mortalityratesمیزان های اختصاصی مرگ (Specific Death Rate)

15. Mortalityrates

16. Mortalityrates میزان مرگ و میر تناسبی(Proportional Mortality Rate) تعداد مرگ های ناشی از یک بیماری در طول یکسال1000* مجموع تعداد مرگ ها به هر دلیلی در طول همان سال 16

17. میزان های تطبیق شده یا استاندارد روش های استاندارد کردن میزان ها کدام اند؟ جمعیت استاندارد چیست؟ مفهوم میزان مرگ استاندارد شده چیست؟ مفهوم نسبت مرگ و میر استاندارد شده چیست؟

18. استاندارد کردن مستقیم انتخاب یک جمعیت استاندارد تعیین میزان های اختصاصی سنیِ جمعیت اصلی برآورد تعداد مرگ منتظره در هر گروه سنیِ جمعیت اصلی تقسیم تعداد کل مرگ های منتظره بر تعداد کل جمعیت استاندارد

19. استاندارد کردن غیر مستقیم Standardized Mortality Ratio (SMR) تعداد مرگ های مشاهده شده 100* تعداد مرگ های منتظره

20. Birthrates ميزان خام تولد Crude birth rate n تعداد تولد زنده در طی یک سال 10* جمعیت وسط سال 20

21. Birthrates میزان باروری اختصاصی سنی (ASFR) n تعداد موالید زنده در هر گروه سنی زنان 10* جمعیت زنان آن گروه سنی در وسط سال 21

22. میزان های ابتلا جنبه های سه گانه ابتلا به بیماری فراوانی بیماری مدت بیماری شدت بیماری

23. میزان های ابتلا چه ارزشی دارند؟؟؟ توصیف گستردگی و ماهیت بیماری در جامعه و کمک به اولویت بندی های بهداشتی ارائه اطلاعات جامع تر، مناسب تر و صحیح تر نسبت به میزان های میرایی نقطه شروع بررسی های سبب شناختی ضروری برای پایش و ارزشیابی فعالیت های مبارزه با بیماری ها

24. Morbidityrates ميزان بروز بيماريDisease Incidence Rate تعداد موارد جدید یک بیماری در دوره ای از زمان * k متوسط جمعیت در خطر در آن دوره زمانی ميزان شیوع بيماريDisease Prevalence Rate تعداد موارد موجود یک بیماری در زمان خاص * k جمعیت در خطر در آن زمان

25. Disease Incidence Rate موارد جديد رخداد يك بيماري به ازاي جمعيت در معرض خطر بيماري در يك دوره زماني معين • ميزان بروز تجمعي (Incidence Cumulative) • تراكم بروز (Incidence Density)

26. ميزان بروز بر مبناي شخص (بروز تجمعي) و میزان بروز بر مبناي شخص-زمان (تراكم بروز) 26

27. میزان های اختصاصی بروز • میزان حمله بیماری (Attack Rate) • میزان حمله ثانوی بیماری (Secondary Attack Rate)

28. Be relax for few minutes

29. ميزان شيوع بيماري (Disease Prevalence Rate) تعداد موارد موجود بيماري در يك جمعيت در خطر • شيوع لحظه اي Point prevalence • شيوعدوره ايPeriod prevalence • شيوع تمامي عمر Lifetime prevalence

30. اطلاعات مورد نياز براي محاسبه ميزان هاي بروز و شيوع اطلاعات مربوط به وضعيت سلامت افراد تعريف دقيق مورد بيماري تعداد دقيق افرادي كه به بيماري مبتلا شده اند، و يا تعداد دفعات رخداد بيماري، مرگ، تولد (Numerator) تعداد افراد در معرض خطر بيماري(Denominator) دوره زماني مشاهده بيماري يا زمان انجام اندازه گيري

31. موارد استفاده از میزان بروز • مطالعه سبب شناختي بيماريها؛ بخصوص بیماری های حاد. چرا؟ • بيان احتمال يا خطر ابتلا به بيماري در جامعه • تعيين احتمال گسترش يك بيماري خاص در يك دوره زماني مشخص • کاربرد در مقايسه بين دو جامعه • با اهمیت در مطالعات مربوط به كنترل و پيشگيري

32. موارد استفاده از میزان شیوع • براي تعيين حجم مشكل در جامعه؛ بخصوص بيماريهاي مزمن • بيان بار اضافي برخي خصوصیات يا حالاتدر جمعيت • تعيين نيازهاي مربوط به مراقبت هاي بهداشتي در جامعه • برنامه ريزي و مديريت تسهيلات بهداشتي-درماني و نيروي انساني مورد نياز • پايش برنامه هاي كنترل بيماريهاي مزمن

33. برخي نكات مهم ميزان بروز و شیوع بيماري بروز معادل موارد جديد و شيوع معادل موارد قديم و جديد بيماري است. در اندازه گيري ميزان بروز ابتدا بايد جمعيتي را مشخص كرد، آن ها را در يك دوره زماني معين تعقيب (پيگيري) نمود تا موارد بروز اشكار شوند. شيوع محصول مجموع موارد بروز در دوره هاي زماني گذشته است كه هنوز به بيماري مبتلا هستند. اندازه گيري کدام آسان تر است؟ اهمیت کدام بیشتر است؟ با استفاده از ميزان هاي بروز و شيوع مي توان متوسط مدت بيماري را نيز تعيين كرد.

34. رابطه بین بروز و شیوع متوسط دوره بیماری * بروز ~ شیوع