Ankara, Mart 2018

1. Ortak Piyasa Düzeni (OPD) Gerekliliklerine Uyum için Strateji Geliştirilmesi Teknik Yardım Projesi • TR2014/AG/10-A1-01/001 • Bu proje, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından ortak finanse edilmektedir Sınıflandırmanın tarihçesi, sınıflandırma eğilimleri, mevcut durum ve uygulama ile ilgili bazı hususlarSınıflandırma eğitimi Mart 2018 Ankara, Mart 2018

2. Alt sınıflar • Birden fazla sistem kullanılmaktadır • Hiç alt sınıf olmaması • Tüm konformasyon ve yağ örtüsü sınıfları için ana sınıf başına üç alt sınıf • Ana sınıf başına iki alt sınıf (örn. Birleşik Krallık 4h ve 4L) • Kategoriye göre alt sınıf uygulaması (örn. Hollanda’da Z kategorisinde yağ örtüsü için alt sınıf kullanılmamaktadır) • Ana sınıfa göre alt sınıf uygulaması (örn. S sınıfı için alt sınıf yok)

3. Lisans alma şartları Örnek: Hollanda’daki durum Uygulamalı sınav Konformasyon Yağ örtüsü 50 karkas: Doğru sınıflandırma 10 puan 10 puan Bir alt sınıf hatası 5 puan 6 puan İki alt sınıf hatası -10 puan -8 puan Üç alt sınıf hatası -25 puan -20 puan Konformasyonda dengesizlik olması halinde puanlar daha da düşer 1 - 5 arası karkas başına 2 puan 6 - 10 arası karkas başına 3 puan 11 - 15 arası karkas başına 4 puan 16 - 20 arası karkas başına 5 puan 21 - 25 arası karkas başına 6 puan Diğer yöndeki bir hata ile telafi edilmeyen alt sınıf hatalarının her biri için Hem konformasyon hem de yağ örtüsü için geçer puan asgari 300’dür. Teorik sınav: Sınıflandırma ve işleme ile ilgili bir dizi soru

4. Sonuç örnekleri Konformasyon Yağ Örtüsü Doğru 36*10= 360 puan 32*10=320 puan 1 alt sınıf çok yüksek: 7*5= 35 puan 9*6= 54 puan 1 alt sınıf çok düşük: 2*5= 10 puan 2*6= 12 puan 2 alt sınıf çok yüksek: 3*-10= -30 puan 3*-8= -24 puan 2 alt sınıf çok düşük: 2*-10= -20 puan 4*-8= -32 puan Dengesizlik 7-2=5 5*-2= -10 puan Toplam 50 karkas 345 puan 330 puan Aday uygulamalı sınavı geçmiştir -------------------------------------------------------------------------------------------- Doğru 32*10= 320 puan 34*10=340 puan 1 alt sınıf çok yüksek: 8*5= 40 puan 7*6= 42 puan 1 alt sınıf çok düşük: 2*5= 10 puan 2*6= 12 puan 2 alt sınıf çok yüksek: 4*-10= -40 puan 3*-8= -24 puan 2 alt sınıf çok düşük: 4*-10= -40 puan 4*-8= -32 puan Dengesizlik 8-2=6 6*-3= -18 puan Toplam 50 karkas 272 puan 338 puan Aday uygulamalı sınavdan başarısız olmuştur

5. Sınıflandırmanın spesifik unsurları - Hollanda örneği (1) Bakanlık, tüm büyükbaş hayvanların (Z, A, B, C, D ve E kategorileri) ve domuzların sınıflandırmasını yapmak üzere bir kuruluş ile anlaşmıştır. Halihazırda sözleşmeye taraf olan kuruluş Kiwa-Comore’dir. Bakanlık, domuzlar için tek bir derecelendirme ekipmanının (CGM) kullanımına izin vermektedir. Halihazırda domuz sektörü daha fazla sayıda derecelendirme ekipmanının kullanımına izin verilmesi talebinde bulunmuştur. Kas gelişimi ile ilgili ek sınıflandırma (AA, A, B ve C). Gıda Güvenliği Kuruluşudenetçileri tarafından yerinde kontrol ve değerlendirmeler yapılmaktadır. Hollanda’da domuzların sınıflandırılmasına 1960’lı yıllarda başlanmıştır. 1988 yılına kadar sınıflandırma işlemi Müdahale kurulu tarafından gerçekleştirilmiştir. Özel bir kuruluş olan CBS (Kesim Hizmetleri Merkez Ofisi - Central Office Slaughterservices) 1988 yılında bu görevi devralmıştır. Kontrollerin tarafsız bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için Kalite Yönetim Sınıflandırma Komisyonu (CKC - Comission Quality Management Classification) kurulmuştur. CKC, büyükbaş hayvan ve domuz sınıflandırması ile ilgili denetimleri izleyerek sınıflandırıcılara lisans vermektedir. Yine 1988 yılında Hollanda HGP2 ile otomatik sınıflandırmaya geçiş yapmış, bunu HGP7 takip etmiş ve 2013 itibariyle CGM Probu kullanılmaya başlanmıştır.

6. Sınıflandırmanın spesifik unsurları - Hollanda örneği (2) Büyükbaş hayvanların sınıflandırılması 1970’li yılların başında başlamış olup, bu bağlamda 6 konformasyon ve 4 yağ sınıfından oluşan ulusal sistem kullanılmıştır. Hollanda, 1980’lerin başında SEUROP sistemine geçiş yapmıştır. Danaların sınıflandırılmasında ayrı bir SEUROP sistemi kullanılmaktadır. Dana sektöründe, renk sınıflandırması için ayrı bir sistem kullanılmaktadır. Minolta tarafından geliştirilen bu kamera sistemi, her karkasın et rengini belirlemektedir. Danaların sınıflandırılması, Hollanda için önemli olan dana endüstrisinin bir girişimidir. Sınıflandırma ve denetim çalışmaları KIWA-Comore personeli tarafından yürütülmektedir.

7. Sınıflandırmanın spesifik unsurları - Polonya örneği (1) Sınıflandırma işlemi kesimhane personeli tarafından gerçekleştirilmektedir. Sınıflandırıcıların tamamı lisans sahibidir. İlgili onaylar, Tarım ve Gıda Kalitesi Denetim Birimi tarafından verilmektedir. Domuz karkası sınıflandırma cihazları (Ultra-Fom 300, CGM, IM-03, Auto-Fom, CSB Image-Meater ve ZP yöntemi) Polonya’daki kesimhanelerde kullanılmak üzere onaylanmıştır. Tarım ve Gıda Kalitesi Denetim Birimi denetçileri tarafından yerinde kontroller ve değerlendirmeler yapılmaktadır.

8. Sınıflandırmanın spesifik unsurları - Polonya örneği (2) Kesimhaneler 1993 yılında domuz karkaslarının derecelendirilmesinde kullanılan cihazı (EUROP sistemini kullanan Ultra Fom 100) kullanmaya başlamışlardır. Elektronik cetvellerin yanı sıra birkaç optik ve iğneli cihaz da kullanılmaya başlanmıştır. 1998 yılı itibariyle, 220 kesimhane ithal cihaz kullanırken 4’ü ulusal et değerlendirme cihazlarını tercih etmiştir. Bunlar Avrupa Birliği’nin şartlarını karşılamasa da, sınıflandırmanın ve tedarikçilerle yağsız et içeriği üzerinden sözleşme yapılmasının yaygınlaşması, ortalama yağsız et içeriği seviyesinde önemli bir artış görülmesine katkıda bulunmuştur. Domuz karkaslarında 1995 yılında %44 olan ortalama yağsız et içeriği 2003 yılında %51’e yükselmiştir.

9. Sınıflandırmadaki eğilimler (1) Büyükbaş Hayvan: Otomatik derecelendirme teknikleri daha fazla rağbet görmeye başlamıştır. Polonya’da yeni bir test beklenmektedir; Bu tekniklerin daha tarafsız olduğu düşünülmektedir. Ayrıca bu teknikler, sıyırma randımanı gibi diğer unsurlara ilişkin öngörülerde de bulunabilmektedir. Et rengi gibi diğer kalite unsurları da kullanılacaktır. Halihazırda dana endüstrisinde kullanılmaktadır. Domuzlar: Manuel problar yerine video analizi ve/veya ultrasonik ölçümler yapan otomatik sistemler getirilecektir. Kalitenin artmasına bağlı olarak (%57 S ve %34 E) alt sınıflarda daha fazla ayrım. Birçok ödeme sistemi, yağsız et yüzdesi (%) üzerinden ya da yalnızca kas veya yağ kalınlığına dayanılarak. Küçükbaş hayvan: Otomatik derecelendirme tekniklerinin kullanılması??

10. Sınıflandırmadaki eğilimler (2) Domuz endüstrisinde ana amaç et üretimidir. Endüstri, yağsız et yüzdesini S sınıfı için %57’ye, E sınıfı için ise %34’e yükseltmiştir.Bu sebeple sınıfların yeniden bölünmesi istenmiş ve yeni mevzuat çerçevesinde sınıflar yeniden bölünmüştür. Büyükbaş hayvan sektöründe birçok ülkenin ana amacı süt üretimidir. Sektör, et almak için yetiştirilen ırkların et yüzdesini artırmaya çalışsa da büyükbaş hayvanların büyük bir kısmı süt sığırıdır. Bu sebeple büyükbaş hayvanların tamamında et yüzdesinin artırılması için gerçek bir eğilim bulunmamaktadır. Ayrıca küçükbaş hayvan sektöründe, et üretiminin yanı sıra yün ve süt üretimi gibi diğer hedefler de bulunmaktadır.

11. Sınıflandırmadaki eğilimler (3) Bazı durumlarda diğer unsurlar sınıflandırma sonuçlarını etkilemektedir. Örneğin Belçika’da büyükbaş hayvan sektörünün S sınıfında oldukça yüksek bir yüzdeye ulaşmasının sebebi Belçika Mavisinde kaydedilen büyük gelişmedir. Ancak bu durum büyük bir dezavantajı da beraberinde getirmiştir: Çift kaslı buzağılar doğumda sorunlara sebep olunca hayvancılık sektörü daha hafif buzağılara yönelmek zorunda kalmış bu da S sınıfında azalmaya sebep olmuştur. P sınıfındaki artışın sebebinin, belirli süt ırklarının (Holstein Friesian) sayısındaki artış olması ihtimali yüksektir.

12. Sınıflandırmadaki eğilimler (4) ,

13. Domuzların sınıflandırılmasındaki eğilimler (2)Karkas kalitesindeki artış ve sınıflandırılan karkas yüzdesi (%) - (1)

14. Domuzların sınıflandırılmasındaki eğilimler (2)Karkas kalitesindeki artış ve sınıflandırılan karkas yüzdesi (%) - (2)

15. Domuzların sınıflandırılmasındaki eğilimler (2)Kesimhane sayısındaki azalma – POLONYA (3)

16. Domuzların sınıflandırılmasındaki eğilimler (2)Karkas kalitesindeki artış ve sınıflandırılan karkas yüzdesi (%) - (3)

17. Domuzların sınıflandırılmasındaki eğilimlerKarkas kalitesindeki artış ve sınıflandırılan karkas yüzdesi (%) - POLONYA (4) Ankara, Mart 2018

18. Domuzların sınıflandırılmasındaki eğilimlerKarkas kalitesindeki artış ve sınıflandırılan karkas yüzdesi (%) - POLONYA (5)

19. Domuzların sınıflandırılmasındaki eğilimlerSınıflandırmaya dayanılarak satın alınan karkas sayısındaki artış – POLONYA (6)

20. Büyükbaşların sınıflandırılmasındaki eğilimlerKesimhane sayısındaki azalma - POLONYA (1)

21. Büyükbaşların sınıflandırılmasındaki eğilimlerSınıflandırılan karkaslardaki artış - POLONYA (2)

22. Büyükbaşların sınıflandırılmasındaki eğilimlerSınıflandırmaya dayanılarak satın alınan karkas sayısındaki artış – POLONYA (3)

23. İlginiz için teşekkürlerSorusu olan?

24. Bu yayının içeriği tamamen NIRAS IC Sp. z o.o. sorumluluğundadır ve hiçbir şekilde Avrupa Birliği'nin görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yayın Avrupa Birliği mali desteği ile hazırlanmıştır.