Viðskiptabréf

1. Viðskiptabréf • Framsal kröfu • Nýr eigandi færa sama rétt og sá gamli • En hvaða rétt fær nýji eigandinn • Mikil óvissa um almennar kröfur • Reglur um ákveðnar tegundir krafna • Viðskiptabréf • Bréfið segir til um réttinn – aðeins þarf að lesa bréfið

2. Viðskiptabréf/2 • Dæmi: • A gefur út skuldabréf til B fyrir kr. 1.000. • B borgar A kr. 200. Krafan lækkar í 800 • Ef B kvittar ekki fyrir afborguninni á bréfið og bréfið er selt. • Nýr eigandi eignast 1.000 krónu kröfu á A

3. Viðskiptabréf/3 • Eigandi viðskiptabréfs • Löglegur eigandi, óslitin röð framsala • Getur krafist greiðslu • Þarf bara að framvísa bréfinu • Einnig í dómi

4. Skuldabréf • Skilgreining • Einhliða, skrifleg yfirlýsing útgefanda um skyldu hans til að greiða öðrum peninga. • skuldaviðurkenning • greiðsluloforð • reglur á víð og dreif í lögunum • reglur byggjast þó fyrst og fremst á venju

5. Skuldabréf/2 • Nafnbréf • Gefin út á ákveðinn mann • Handhafabréf • Gefin út á handhafa • Formbundið • Skuldarupphæð, bókstöfum og tölustöfum • taka fram vexti, gjalddaga

6. Skuldabréf/3 • Handhafabréf • Handhafi bréfsins þarf að sýna bréfið til þessa skuldari geti greitt það • Afborganir af skuldabréfum • Kvitta þarf fyrir afborgunum á bréfið sjálft • annars getur þurft að borga tvisvar • Einnig að gefa kvittun

7. Skuldabréf/4 • Lokagreiðsla • Lánardrottinn á að skila bréfinu með áritaðri kvittun. • Skuldara heimild að fresta greiðslu ef hann fær ekki kvittun

8. 17.kafli laga um einkamál • Ef tekið er fram í texta skuldabréfs að reka megi mál skv. 17. kafla EML þá: • Takmarkaðar varnir fyrir dómi • Varnir: • mál sé höfðað af röngum aðila eða ranglega beint að skuldara • aðili sé ólögráða • undirskrift fölsuð eða skjal falsað

9. 17.kafli EML/2 • Ákvæði um að heimilt sé að gera aðför til fullnustu kröfu án undangengins dóms • Skuldabréfin þurfa þá að vera vottuð • Ef skuldabréf er tryggt með veði í fasteign • Nauðungarsala heilmil án undangengins dóms eða aðfarar • skilyrði: ákveðin upphæð, þinglýst og það tekið fram í bréfinu að nauðungarsala megi fara fram

10. Skuldabréf/5 • Stimpilgjald • stimpla innan tveggja mánaða frá útgáfudegi • bankar og sparisjóðir • veðskuldabréf hjá sýslumanni • Þinglýsing • veðskuldabréf • tvírit, sérstakur pappír, vottar

11. Framsal skuldabréfs • Nafnbréf • sá sem á bréfið verður alltaf að skrifa nafn sitt á bréfið við framsal (þegar hann selur það öðrum) • Tvenns konar framsal • fullkomið framsal • eyðuframsal

12. Framsal skuldabréfs/2 • Fullkomið framsal • Framseljandi ritar á bréfið (sá sem á bréfið) • nafn nýs eiganda (þess sem framselt er til) • sitt nafn undir • Nafnbréf verður að framselja með fullkomnu framsali • Dæmi: • Skuldabréf þetta er framselt til Jóns Jónssonar, Björg Björnsdóttir

13. Framsal skuldabréfs/3 • Eyðuframsal • Framseljandi (seljandi) ritar aðeins nafn sitt aftan á bréfið. • Aðeins handhafa skuldabréf má framselja með eyðuframsali • Réttaráhrif • Réttindi flytjast milli manna • Sá sem hefur skbr. er talinn réttur eigandi ef hann sannar rétt sinn með óslitinni röð framsala

14. Víxlar • Víxlar eru viðskiptabréf • Víxillög nr. 93/1933 • Notaðir í viðskiptalífinu • Mikið notaðir í milliríkjaviðskiptum • Víxlar eru lánsskjöl • Óvanalega strangar reglur • 17. gr.EML

15. Víxlar/2 • Tvenns konar víxlar • Víxill á hendur öðrum manni • Er í ávísunarformi • Skrifleg áskorun frá einum manni, útgefanda, á hendur öðrum manni, greiðanda, um að hann samþykki að greiða þriðja manni peninga • Greiðandi samþykkir með áritun á víxilinn = samþykkjandi • Eigin víxill • Er í skuldabréfaformi • Útgefandinn greiðir sjálfur víxilfjárhæðina á gjalddaga

16. Form víxils • Ströng formskilyrði. • Orðið víxill skal standa í meginmáli skjals • Upphæð greiðslu (aðeins peningar ekki hlutir) • bókstafir, tölustafir – annað hvort eða hvort tveggja • Nafn greiðanda • greiðandi verður ekki víxilskuldari fyrr en hann hefur samþykkt víxilinn • Gjalddagi • ef enginn gjalddagi – greiðist við sýningu • Greiðslustaður • ef ekki getið þá á heimili greiðanda

17. Form víxils/2 • Nafn viðtakanda • Ekki handhafa • Framselja má til handhafa • Útgáfustaður • Ef ekki getið, þá er það heimilisfang útgefanda • Útgáfudagur • Nauðsynlegt • Ef rangar dagsetningar= víxill ógildur • Nafn útgefanda • Verður að vera í formi undirskriftar • Undirritun í heimildarleysi – sá verður skuldbundinn

18. Víxilskuldarar • Víxill á hendur öðrum manni • Víxilskuldarar eru: • Samþykkjandi • greiðandi eru orðinn víxilskuldari þegar hann hefur ritað nafn sitt á víxilinn sem samþykkjandi • Útgefandi • við undirritun. Víxilskyldan verður ekki virk fyrr en hann afhendir öðrum víxilinn • Ábekingar • Þeir sem ábyrjast greiðslu víxilsins

19. Víxilskyldur • Ábyrgð víxilskuldara • Samþykkjandi, útgefandi og ábekingar • einn fyrir alla og allir fyrir einn (in solidum) • hver þeirr sem er getur þurft að borga • Ófjárráða getur ekki orðið víxilskuldari • nafn hans hefur þá ekki gildi • ábyrgð hinna óbreytt

20. Skyldur samþykkjanda • Aðalskuldari • Samþykkjandi • ábyrgist greiðsluna á gjalddaga • hefur ekki víxilrétt gegn útgefanda eða ábekingum • Aukaskuldarar • útgefandi og ábekingar • Ábyrgjast öllum þeim sem síðar eignast víxilinn að hann verði greiddur

21. Skyldur samþykkjanda/2 • Víxilhafi • Verður fyrst að rukka aðalskuldara • Framvísar víxlinum á réttum stað og réttum tíma • afsögn – nema ef ritað er á víxil “án afsagnar”

22. Framsal víxils • Viðskiptabréf – geta gengið kaupum og sölum • Framsal • með áritun – án áritunar • fullkomið framsal – eyðuframsal • rík ábyrgð framseljenda • ábyrgist greiðslu gagnvart þeim sem rita síðar á víxilinn • eigandi í góðri trú • getur krafist greiðslu þrátt fyrir að víxli hafi verið stolið

23. Greiðsla víxils • Víxlihafi getur krafist greiðslu ef: • lögleg heimild • framsölin í óslitinni röð • Greiðandi: • árituð kvittun á víxilinn • Ef ekki greiddur • afsegja – nema “án afsagnar” • málshöfðun - 17.kafli EML – • eða aðför án undangengins dóms (þarf að tilgreina á víxlinum) • takmarkaðar varnir (sjá bls.102 og 93)

24. Fyrning víxilréttar • 3 ár • kröfur á samþykkjanda • 1 ár • kröfur á útgefanda og framseljendum • 6 mánuðir • Körfur framseljenda á hendur öðrum framseljendum (frá þeim tíma sem hann greiddi víxilinn)

25. Víxlar • Ógilding • glataður víxill ógiltur með dómi • nýr víxill gefinn út • Stimplun • stimpilskylda – stimpilgjald • skattur sem rennur í ríkissjóð • stimpla innan tveggja mánaða frá útgáfu • annars hækkað gjald

26. Tékkar • Viðskiptabréf • Formskilyrði • Svipaðar reglur og um víxla • Greiðsluskjal • Form tékka • Tékki í meginmáli • Skilyrðislaus tilmæli um greiðslu peninga • Nafn banka eða sparisjóðs • Greiðslustaður • Útgáfustaður og dagur • Undirskrift

27. Tékkar/2 • Nafnbréf eða handhafabréf • Tékkaskuldarar • útgefandi og framseljendur • banki er ekki tékkaskuldari • útgefandi á að hafa innstæðu í bankanum • varðar refsingu ef ekki er innstæða

28. Tékkar/3 • Greiðsla • við sýningu – greiðsludagur óþarfur • framvísa innan 30 daga hér á landi • bankinn þarf ekki að greiða eftir þann frest • hins vegar hefur bankinn heimild til greiðslu • tékkinn stílaður á nafn – framselja • útgefandi getur afturkallað tékka

29. Strikun tékka • Tvö strik • almenn strikun • ekkert skráð milli strikanna • til banka skráð milli strikanna • sérstök strikun • nafn tiltekins banka • breyta má almennri strikun í sérstaka eftir á Landsbanki Íslands

30. Strikun tékka/2 • Áhrif • almenn strikun • banki greiðir öðrum banka eða • viðskiptamanni sínum • sérstök strikun • bankinn má bara greiða hinum tiltekna banka • ef hinn tiltekni banki er greiðslubankinn þá má hann greiða viðskiptamanni sínum • dæmi: Íslandsbanki stendur í strikuninni • bara hægt að fá tékkann greiddan þar • Íslandsbanki fær síðan tékkannn greiddan hjá greiðslubanka