Selekcja sportowa Dr hab. Tadeusz Ambroży AWF Kraków

1. Selekcja sportowaDr hab. Tadeusz AmbrożyAWF Kraków

3. Struktura rzeczowa treningu sportowego zbiór informacji o zawodniku, planowanie, kształtowanie sprawności motorycznej, kształtowanie techniki, kształtowanie taktyki, przygotowanie psychiczne i teoretyczne, odnowa biologiczna, kontrola skuteczności treningu, zawody sportowe

4. Struktura czasowa treningu sportowego Wewnętrzna organizacjia pracy (wyrażająca się w stosowaniu makrocykli, okresów treningowych, mezocykli, mikrocykli i poszczególnych jednostek treningowych)

5. Etapy szkolenia sportowego

6. Przedziały wiekowe w poszczególnych etapach szkolenia różnią się dla poszczególnych dyscyplin a charakter tych etapów przedstawiony jest w poniższej tabeli: Etapy szkolenia Zadania etapowe Kierunek działań Wstępny qwywołanie zainteresowania aktywnością fizyczną qstymulowanie przez wysiłek ukierunkowanego rozwoju fizycznego qwybór dyscypliny qdoskonalenie cech istotnych qwychowanie qtrenowanie qwspółzawodniczenie Ukierunkowany (podstawowy) qostateczny wybór dyscypliny qdoskonalenie cech istotnych qkształcenie specjalistyczne qI klasa sportowa qtrenowanie qwspółzawodniczenie qwychowanie Specjalny (mistrzowski) qmaksymalizowanie poziomu cech istotnych qprzekształcenie uzyskanego potencjału na wynik na poziomie światowym qwspółzawodniczenie qtrenowanie qwychowanie

7. Selekcja sportowa • Selekcja do sportu wyczynowego to zespól działań zmierzających do wybrania najbardziej utalentowanych osobników, rokujących osiągnięcie wysokich rezultatów sportowych oraz kwalifikowanie ich do kolejnych etapów treningu. • Selekcja jest więc procesem ciągłym, związanym z przebiegiem szkolenia i walki sportowej, przy czym jej kryteria zmieniają się i zaostrzają w miarę wzrostu zaawansowania sportowego.

8. Celem doboru i selekcji jest wybór jednostek posiadających optymalne warunki somatyczne, psychiczne i motoryczne do uzyskania w przyszłości wysokich wyników sportowych.

11. Aby racjonalna selekcja była możliwa, konieczne jest określenie czynników determinujących osiąganie najwyższych sukcesów w danej konkurencji, czyli dokonanie charakterystyki takiego zawodnika, którego właściwości zapewniają mu te sukcesy. W tym celu należy dokonać ilościowych ocen najbardziej istotnych cech najlepszych zawodników i śledzić zachodzące w nich zmiany w miarę rozwoju sportowego. • Winny to być zarówno cechy uwarunkowane genetycznie (stabilne), jak i właściwości w dużym stopniu podlegające wytrenowaniu.

12. Model procesu selekcji (strategia postępowania selekcyjnego) Wieloletni proces doboru i selekcji powinien obejmować następującą kolejność działania: ·określenie modelu cech mistrzostwa sportowego w danej dyscyplinie czy konkurencji, tzw. modelu mistrza; ·„przetłumaczenie” optymalnego modelu na jego odpowiednik dziecięcy; ·określenie wymagającego czasu szkolenia na dojście do strefy pierwszych sukcesów; na ogół przyjmuje się za pierwszy sukces uzyskanie poziomu klasy mistrzowskiej; ·ustalenie odpowiednich kryteriów oraz norm dla poszczególnych lat treningu i określenie w ten sposób etapowych modeli czy też profili wymogów specjalistycznych nieodzownych do osiągnięcia poziomu zaawansowania odpowiadającego kolejnym szczeblom rozwoju sportowego; wymogi te muszą uwzględniać konieczne tempo kształtowania stanu wytrenowania na tle możliwości rozwojowych ustroju; ·dobór kandydatów odpowiadających wymogom modelowym; ·sprawdzanie w praktyce szkoleniowej słuszności dokonywanego wyboru i eliminowanie osób nie potwierdzających rokowania.

14. Kryteria selekcji • ·budowa somatyczna (wysokość ciała, masa ciała, proporcje komponentów tkankowych itd. ) • ·uzdolnienia ruchowe decydujące o łatwości, dokładności i trwałości uczenia się; • ·dyspozycyjne psychiczne do uprawnienia sportu (odporność psychiczna, motywacja, ambicja, poziom zrównoważenia emocjonalnego itd. ); • ·sprawność fizyczna rozumiana jako stopień wykorzystania potencjału podstawowych cech motorycznych; • ·wiek i wynik sportowy – wynik sportowy jest najbardziej kompleksowym wskaźnikiem, w którym znajdują odzwierciedlenie zarówno wszelkie predyspozycje rozwojowe, jak i stopień wykorzystania nabytych sprawności i umiejętności; cennych informacji dostarcza obserwacja przyrostu wyniku sportowego osobnika na tle wyników w populacji; ocena wyników jednostki musi się odbywać na tle wskaźnika jego wieku rozwojowego.

16. Proces selekcji można podzielić na 4 etapy. I etap, który można nazwać doborem wstępnym, polega na tym, że stosuje się badania i próby prognostyczne mające na celu ujawnienie uzdolnień do sportu w ogóle, czyli takich, które mogą mieć znaczenie w wielu dyscyplinach sportowych. Mogą to być zatem np, próby oceniające niektóre cechy somatyczne, predyspozycje koordynacyjne czy predyspozycje szybkościowe i wytrzymałościowe. II etap, czyli dobór właściwy, polega na 2-3-letniej lub nawet dłuższej obserwacji młodzieży w trakcie wszechstronnego szkolenia sportowego, w celu wykrycia uzdolnień do różnych dyscyplin na podstawie szybkości przyrostu cech i elementów determinujących wyniki w tych dyscyplinach. III etap (selekcja właściwa) występuje w czasie kwalifikowania zawodników do specjalistycznego etapu treningu. Jego celem jest wybór najlepszych zawodników do szkolenia specjalnego w wybranej dyscyplinie sportowej. IV etap (selekcja specjalistyczna) ma miejsce przed fazą doskonalenia sportowego zawodników i osiągnięciem przez nich mistrzostwa sportowego w określonych dyscyplinach.

17. System selekcji sportowej

18. Dziękuję za uwagę