IMPRESJONIZM

1. IMPRESJONIZM ZAŁOŻENIA, DZIEŁA, TWÓRCY autor: Katarzyna Jarkiewicz

2. SPIS TREŚCI • podwaliny kierunku • powstanie kierunku • założenia kierunku • realizacja • twórcy impresjonizmu • impresjoniści polscy • pokłosie impresjonizmu

3. PODWALINY KIERUNKU • sprzeciw wobec akademizmu szkoły paryskiej, • zainteresowanie dokonaniami optyki (upowszechnienie się prawa Cheyrela, które głosi, iż oko widząc jakąś barwę zawsze wytwarza barwę przeciwstawną, co w konsekwencji prowadzi do tego, że położone obok siebie na obrazie dwie dowolne barwy oko widzi jako wzajemnie maksymalnie zróżnicowane),

4. PODWALINY KIERUNKU 3. prekursorską rolę w stosunku do impresjonizmu odegrało malarstwo angielskich artystów Williama Turnera i Johna Constable'a oraz wskazówki malujących w plenerze artystów Szkoły Barbizońskiej (m.in.Gustava Courbeta i Jeana Francoisa Milleta), 4. dzięki kontaktom ze sztuką Wschodu, a zwłaszcza z drzeworytem japońskim, impresjoniści zerwali z perspektywą linearną i zaznaczali głębię kompozycji jedynie za pomocą barwy.

5. POWSTANIE KIERUNKU Nazwa „impresjoniści” to sarkastyczne określenie grupy artystów sformułowane przez krytyka Louisa Leroya w piśmie Chiarivari, odnoszące się do słynnego obrazu Claude’a Moneta: Impresja - wschód słońca. Został on wystawiony wraz z innymi pracami grupymalarzy, studiujących w Atelier Gleyère oraz w Académie Suisse, w paryskim atelier fotograficznym Nadaraw 1874 roku.

6. Impresja – wschód słońca Claude Monethttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Claude_Monet%2C_Impression%2C_soleil_levant%2C_1872.jpg

7. POWSTANIE KIERUNKU Impresjoniści nie tworzyli żadnej grupy formalnej i nie wydawali manifestów; byli grupą twórców niezależnych i solidarnych zarazem. W latach 1874 – 1886 wystawiali osiem razy swoje prace w Paryżu prezentując główne założenia kompozycyjne i tematyczne kierunku.

8. ZAŁOŻENIA KIERUNKU Metodą twórcząimpression ("wrażenia") jest utrwalenie w dziele sztukiindywidualnych, przelotnych i trudnych do określenia wrażeń i stanów psychicznych (artysta „rejestruje” pędzlem to, co widzi i jak widzi, odchodzi od przesadnie wiernego, a nieraz i wyidealizowanego sposobu przedstawiania rzeczywistości na rzecz szybko zanotowanego gwałtownymi pociągnięciami lub uderzeniamipędzla wrażenia).

9. REALIZACJA Impresjoniści propagowali maksymalne zbliżenie do natury poprzez studia plenerowe oraz subiektywne utrwalanie zjawisk jednostkowychprowadzone w oświetleniu naturalnym i w trakcie obserwacji zmian koloru w zależności od pory dnia.

10. REALIZACJA Główne tematy, takie jak pejzaż i martwa natura, należało namalować tak jak się je dostrzegało w danej chwili, respektując zamgloną warstwę powietrza i eliminując zarówno koloryt lokalny, jak również czerń cienia, który w malarstwie impresjonistycznym był utrwalany w błękitach.

11. REALIZACJA W celu oddania bogactwa wrażeń barwnych impresjoniści posługiwali się metodą dywizjonizmu, polegającą na tworzeniu plamy barwnej z kładzionych oddzielnie obok siebie drobnych, nieregularnych plamek farby i ograniczeniu palety do czystych barw widma słonecznego.

12. REALIZACJA Plamki farb wzajemnie oddziałują na siebie i przy patrzeniu na obraz z pewnej odległości łączą się w siatkówce oka patrzącego, wywołując wrażenie intensywnych, świetlistych plam barwnych, niemożliwych do osiągnięcia przez mieszanie farb na palecie.

13. TWÓRCY IMPRESJONIZMU Edouard Manet - nazwany "ojcem" impresjonistów, nigdy nie stosował metody dywizjonistycznej i nie brał udziału w wystawach impresjonistów, choć jak większość artystów tego kierunku fascynował się japońskim drzeworytem; pod koniec życia z powodu choroby oczu malował pastelami.

14. TWÓRCY IMPRESJONIZMU W 1863 roku jury Oficjalnego Salonu odrzuciło jego dwa obrazy: Śniadanie na trawiei Olimpię uznając je za skandaliczne, dlatego artysta wystawił je w Salonie Odrzuconych. Inne dzieła artysty to: Balkon, Chłopiec z piszczałką,Barka Moneta.

15. Śniadanie na trawie Édouard Manethttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Edouard_Manet_024.jpg

16. Olimpia Édouard Manethttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Edouard_Manet_038.jpg

17. TWÓRCY IMPRESJONIZMU Claude Monet - analizował współzależność światła i koloru, wprowadził zasadę dywizjonizmu i ograniczenie palety do barw widma słonecznego. Duże znaczenie miała jego podróż do Anglii w czasie wojny francusko – pruskiej w 1870 roku, kiedy poznał dzieła Johna Constable'a i Williama Turnera.

18. TWÓRCY IMPRESJONIZMU W 1873 założył pływające atelier na łodzi w celu lepszej obserwacji pejzaży znad Sekwany. Po 1890 roku tworzył serie obrazów przedstawiające ten sam motyw w różnym oświetleniu, np. Dworzec Saint Lazare, Katedra w Rouen,Wenecja, Nenufary. często zacierał kontury tworząc na wpół abstrakcyjne formy złożone z drobnych barwnych plam.

19. Katedra w Rouen Claude Monethttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Claude_Monet_033.jpg

20. Japoński mostekClaude Monethttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Claude_Monet-Waterlilies.jpg

21. TWÓRCY IMPRESJONIZMU August Renoir- we wczesnym okresie swej twórczości malował głównie realistyczne sceny figuralne w ciemnej gamie barwnej, którą rozjaśnił i zróżnicował pod wpływem studiów plenerowych, tematykę stanowiły martwe natury, portrety, pejzaże.

22. TWÓRCY IMPRESJONIZMU Po 1881 roku, dzięki podróży do Włoch, zmienił styl i częściowo odszedł od impresjonizmu, koncentrując się bardziej na rysunku wygładził fakturę i ograniczył paletę do chłodnych tonów; po tym klasycyzującym okresie, ok. 1890 roku powrócił do światła i koloru, tym razem z przewagą ostrych czerwieni. Główne prace to: Maki,Moulin de la Galette, Huśtawka, Śniadanie wioślarzy.

23. Moulin de la GaletteAugust Renoirhttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Galette-Renoir.jpg

24. HuśtawkaAugust Renoirhttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Auguste_Renoir_-_La_Balan%C3%A7oire.jpg

25. TWÓRCY IMPRESJONIZMU Edgar Degas- interesował go problem ruchu baletnic,koni i jeźdźców, podejmował również temat kobiet podczas toalety, stosował barwy lokalne, często posługiwał się techniką pasteli, podczas pracy korzystał ze zdjęć fotograficznych, bowiem w przeciwieństwie do innych impresjonistów nie malował w plenerze. Reprezentatywne obrazy to: Dżokeje przed biegiem, Klasa tańca, Kąpiel, Absynt, Błękitne tancerki.

26. TancerkaEdgar Degashttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Edgar_Germain_Hilaire_Degas_018.jpg

27. MiednicaEdgar Degashttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Edgar_Germain_Hilaire_Degas_032.jpg

28. TWÓRCY IMPRESJONIZMU Camille Pissarro - malował głównie pejzaże, widoki Paryża i jego okolic, nacechowane subtelnym kolorytem i przesycone światłem, często ożywiał obrazy postaciami przechodniów lub wieśniaków pracujących w polu. Główne prace to: Dyliżans w Louveciennes, Czerwone dachy, Kobieta na polu, Bulwar Montmartre nocą, Jesienny sad.

29. Bulwar MontmartreCamille Pissarrohttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Camille_Pissarro_007.jpg

30. TWÓRCY IMPRESJONIZMU Alfred Sisley -malarz francuski pochodzenia angielskiego, malował głównie pejzaże z okolic Paryża, odznaczające się delikatnym kolorytem, oddające przejrzystość powietrza, grę refleksów świetlnych na wodzie i śniegu. Niektóre prace to: Widok Montmartre, Powódź w Port-Marly, Śnieg w Louveciennes, Kanał w Loing.

31. Powódź w Port-MarlyAlfred Sisleyhttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Alfred_Sisley_062.jpg

32. TWÓRCY IMPRESJONIZMU Bertha Morisot- malowała nastrojowe sceny z postaciami kobiet i dzieci, obrazy wyróżniające sięmigotliwością i srebrzystymświatłem.

33. KołyskaBertha Morisothttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Berthe_Morisot_008.jpg

34. IMPRESJONIŚCI POLSCY We francuskiej wersji kierunek został przeniesiony do Polski przez Józefa Pankiewicza i Władysława Podkowińskiego, bliskie impresjonizmowi było malarstwo Aleksandra Gierymskiego, Olgi Boznańskiej, Leona Wyczółkowskiego.

35. W altanieAleksander GierymskiPrawa autorskie: Witold Raczunas, za: http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Gierymski_A/Images/W_altanie.jpg

36. Portret dziewczynkiJózef PankiewiczPrawa autorskie: Witold Raczunas, za: http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Pankiewicz/Images/Portret_dziewczynki.jpg

37. Łubin w słońcuWładysław PodkowińskiPrawa autorskie: Witold Raczunas, za: http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Podkowinski/Images/Lubin_w_sloncu.jpg

38. Dziewczynka z chryzantemamiOlga BoznańskaPrawa autorskie: Witold Raczunas, za: http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Boznanska/Images/Dziewczynka_z_chryzantemami.jpg

39. Rybacy brodzącyLeon WyczółkowskiPrawa autorskie: Witold Raczunas, za: http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Wyczolkowski/Images/Rybacy_brodzacy.jpg

40. POKŁOSIE IMPRESJONIZMU Ok. roku 1880 doszło do zreformowania impresjonizmu przez Georges'a Seurata poprzez zastąpienie lirycznej improwizacji ścisłą metodą budowania obrazu z wykorzystaniem naukowych zdobyczy optyki, analizy światła i koloru, fizjologii i psychologii widzenia.

41. POKŁOSIE IMPRESJONIZMU Zwolennicy neoimpresjonizmu, m.in. Camille Pissarro, Paul Signac, Henri Cross, pierwszą wystawę zorganizowali w Salonie Niezależnych w 1884 roku, w płótnach swych stosowali zasadę dywizjonizmu i technikę pointylizmu polegającą na malowaniu drobnymi punktami czystej farby - najsłynniejszym obrazem neoimpresjonizmu jest La grande Jatte Seurata.

42. POKŁOSIE IMPRESJONIZMU Technikę pointylistyczną stosował również Paul Signac w dziele Źółte żagle oraz Georges Seurat w pracy Niedzielne popołudnie na wyspie Grande Jatte.

43. Niedzielne popołudnie na wyspie Grande JatteGeorges Seurathttp://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Georges_Seurat_-_Un_dimanche_apr%C3%A8s-midi_%C3%A0_l%27%C3%8Ele_de_la_Grande_Jatte.jpg

44. POKŁOSIE IMPRESJONIZMU W latach 1886-1895 nastąpił odwrót od impresjonizmu, i powstanie kierunku postimpresjonistycznego, który reprezentowali silnie zindywidualizowani twórcy: Vincent van Gogh, Paul Gauguin, Paul Cézanne oraz Henri Toulouse-Lautrec (ten ostatni zachował najwięcej elementów impresjonistycznych).

45. POKŁOSIE IMPRESJONIZMU Postimpresjoniści kontynuowali kolorystyczne poszukiwania, a zarazem odrzucili wiele zasad pierwotnego impresjonizmu, starali się uwolnić obraz od naśladownictwa natury, czyli koncepcji mimesis, kładli nacisk na autonomiczność dzieła malarskiego.

46. BIBLIOGRAFIA Prezentacje wykonano na podstawie: S. Sproccati, Przewodnik po sztuce. Artyści i ich dzieła. Style i kierunki od XIV wieku do współczesności, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2003, The impressionists. Handbook. A history of impressionism. The life and works, London 1999.