BOŻE NARODZENIE

1. BOŻE NARODZENIE

2. Boże Narodzenie jest świętem stałym, wypadającym 25 grudnia. Zostało ustanowione w celu upamiętnienia narodzin Jezusa. Czas oczekiwania, trwający cztery tygodnie nazywany jest adwentem. W polskiej tradycji w czasie adwentu odprawiana jest codziennie msza św. wotywna zwana Roratami. W czasie Rorat pali się przy ołtarzu specjalna ozdobna świeca zwana "świecą roratną".      Oczywiście 25 grudnia nie jest dokładną datą narodzin Jezusa, która nie jest znana. Biblia podaje jedynie, że Jezus urodził się zimą w lichej stajence pod Betlejem. Datę tę wybrano jednak nieprzypadkowo. Na długo przed narodzinami Chrystusa pod koniec grudnia odbywały się różne pogańskie święta związane z przesileniem zimowym, które zwiastowało nadejście wiosny. Boże Narodzenie miało być swoistą konkurencją dla pradawnych pogańskich obrzędów.      W polskiej tradycji Boże Narodzenie poprzedza Wigilia.

3. WIGILIA

4. Wigilia jest dniem poprzedzającym Boże Narodzenie, kończącym czas adwentu. W wigilię Bożego Narodzenia radosny nastrój łączy się z pokutą. Tradycja nakazuje spotkanie przy wspólnej wieczerzy po zabłyśnięciu na niebie pierwszej gwiazdki - symbolizującej Gwiazdę Betlejemską.      Choć zgodnie z prawem kościelnym nie ma obowiązku postu w tym dniu, to jednak zwyczajowo, zwłaszcza w Polsce, stosuje się tradycyjny post ścisły. Wieczerzę rozpoczynamy od przełamania się opłatkiem i złożenia sobie życzeń, a także modlitwy i odczytania fragmentu Ewangelii dotyczącego narodzin Jezusa.      Na wigilijnym stole powinno znaleźć się 12 potraw, które są różne w zależności od regionu kraju. Należy jednak dbać o to, by nie zabrakło na nim żadnego z płodów ziemi. Każdej potrawy należy spróbować, bo zapewnia to szczęście w nadchodzącym roku. W Polsce po wigilijnej wieczerzy przychodzi pora na obdarowywanie się prezentami.

5. CHOINKA

6. Choinka, bez której trudno wyobrazić sobie dzisiaj Święta Bożego Narodzenia, ma w naszym kraju krótką historię.       Zwyczaj ustawiania w domu ustrojonego drzewka (najczęściej świerku lub jodły) przywędrował do Polski wraz z niemieckimi protestantami na przełomie XVIII i XIX wieku. Początkowo znany był jednak jedynie w dużych miastach, na wsi pierwsze choinki pojawiły się dopiero w latach dwudziestych XX wieku. Polskim pierwowzorem choinki była tzw. "podłaźniczka", czyli gałąź świerkowa lub jodłowa wieszana u powały izby, którą dekorowano w sposób przypominający zdobienie choinek. Z czasem jednak "podłaźniczka" zniknęła z polskich domów i chat zastąpiona przez choinkę.       Do tradycji należała wyprawa gospodarza domu do lasu po wigilijne drzewko, taką własnoręcznie ściętą choinkę ubierano dopiero w Wigilię.

7. Dzisiejsze choinki zdobią zazwyczaj szklane, dmuchane bombki o przeróżnych kształtach, kolorach i wielkościach oraz elektryczne oświetlenie. Warto jednak wiedzieć, że w przeszłości najpopularniejszymi ozdobami choinkowymi były: ciastka i pierniczki, małe czerwone jabłuszka, orzechy oraz samodzielnie wykonywane ozdoby z bibuły, kolorowego papieru, słomy czy piórek. To właśnie pod choinką układa się prezenty przyniesione przez Św. Mikołaja, których uroczyste rozpakowywanie odbywa się po zakończeniu wieczerzy wigilijnej.

8. MIKOŁAJ

9. ŚWIĘTY MIKOŁAJ znany jest na całym świecie. W Anglii to Father Christmas, w Danii Julemanden, w USA Santa Claus, we Włoszech Babbo Natale, w Czechach Mikulas, a w Niemczech - Heilige Nicolaus. Z upływem czasu Święty Mikołaj zmieniał swój wygląd. Kiedy Holendrzy osiedlili się w USA, nazwa Siter Klaas zmieniła się na Santa Claus. W Ameryce Święty Mikołaj przybrał postać pyzatego dziadka o czerwonych policzkach i długiej, białej brodzie, podróżującego saniami w zaprzęgu reniferów. To zasługa pewnego pisarza. Clement A. Moore, autor Wizyty Świętego Mikołaja, opisał w 1823 roku Świętego Mikołaja jako miłego dziadka, trochę grubawego, podróżującego saniami zaprzęgniętymi w osiem reniferów. I taki wizerunek bardzo szybko się przyjął. Kilkadziesiąt lat później Amerykanin Thomas Nast na podstawie książki Moore'a namalował Św. Mikołaja i tak już zostało, chyba na wieki...

10. W rzeczywistości Święty Mikołaj był szlachetnym biskupem. Legendy mówią, że potrafił czynić cuda. Najsłynniejsza z nich opowiada o trójce dzieci, które zły drwal zabił i ukrył w beczce. Mikołaj przywrócił dzieci do życia i obsypał je prezentami. Dlatego obecnie podkładamy dzieciom prezenty pod poduszki nocą z 5 na 6 grudnia. W XVIII i XIX wieku zwykle były to bardzo skromne podarki. Obdarowywano np. jabłkami, orzechami złoconymi, piernikami, drewnianymi zabawkami, krzyżykami, obrazkami świętymi, tabliczkami szkolnymi, a także brzozowymi rózgami.

11. ZWYCZAJE I TRADYCJA

12. OPŁATEK- łamanie się opłatkiem symbolizuje łamanie chleba przez Chrystusa w czasie ostatniej wieczerzy, zwyczajowo rozpoczyna je senior rodu bądź gospodarz domu.

13. PUSTE MIEJSCE -według tradycji przy wigilijnym stole powinno znajdować się puste nakrycie dla nieznajomego, który może zapukać do naszych drzwi.

14. SIANKO -pod wigilijnym obrusem powinna znajdować się garstka sianka, która symbolizuje żłóbek Pana Jezusa i ma zapewnić pomyślność w nowym roku.

15. NA WSI -przetrwał też zwyczaj łamania się opłatkiem ze zwierzętami oraz wierzenie, że o północy zwierzęta mówią ludzkim głosem.

16. PREZENTY -dawniej otrzymywano je tylko 6 grudnia, jednak pod koniec XVIII wieku, zwłaszcza w bogatych domach, zaczęto się także obdarowywać w wigilijny wieczór.

17. DO DZIŚ -przetrwało też wierzenie, że jeżeli w dzień Wigilii pierwszym gościem w domu będzie mężczyzna, to przyniesie to szczęście i spokój temu domowi.

18. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ