معاد فلسفي

1. معاد فلسفي تعريف معاد: الف) تعريف لغوي ب) تعريف اصطلاحي

2. مبادي بحث معاد • دلايل وجود معاد 1. دليل حركت جوهري 2. تجرد نفس 3. برهان اخلاقي 4. برهان دردجاودانگي • حقيقت انسان 1. جوهر جسماني 2. عرض قائم به جسم 3. جوهر مجرد 4. جوهر مركب از ماده و صورت • تناسخ ملكي و ملكوتي: ملكي اتصالي و انفصالي ، دو دليل ابطال: الف) تعلق دو نفس به بدن واحد ب) بازگشت امر بالفعل به بالقوه

3. اعدام و اعاده معدوم: اعدام به معني پراكندگي اجزاء، اعدام به معني نيستي مطلق • ديدگاهها در مورد اعاده معدوم: اعاده عين معدوم محال است، اعاده مثل معدوم، معاد و اعاده معدوم • لذت و الم: ديدگاهها: امور بديهي، ادراك ملائم با طبع،نتيجه ادراك. • ثواب و عقاب، اتم لذت و الم همراه با تعظيم و تحقير، ويژگيهاي لذت و الم اخروي از حيث كيفي و كمي، بحث خلود و جاودانگي ثواب و عقاب

4. معاد روحاني • بهشت و جهنم: جسماني و روحاني مراتب هستي: 1. عالم ماده و طبيعت، 2. عالم برزخ يا مثال مقداري(عالم خيال منفصل) 3. عالم عقول: عقول عرضي يا مثل، عقول طوليه معاد روحاني: هو الحشر الي الله و صفاته و افعاله الابداعيه قواي نفس انسان: نظري و عملي مراتب ادراك نظري: عقل هيولاني، عقل بالملكه، عقل بالفعل و عقل مستفاد.

5. معاد روحاني • مراتب عقل عملي 1. تجليه 2. تخليه 3. تحليه 4 فناء في الله • مراتب فناء: 1. فنا در افعال: محو 2. فناي در صفات: طمس 3. فناي در ذات: محق • طبقه بندي انسانها در زندگي اخروي: • الف) سابقون:احرار 1. مقربون كاملان در حكمت نظري و عملي 2. غير مقربين كامل در حكمت نظري و ناقص در حكمت عملي

6. ب) اصحاب يمين: ابرار: متوسط در حكمت نظري و عملي، كاملدر حكمت عملي وناقص در حكمت نظري • ج) اصحاب شمال:اشرار، اهل عذاب: ناقص در حكمت عملي و نظري

7. علل محروميت از سعادت • نقصان جوهری درنفس که توقف نفس در حالت قوه و هیولانی است • ظلمت و ناشایستگی های درونی که ازگناه زیاد وپیروی از شهوات حاصل می شود • توجه بيش از حد به اذكار و عبادات و اعمال بدني به جاي تفكر • پیروی مقلدانه از عقاید مقبول مردم و با حسن ظن به همه افکار نگریستن بین انسان و حق فاصله ایجاد می کند و مانع کشف حقیقتی می شود که خلاف تقلید و تلقین باشد.

8. جهل به اصول و مبانی تحصیل معارف و چگونگی ترکیب و امتزاج وترتیب آنها؛ مانع از علم به حقایق می شود.

9. معاد جسماني • مبناي ابن سينا: انكار عالم مثال نتيجه : محال بودن معاد جسماني • مباني ملاصدرا: • بر اساس اصالت وجود، حقیقت موجود همان هستی او و ماهیت تابع و فرع بر آن است • تشخص هر موجودي به وجود است • تشكيكي بودن حقيقت وجود • جوهر در وجود جوهری خود تحول ذاتی و درونی دارد و اجزاء حرکت ،‌تحقق بالفعل ندارد. بلکه حرکت؛ امر واحد متصل غیر قاری است که هیچ منافاتی با وحدت شخصی ندارد

10. حقیقت هر امری که مرکب از ماده و صورت است؛ به صورت اوست نه به ماده • وحدت جوهر نفساني و اشتداد وجودي نفس كه موجب قوت ادراك مي شود • هویت و تشخص بدن به نفس است؛ نه به جسم و ماده • - قوه خیال؛ جوهری است که به بدن یا عضوی از اعضاء قائم نیست، و در جهتی از جهات این عالم ماده واقع نشده است. بلکه مجرد از این عالم بوده و در عالم جوهری که واسطه بین دو جهان عقل و جبروت و طبیعت و ناسوت است ، قرار دارد

11. اتحاد مراتب ادراكي از جمله حس و خيال در عوالم بالاتر وجودي • صور مقداری و أشکال و أعراض جسمانی هم چنانکه در تحقق از ناحیه فاعل، محتاج به ماده و قابل اند، می توانند بدون مشارکت ماده، صرفاً‌ از فاعل و جهات ادراکی آن صادر شوند • عوالم با کثرت غیر قابل حصر؛ در سه مرتبه و عالم محصورند، انسان در هر عالمي جسم و اعضائي متناسب با آن عالم پيدا مي كند.