Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen

1. Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen • SNAQRC ! • DVenV, Roermond 14-11-2008 • Jolanda Horman - projectleider

2. Inhoud Aanleiding Kruisvalidatie en pilot Resultaten Conclusies Vragen en discussie

3. Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen Subsidieaanvrager: Stuurgroep Ondervoeding en V&VN Financier: ZonMw (V&VN leidt project) Maximale aansluiting bij Zorg voor Beter! Projectleiders: Hinke Kruizenga (4 uur per week) Jolanda Horman (12 uur per week)

4. Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen Doelen: • Ontwikkelen en kruisvalidatie van de SNAQ voor verpleeg- en verzorgingshuizen • Ontwikkelen en uittesten toolkit • Inbedding Zorg voor Beter en Normen Verantwoorde Zorg

5. Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen KANSEN: • (Onder)voeding op agenda van verpleeg- en verzorgingshuis • Voedingstoestand in zorg(leef)plan • Cliënten met ondervoeding worden optimaal behandeld

6. Definitie ondervoeding Slechte voedingstoestand BMI ≤ 20 en / of > 10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden en / of > 5% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste maand Matige voedingstoestand BMI 20-22 en / of 5-10% gewichtsverlies in de laatste 6 maanden

7. Gevolgen ondervoeding Verminderde wondgenezing/ toename kans decubitus Meer kans op infecties (verminderde darmwerking en verlaagde weerstand) Afname gewicht en spiermassa Ondervoeding Langere opnameduur Hogere mortaliteit Meer kans op complicaties Afname kwaliteit van leven Hogere behandelingskosten

8. Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen % Percentage ondervoeding in NL (LPZ 2008) VP VZ TZ AlgZ

9. Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen 9 Verpleeg- en/of verzorgingshuizen nemen deel aan de pilot: Verschillende afdelingen in verpleeg- en verzorgingshuizen: • Psychogeriatrie • Kleinschalig wonen • Somatiek • Revalidatie

10. Deelnemers kruisvalidatie

12. Metingen kruisvalidatie vragen SNAQNH meten lichaamsgewicht meten lichaamslengte (kniehoogte) navraag gewichtsbeloop in laatste maand en 6 maanden (60-70% gemeten)

13. Conclusie • Diagnostische waarde SNAQNH onvoldoende • Ondervoeding vnl. veroorzaakt door lage BMI • Screenen met alleen de SNAQNH draagt onvoldoende bij aan de optimale en vroege herkenning van ondervoede cliënten • Overgewicht ook een hoge prevalentie

14. Oplossing Combinatie van SNAQNH en BMI Duidelijke koppeling met weegbeleid

15. +

16. BMI bij 60+ • BMI = kg/m2 • BMI ≤ 20 = ondervoed • BMI 20-22 = matig ondervoed • BMI 22-28 = goed gewicht • BMI ≥28 = overgewicht

17. SNAQRC screening & behandeling Screenen (incl. wegen*) bij opname en vóór ieder MDO Noteren in zorg(leef)plan 2 - 3 x per dag tussentijdse verstrekking Motiveren, evt. brochure Globale monitoring van de inname 2 - 3 x per dag tussentijdse verstrekking + verrijken hoofdmaaltijden + globale monitoring van de inname Melden bij arts voor inschakelen diëtetiek • ≤ 3 werkdagen na screening diëtist in consult • ≤ 8 werkdagen na screening start behandeling • 5 werkdagen na start van de behandeling evaluatie Geen actie * Wegen 1 x per 1-3 maanden 1 x per maand 1 x per maand

18. Behandelplan cliënten met een slechte voedingstoestand Start behandelplan ≤ 3 werkdagen diëtist in consult ≤ 8 werkdagen start behandelplan Behandelplan • Eiwit: 1,2 – 1.5 g kg lichaamsgewicht (bij overgewicht gewicht BMI 27,5) • Energie: minimaal H&B (1984) + toeslag van 30% voor activiteit • Monitoring gewicht en inname Evaluatie • ≤ 5 werkdagen na start behandeling • Vervolg: afhankelijk van inname van de cliënt

19. Behandelplan ondervoede cliënten (onder behandeling van diëtist)

22. Screeningsuitslagen dan???? • Multidisciplinaire taakverdeling • Diagnostiek door arts en diëtist • Behandelplan • Monitoring van de ondervoede cliënt gedurende de opname & weegbeleid • Tussentijdse verstrekkingen en verrijkte hoofdmaaltijden

23. Gezamenlijke verantwoordelijkheid Afspraken ter bevordering van optimale behandeling van ondervoede cliënten: • SNAQRC behandelplan en voorlichting aan de cliënt en/of contactpersoon • Ondervoeding vast onderdeel in visite / overdracht / transmurale overdracht • Onderdeel van kwaliteit

24. Voedingsbehandelplan: Wat is de behoefte? Tussentijdse verstrekkingen ‘de cliënt krijgt op het ‘juiste’ moment de ‘juiste’ voedingszorg door de ‘juiste’ persoon’

25. Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen Energiebehoefte: Harris & Benedict + 30 % Eiwitbehoefte: 0,8 – 1,2 g / kg lichaamsgewicht 1,2 – 1,5 g / kg lichaamsgewicht bij ondervoeding Bron: Gezondheidsraad-2001

26. Energie en eiwitverrijking 2 - 3 tussentijdse verstrekkingen: Streven naar 200 kcal en 5-10 gram eiwit per tussentijdse verstrekking

27. Monitoren van de voedingstoestand van de cliënt Monitoring op de korte termijn door de voedingsintake versus de behoefte te bepalen Meten en volgen van gewicht belangrijk voor de monitoring op de lange termijn

32. Projectstructuur Instellingsbrede projectgroep Afdelingswerkgroep Afdelingswerkgroep Locatiewerkgroep

33. Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen Voorwaarden voor een geslaagde implementatie • Multidisciplinaire aanpak! • Draagvlak bij management • Weegbeleid

34. Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in verpleeg- en verzorgingshuizen Website: www.stuurgroepondervoeding.nl Verschillende rubrieken voor de werkvelden Onderdeel verpleeg- en verzorgingshuizen: o.a.: • Achtergrondinformatie • Projectplan • Draaiboek • Tussentijdse verstrekkingen