KULTURA I GOSPODARKA II RZECZPOSPOLITEJ

1. KULTURA I GOSPODARKA II RZECZPOSPOLITEJ

2. NAUKA I SZKOLNICTWO II RP Polacy po odzyskaniu niepodległości nie potrafią czytać i pisać (oprócz zaboru pruskiego) Wprowadzenie przez nowe władze obowiązku nauki dla dzieci w wieku 7-14 lat • Do 1922r. 60% dzieci chodzi do szkoły • Obowiązek nauki czytania i pisania dla żołnierzy LICZBA ANALFABETÓW W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM ZMNIEJSZA SIĘ

3. NAUKA I SZKOLNICTWO II RP • KTO mógł kontynuować naukę? Tylko młodzież z bogatych rodzin - najpierw w płatnych szkołach średnich, potem na uniwersytetach lub politechnikach (np. na uniwersytecie w Poznaniu, Wilnie, Lublinie). Młodzież chłopska i robotnicza nie miała możliwości kontynuowania nauki z powodów finansowych.

4. REFORMY SZKOLNE 1924 – zmierzała do asymilacji mniejszości narodowych w Polsce. Szkoły dla mniejszości narodowych zastąpiono Szkołami dwujęzycznymi, gdzie nauka j. polskiego była na równi z nauką języka ojczystego. Ustalenia te miały charakter dyskryminacyjny i oznaczały m.in. likwidację rozwinietego szkolnictwa ukraińskiego. Reformę przeprowadził minister Stanisław Grabski

5. REFORMY SZKOLNE 1932 – ujednolicenie systemu oświaty i zmodernizowanie programów nauczania ( położono nacisk na edukację matematyczno – fizyczną). Zwiększono poziom kształcenia nauczycieli oraz zaczęto przeznaczać więcej środków finansowych na rozwój szkolnictwa zawodowego. Reformę przeprowadził minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego Janusz Jędrzejewicz.

6. KULTURA I SZTUKA MIĘDZYWOJENNA Wynikiem rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce była poprawa Poziomu nauki. Międzynarodową sławę zyskała m.in. Grupa matematyków z Uniwersytetu Lwowskiego pod przewodnictwem Stefana Banacha. Inni filozofowie polscy znani i cenieni za granicą: • Tadeusz Kotarbiński • Roman Ingarden • Władysław Tatarkiewicz • Florian Znaniecki

7. LITERATURA W pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości dominowali pisarze, którzy debiutowali jeszcze przed 1918 r. Władysław Reymont (1924 – Literacka Nagroda Nobla za powieść ,,Chłopi”) Stefan Żeromski

8. W literaturze międzywojennej dominowała poezja, a największą popularnościa cieszyli się poeci związani z czasopismem ,,Skamander”: • Antoni Słonimski • Julian Tuwim • Jan Lechoń • Kazimierz Wierzyński • Jarosław Iwaszkiewicz • Skamandryci w swoich utworach nawiązywali przede wszystkim do spraw dotyczących codzienności.

9. KULTURA MIĘDZYWOJENNA • W okresie międzywojennym powstała także Awangarda Krakowska– grupa literacka pod przewodnictwem Tadeusza Peipera działająca przy czasopiśmie Zwrotnica. Hasło Awangardzistów Krakowskich brzmiało :,, Minimum słów , maksimum treści” • Program artystyczny Awangardy był zaprzeczeniem dotychczasowych tradycji, łamał praktykowane style i formy, sięgał po tematykę zakazaną. Do twórców piszących w tym duchu należeli: • Witold Gombrowicz • Brunon Schulz • Brunon Jasieński • Emil Zegadłowicz • Rozwinęła się także literatura popularna. Do najpopularniejszych przykładów tej literatury zaliczamy powieści Tadeusza Dołęgi–Mostowicza i prozę kryminalno – szpiegowską Sergiusza Piaseckiego.

10. KULTURA MIĘDZYWOJENNA W odrodzonej Polsce rozwijał się także teatr. Na scenach wystawiano zarówno dzieła klasyczne , jak i sztuki awangardowe. Twórcy najwybitniejszych zespołów teatralnych to Juliusz Osterwai Leon  Schiller. Rozkwit przeżywała również polska kinematografia. Niezapomniane role komediowe w powstających wówczas filmach wykreował Eugeniusz Bodo, a sławę w Hollywood zdobyła polska aktorka – Pola Negri

11. MALARSTWO Sztuka II Rzeczpospolitej nie musiała już służyć sprawie odzyskania niepodległości, dlatego artyści coraz częściej w swoich dziełach poruszali tematy społeczne i obyczajowe. W malarstwie polskim dominowały dwa kierunki: • IMPRESJONIZM • Józef Mehoffer • Leon Wyczółkowski • FORMIZM • Tytus Czyżewski • Stanisław Ignacy Witkiewicz

12. IMPRESJONIZM Józef MEHOFFER Dziwny ogród Autoportret

13. IMPRESJONIZM LEON WYCZÓŁKOWSKI Kopanie buraków Wesołe pacholęta

14. FORMIZM TYTUS CZYŻEWSKI Portret Brunona Jasieńskiego, 1920 Zbójnik, 1918

15. FORMIZM STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ Rąbanie lasu, 1922 Anna i Jarosław Iwaszkiewiczowie, 1922

16. MALARSTWO W okresie międzywojennym tworzył także Wojciech Kossak – autor obrazów o tematyce historycznej i batalistycznej. Orlęta lwowskie, 1926 Piłsudski na koniu, 1928

17. GOSPODARKA ODRODZONEJ POLSKI W II Rzeczpospolitej panowała niezwykle trudna sytuacja gospodarcza. Działania wojenne podczas I wojny światowej i walki o granice przyniosły bowiem ogromne zniszczenia w kraju. Ponadto na ziemiach polskich można było zaobserwować duże zróżnicowanie pod względem rozwoju POLSKA A- obszar z zaboru pruskiego i części Polski centralnej , gdzie dynamicznie rozwijało się rolnictwo i przemysł ( dostarczała ok. 85% krajowej produkcji energii elektrycznej i 100% stali) POLSKA B– Galicja Wschodnia i Kresy Wschodnie, obszar biedny i zacofany( w roku 1937 zaledwie 12,2% ogółu robotników zatrudnionych w przemyśle pracowało w Polsce B)

18. GOSPODARKA ODRODZONEJ POLSKI • Podstawą gospodarki państwa było rolnictwo, stanowiące główne źródło utrzymania dla ok. 65% ludności całego kraju, jednak duże gospodarstwa chłopskie istniały tylko w Wielkopolsce. Na Kresach Wschodnich zaś przeważały małe i przeludnione zagrody, z trudem pozwalające właścicielom na zaspokajanie własnych potrzeb. • Zakłady włókiennicze w Łodzi i Warszawie, eksportujące swoje towary głównie do Rosji, po powstaniu niepodległej Polski zostały odcięte od rynków zbytu. • Huty oraz kopalnie Górnego Śląska , które dotychczas transportowały surowce i wyroby do Niemiec, także zostały odcięte od rynku zbytu • Widoczne braki linii kolejowych łączących poszczególne dzielnice

19. GOSPODARKA ODRODZONEJ POLSKI Duże utrudnienie w eksporcie towarów stanowił brak portu morskiego. W 1920 Podjęto decyzję o budowie portu w Gdyni, która w ciągu kilkunastu lat z małej wioski rybackiej zamieniła się w nowoczesne miasto z jednym z największych portów na Bałtyku, do którego doprowadzono magistralę kolejową z Górnego Śląska. To najbardziej znaczący sukces gospodarczy II Rzeczpospolitej. Za twórcę Gdyni uważa się powszechnie EugeniuszaKwiatkowskiego (pełnił funkcję ministra przemysłu i handlu oraz ministra skarbu), chociaż on sam określał swój udział jako niewielki i wskazywał inżyniera Tadeusza Wendę jako głównego zasłużonego w rozbudowie miasta.

20. Plakat promujący nowy port w Gdyni.

21. INWESTYCJE PRZEMYSŁOWE • Wielki kryzys gospodarczy, który zapanował na świecie w 1929, nie ominął również Polski. • Drastycznie spadły ceny płodów rolnych, w związku z tym ich produkcja przestała się opłacać i doprowadziła do biedy na wsiach • W kraju zmniejszyła się liczba wytwarzanych towarów w zakładach przemysłowych, co doprowadziło do spadku obrotów w handlu • Inwestorzy zagraniczni wycofali się z Polski, w wyniku czego upadło wiele zakładów i wzrosła liczba osób bezrobotnych • Podejmowane przez władze próby ograniczenia skutków kryzysu(m.in. organizowanie robót publicznych) nie przyniosły efektów, dlatego działania rządu skoncentrowały się na utrzymaniu w państwie stabilności waluty i rezerw kruszców.

22. INWESTYCJE PRZEMYSŁOWE Sytuacja w kraju zmieniła się dopiero w 1935r.. Światowa gospodarka wyszła już wówczas z kryzysu, co przyczyniło się do rozwoju handlu i zwiększenia obrotu towarowego. Do rządu wrócił Eugeniusz  Kwiatkowski, który był zwolennikiem etatyzmu, czyli aktywnego udziału państwa w gospodarce i wprowadzania do niej elementów planowania. Na początku udało mu się oddłużyć gospodarstwa chłopskie i rozpocząć program robót publicznych.

23. INWESTYCJE PRZEMYSŁOWE • Kwiatkowski przygotował także 4-letni plan gospodarczy, który zakładał utworzenie Centralnego Okregu Przemysłowego (COP), w widłach Wisły i Sanu. O wyborze tego miejsca decydowały: • względy bezpieczeństwa – oddalenie obszaru od granic ZSRR i III Rzeszy • fakt, że mieszkała tam niemal wyłącznie ludność polska oraz gęstość zaludnienia w skali kraju (mieszkało tam ok. 18% mieszkańców II RP). • Budowa COP-u rozpoczęła się w 1937 i w okresie 4-letniego planu wzniesiono tam ponad 100 zakładów(głównie hut, fabryk zbrojeniowych i elektrowni), a prawie 300 nowych obiektów znajdowało się w fazie budowy. Między nimi powstawała również sieć komunikacyjna – linie kolejowe, szosy, rurociągi gazowe i naftowe. Rozwijał się przemysł wydobywczy ropy, gazu ziemnego, rudy żelaza i miedzi.

24. ŹRÓDŁA Podręcznik ,,Poznać przeszłość. Wiek XX.” http://www.culture.pl/web/english/resources-literature-full-page//eo_event_asset_publisher/eAN5/content/bruno-jasienski http://www.magazynsztuki.pl/formizm/ http://www.artyzm.com/obraz.php?id=6001 http://pl.wikipedia.org/wiki/Tytus_Czy%C5%BCewski http://www.muzeumkarykatury.pl/wystawy/wystawy_strony/czasy_wojny/zart_i_forma.html http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Kossak http://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_A_i_B

25. MARTA GRABOWSKAKLASA I B