Zakładanie Spółdzielni socjalnej – aspekty prawne i proceduralne

1. Zakładanie Spółdzielni socjalnej – aspekty prawne i proceduralne

2. Podstawy prawne spółdzielczości socjalnej (1) Podstawy prawne spółdzielczości socjalnej w Polsce stworzyła ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 94, poz. 651 z późn. zm.). Ustawa ta określiła zasady zakładania, prowadzenia działalności, łączenia oraz ewentualnej likwidacji spółdzielni socjalnej. W sprawach nieuregulowanych w tej ustawie do spółdzielni socjalnej stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (wielokrotnie później nowelizowanej), które reguluje działalność wszelkich organizacji spółdzielczych.

3. Podstawowe zasady spółdzielczości socjalnej (2) Podstawowe zasady spółdzielczości sformułowane przez Międzynarodowy Związek Spółdzielczy, obowiązujące również dla spółdzielni socjalnych są następujące: • dobrowolne i otwarte członkostwo w spółdzielni; • akceptowanie i rozwijanie wartości solidarności, samopomocy oraz odpowiedzialności; • sprawowanie demokratycznej kontroli nad spółdzielnią przez członków spółdzielni; • autonomiczne zarządzanie i niezależność od władz państwowych; • przeznaczanie nadwyżki finansowej na stały rozwój usług dla członków spółdzielni lub na rzecz interesu społecznego; • upodmiotowienie członków (spółdzielców) poprzez bycie udziałowcem - współodpowiedzialność za „być albo nie być” spółdzielni; • samopomocowy charakter – obok przywracania samodzielności ekonomicznej działalność taka ma również istotny walor resocjalizacyjny i wzmacniający poczucie więzi w obrębie wspólnoty lokalnej.

4. Przedmiot działalności Spółdzielni socjalnej

5. Przedmiot działalności spółdzielni socjalnej (1) Przedmiotem działalności spółdzielni socjalnej jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków. Choć przedmiot (rodzaj) działalności spółdzielni jest praktycznie nieograniczony i może pokrywać się z polami działalności innych organizacji, korzystne dla spółdzielni socjalnych jest prowadzenie działalności w dziedzinach niezagospodarowanych jeszcze przez podmioty komercyjne i cechującej się również realizacją misji społecznej czy ekologicznej = należą do nich np.: • prowadzenie usług opiekuńczych, pielęgniarskich i socjalnych dla społeczności lokalnej, • prowadzenie gospodarstw ekologicznych (farm ekosocjalnych), • organizowanie selektywnej zbiórki odpadów na potrzeby recyklingu, • prowadzenie sklepów z używaną odzieżą, prowadzenie punktów usługowych (w tym usługi na telefon) i handlowych, • prowadzenie punktów gastronomicznych z wyróżniającą się ofertą (np. obiady domowe, obiady z produktów organicznych i lokalnych), • usługi cateringowe, • pośrednictwo agroturystyczne i prowadzenie centrów informacji turystycznej, wypożyczalni sprzętu turystycznego i sportowego, • usługi porządkowe, sprzątania i utrzymania zieleni.

6. Przedmiot działalności spółdzielni socjalnej (2) Zgodnie z ustawą o spółdzielniach socjalnych, spółdzielnia socjalna działa na rzecz: • społecznej reintegracji swoich członków – przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu; • zawodowej reintegracji swoich członków – przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy. • Ustawa zastrzega, że działania te nie mogą być wykonywane w ramach prowadzonej przez spółdzielnię socjalną działalności gospodarczej. • Spółdzielnia socjalna może wszakże prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków oraz ich środowiska lokalnego, a także działalność społecznie użyteczną w sferze zadań publicznych określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.) – wymienione w wykładzie głównym.

7. Przedmiot działalności spółdzielni socjalnej (3) • Statutowa działalność spółdzielni socjalnej w części obejmującej działalność w zakresie społecznej i zawodowej reintegracji oraz działalność społeczna i oświatowo-kulturalna na rzecz swoich członków oraz ich środowiska lokalnego, a także działalność społecznie użyteczna w sferze zadań publicznych określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie nie jest działalnością gospodarczą - w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i może być prowadzona jako statutowa działalność odpłatna lub działalność nieodpłatna. • Do działalności tej stosują się przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (art. 8 oraz art. 9 ust. 1 i 2). • Prowadzenie przez spółdzielnie socjalne statutowej działalności odpłatnej lub nieodpłatnej wymaga rachunkowego wyodrębnienia tych form działalności w stopniu umożliwiającym określenie przychodów, kosztów i wyników, z uwzględnieniem przepisów o rachunkowości.

8. Członkostwo w spółdzielni socjalnej

9. Członkostwo w spółdzielni socjalnej (1) Spółdzielnię socjalną mogą założyć następujące grupy osób, posiadające pełną zdolność do czynności prawnych: • Osoby bezrobotne, w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001, z późn. zm.), • Osoby, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1-4, 6 i 7 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz.U. Nr 122, poz. 1143, z późn. zm.) – scharakteryzowane poniżej; • Osoby niepełnosprawne, w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, z późn. zm.) Spółdzielnię socjalną mogą założyć także: 1) inne osoby, niż wymienione wyżej, o ile liczba tych osób nie stanowi więcej niż 50% ogólnej liczby założycieli; 2) organizacje pozarządowe w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie lub jednostki samorządu terytorialnego; 3) kościelne osoby prawne.

10. Członkostwo w spółdzielni socjalnej (2) • W spółdzielni socjalnej mogą również wykonywać pracę osoby skazane na karę ograniczenia wolności - zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, z późn. zm.) - osoby te nie mogą być jednak członkami spółdzielni socjalnej. • Świadczenia na rzecz spółdzielni mogą również wykonywać wolontariusze – w zakresie prowadzonej przez tę spółdzielnię działalności pożytku publicznego. • Według zapisów ustawy liczba założycieli spółdzielni socjalnej nie może być mniejsza niż pięć, jeżeli założycielami są osoby fizyczne, i dwa, jeżeli założycielami są osoby prawne. • Spółdzielnia socjalna liczy nie mniej niż pięciu i nie więcej niż pięćdziesięciu członków. Jeżeli spółdzielnia socjalna powstała w wyniku przekształcenia spółdzielni inwalidów lub spółdzielni niewidomych może liczyć więcej niż pięćdziesięciu członków.

11. Członkostwo w spółdzielni socjalnej (3) • Członkostwo w spółdzielni socjalnej mogą nabyć osoby z grup wymienionych wyżej, w tym osoby posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych (osoby z tym ograniczeniem nie mogą jedynie zakładać spółdzielni socjalnej). • Członkostwo w spółdzielni socjalnej mogą nabyć także inne osoby, niż wcześniej wymienione, jeżeli ich praca na rzecz spółdzielni socjalnej wymaga szczególnych kwalifikacji, których nie posiadają pozostali członkowie tej spółdzielni - mogą to być np. osoby posiadające specjalistyczne kwalifikacje w zakresie rachunkowości i księgowości, organizacji i zarządzania, marketingu, prawa, fundraisingu, itp. • Liczba tych osób nie może być większa niż 50% ogólnej liczby członków spółdzielni socjalnej. Przekroczenie tego limitu, trwające nieprzerwanie przez okres 6 miesięcy, stanowi podstawę - jak wskazuje ustawa - do postawienia spółdzielni w stan likwidacji.

12. Członkostwo w spółdzielni socjalnej (4) • Członkostwo w spółdzielni socjalnej mogą nabywać również organizacje pozarządowe w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, kościelne osoby prawne lub jednostki samorządu terytorialnego. • Jeśli założycielami spółdzielni socjalnej są te podmioty, to są one zobowiązane do zatrudnienia w spółdzielni co najmniej pięciu osób z grupy zagrożenia wykluczeniem społecznym, w terminie sześciu miesięcy od dnia wpisu spółdzielni socjalnej do Krajowego Rejestru Sądowego. • Osoby te po 12 miesiącach nieprzerwanego zatrudnienia w spółdzielni socjalnej, mają prawo do uzyskania członkostwa w spółdzielni socjalnej. • Ustawa wskazuje, że jeśli osoba taka następnie założyłaby lub przystąpiła do innej spółdzielni socjalnej, podjęła działalność gospodarczą lub zatrudnienie u innego pracodawcy, rozwiązuje się z nią spółdzielczą umowę o pracę, a w jej miejsce w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania tej umowy spółdzielnia socjalna ma obowiązek zatrudnić w to miejsce inną osobę spośród osób z grupy zagrożenia wykluczeniem społecznym. • Takiej osobie spółdzielnia socjalna, która została założona prze jednostkę (jednostki) samorządu terytorialnego, kościelne osoby prawne lub organizacje pozarządowe, może udzielić poręczenia pożyczek, kredytów lub zabezpieczenia zwrotu otrzymanej refundacji lub środków na podjęcie działalności gospodarczej, założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej.

13. Statut spółdzielni socjalnej

14. Statut spółdzielni socjalnej (1) Jeżeli udało się powołać odpowiednio liczną grupę inicjatywną chcącą założyć przedsiębiorstwo społeczne w formie prawnej spółdzielni socjalnej, która identyfikuje się ze wspólnymi wartościami i celami, można przystąpić do opracowania statutu spółdzielni - dokumentu określającego podstawowe cele oraz zasady funkcjonowania spółdzielni. Statut spółdzielni powinien zawierać: • oznaczenie nazwy z dodatkiem „spółdzielnia socjalna” i podaniem jej siedziby, przedmiot działalności spółdzielni, • teren działania (obszar, w obrębie którego spółdzielcy mają zamiar sprzedawać towary czy usługi, np. gmina czy też cały kraj) i siedziba, • czas działania (o ile spółdzielnia została powołana na czas określony), prawa i obowiązki członków, zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykreślania i wykluczania członków,

15. Statut spółdzielni socjalnej (2) Statut spółdzielni powinien zawierać (cd.): • wysokość wpisowego, które każdy członek ma obowiązek wpłacić w momencie wstąpienia do spółdzielni. Wpisowe to nie podlega zwrotowi. Jego wysokość zależy od decyzji, jaką podejmą członkowie – założyciele. Z dotychczasowej praktyki wynika, że przeciętnie wpisowe w spółdzielniach socjalnych wynosi od 50 do 100 zł, zasady wyboru, odwoływania oraz kompetencje władz spółdzielni socjalnej, w tym: zarządu (organ reprezentujący spółdzielnię), walnego zgromadzenia, członków (wszyscy członkowie spółdzielni), rady nadzorczej (organ kontroli wewnętrznej – wybierany, jeśli liczba członków jest większa niż 15 osób). • zasady wprowadzania zmian w statucie (decyzję o zmianie podejmuje walne zgromadzenie członków), • zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał, • zasady podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) oraz pokrywania strat spółdzielni, • sposób podziału, łączenia się, a także likwidacji spółdzielni socjalnej. • Osoby powołujące spółdzielnię socjalną powinny dobrze rozumieć treść przygotowanego Statutu, podpisywanego na Zebraniu założycielskim przez wszystkich członków założycieli.

16. Zebranie założycielskie

17. Zebranie założycielskie (1) • Zebranie założycielskie to spotkanie członków założycieli spółdzielni socjalnej, na którym następuje formalnie powołanie spółdzielni i przyjęcie jej statutu. • Na początku zebrania członkowie założyciele podpisują listę obecności zawierającą imię i nazwisko, adres zamieszkania lub zameldowania, nr PESEL oraz podpisy członków założycieli. Pierwszym dokumentem, który powinien być przedstawiony na zebraniu założycielskim jest porządek obrad. Porządek obrad powinien zawierać wszystkie uchwały, które mają być podejmowane na zebraniu np.: • uchwałę o powołaniu spółdzielni, • uchwałę o przyjęciu Statutu • uchwałę o wyborze władz spółdzielni.

18. Zebranie założycielskie (2) • Po przedstawieniu celu zebrania i zatwierdzeniu porządku obrad wybiera się Przewodniczącego i Sekretarza zebrania. • Kandydaci mogą być zgłaszani przez uczestników zebrania lub zgłosić się sami. • Wybory dokonują się w trybie jawnym. • Przewodniczący zebrania prowadzi spotkanie, natomiast Sekretarz odpowiedzialny jest za sporządzenie protokołu z zebrania - protokół zawiera informacje nt. przebiegu zebrania, podjętych uchwał, sposobu glosowania, liczbie głosów oraz streszczenie dyskusji. • Następnie należy podjąć uchwałę o powołaniu spółdzielni socjalnej. Kolejnym etapem zebrania jest dyskusja nad Statutem, przedstawienie uwag i poprawek po czym należy podjąć uchwałę o przyjęciu Statutu spółdzielni.

19. Zebranie założycielskie (3) • Po przyjęciu Statutu wybiera się Komisję Skrutacyjną odpowiedzialna za liczenie głosów oddawanych w głosowaniach tajnych, następnie zgłasza się kandydatów na członków Zarządu i wybiera zarząd spółdzielni w glosowaniu tajnym. • Na Walnym Zgromadzeniu przy wyborze Zarządu warto wcześniej zastanowić się kto będzie kandydował. Kandydat na członka Zarządu nie może być w komisji skrutacyjnej – nie może liczyć głosów oddanych na siebie. • W przypadku kiedy liczba członków założycieli przekracza 15 osób należy powołać Radę Nadzorczą, która następnie powołuje Zarząd. Należy pamiętać, iż osoba będąca członkiem Rady Nadzorczej nie może być spokrewniona z członkiem Zarządu. • Po wybraniu władz spółdzielni następują wolne wnioski, następnie Przewodniczący zamyka zebranie. • Przewodniczący i Sekretarz podpisują się pod wszystkimi podjętymi uchwałami oraz pod protokołem.

20. Zebranie założycielskie (4) Należy pamiętać, iż uchwały powinny być ponumerowane w odpowiedniej kolejności, zawierać datę podjęcia oraz tytuł. Wszyscy członkowie założyciele powinni być podpisani na liście obecności z zebrania oraz podpisać Statut nowo powołanej spółdzielni. Kompletną dokumentację potrzebna do zarejestrowania spółdzielni należy złożyć w ciągu 7 dni w Krajowym Rejestrze Sądowym. Do niezbędnych dokumentów z zebrania założycielskiego należą: • Lista obecności • Lista członków założycieli z pełnymi danymi osób • Statut Spółdzielni Socjalnej • Protokół z Zebrania Założycielskiego • Protokół Komisji Uchwał i Wniosków • Protokół Komisji Mandatowo-Skrutacyjnej • Uchwała o powołaniu Spółdzielni Socjalnej • Uchwała o przyjęciu Statutu • Uchwała o powołaniu Zarządu Spółdzielni • Deklaracja członkowska • Oświadczenie członkowskie w sprawie wpisowego i udziałów • Regulamin Walnego Zgromadzenia

21. Rejestracja Spółdzielni socjalnej

22. Rejestracja spółdzielni socjalnej (1) Spółdzielnia socjalna może formalnie rozpocząć działalność po uzyskaniu wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Członkowie założyciele, w zależności od swojej sytuacji, powinni uzyskać odpowiednie zaświadczenie potwierdzające, że każdy z nich należy do jednej grup uprawnionych do założenia spółdzielni socjalnej. Do wniosku o wpis spółdzielni socjalnej do KRS dołącza się – w przypadku osób fizycznych zamierzających założyć spółdzielnię socjalną: • dla osoby bezrobotnej - zaświadczenie powiatowego urzędu pracy potwierdzające posiadanie statusu osoby bezrobotnej, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, • dla osób bezdomnych realizujących indywidualny program wychodzenia z bezdomności (w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej) - zaświadczenie ośrodka pomocy społecznej potwierdzającego, że osoba zamierzająca założyć spółdzielnię socjalną jest osobą bezdomną realizującą indywidualny program wychodzenia z bezdomności, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej • dla uzależnionych od alkoholu - zaświadczenie potwierdzające spełnienie tego warunku zakładu lecznictwa odwykowego potwierdzające, że osoba zamierzająca założyć spółdzielnię socjalną jest osobą uzależnioną od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego, o której mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym;

23. Rejestracja spółdzielni socjalnej (2) Do wniosku o wpis spółdzielni socjalnej do KRS dołącza się – w przypadku osób fizycznych zamierzających założyć spółdzielnię socjalną (cd.): • dla uzależnionych od narkotyków lub innych środków odurzających, że osoba zamierzająca założyć spółdzielnię socjalną jest osobą uzależnioną od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej, lub osobą chorą psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 3 i pkt 4 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym; • dla chorych psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego - zaświadczenie potwierdzające spełnienie tego warunku po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego, o której mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym; • dla zwalnianych z zakładów karnych, mających trudności w integracji ze środowiskiem (w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej) - zaświadczenie potwierdzające spełnienie tego warunku; • dla uchodźców realizujących indywidualny program integracji (w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej) - zaświadczenie potwierdzające spełnienie tego warunku; • dla osoby niepełnosprawnej - zaświadczenie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie potwierdzające, że osoba zamierzająca założyć spółdzielnię socjalną jest osobą niepełnosprawną w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r., Nr 14, poz. 92).

24. Rejestracja spółdzielni socjalnej (3) • W przypadku osób prawnych - czyli gdy organem założycielskim jest organizacja pozarządowa, kościelna osoba prawna lub jednostka samorządu terytorialnego - do dokumentów wymienionych na poprzednim slajdzie należy dołączyć uchwałę organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, kościelnej osoby prawnej lub organizacji pozarządowej o powołaniu spółdzielni socjalnej. • Spółdzielnia socjalna nie uiszcza opłaty sądowej od wniosku o wpis tej spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego, a także od wniosków o zmiany wpisu oraz nie uiszcza opłaty za ogłoszenie tych wpisów w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. • Druki rejestracyjne Krajowego Rejestru Sądowego (do pobrania w KRS): ● KRS-W5- zgłoszenie, rejestracja podmiotu ● KRS-WK- załącznik służący do zgłaszania organów podmiotu ● KRS-WM- załącznik służący do zgłaszania zakresu działalności podmiotu ● Wzory podpisów członków Zarządu.

25. Rejestracja spółdzielni socjalnej (4) • By móc rozpocząć działalność spółdzielnia socjalna musi uzyskać jeszcze: • numer REGON (należy wypełnić druk RG-1 wraz załącznikiem dostępny wraz z instrukcją na stronieGłównego Urzędu Statystycznego www.stat.gov.pl i złożyć osobiście przy rejestracji w KRS), • Numer Identyfikacji Podatkowej NIP, podobnie jak w przypadku REGON-u wniosek składany jest w KRS przy rejestracji spółdzielni • rachunek bankowy. • Rozpoczynający działalność spółdzielcy socjalni muszą również pamiętać, że są zobowiązani do zgłoszenia w ciągu 7 dni od dnia zatrudnienia pracowników odpowiednich informacji do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (poprzez wypełnienie odpowiednich druków, np. ZUS ZUA, ZUS ZZA.

26. Praca w spółdzielni socjalnej (1) • Stosunek pracy między spółdzielnią socjalną a jej członkiem nawiązuje się na podstawie spółdzielczej umowy o pracę oraz w formach określonych w art. 201 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze. • Spółdzielnia socjalna może zatrudniać pracowników niebędących członkami spółdzielni, z tym że łączna liczba osób z grupy zagrożonych wykluczeniem społecznych (o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach socjalnych), nie może być niższa niż 50% w stosunku do ogółu członków spółdzielni i osób zatrudnionych w spółdzielni socjalnej. • W stosunku do osób wymienionych z grupy zagrożonych wykluczeniem społecznym, zatrudnionych na podstawie spółdzielczej umowy o pracę, część wynagrodzenia odpowiadająca składce należnej od zatrudnionego na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe oraz część kosztów osobowych pracodawcy odpowiadająca składce na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe za zatrudnionego, na podstawie umowy zawartej między starostą właściwym dla siedziby spółdzielni a spółdzielnią może podlegać finansowaniu ze środków Funduszu Pracy.

27. Praca w spółdzielni socjalnej (2) Zwrotu opłaconych składek, o których mowa w ust. 3a, dokonuje starosta, w okresach kwartalnych na podstawie udokumentowanego wniosku spółdzielni, w terminie 30 dni od dnia jego złożenia. Do istotnych obszarów działalności spółdzielni regulowanej w ustawie o spółdzielniach socjalnych, nie omówionych szerzej w tym wykładzie należą: - podział nadwyżki bilansowej spółdzielni; - dofinansowanie wynagrodzenia osób z grupy wykluczenia społecznego ze środków Funduszu Pracy; - wsparcia spółdzielni ze środków budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego; - likwidacji spółdzielni socjalnej. Spółdzielnia socjalna może łączyć się wyłącznie z inną spółdzielnią socjalną. Może też podzielić się na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, podjętej większością 2/3 głosów, a w wyniku podziału mogą być utworzone wyłącznie spółdzielnie socjalne.

28. Rekomendowane publikacje (linki): • Dlaczego warto założyć spółdzielnię socjalną, C. Miżejewski, Stowarzyszenie Czas Przestrzeń Tożsamość, Szczecin 2010. • Jak założyć spółdzielnię socjalną, M. Chrzczonowicz, B. Kwiatkowska, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa 2007. • Tworzenie i działalność spółdzielni socjalnej, M. Juszczyk, C. Miżejewski, M. Ołdak, Zachodniopomorska Biblioteka Ekonomii Społecznej, Szczecin 2009. • Spółdzielnia socjalna, Brzozowska, J. Kluczyńska, A. Sienicka, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa 2008. / 612687 bajtów • Ustawa o spółdzielniach socjalnych. Komentarz, B. Godlewska-Bujok, C. Miżejewski, Departament Pożytku Publicznego MPiPS, Warszawa 2012.

29. Najważniejsze akty prawne związane ze spółdzielczością socjalną • Ustawa z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848, z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 oraz z 2005 r. Nr 122, poz. 1024) • Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.) • Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776, z późn. zm.) • Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.) • Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. Nr 122, poz.1143, z późn. zm.) • Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001, z późn. zm.)