Download
1 / 55
E N D
มนุษย์รู้จักการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมไม่ต่ำกว่า 4,000 ปีแล้ว จีนเป็นชาติแรกที่นำเส้นใยไหมมาทอ และเป็นผู้ผูกขาดสินค้าผ้าไหมส่งไปขายต่างประเทศนานกว่า 1,000 ปี ความลับเรื่องไหมจึงได้แพร่ไปถึงประเทศญี่ปุ่น และทวีปยุโรป เช่น ฝรั่งเศส อิตาลี และในอินเดียไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าได้รับความรู้ไปจากจีนหรือคิดค้นขึ้นเอง แต่เชื่อว่าอินเดียมีการเลี้ยงไหมมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล เพราะมีบันทึกในพุทธบัญญัติไว้ว่าห้ามสาวกของพระพุทธเจ้าบิณฑบาตผ้าที่ใช้ทำที่รองนั่ง (สันถัต) ที่ทำจากไหม
การทอผ้าเป็นงานศิลปหัตถกรรมที่เก่าแก่ที่สุดอย่างหนึ่งที่มนุษย์รู้จักทำขึ้นตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์จากภาชนะเครื่องปั้นดินเผาโบราณที่พบบริเวณถ้ำผี จังหวัดแม่ฮ่องสอนอายุประมาณ 7,000-8,000 ปีมาแล้ว พบว่ามีการตกแต่งด้วยรอยเชือก โดยนำพืชที่มีใยมาฟั่นให้เป็นเชือก นำมาผูกหรือถักเป็นตาข่าย แล้วพัฒนาเป็นการทอด้วยเทคนิคง่ายๆ คือนำเชือกมาผูกกับไม้หรือยึดไว้ให้เป็นด้ายเส้นยืน แล้วนำอีกเส้นมาพุ่งขัดกันเกิดเป็นผืนผ้าหยาบๆ ขึ้น
รู้จักกับไหม ไหม คือ เส้นใยที่พ่นออกมาจากปากของตัวหนอนไหมที่โตเต็มวัย เพื่อมาห่อหุ้มตัว ป้องกันศัตรูทางธรรมชาติในขณะที่ลอกคราบเป็นตัวดักแด้ ระยะการเจริญเติบโตแบ่งเป็น 5 วัย วัยที่ 1-3 เรียกว่า ไหมวัยอ่อน ใช้เวลาเลี้ยงประมาณ 10 วันไหมแก่คือวัยที่ 4-5 ใช้เวลา 10-12 วัน จากนั้นไหมจะทำรังอีกประมาณ 5-6 วัน เรียกว่าไหมสุก
รู้จักกับหม่อน หม่อนเป็นพืชยืนต้นประเภทไม้พุ่ม เนื้ออ่อน เจริญเติบโตได้ดีในเขตร้อน และเขตอบอุ่น ปลายใบแหลม ขอบใบอาจหยักเว้ามาก คล้ายใบมะละกอ หรือหยักน้อยคล้ายใบโพธิ์ บางชนิดมีขนเล็กใต้ใบ ลำต้นมีลักษณะกลม ผิวลำต้นเรียบ ไม่มีหนาม
เครื่องมือ เครื่องมือ: กี่, ฟืม(ฟันหวี), ตะกอ(เขาหูก), ไม้ม้วนหรือไม้กำพั้น, กระสวย, ไม้คันเหยียบ
เส้นไหมได้มาอย่างไร ได้โดยการสาวไหม ไหมที่สาวครั้งแรกเรียกว่าหัวไหมลักษณะเส้นไหมจะใหญ่และหยาบ แต่สำหรับเส้นไหมน้อยจะมีเส้นเล็กเรียบเนียนกว่าเวลาทอเส้นไม่สะดุด เมื่อได้เส้นไหมมาก็ต้องฟอกก่อนโดยแช่น้ำด่าง จากนั้นนำมาย้อมหรือหากทอผ้ามัดหมี่ก็ต้องมัดเป็นลวดลายก่อนค่อยย้อมแล้วนำมาเข็นใส่หลอด
การทอผ้าในภาคเหนือแถบล้านนาไทย โดยเฉพาะในกลุ่มชาวไทยโยนกหรือไทยยวน และชาวไทยลื้อ ผู้หญิงไทยยวนและไทยลื้อในปัจจุบันนี้ยังรักษาวัฒนธรรมการทอผ้าในรูปแบบและลวดลายที่สืบทอดกันมา โดยเฉพาะการทอซิ่นตีนจก ผ้าขิด และผ้าที่ใช้เทคนิค "เกาะ" เป็นต้น การทอผ้าไหมยกดอกและการทอซิ่นไหมต่อตีนจกยกดิ้นเงินดิ้นทองนั้น รู้จักกันในหมู่เจ้านายชั้นสูงในภาคเหนือและผ้าอีกชนิดหนึ่งที่นิยมคือ หม้อฮ่อมของแพร่
การทอผ้าในภาคกลาง มีกลุ่มชาวไทยยวนและชาวไทยลาวอพยพไปอยู่ พวกไทยลาวมีหลายเผ่าทั้ง พวน โซ่ง ผู้ไท ซึ่งย้ายถิ่นเข้ามาเพราะสงครามหรือเหตุอื่นๆ คนไทยพวกนี้ยังรักษาวัฒนธรรมและเอกลักษณ์เฉพาะถิ่นไว้ได้ โดยเฉพาะวัฒนธรรมการทอผ้าของผู้หญิงที่ใช้เทคนิคการทำตีนจก และขิดเพื่อตกแต่งผ้า แม้ว่าในปัจจุบันสภาพเศรษฐกิจและสังคมเปลี่ยนไปมาก แต่ก็ยังยึดอาชีพทอผ้าเป็นอาชีพรอง ลวดลายที่ตกแต่งบนผืนผ้าที่ทอโดยกลุ่มชนต่างเผ่ากันในภาคกลางนี้ก็มีลักษณะและสีสันแตกต่างกันจนสามารถจะระบุแหล่งที่ผลิตผ้าได้จากลวดลายและสี
การทอผ้าในภาคอีสาน ในภาคอีสานมีชุมชนตั้งถิ่นฐานโดยอาศัยบริเวณที่มีความอุดมสมบูรณ์จากลำห้วย หนองบึง หรือแม่น้ำ กลุ่มคนไทย เชื้อสายลาวเป็นชนกลุ่มใหญ่ของภาคอีสาน กระจายกันอยู่ตามจังหวัดต่าง ๆ และมีวัฒนธรรมการทอผ้าอันเป็นประเพณีของผู้หญิงที่สืบทอดกันมาช้านานเกือบทุกชุมชน แต่ละกลุ่มแต่ละเผ่าก็จะมีลักษณะและลวดลายการทอผ้า ที่แปลกเป็นของตัวเองอย่างชัดเจน โดยเฉพาะผ้ามัดหมี่ ผ้าขิด(แพรวาจากกาฬสินธุ์) และผ้าไหมหางกระรอก
การทอผ้าในภาคใต้ ภาคใต้มีแหล่งทอผ้าที่มีชื่อเสียงหลายแห่ง โดยเฉพาะแหล่งทอผ้ายกดิ้นเงินดิ้นทอง ซึ่งได้รับอิทธิพลจากชาวมุสลิม ชาวอาหรับ ที่มาค้าขายและต่อมาได้กลายเป็นที่นิยมในหมู่ชนชั้นสูงของไทย จึงมีการสนับสนุนให้ทอกันเป็นล่ำเป็นสัน โดยเฉพาะที่เมืองนครศรีธรรมราช เมืองสงขลา และที่ตำบล พุมเรียง อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี ล้วนเคยเป็นแหล่งทอผ้าที่มีชื่อเสียงมากในอดีต ปัจจุบันผ้ายกเมืองนคร มีผู้บริจาคให้แก่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ นครศรีธรรมราช แต่ไม่มีผู้สืบทอดมากนัก จึงไม่มีการทอกันเป็นล่ำเป็นสันเหมือนสมัยโบราณ
องค์อุปถัมภ์และหน่วยงานส่งเสริมผ้าไทยองค์อุปถัมภ์และหน่วยงานส่งเสริมผ้าไทย
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
ศูนย์ศิลปาชีพ - จำนวน 34 โครงการ - โครงการศิลปาชีพอย่างเป็นทางการโครงการแรก คือ โครงการทอผ้าไหมมัดหมี่ จังหวัดนครพนม
“เจ้าหญิงดีไซเนอร์” พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์
- ทรงจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จากโรงเรียนจิตรลดา • ทรงสำเร็จการศึกษาศิลปกรรมศาสตรบัณฑิตเกียรตินิยมอันดับ 1 เหรียญทอง จาก คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย • ทรงได้รับรางวัลนิสิตดีเด่นประจำปีการศึกษา 2551
Sirivannavari แบรนด์สิริวัณณวรี
Paris Fashion Week : Spring/Summer 2008 • ได้รับเชิญจากห้องเสื้อปิแอร์บาลแมง ให้จัดแสดงผลงานการออกแบบเสื้อผ้า คอลเลกชั่น“Presence of The Past” จำนวน 39 ชุด ในงานแสดงเสื้อผ้าปารีสแฟชั่นวีค ที่โอเปร่า การ์นิเย กรุงปารีส โดยเสื้อผ้าที่จัดแสดงทรงผสมผสานระหว่างเครื่องแต่งกายแบบชาวตะวันตก กับรูปแบบผ้านุ่งไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ • ตัดเย็บโดยช่างจากวิทยาลัยในวังหญิง โดยใช้ผ้าไหมไทยผสมกับผ้าชีฟองบางเบา เหมาะกับการสวมใส่ในช่วงฤดูร้อน
Paris Fashion Week : Spring/Summer 2009 พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์ ทรงนำผลงานการออกแบบคอลเลกชั่นใหม่ ณ กรองด์ โฮเต็ล กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส
กรมหม่อนไหม 1. พัฒนาศักยภาพการผลิตสินค้าและผลิตภัณฑ์หม่อนไหม 2. พัฒนาระบบการจัดการสินค้าหม่อนไหม และการตลาดอย่างเป็นระบบ 3. อนุรักษ์และคุ้มครองพันธุกรรมหม่อนไหม นวัตกรรม วัฒนธรรม ภูมิปัญญา 4. ศึกษา วิจัย ทดลองและพัฒนาด้านหม่อนไหม 5. ส่งเสริมและสนับสนุน สร้างระบบเครือข่าย และถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิต
กิจกรรมส่งเสริมงานผ้าไหมไทย • แสตมป์ผ้าไหมไทย บริษัทไปรษณีย์ไทยได้รับอนุญาตจากกองราชเลขานุการในพระองค์สมเด็พระบรมราชินีนาถ ให้นำตราสัญลักษณ์นกยูงพระราชทานมาเป็นแบบในการจัดพิมพ์ตราไปรษณียากรชุดพิเศษ
แปลงผ้าไทยสู่เวทีแฟชั่นระดับโลกแปลงผ้าไทยสู่เวทีแฟชั่นระดับโลก
ดีไซน์เนอร์ / แบรนด์ผ้าไทยไม่แพ้ชาติใดในโลก
Nagara (นคร สัมพันธรักษ์ ) เป็นดีไซเนอร์ เจ้าของแบรนด์ ที่มีพรสวรรค์ เป็นดีไซเนอร์รุ่นบุกเบิกรุ่นแรกๆ ที่ประสบความสำเร็จของเมืองไทย วัตถุประสงค์สำคัญ ของแบรนด์ คือ ทำให้ผ้าไหมไทย เป็นที่รู้จักระดับสากล
ฝ้ายซอคำ ฝ้ายซอคำ เริ่มต้นจากกิจการของพี่น้องพรเจริญโรจน์ ด้วยการคิดเพียงว่าอยากหารายได้เสริมในขณะที่เรียนชั้นมัธยมอยู่ “ต้องพยายามเปลี่ยนรสนิยมดั้งเดิมของชาวบ้าน ที่เน้นสีฉูดฉาด แดงสด เขียวสด ชมพูสดลายเต็มพรืด มาเป็นโทนสีขรึม ลวดลายเย็นตา” พยายามทำงานแฮนด์เมดของชาวบ้านเป็นงานหรูขึ้น
ผลิตภัณฑ์ของฝ้ายซอคำแต่ละชิ้นออกแบบให้มีความเป็นสากลที่สามารถเจาะตลาดได้ทั้งสองซีกโลก และพยายามสร้างมูลค่าเพิ่มให้ผ้าทอน่าจับต้องยิ่งขึ้นด้วยการนำผ้าทอมาดีไซน์เป็นของแต่งบ้าน (Home Collection)
งานด้านการผลิตจึงขยายเป็น 2 ส่วนคือ ฝ่ายแรกผลิตผ้าทอพื้นเมือง(Tradition design) อีกส่วนผลิตรายผ้าแบบประยุกต์ และจัดทำเป็นโฮมคอลเลคชั่น
ศศิวรรณ ดำรงศิริ ดีไซเนอร์ร้าน 'ชบาติก' เป็นคนสำคัญที่ช่วยเชื่อมต่อภูมิรู้ท้องถิ่นที่ตกทอดจากบรรพชน พร้อมกับนำฝีมืออันประดิดประดอยจากชนบท มาโชว์ในชิ้นงานที่ถูกออกแบบจนโดนใจชาวพารากอน เสน่ห์ผ้าไทย เสน่ห์ชนบทไอเดียดีไซน์ของ 'ชบาติก' ไม่ได้นึกออกแบบลอยๆ ฝันๆ แต่อาศัยการศึกษาอย่างจริงจังเรื่องมรดกผ้าทอไทย
switch แบรนด์ไทยน้องใหม่ … จับผ้าไทยแปลงโฉม
switch ปณิธาน ปวโรฬารวิทยา กรรมการผู้จัดการ บริษัท บูติคนิวซิตี้ กล่าวว่าหากเอาดีไซน์ตะวันตก ไปขายคนตะวันตก ซึ่งถ้าเป็นแบบนี้ โอกาสที่จะได้รับการยอมรับจากผู้บริโภคชาวยุโรปก็คงจะยาก จึงเกิดแนวคิดใหม่ว่า เราน่าจะขายความเป็นตะวันออก หรือความเป็นไทยผสมกับไลฟ์สไตล์ของฝั่งยุโรป เรียกว่า เป็นการมิกซ์แอนด์แมตช์ ระหว่าง รสนิยม เทรนด์ ความชอบของเขา ผสานกับวัตถุดิบสไตล์ไทย
Naraya ที่มาของชื่อนารายามาจากภาษาฮินดู หมายถึง พระนารายณ์ องค์เทพเจ้าสูงสุดของศาสนาฮินดู คำว่า นารายา จึงมีความหมายดี เรียกง่าย จดจำง่ายสำหรับผู้คนทั่วไปในทุกเชื้อชาติภาษา
ปัจจุบันนารายาผงาดอยู่ในตลาดต่างประเทศกว่า 14 สาขาใน 8 ประเทศ อาทิ ญี่ปุ่น ไต้หวัน ฮ่องกง สิงคโปร์ มาเก๊า ดูไบ ฮังการี ซาอุดิอาระเบีย จนประเทศญี่ปุ่นเรียกว่าเป็น The best from Thailand แต่สำหรับเมืองไทย นารายาเริ่มเป็นที่รู้จักมากขึ้นเมื่อ 3-4 ปีที่แล้ว แม้แต่ชาวจีนยังเรียกว่าเป็นกระเป๋ากรุงเทพฯ นำเม็ดเงินเข้าสู่ประเทศไทยหลายร้อยล้านบาทต่อปี สร้างงาน สร้างเงินก่อเกิดเศรษฐกิจชุมชน
JIM THOMPSON จิม ทอมป์สันหรือเจมส์ แฮริสัน วิลสัน ทอมป์สันเกิดที่เมืองกรีนวิลล์ รัฐเดลาแวร์ เมื่อ ค.ศ. 1906 (พ.ศ. 2449) จิม ทอมสัน เริ่มเข้าสู่วงการผ้าไหมในช่วงปลายสงครามโลกครั้งที่ 2 และทำให้ผ้าไหมไทยเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก จนได้รับฉายาว่า “ราชาไหมไทย”
