Usuwanie złamanych narzędzi z kanałów korzeniowych

Usuwanie złamanych narzędzi z kanałów korzeniowych Agata Kwolek Szczepan Sagan Krzysztof Nurczyński

Przyczyny łamania narzędzi • Praca zużytymi instrumentami • Praca zbyt agresywna • Praca narzędziami NiTi w nieudrożnionych kanałach • Niedostateczne płukanie • Nieprzestrzeganie sekwencji narzędzi • Niedostateczny dostęp do ujścia kanału

Postępowanie zależy od: • Lokalizacji złamania • Budowy anatomicznej zęba • Przyczyny leczenia endodontycznego • Rodzaju złamanego narzędzia

Korzystne czynniki do usuwania złamanych narzędzi: • Proste kanały korzeniowe • Zęby przednie • Lokalizacja narzędzia: przed krzywizną korzenia, w części przykoronowej • Długość narzędzia >5mm • Narzędzia ręczne ze stali nierdzewnej

Najczęściej dochodzi do złamania:(czynniki niekorzystne) • W kanałach zakrzywionych • W zębach trzonowych (kanały przyśrodkowo-policzkowe zębów trzonowych w żuchwie) • Narzędzia zlokalizowanego za krzywizną korzenia, przechodzącego przez wierzchołek • Narzędzi rotacyjnych NiTi

Przed przystąpieniem do usuwania narzędzia konieczne jest: • Precyzyjne zlokalizowanie narzędzia (2 zdj. zębowe w projekcji skośnej) • Zidentyfikowanie narzędzia • Ocena prawdopodobieństwa powodzenia

Podczas usuwania złamanego narzędzia konieczne jest: • Zastosowanie powiększenia (praca z mikroskopem) • Obfite płukanie (EDTA, NaOCl)

Identyfikacja narzędzia • Pilniki Hedstroema: mocne zablokowanie, ostrza zaczepiają się w kanale • Igły Lentulo: efekt sprężynowania- wzmacnia zaklinowanie w kanale • Narzędzia NiTi: podczas usuwania tkanek „prostują się”- wygięte zgodnie z krzywizna kanału napierają na zewnętrzną krawędź

Metody usuwania złamanych narzędzi: • Skręcanie pilników H • Zastosowanie igły iniekcyjnej • Zestaw Masserana • Zestaw Meitraca • System IRS • Ekstraktory DEL ZOTTO • Ultradźwięki (końcówka CPR 6,7,8; zmodyfikowany pilnik ultradźwiękowy) Ekstraktory

Fazy usuwania złamanego narzędzia: • Modyfikacja dostępu (prosta droga wyjścia narzędzia) • Utworzenie platformy dostępu • (zmodyfikowane wiertła Gates-Glidden- odcięcie wierzchołka, narzędzia NiTi, wiertła różyczkowe, trepan Masserana, ultradziwięki )

Fazy usuwania złamanego narzędzia: • Poluzowanie narzędzia (pilniki S, ultradźwięki) • Wydobycie narzędzia (pilnik H, szczypce Steiglitza, ekstraktory: IRS, DEL ZOTTO, Masserana, Meitraca)

Usuwanie złamanego narzędzia metodą skręcania pilników H • 2 Pilniki Hedstroema (rozmiar 10-15) • Wprowadzone wzdłuż złamanego narzędzia • Skręcenie pilników wokół siebie (zazębione podtrzymują obiekt) • Wyciągnięcie jest równoznaczne z usunięciem narzędzia z kanału

Usuwanie złamanego narzędzia z zastosowaniem igły iniekcyjnej • Skład: obcięte igły iniekcyjne, końcówki Endo-Eze, system Cancellier; cyjanoakrylany (klej), materiały złożone chemoutwardzalne, chemo-światłoutwardzalne • Dopasowanie igły do końcówki złamanego narzędzia (optymalne zachodzenie1-3 mm) • Stałe połączenie końca narzędzia z igłą • Usuniecie narzędzia

Usuwanie złamanego narzędzia z zastosowaniem zestawu Masserana • Skład: trepany o średnicy 1,1-2,4 mm, ekstraktor, kleszczyki • Wycięcie trepanem tunelu wokół narzędzia na ok. ½ długości – obluzowanie, stworzenie uchwytu • Nałożenie ekstraktora na narzędzie, zaciśnięcie za pomocą śruby • Wykonanie kilku obrotów • WADY: duża utrata tkanek twardych, trudności przy zakrzywionych kanałach

Usuwanie złamanego narzędzia za pomocą systemu Meitrac • Skład: trepany i ekstrakatory: Meitrac I – do złamanych narzędzi o śr. 0.15 – 0.5 mm, Meitrac II – śr. 0.5 – 0.9 mm • 2 wydrążone tuleje składane 1 w 2 : wewnętrzna posiadająca wąskie szczęki – chwytanie narzędzia • Wady: duża średnica systemu uniemożliwia użycie poniżej poziomu ujścia kanału

Usuwanie złamanego narzędzia z zastosowaniem systemu IRS • Skład: skośnie zakończona wydrążona rurka z bocznym okienkiem na końcu (ekstraktor), sonda blokująca • Umieszczenie rurki nad złamanym narzędziem a sondy blokującej wewnątrz rurki • Narzędzie zostaje zablokowane w okienku poprzez ciasne skręcenie wraz z sonda blokującą • Poluzowanie i wydobycie narzędzia: ruchy „nakręcania zegarka” i rotacja w przeciwną stronę do ruchu wskazówek zegara

Usuwanie złamanego narzędzia z zastosowaniem ekstraktorów DEL ZOTTO • Skład: instrumenty o rozmiarach 20, 25, 30, 40, 50, 60 zakończone samozaciskającą się sprężynką dł. 7mm • Nałożenie sprężynki na wystający koniec ułamanego instrumentu • Zaciśnięcie sprężynki na narzędziu szybki ruch ok. ¼ obrotu w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara • Powolne wykręcanie narzędzia w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara

Usuwanie złamanego narzędzia z zastosowaniem ultradźwięków • Skład: końcówki ultradźwiękowe z nasypem diamentowym (CPR 6, 7, 8) • Wydrążenie wolnej przestrzeni wokół narzędzia (mała moc) • Zastosowania lekkiego nacisku na boczną powierzchnię narzędzia (wykręcenie się narzędzia) • Gdy nieskuteczne: zastosowanie zmodyfikowanego pilnika ISO 15 (odcięcie końcówki pilnika ok. 6mm, dogięcie do krzywizny kanału)

Gdy nie da się usunąć złamanego narzędzia… • Technika „obejścia narzędzia” i szczelne wypełnienie kanału korzeniowego • Chirurgiczne usuniecie złamanego narzędzia (resekcja wierzchołka)

Technika „Obejścia narzędzia” • Wskazania: brak możliwości usunięcia narzędzia z kanału, operator obawia się perforacji bądź nieodwracalnych zniszczeń • Cel: dokładne chemo - mechaniczne opracowanie kanału i szczelne wypełnienie wraz z złamanym fragmentem narzędzia • Możliwość wykorzystania anatomii kanałów korzeniowych np. dodatkowe kanały policzkowe mezjalne w zębach trzonowych górnych

Chirurgiczne usunięcie złamanego narzędzia z kanału korzeniowego (Resekcja wierzchołka) • Nie powinno się resekować więcej niż 3 mm części wierzchołkowej • Korzeń odciąć dowierzchołkowo i odłamać, następnie wyciągnąć złamane narzędzie. • Usunięcie narzędzia należy powiązać z resekcją wierzchołka i wstecznym wypełnieniem kanału

Bibliografia: • John S. Rhodes: Postępy w endodoncji. Powtórne leczenie kanałowe i zabiegi chirurgiczne. • Bolesława arabska-Przedpełska, Halina Pawlicka: Endodoncja • Clemens Bargholz, Dirk Hor, Christoph Zirkel: Endodoncja • Elżbieta Jodkowska, Leopold Wagner: Wprowadzenie do endodoncji

Dziękujemy za uwagę

Usuwanie złamanych narzędzi z kanałów korzeniowych