Kosztowna jakość Jakość w Chemii Analitycznej 28.11. 2013 Bolesław Jerzak

1. Kosztowna jakość Jakość w Chemii Analitycznej 28.11.2013 Bolesław Jerzak

2. Materiały odniesienia i certyfikowane materiały odniesienia są … • … niezbędne do kalibracji aparatury analitycznej • … niezastąpione przy walidacji procedur analitycznych • … najlepszymi próbkami w programach badania biegłości laboratoriów • … podstawą systemów zapewnienia jakości w laboratorium analitycznym • … itd

3. Dlaczego są takie drogie ???

4. Dlaczego są takie drogie ? • Ponieważ: • Trudne może być uzyskanie materiałów wyjściowych • Obróbka materiału może być długotrwała i skomplikowana • Certyfikacja jest procesem długim, pracochłonnym i kosztownym • Wytworzenie materiału oznacza zamrożenie pieniędzy na długo, często na wiele lat • … itd

5. To wszystko jest prawda ! Ale są też inne przyczyny wysokich cen materiałów odniesienia

6. Materiały odniesienia mogą być: • Narkotykami • Produktami podwójnego zastosowania • Uzbrojeniem • Truciznami • Produktami uszkadzającymi warstwę ozonową • Produktami niebezpiecznymi w transporcie … • … itd

7. Niektóre materiały odniesienia to jednocześnie … • NARKOTYKI http://nasygnale.pl/kat,1025341,title,Oto-najbardziej-popularne-narkotyki-w-Europie,wid,13993303,wiadomosc.html?ticaid=61199b

8. Narkotyki • W Polsce (i niektórych innych krajach) kontrolowane są nie tylko czyste związki, ale także roztwory i materiały matrycowe zawierające substancje o działaniu narkotycznym nawet w śladowych ilościach • Schemat postępowania: zezwolenie na import – zezwolenie na eksport w kraju eksportera – rejestracja transakcji • Okresowe sporządzanie raportów

9. Materiał odniesienia może być także prekursorem narkotyków • Do prekursorów narkotyków należą np. toluen i aceton (kategoria 3) • Należy ewidencjonować przychód i rozchód

10. Materiały odniesienia to jednocześnie… • PRODUKTY PODWÓJNEGO ZASTOSOWANIA http://wynalazki.slomniki.pl/index.php/component/content/article/49-g/1165-gazy-bojowe.html

11. Produkty podwójnego zastosowania • Do produktów podwójnego zastosowania należą między innymi: trietanoloamina, 2-chloroetanol, dimetyloamina • W przypadku sprowadzania tego rodzaju produktów spoza Polski transakcja musi być zarejestrowana w specjalnym raporcie • Odbiorcę należy uprzedzić o ograniczeniach w obrocie • W niektórych krajach (np. RFN, Czechy) określono minimalne ilości nie podlegające kontroli.

12. Materiały odniesienia to jednocześnie… • ZWIĄZKI DEUTERU http://www.banzaj.pl/galeria/bomba-atomowa-3-galdok-40782-432999-jpg.html

13. Związki deuteru • To także produkty podwójnego zastosowania, potraktowane jako oddzielna grupa z uwagi na szerokie zastosowanie w chemii analitycznej • Kontroli podlegają preparaty, w których stosunek liczby atomów deuteru do liczby atomów wodoru jest większy niż 1:5000 • Ale np. w Czechach obrót produktami sprowadzanymi z krajów UE nie jest objęty kontrolą.

14. Niektóre materiały odniesienia to jednocześnie … • UZBROJENIE http://www.defence24.pl/news_rosyjskie-fundusze-na-uzbrojenie-atomowe

15. Uzbrojenie • Uzbrojenie to nie tylko czołgi i torpedy • Na listach obiektów zaliczanych do uzbrojenia są np. • silne toksyny (saksytoksyna, rycyna) • materiały wybuchowe • prekursory materiałów wybuchowych, np. … trichlorobenzen • Postępowanie: jeżeli materiał jest zakupywany poza Polską należy nadzorować i zarejestrować taką transakcję • Odbiorca końcowy musi być poinformowany o ograniczeniach w obrocie materiałem • Regulacje jednolite w całej UE

16. Niektóre materiały odniesienia to jednocześnie … • TRUCIZNY http://www.fakt.pl/Miasto-posprzata-niebezpieczne-odpady-,artykuly,224854,1.html

17. Trucizny • Obrót truciznami nie podlega ograniczeniom, natomiast… • … kontrolą objęte są opakowania po truciznach • Sprzedawca zobowiązany jest do pobrania, przechowania i następnie zwrócenia kaucji (po zwrocie pustego opakowania) • Oraz do utylizacji pustego opakowania • Polska jest jedynym krajem UE, w którym takimi przepisami objęto opakowania po małych ilościach rozpuszczalników i wzorców.

18. Niektóre materiały odniesienia to jednocześnie … • PRODUKTY SZKODLIWE DLA WARSTWY OZONOWEJ http://www.rossnet.pl/Artykul/Ozonowa-tarcza-Ziemi,190217

19. Produkty szkodliwe dla warstwy ozonowej • Użytkownik musi zostać poinformowany o konieczności zarejestrowania się na specjalnej stronie internetowej

20. Niektóre materiały odniesienia to jednocześnie … • PRODUKTY NIEBEZPIECZNE W TRANSPORCIE http://www.port-tauranga.co.nz/Shipping-Information/Dangerous-Goods-Information/

21. Produkty niebezpieczne w transporcie • Np. silne utleniacze, czyli „SRM 1643 Trace elements in water”. Materiał zawiera kwas azotowy • W wielu przypadkach transport możliwy tylko niektórymi środkami transportu • Wzorzec do farmakopei „roztwór nitrogliceryny” – tylko transport drogowy.

22. Matrycowe materiały odniesienia – inne problemy • Na początku lat ‘90 XX w. wprowadzono nowy numer taryfy celnej oznaczający m.in. „certyfikowane materiały wzorcowe” (382200000). Pozycja 3822 powinna mieć pierwszeństwo przed każdą inną pozycją w nomenklaturze z wyjątkiem produktów objętych działem 28 lub 29 (czyste pierwiastki i związki chemiczne) • Przez kilkanaście lat numer 3822 stanowił ogromne ułatwienie w międzynarodowym obrocie materiałami matrycowymi, ale …

23. WRÓCIŁO NOWE

24. Niektóre materiały odniesienia to jednocześnie … • PRODUKTY PODLEGAJĄCE KONTROLI WETERYNARYJNEJ http://algasubojnia.pl/galeria_1.php/

25. Produkty podlegające kontroli weterynaryjnej • Firmy sprowadzające matrycowe materiały odniesienia pochodzenia zwierzęcego spoza UE muszą starać się o specjalne zezwolenie • Regulacja obejmuje wszystkie kraje UE

26. Niektóre materiały odniesienia to jednocześnie … • SKAŻONE GLEBY http://www.dwspit.pl/konkurs/feniks5/energia.html

27. Skażone gleby • Import skażonej gleby na teren UE jest zabroniony • Firma zamierzająca dokonać takiego importu musi ubiegać się o specjalne zezwolenie. • Regulacja obejmuje wszystkie kraje UE

28. Teoretycznie możliwe jest, że: • Materiał odniesienia w postaci 0,5 ml czystego heksanu (pentanu, heptanu…) powinien być obłożony akcyzą – w Polsce nie ma ustalonej minimalnej ilości węglowodorów, przy której nie ma takiego obowiązku

29. Teoretycznie możliwe jest, że • Materiał odniesienia w postaci roztworu etanolu w wodzie (lub wina, piwa) powinien być obłożony akcyzą na napoje alkoholowe

30. Cel prezentacji Apel o poruszanie na forach krajowych i międzynarodowych problemów dostępności materiałów odniesienia (i próbek do programów badania biegłości)