AGRESJA WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY

1. AGRESJA WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY

2. W czasie roku szkolnego została przeprowadzona wśród uczniów ankieta mająca na celu sprawdzenie występowania zjawiska agresji w szkole.

3. ANALIZA ANKIETY 65% ankietowanych stwierdziło, że doświadczyło różnych form agresji na terenie szkoły • zaczepianie bez powodu 56% • kłamstwo 37% • zastraszanie 39,7% • ośmieszanie 34% • wyłudzanie pieniędzy 24,3% • kradzieże 14,3% • znęcanie się 19,5% • bicie z obrażeniem ciała 10,3%

4. AGRESJA, to „wroga, napastliwa postawa lub zachowanie się względem kogoś lub czegoś” Słownik Współczesnego Języka Polskiego

5. TRZY GŁÓWNE TEORIE WYJAŚNIAJĄCE ŹRÓDŁO AGRESJI • Teoria instynktów, mówi nam, że agresja jest instynktem wrodzonym i że człowiek z natury zachowuje się agresywnie i stosuje przemoc. • Teoria frustracji, według której przyczyną zachowań agresywnych jest przeżywana frustracja, będąca wynikiem zablokowania zaspokojenia potrzeb. • Teoria społecznego uczenia się mówi nam, że ludzie uczą się zachowań agresywnych bądź przez własne, bezpośrednie doświadczenie, bądź przez naśladownictwo.

6. FORMY AGRESJI • AGRESJA FIZYCZNA • Instrumentalna (mamy do czynienia wtedy, gdy agresor chce zdobyć lub osiągnąć jakiś cel) • Emocjonalna (gdy dziecko przeżywa lęk lub złość)

7. PRZYKŁADY AGRESJI FIZYCZNEJ • bójki pomiędzy uczniami: • uderzanie (pięścią) • kopanie • potrząsanie • duszenie • przypalanie • strzelanie • spoliczkowanie • dawanie klapsa • „pacnięcie” kogoś • ataki na nauczycieli • napastowanie seksualne • pchnięcie nożem, itp. ostrymi przedmiotami

8. FORMY AGRESJI Agresja słowna czyli wypowiedzi agresywne, mające wyrządzić przykrość lub szkodę danej osobie. Mogą być kierowane wprost do osoby będącej przedmiotem agresji i występować w jej obecności (agresja słowna bezpośrednia) lub do osób trzecich w sytuacjach, w których nie uczestniczy osoba będąca przedmiotem agresji (agresja słowna pośrednia).

9. PRZYKŁADY AGRESJI SŁOWNEJ • grożenie biciem • napastliwe wypowiedzi – atak słowny • straszenie, groźby • przezywanie, przekleństwa, ordynarne odzywki, wulgaryzmy • obmawianie • kłótnie • grożenie skarżeniem • atak na charakter osoby • obrzucanie wyzwiskami

10. PRZYKŁADY AGRESJI SŁOWNEJ • niewerbalne symbole (Robienie uwłaczających min.) • uszczypliwość lub kpiny • atak na kompetencje („Jak możesz być taki głupi?) • atak na pochodzenie („Jesteś taką samą ofiarążyciową jak twój ojciec”) • atak na wygląd fizyczny („Czy zawsze musisz wyglądać jak niechluj?”) • oszczercze porównanie („Z ciebie nigdy nic nie będzie”) • dokuczanie • ubliżanie i przeklinanie • ośmieszanie

11. DLACZEGO DZIECI ZACHOWUJĄ SIĘ AGRESYWNIE? Na powstawanie zachowań agresywnych ważny wpływ ma otoczenie. Dzieje się tak gdy: • dzieci często mają do czynienia z agresją i przemocą w rodzinie, • w rodzinie obserwowany jest brak zainteresowania sprawami dziecka. Wyraża się to poprzez: • brak ciepła rodzinnego, chłód emocjonalny rodziców wobec dziecka, przede wszystkim w pierwszych latach jego życia, • brak jasno wyznaczonych granic - jak dziecku wolno się zachować, a jak nie wobec rodziców, rodzeństwa, rówieśników i innych dorosłych, • brak reakcji ze strony rodziców w rozpoznawaniu i akceptowaniu zachowań dziecięcych, • w rodzinie często używa się agresji i przemocy w stosunku do dzieci.

12. INNE POWODY ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH U DZIECI I MŁODZIEŻY: • Słabo rozwinięta samokontrola własnych emocji. Dzieci mają ogromne kłopoty • W radzeniu sobie z lękiem, strachem, poczuciem krzywdy lub winy. Nie potrafią przewidzieć swoich reakcji emocjonalnych, nie kontrolują swoich zachowań. • Wzory zachowań agresywnych. Zapewniają one odnoszenie sukcesów i są dla nich wynagradzające. • Używanie alkoholu i narkotyków. Alkohol powoduje wzrost zachowań agresywnych, ponieważ obniża kontrolę i ogranicza właściwą ocenę sytuacji. Używanie różnych narkotyków wiąże się również z zachowaniami agresywnymi. • Oglądanie aktów przemocy wpływa na uczenie się przez dzieci agresywnych zachowań.

13. PRZYCZYNY AGRESJI WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY: • Frustracja wynikająca z braku dobrego kontaktu z dorosłymi lub agresja z ich strony • Niskie poczucie własnej wartości, połączone z dużą ilością otrzymywanych przez nich negatywnych komunikatów od dorosłych • Modelowanie zachowań agresywnych w mediach, subkulturach, rodzinach • Brak jasnych i przestrzeganych reguł życia szkolnego • Mała umiejętność radzenia sobie z przeżywaniem silnych i negatywnych uczuć, a zwłaszcza złości • Brak umiejętności konstruktywnego rozwiązania sytuacji konfliktowych • Frustracja spowodowana brakiem perspektyw życiowych

14. PRZYCZYNY AGRESJI WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY: • Zbyt rzadko wykorzystywane umiejętności konstruktywnego rozwiązywania sytuacji konfliktowych przez nauczycieli i rodziców • Niewłaściwe sposoby komunikowania się z uczniami, powodujące ich agresję (poniżanie, krytykowanie, wyśmiewanie lub niezauważanie osiągnięć) • Nieumiejętność radzenia sobie z przeżywaniem silnych i trudnych uczuć • Nieskuteczne rozładowywanie napięć podczas lekcji (nastawienie na szybki skutek, bez uwzględnienia przyczyn i warunków)

15. RODZINA A ZACHOWANIA AGRESYWNE Dzieci, które czują się bezpieczne w swoich relacjach z rodzicami, są mniej agresywne i lepiej radzą sobie z emocjami. Gdy otacza się je miłością i zainteresowaniem, mają znacznie mniej powodów do agresji i wrogości. Uciekają się do niej wtedy, gdy się boją, gdy są osamotnione, pełne rozterek lub gdy mają silną potrzebę akceptacji bądź zwrócenia na siebie uwagi.

16. OZNAKI STOSOWANEJ PRZEMOCY • zwiększone poczucie lęku (niepokoju) • zwiększone poczucie strachu • nastrój przygnębienia • zmniejszona energia • wzrost braku zaufania • zakłócenia snu • zakłócenia apetytu • osłabienie poznawczego funkcjonowania • wzmocnienie uczucia wrogości

17. CECHY POTENCJALNEJ OFIARY • niska aktywność fizyczna • wysoki poziom niepokoju • niska samoocena • wrażliwość • ostrożność (postępowania) działania • małe grono przyjaciół lub ich brak • brak poczucia bezpieczeństwa

18. Zachowanie potencjalnego agresora: • wykazują dużą aktywność i energię, chcąc panować nad otoczeniem, podporządkować je sobie i czerpać z tego satysfakcję, • czerpią korzyści materialne i psychiczne ze swojej przemocy. Ofiary muszą dostarczać im np.: papierosy, alkohol, pieniądze i inne rzeczy mające dla nich wartość,

19. CECHY POTENCJALNEGO SPRAWCY, TYRANA • dokuczają, ale głównie kierują to do słabszych, bezbronnych kolegów, • lubią dominować i podporządkowywać sobie innych, • są sprawne i zręczne, • łatwo się denerwują i wybuchają, • nie potrafią radzić sobie z trudnościami i przeciwnościami, • często są nastawione na nie, • mają trudności z przestrzeganiem przyjętych ogólne zasad, • mają zwykle małe lub żadne poczucie winy, • wobec ofiar brak im zrozumienia, współczucia czy sympatii,

20. CECHY POTENCJALNEGO SPRAWCY, TYRANA • łatwo się kontaktują z otoczeniem, • umieją sprytnie wybrnąć z sytuacji, np.: stosując oskarżenia, • potrafią udawać, • czerpią korzyści materialne i psychiczne ze swojej przemocy, • wobec dorosłych mogą być agresywne lub ugrzecznione, • wcześnie prezentują zachowania antyspołeczne, takie jak: kradzieże, wandalizm, picie alkoholu.

21. CO MAJĄ ZROBIĆ RODZICE ABY UNIKNĄĆ AGRESJI? • Mądrze kochać swoje dzieci • Określić jasne i zrozumiałe relacje w domu • Określić granice dyscypliny • Być konsekwentnym w egzekwowaniu wspólnie ustalonych reguł postępowania • Stosować konsekwentną dyscyplinę • Kształtować obraz świata, w którym dla osiągnięcia celu nie trzeba uciekać się do agresji, w którym gardzi się przemocą • Dbać o rozwijanie zainteresowań, budzenie pasji, umiejętne organizowanie czasu wolnego

22. CO MAJĄ ZROBIĆ RODZICE ABY UNIKNĄĆ AGRESJI? • Rozwijać kompetencje społeczne, uczyć asertywności, tolerancji i empatii • Tworzyć warunki do rozwoju poprzez możliwość aktywności, samodzielności, rozmowy i aktywnego słuchania • Okazywać szacunek i zaufanie dziecku • Tworzyć atmosferę życzliwości i przychylności • Prezentować wzory prospołecznych zachowań w sytuacjach konfliktowych (modelowanie).

23. A CO ROBI NASZA SZKOŁA?? • Doskonalenie umiejętności wychowawczych poprzez włączenie tematyki zasad kulturalnego zachowania się do każdych zajęć • Prowadzenie dyżurów przez nauczycieli w czasie przerw • Dostarczenie wiedzy o przepisach i konsekwencjach zachowań niedostosowania społecznego – instrukcja postępowania na wypadek agresji • Organizowanie apeli, pogadanek, scenek rodzajowych, na temat kulturalnego zachowania się • Spotkanie z pracownikami Policji, Straży Miejskiej • Wprowadzenie Metody Szkolnej Interwencji Profilaktycznej – kontrakt z uczniem • Realizacja programów profilaktycznych • Współpraca z rodzicami, kuratorami sądowymi

24. A co robisz Ty??????

25. Im więcej pomożemy dzieciom i młodzieży w zakresie zapobiegania i kontrolowania agresji, tym społeczeństwo nasze będzie zdrowsze psychicznie, wrażliwsze na potrzeby drugiego człowieka, będzie więcej uśmiechów na co dzień, a przez to znacznie łatwiej poradzimy sobie z problemami dnia codziennego.

26. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ