Pedagogika czasu wolnego

1. Pedagogika czasu wolnego Mgr Iryna Bilousova

2. Warunki zaliczenia Do zdobycia jest 100 pkt: • 30 pkt max – test na następnych zajęciach • 50 pkt max za zorganizowaną godzinę wychowawczą (30 min. przedstawienie w grupach) • 20 pkt max – obecność (1 nieobecność 10 pkt, 2 nieobecności – 0 pkt) Projekt: złożony w formie pisemnej plan godziny wychowawczej przedstawionej na zajęciach

3. Pedagogika Wychowanie • Pedagogika– nauka o wychowaniu, jego istocie, celach, treściach, metodach, środkach i formach organizacyjnych procesów wychowawczych. • Wychowanie – swiadomie organizowana działalność społeczna, oparta na stosunku wychowawczym między wychowankiem i wychowawcą, której celem jest wywoływanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka.

4. Czaswolny Czas wolny – to czas bez obowjązków, przeznaczony na zajęcia dowolne. Pedagogika czasu wolnego (wychowanie do wczasów) tozamierzone icelowe działanie wychowawców i środowiska społecznego ukierunkowane na wywołanie trwałych zmian w osobowości wychowanka, przejawiających się rozbudzeniem zainteresowania różnymi formami wczasowania oraz internalizacji określonych potrzeb, wartości, motywacji i postaw związanych z racjonalnym (pożytecznym, rozumnym)spędzaniemczasu wolnego. Tezy: • Narastanie czasu wolnego • Zagospodarowanie czasu wolnego • Rozwój człowieka • Warunki zaspokojenia potrzeb • Ukierunkowanie wychowania

5. Zadaniapedagogikiczasu wolnego • wychowanie człowieka do rekreacji i turystyki • kształtowanie odpowiedzialności i świadome wpływanie każdej jednostki na zdrowie własnej rodziny • wykształcenie w każdym podmiocie odpowiedzialności za stworzenie odpowiednich warunków do uprawiania kultury fizycznej • stwarzanie nowych zachowań jednostek i grup społecznych.

6. Metody wychowania do wczasów: Metoda modelowania Zadaniowa metoda Metoda wpływu społecznego Metoda manipulowania społecznie wartościowymi wzorami

7. Metody wychowania do wczasów . Metoda modelowania Skłanianie do wartościowego zagospodarowania czasu wolnego i kształtowanie w świadomości pożądanego modelu wczasowania przez zachęty, wskazówki i fachowe porady, oddziaływanie w sposób niezauważalny, najczęściej własnym przykładem.

8. Metody wychowania do wczasów.Zadaniowa metoda Praktykowanie określonych wzorów wczasowania w toku uczestnictwa poprzez stawianie realnych zadań, którymi często towarzyszy rywalizacja oraz nagrody, pobudzające do aktywności.

9. Metody wychowania do wczasów.Metoda wpływu społecznego Samodzielne przyjmowanie pewnego stylu wczasowania, zwyczajów i wzorów zachowań środowiska lokalnego, grupy rówieśniczej, albo uleganie aktualnie panującej modzie.

10. Metody wychowania do wczasów.Metoda manipulowania społecznie wartościowymi wzorami Świadome i celowe przekształcanie istniejących wzorów wczasowania na drodze zamiany mniej wartościowych wzorów bardziej wartościowymi, eliminowanie wzorów szkodliwych.

11. Najczęściej praktykowane formy spędzania czasu • Turystyka • Sport • Środki masowego przekazu Formyspędzania czasu wolnego o ograniczonej popularności: • Samokształcenie • Amatorstwo artystyczne • Majsterkowanie i amatorstwo techniczne • Hodowla amatorska (zwierzęta i rośliny) • Zabawy i kontakty towarzyskie • Kolekcjonerstwo • Aktywność społeczna

12. Niewłaściwewzory spędzania czasu wolnego

13. Subkultury młodziezowe Subkulturąnazywamy zespół symbolicznych i aksjologicznych odniesień określających odrębność danej grupy względem innych grup społecznych. Położenie grupy w relacji do władzy, autorytetów, jej status i poczucie własnej tożsamości prowadząca do wyłonienia się subkultury. • Punkowie • Anarchiści • Metalowcy • Rastafarianie (raggae) • Hipisi • Skinheadzi • Graficiarze • Rapersi • Skejci • Goci

14. Sekty Według Słownika Języka Polskiego sekta oznacza grupę społeczną izolującą się od reszty społeczeństwa, mającą własną hierarchię wartości, zespół norm zachowania, silnie akceptującą rolę przywódcy. Destrukcyjnarola sekt: • Nieetyczne metody werbunku • Wykorzystywanie seksualne • Zmuszanie do wyczerpującej pracy • Stosowanie srodków odurzających • Stosowanie medytacji na wyczerpanie • Wywoływanie chorób depresyjnych • Pozbawianie opieki lekarskiej • Uprowadzanie dzieci członków sekty

15. Przyczyny powstawania zjawiska „Dzieci ulicy” • Dysfunkcjonalna rodzina • Odrzucenie przez rodzinę • Niepowodzenia szkolne • Ubóstwo • Skłonności osobnicze Przyczynyprzemocy Konwergencia – grupę ludzi o wspólnych przekonaniach można łatwo pobudzić do agresji przez charyzmatycznych liderów Zarazy - efekt stada Normatywna teoria – w tłumie zachowanie naganne może się stać normą pod wpływem nastroju Wartosci towarzyskich – sumowanie nieprzyjemnych chwil stopniowo podczas meczu i wybuch.

16. Profilaktyka Metody redukowania zachowań agresywnych • Uwalnianie nagromadzonej energii • Uwalnianie nagromadzonych emocji • Modelowanie nieagresywnych zachowań • Rozwijanie empatii • Unikanie dehumanizacji relacji międzyludzkich (obniżanie wartości czynów)

17. Rola środowisk wychowawczych w procesie wychowania i socjalizacji w czasie wolnym

18. Środowiskowychowawcze Środowisko wychowawcze jest częścią obiektywnego środowiska społecznego człowieka, które stwarzają osoby, grupy społeczne i instytucje pełniące zadania wychowawcze, pobudzające (zachęcające) jednostki i grupy dzieci, młodzieży, dorosłych do przyswajania wartości moralnych i zgodnych z nimi zachowań społecznych, odpowiadających ideałowi wychowawczemu społeczeństwa.

19. Typyśrodowisk Ze względu na zamiar (intencję) oddziaływania na osobowość człowieka w procesie jego wychowania i socjalizacji rozróżniamy środowiska intencjonalne i naturalne.

20. Intencjonalneśrodowisko Intencjonalne środowisko wychowawcze– środowisko społeczne celowo wydzielone (powołane) do oddziaływania wychowawczego na osobowość jednostki w procesie wychowania i socjalizacji oraz do organizowania tego procesu. Placówki i instytucje, w statutach (regulaminach, założeniach) których zawiera się cel wychowawczy: szkoły, związki młodzieży, kluby, świetlice, ośrodki socjalne, domy społeczne, domy kultury, uniwersytety powszechne (ludowe), domy dziecka, rodzinne domy dziecka, rodziny zastępcze, domy wczasowe, kolonie i obozy. Funkcje te pełnią także parki, ogrody jordanowskie, parki kultury i wypoczynku.

21. Naturalneśrodowisko Naturalne środowisko wychowawcze – to ta część środowiska wychowawczego, która nie jest celowo powołana lecz pełni funkcje dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze, społeczne, kulturalne, towarzyskie w sposób niezamierzony i spontaniczny. Zaliczamy tu: rodzinę, zakłady pracy, organizacje i stowarzyszenia społeczne, szpitale i sanatoria, zakłady karne, kluby sportowe.

22. Środowisko lokalne Środowiskiem lokalnymnazywamy teren przestrzennie wydzielony wraz z mieszkańcami, wszelkimi urządzeniami i instytucjami służącymi organizacji życia zbiorowego, takimi jak kościół, szkoła, instytucje usługowe, urządzenia socjalne i rekreacyjne oraz mechanizmy regulujące zachowania pojedynczych ludzi i stosunki międzyludzkie, a więc obyczajowość, normy moralne, autorytety i wzory zachowań. Środowisko lokalne wywiera przemożny wpływ na sposoby spędzania czasu wolnego. Umożliwia wypoczynek czynny dzieci i młodzieży, ponieważ zazwyczaj dysponuje niezbędną infrastrukturą, do której należą także placówki i urządzenia jak: tereny zieleni, place zabaw i wielofunkcyjne boiska sportowe. Dużą rolę spełnia też środowisko lokalne w stosunku do dorosłych, przesądzając w znacznym stopniu o wyborze pracy zawodowej i sposobie spędzania czasu po pracy oraz w dni wolne od pracy.

23. Edukacja permanentna i elementy andragogiki

24. Edukacja permanentna Edukacją permanentnąnazywamy ciągłe podnoszenie kwalifikacji zawodowych, odświeżanie wiedzy i umiejętności w obrębie uzyskanej specjalności oraz nabywanie i rozwijanie gotowości i zdolności nadążania za postępem techniki i nauki.

25. Andragogika Andragogika – dział pedagogiki zajmujący się zagadnieniami pobudzania, ukierunkowywania lub wspomagania procesów wychowania, kształcenia i samokształcenia ludzi dorosłych. 3 grupy wiekowe: wczesna dojrzałość wiek średni późna dojrzałość

26. Dzieci - dorośli Wychowanie ludzi dorosłych polega na kształtowaniu u nich takich cech intelektu, charakteru i zdolności, które umożliwiają im lepsze, społecznie bardziej wartościowe wykonywanie zawodowych, społecznych i rodzinnych obowiązków i zadań, ułatwiając im indywidualny awans. Kształcenia i wychowanie ludzi dorosłych często przybiera formy samokształcenia i samowychowania. Różnice między wychowaniem dzieci i dorosłych.

27. Strategie umiejętnego gospodarowania czasem wolnym

28. Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem jest konsekwentnym i zorientowanym na cel stosowaniem w praktyce sprawdzonych technik pracy w taki sposób, że kierowanie samym sobą i swoim otoczeniem odbywa się bez trudu, a otrzymany do dyspozycji czas jest wykorzystany sensownie i optymalnie.

29. Główne zasady zarządzania priorytetami 8 - 10 minut dziennie wystarcza, aby bardzo dobrze przygotować się na dzień następny Planuj wieczorem – realizuj od rana …Bądź flegmatykiem w tworzeniu planów i cholerykiem w ich realizacji… (Wł. Witwicki)

30. Główne zasady zarządzania priorytetami Priorytetyzacja (ustalanie ważności zadań) Zasada Eisenhowera – istnieją cztery kategorie rzeczy do wykonania: Zadania ważne i pilne Zadania ważne, lecz nie pilne Zadania nie ważne, lecz pilne Zadania nieistotne (mało ważne i nie pilne) Najpierw powinno się wykonywać zadania najtrudniejsze i stopniowo przechodzić do coraz łatwiejszych. Wynika to z naszej fizjologii. im dłużej jakaś czynność jest wykonywana, tym bardziej jesteśmy zmęczeni i spada nasza efektywność.

31. Wpływ wychowania do wczasów na osobowość dziecka

32. Osobowość Osobowość – zespół stałych właściwości i procesów psychofizycznych odróżniających jednego człowieka od innych ludzi, wpływający na organizację jego zachowania, na stałość w wyborze celów i wartości. Osobowość wewnętrzna i zewnętrzna.

33. Temperament Temperament - sposób reagowania, jego siła i szybkość, tempo procesów psychicznych. Do temperamentu zalicza się: introwersja-ekstrawersja, impulsywność, neurotyczność, emocjonalność, reaktywność emocjonalna, towarzyskość, ruchliwość, wytrwałość, poszukiwanie doznań, potrzeba stymulacji.

34. Inteligencja, Potrzeby i Motywacje Inteligencja - zdolność do logicznego myślenia i zachowania się w nowych sytuacjach, krytyczna ocena wyników, przystosowanie się do nowych warunków i sytuacji. Potrzeby - chęć uzupełnienia braków. Źródłem potrzeb są doświadczenia jednostki, w szczególności jej kontakty z otoczeniem społecznym, oraz biologiczna struktura organizmu. Motywacje - powody, uzasadnienia działania lub zaniechania. Warunkiem uruchomienia procesu motywacyjnego jest istnienie napięcia motywacyjnego (motywu), tym jest silniejszy im silniejszy jest motyw, bodziec. Aktywność zadaniowa i praca twórcza - potrzeba sukcesów i unikanie niepowodzeń. Kontakty z ludźmi – potrzeba afiliacji, konformizmu, władzy, oraz prospołeczna motywacja.

35. Postawy i Wartości Postawy - pozytywny lub negatywny stosunek do jakiegoś przedmiotu, osób sytuacji. Postawy prospołeczne (pseudospołeczne) i egoistyczne. Wartości - co cenne i godne pożądania, modele kultury, normy zachowania. Wartości rozumiane w sensie składnika osobowości to pewne cechy, modele kultury, normy i wzory zachowań: obowiązek, bezinteresowność, odpowiedzialność, sprawiedliwość, sumienie, stosunek do czasu i pracy.

36. Sylwetka wychowawcyEmpatia

37. WYCHOWAWCACZASU WOLNEGO Co się składa na dobrego wychowawcę czasu wolnego? • KOMPETENCJE • CZYNNIKI EFEKTYWNOŚCI • MODEL OSOBOWOŚCI • CECHY UNIWERSALNE

38. WYCHOWAWCA CZASU WOLNEGOKOMPETENCJE Umiejętności manipulowania wzorami wychowawczymi Uruchamianie adekwatnych procesów wychowawczych Musi diagnozować potrzeby wolnoczasowe i umieć ich zaspokoić. Różne placówki – różne typy wychowawców.

39. WYCHOWAWCA CZASU WOLNEGOCZYNNIKI EFEKTYWNOŚCI Efekty wychowania do wczasów zależą od czterech czynników: Emocjonalnego zaangażowania wychowawcy Przejawiania przez niego postawy partnerskiej Stylu kierowania zespołem Sposobu zaistnienia wychowawcy w zespole Idealny wychowawca jest ufny, szanowany, udziela pomocy, zachęca do wysiłku i prawidłowo wynagradza.

40. WYCHOWAWCA CZASU WOLNEGOMODELOSOBOWOŚCI Idealny model osobowości wychowawcy do wczasów to styl demokratyczny. Właściwości i kompetencje: Zamiłowanie do pracy z dziećmi/młodzieżą Własne hobby, pasje twórcze, co pomaga być atrakcyjnym Umiejętności przewodzenia oraz poczucie odpowiedzialności Rozległa wiedza i kultura ogólna, które są podstawą autorytetu Wysokie morale (przykład własny)

41. WYCHOWAWCA CZASU WOLNEGOCECHY UNIWERSALNE Wysoki poziom komunikatywności Życzliwość Emocjonalna równowaga Dobre zdrowie Z poczuciem humoru Tolerancyjny Umiejący słuchać Pełen inicjatywy Umiejący znaleźć kompromis Energiczny Szczery Umiejący przyznać się do błędu, Bez uprzedzeń Stale dokształcający się

42. EMPATIA Empatia – to uczuciowe utożsamianie się z inną osobą. Współczesna pedagogika podkreśla, że wychowanie i promowanie dojrzałości nie jest możliwe bez empatycznego wczuwania się w subiektywną sytuację wychowanka. Wychowawca, który ogranicza się jedynie do patrzenia na wychowanka poprzez pryzmat jego zewnętrznych zachowań, nie jest w stanie zbudować prawidłowo funkcjonującej więzi wychowawczej.

43. W CZYM POMAGA EMPATIA Empatia umożliwia pokonanie głównych przeszkód w komunikacji interpersonalnej. Można spierać się o to, jak wygląda obiektywna rzeczywistość, ale nie można spierać się o to, co ktoś subiektywnie doświadcza. Słuchanie empatyczne umożliwia nawiązanie pogłębionego kontaktu z drugim człowiekiem. Wczuwanie się w myśli i przeżycia rozmówcy umożliwia poznanie jego sposobu bycia w tym świecie. Zdolność wczuwania się w świat innych osób stanowi nie tylko pozytywne doświadczenie dla tych, którzy coś o sobie mówią, ale przynosi zysk również tym, którzy potrafią empatycznie słuchać. Po pierwsze, rośnie wtedy szansa, że także oni - gdy zaczną mówić o sobie - zostaną wysłuchani i zrozumiani przez swoich współrozmówców. Po drugie, wczuwając się w sposoby myślenia, odczuwania i reagowania innych osób, słuchający nieustannie poszerza i ubogaca swój własny świat wewnętrzny.