سازماندهی مواد فهرستنویسی

2. سازماندهی موادفهرستنویسی تهیه و تنظیم : لیلا بهادری

3. فهرست نویسی فهرستنویسی فعالیتی علمی و پژوهشی در جهت سازماندهی مجموعه کتابخانه است و حرفه ای تخصصی و قانونمند شناخته می شود که به دانش تخصصی ، معلومات کتابشناسی و آگاهیهای عمومی وسیع نیاز دارد. مارگارت مان: فهرست نویس به عنوان واسطه ای بین نویسنده و خواننده عمل می کند.وی می کوشد که از یک سو قصد نویسنده را دریابد و از سوی دیگر نیاز خواننده را برآورد. اوست که ماهیت اثری را باید بشناسد و آن را به مراجعان بازشناساند.

4. تاریخچه ی فهرستنویسی فهرست نويسي به شكل امروزي از قرن پانزدهم شروع و گسترش يافت. نياز به قواعد هماهنگ و يکدست در زمينه فهرست برداري و فهرست نويسي باعث شد تا در اروپا افرادي به فكر تدوین اصول و قواعد آن بیفتند. افرادي چون جان ديوري در قرن هفدهم و فردریک روستگارد دانمارکی در قرن هجدهم از پيشگامان فهرست نويسي مي باشند. در نيمه اول قرن نوزدهم در انگلستان اولين قواعد فهرستنويسي تنظيم شد.

5. در انگلستان، اولین فهرست چاپی موزه بریتانیا در قرن 18 تهیه شد و فهرست دانشگاه ییل در آمریکا از نخستین فهرست های معتبر محسوب می شود. در گذشته، نوشتن مشخصات کتابشناختی کتاب ها و رساله ها را که به منظور خاصی انجام می گرفت، فهرست نگاری یا فهرست برداری می نامیدند که عموماً از مجموعه های شخصی، کلیساها، دیرها، کاخها و جز آن بود و بیشتر بر اساس عنوان یا محل قرار گرفتن در مجموعه تنظیم می شد.

6. نخستین کوشش مشترک برای تدوین قواعد مشترک انجمن کتابداران آمریکا و انگلستان در سال 1908 پا گرفت که قواعد فهرستنویسی برای شناسه های عنوان و مؤلف منتشر شد. اما به دلیل اختلاف نظر، دو متن جداگانه انگلیسی و آمریکایی تهیه و منتشر شد. قواعد واتیکان در سال 1920 توسط عده ای از کتابداران آمریکایی و کتابدارانی که توسط آمریکائی ها آموزش دیده بودند تهیه شد تا کتابخانه واتیکان در ایتالیا بر اساس آن سازماندهی شود. قواعد فهرستنویسی توصیفی کتابخانه کنگره آمریکا در سال 1947منتشر شد که فقط شامل فهرست توصیفی برای انواع منابع اطلاعاتی بود.

7. قواعد انجمن کتابداران آمریکا در سال 1949 برای تعیین شناسه های پدید آورنده و عنوان منتشر شد. این قواعد در پیوستگی با قواعد کتابخانه کنگره (1949) بود که فقط شامل فهرست توصیفی بود. این دو قواعد با هم تا سال 1967 به منزله قواعد استاندارد فهرستنویسی توصیفی محسوب می شدند. قواعد فهرستنویسی انگلو امریکن در سال 1967 توسط انجمن کتابداران آمریکا منتشر شد که ویرایش قواعد قبلی همان انجمن بود.

8. استاندارد بین المللی توصیف کتابشناختی (آی اس بی دی ) ISBD فهرستگان ملی امریکاNUC از این استاندارد برای فهرستنویسی انواع مواد استفاده کرد. در ایران نیز مرکز خدمات کتابداری از سال 1356 برگه های چاپی و ״صورت کتابهای فهرست شده״ خود را برمبنای آن تهیه کرد و پس از ادغام در کتابخانه ملی، ״کتابشناسی ملی ایران״ هم از سال 1362 از این استاندارد استفاده می کند. در حال حاضر برای هر یک ازانواع مواد کتابخانه ای، استاندارد خاصی تهیه و منتشرشده است.

9. قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن ویرایش دوم (1978) این قواعد با همکاری 3 کشور انگلستان، امریکا و کانادا و نمایندگان آنها شامل انجمن کتابداران امریکا، کتابخانه کنگره، کتابخانه بریتانیا، کمیته کانادایی فهرستنویسی و انجمن کتابداران انگلستان تهیه ومنتشر شد. یکی از ویژگی های آن همین توافق این کشورها بر روی متنی واحد بود. یکی از ملاحظات اساسی این ویرایش، کنترل جهانی کتابشناختی (UBC) بود که توسط ایفلا پیشنهاد شد و هدف آن ایجاد همکاری و هماهنگی بیشتر در سطح جهانی بود. اندیشه اصلی این طرح این بود که هر ماده کتابخانه ای فقط یک بار و تا جای ممکن توسط کشور منتشر کننده آن ماده، فهرستنویسی شود و اطلاعات کتابشناختی آن در همه کشورها سریعاً قابل دسترس و استفاده باشد.

10. قواعد فهرستنویسی انگلو امریکن، ویرایش دوم ) )AACR2R) 1988 ویرایش تجدید نظر شدۀ ویرایش دوم ) 1978 (است. تفاوت عمدهآن مربوط به فصل نهم است که به ״بایگانی های رایانه ای״ تغییر نام ومحتوا یافت. این ویرایش تلاش دارد تا برای همه انواع مواد کتابخانه ایو نیز بسیاری از زبان ها، قواعد یکنواختی ارائه دهد. از این رو، ویژگیبین المللی بودن آن بیش از ویرایش های پیشین است. به بسیاری اززبان ها از جمله فارسی منتشر شده است.

11. اهداف فهرستنویسی هدف اصلی فهرستنویسی، سازمان دادن به مجموعه مواد و منابعکتابخانه است تا کتاب های مورد نیاز از مجموعه موجود سریع تر وساده تربازیابی شود. به عبارت دیگر، هدف فهرستنویسی آماده کردنمجموعه کتابخانه برای استفاده است. هدف فهرستنویسی تهیه شناسنامهبرای مجموعه کتابخانه )اعم از کتاب و دیگر شکل های منابع( است، بهشکلی که جزئی ترین مشخصات کتابشناختی که مورد نیاز مراجعه کنندهاست و موجب شناسایی بهتر و کامل تر اثر می شود، در نظر گرفته شود. فهرستنویسی یعنی ثبت مشخصات کتابشناختی منابع اطلاعاتی برایسازماندهی و تهیه فهرست از آنها )چه به صورت کتابی، چه در برگه دان،و چه در فهرست های رایانه ای(.

12. یکی از هدف های فهرست کتابخانه، شناساندن کامل و دقیق کتاب ها به خواننده و ایجاد راههای دسترسی مؤثر به آنهاست. نخستین وظیفه فهرستنویس، آشنایی با کتاب و کوشش در جهت شناخت بهتر جنبه های مادی (فیزیکی) و محتوایی (موضوعی) آن است.

13. کارکردهای فهرست کارکردهای فهرست بر اساس مطالعه ایفلا عبارت است از: 1یافتن آثار To find 2شناسایی آثار To identify 3انتخاب یک اثر To select 4دسترسی به آثار To obtain که باید توسط فهرستنویس در نظر گرفته شود. سطح کار فهرستنویسی، نوع اطلاعات کتابشناختی مندرج درپیشینه ها، نحوه موضوع دادن و نیز رده بندی کتاب ها بستگی به نوع کتابخانه و مراجعان به هر کتابخانه دارد. همچنین امکانات موجود برای فهرستنویسی مثل تعداد فهرستنویسان و سطح مهارت و تجربه آنها، میزان بودجه کتابخانه، سخت افزارها و نرم افزارهای موجود نیز بر فهرستنویسی تأثیر خواهد گذاشت.

14. برنامه و خط مشی فهرستنویسی فهرست نویسی مجموعه کتابها و مواد دیگر بدون در نظر گرفتن نوع کتابخانه و ویژگیهای مراجعان، آنچنان سودمند نخواهد بود . از اینرو هنگام فهرستنویسی مجموعه یک کتابخانه ، باید ملاحظاتی را در نظر گرفت وبا توجه به آنها فهرستنویسی کرد . به طور کلی این ملاحظات شامل موارد زیر هستند: 1- نوع کتابخانه :عمومی یا دانشگاهی و تخصصی 2-نظام کتابخانه : مخزن بسته یا مخزن باز 3-امکانات موجود : از قبیل تعداد فهرست نویسان و سطح مهارت و تجربه ی آنها . میزان بودجه ی کتابخانه و در اختیار داشتن سخت افزار و نرم افزار لازم .

15. منابع و ابزارهای فهرستنویسی 1)״صورت کتابهای فهرست شده״ و ״فهرستگان ها״. مثل صورت کتابهای فهرست شده در مرکز خدمات کتابداری، صورت کتابهای فهرست شده درکتابخانه های بزرگ و معتبر، فهرستگان ملی آمریکا . 2) کتابشناسی و فهرست ها. مثل کتابشناسی ملی ایران که از سال 1362به بعد به شکلی جدید و مطابق با استانداردهای بین المللی و بر اساس آی اس بی دی «ISBD» تهیه و منتشر می شود. فهرست کتابهای چاپی فارسی خانبابا مشار، کتابشناسی موضوعی ایران اثر حسین بنی آدم، کتابشناسی ده ساله از ایرج افشار هم از جمله این ابزارها است.

16. 3) فهرست سرعنوان های موضوعی. مثل سرعنوان های موضوعی فارسی، سرعنوان های موضوعی کنگره، سرعنوان های موضوعی سیرز و سرعنوان های موضوعی پزشکی که بسته به نیاز کتابخانه باید تهیه شود. 4) فهرست های مستند اسامی مشاهیر، مؤلفان و سازمان ها. برای انتخاب و نوشتن صحیح نامها و یک دست و هماهنگ ساختن شناسه نامها و تهیه ارجاعهای لازم استفاده می شود. فهرست مستند اسامی مشاهیر و مؤلفان، فهرست مستند اسامی مؤسسات و سازمان های دولتی ایران از جمله این منابع اند.

17. 5) طرح های رده بندی: مثل رده بندی کنگره و رده بندی دیوئی و رده بندی کتابخانه ملی پزشکی آمریکا 6) جدول های نشانه مؤلف: برای تمایز در شماره راهنمای کتاب میان نویسندگان آثار مشابه استفاده می شود. "نشانه مؤلف فارسی: جدول سه قسمتی مبتنی بر کاتر سن برن" و "نشانه مؤلف: برای استفاده در رده بندی کتابخانه کنگره" از جمله این منابع اند. 7) سایر منابع: مثل انواع کتابشناسی های موضوعی، دایره المعارف ها، واژه نامه ها، سرگذشت نامه ها و غیره، برای دسترسی به اطلاعات بیشتر و کامل تر.

18. مبنای توصیف Basis for description قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن مبنای توصیف را همان اثر در دست فهرستنویس می داند اما توصیه می کند برای حفظ رابطه ماده در دست فهرستنویسی با اثر اولیه، انتخاب سرشناسه و شناسه های افزوده و شکل این عناصربر اساس اثر اولیه و با آن هماهنگ باشد. این سیاست به خصوص در مورد آثارمعروفی چون نهج البلاغه، شاهنامه، هملت و مانند آن اهمیت دارد. هنگام توصیف، توجه به ارتباط آثار و نشان دادن رابطه هر اثروابسته با اثر اولیه بسیار اهمیت دارد.

19. آی اس بی دی، سه سطحتوصیف را بر مبنای هدففهرستنویسی و نیاز کتابخانهپیشنهاد نموده است. سطحاول، سطح حداقل است ومعمولاً کتابخانه های کوچکو متوسط از آن استفاده میکنند. سطح دوم معمولاً درکتابخانه های تخصصی ودانشگاهی استفاده می شود. سطح سوم برای توصیف کاملو جامع آثار است و بیشتربرای آثاری است که از نظرکتابخانه اهمیت و باید اطلاعات دقیق تری به خواننده داده شود.

20. منبع اصلی اطلاعات در تک نگاشت های چاپی، صفحه عنوان است. صفحه عنوان، صفحه مقابل صفحه عنوان وپشت صفحه عنوان به منزله صفحه عنوان هستند. اطلاعات کتابشناختی در دوبخش کلی ثبت می شود: 1) اطلاعات توصیفی و 2) اطلاعات تحلیلی.

21. شیوه نوشتن مشخصات کتاب ها به طور معمول، مشخصات هر کتاب به ترتیب زیر وبا فاصله ونشانه های ویژه میان آنها نوشته می شود: پدیدآورنده عنوان: سایر اطلاعات عنوان/ تکرار نام پدید آورنده؛ دیگر پدید آورندگان . اطلاعات مربوط به ویرایش . محل نشر: ناشر، تاریخ نشر تعداد صفحات یا جلدها: مشخصات ظاهری دیگر . (فروست) انواع یادداشت ها 1. موضوع اول 2. موضوع دوم الف. شناسه افزوده ب. سایر شناسه های افزوده

22. شیوه نوشتن مشخصات کتاب ها روی فهرست برگه یا پیشینه کتابشناختی و رعایت نشانه ها و فاصله های لازم میان اجزای کتابشناختی بر اساس استاندارد بین المللی توصیف کتابشناختی (یا آی اس بی دی) است.

23. برای توصیف آثار از نشانه هایی مشخص برای بیان اطلاعات کتابشناختی استفاده می شود و هر نشانه بیانگر نوع اطلاعات بعد ازخود است. مثلاً : * نشانه نقطه خط (-. ) پس از هر ناحیه کلی (به جز ناحیه اول یعنیعنوان و ناحیه هایی که از سر سطر شروع می شود مثل ناحیه توصیف مادی و ظاهری و نیز یادداشت ها) می آید. * نشانه کاما ( ، ) میان دو پدیدآور مشترک، مثلاً دو نویسنده و نیز پیش از تاریخ نشر می آید. * نشانه نقطه ویرگول ( ؛ ) میان دو پدیدآور مختلط، مثلاً یک نویسنده ویک مترجم و نیز پیش از شماره های فروست گذارده می شود. * نشانه دو نقطه ( : ) پیش از عنوان فرعی، نام ناشر، مشخصات ظاهری اثرمثل مصور بودن و یا غیره و توضیحات ناحیه یادداشت می آید. * نشانه ممیز یا خط مایل ( / ) که پیش از شرح پدیدآور در ناحیه عنوان، شرح پدیدآور مربوط به ناحیه ویرایش و شرح پدیدآور ناحیه فروست می آید. * نشانه دو هلال ( )که قبل و بعد از فروست می آید. * نشانه دو قلاب [ [که قبل و بعد از هر نوع اطلاعاتی که خود فهرستنویسبه توصیف اثر اضافه کند، گذاشته می شود.

24. ترتیب توصیف و منابع پیشنهادی اطلاعات

25. برخی از قواعد مهم و پرکاربرد نام پدیدآورنده اصلی ابتدا نام خانوادگی و بعد از نشانه کاما (،) نام کوچک وی درج می شود. مثل: شریعتی، علی، 1312 - 1356 نویسندگان خارجی: همینگوی، ارنست، 1898-1961 Hemingway, Ernest

26. ناحیه عنوان و شرح پدیدآور عنوان و عنوان فرعی: از کوچه رندان: درباره زندگی و اندیشه حافظ عنوان برابر: زندانی قلعه قهقهه، یا، سرگذشت قهرمانیهای شاه اسماعیل عنوان به زبان دیگر یا موازی: جنگ تحمیلی = الحرب المفروضه = The imposed war عنوان نارسا: خانه اجاره ای: ] نمایشنامه [ عنوان طولانی: بیوشیمی عمومی، برای پرستاران، دانشجویان رشته های پزشکی ، داروسازی، تغذیه. . . . . . . تکرار نام مؤلف یا شرح پدیدآور: مبانی ریاضیات / یان استیوارت، دیوید تال؛]ترجمه[ محمد مهدی ابراهیمی

27. ناحیه ویرایش و نشر هنر مطالعه / بهرام طوسی . ویرایش 2 . تهران: امیر کبیر، 1353 وضعیت نشر نامشخص ] بی جا [ : افراز، 1382 تهران: ] بی نا [ ، 1382 تاریخ نشر نامشخص: دهه مشخص: ]- 137 [ ، دهه احتمالی: ]- 137 ؟[ ، سده مشخص: ]– 13[سده احتمالی: ] 13 ؟[ سال محل تردید: ] 1370 ؟[ ، کسب اطلاعات غیر از منبع اصلی اطلاعات: ] 1380 [ نمونه کتاب چند جلدی و یک جلدی نمونه هایی از چند جلدی : 2 ج . 2 ج . در یک مجلد

28. ناحیه توصیف مادی (مشخصات مادی و فیزیکی) این ناحیه شامل اطلاعات مربوط به تعداد صفحه ها (صفحه شمار) ، جلدها، قطع ، نوع وچگونگی تصویرها، نمودارها، نقشه هاو جز آن . منابع تک جلدی: 341ص. پانزده، 280ص. 189،]شش[ص. منابع چند جلدی: 2ج. ج. 2ج. در یک مجلد 1ج.(صفحه شمار گوناگون) 1ج.(بدون صفحه شمار)

29. ناحیه توصیف مادی (مشخصات مادی و فیزیکی) دیگر مشخصات ظاهری 473ص.: مصور(رنگی) 2ج.: مصور(بخشی رنگی) د، 102ص.:مصور، نمودار، نقشه 221ص.: مصور+ 1لوح فشرده

30. ناحیه فروست یا سلسله انتشارات اگر اثری به جز عنوان کامل دارای عنوان عمومی باشد که به تعداد یا مجموعه ای از آثار مشابه اطلاق شود، این عنوان عمومی را که فروست نام دارد پس از مشخصات ظاهری داخل () نوشته می شود.اگر فروست دارای شماره انتشاراتی مربوط به خود باشد ، آن شماره را پس از نشانه “ ؛“ بنویسید. مثال: 36ص. : مصور (رنگی) .-(مجموعه دروس کامپیوتری؛2) 512ص.: مصور (بخشی رنگی).-(انتشارات دانشگاه تهران؛1852. گنجینه نسخه های خطی؛23)

31. ناحیه یادداشت یادداشتها شامل توضیحات مختلف است که هرکدام به ترتیب و شکل خاصی نوشته می شوند.یادداشتها را به ترتیب نواحی موجود برروی فهرستبرگه بیاورید. 1. ماهیت دامنه یا شکل هنری اثر داستان بر اساس فیلم 2-زبان اثر ترجمه اقتباس این کتاب از ویرایش دوازدهم متن اصلی(1986) ترجمه شده است. 3- اطلاعات مربوط به عنوان بالای عنوان : تاریخ معاصر ایران عنوان اصلی :Textbook of biochemistry عنوان به زبان دیگر: عنوان به انگلیسی : Differential and integral calculus عنوان پشت جلد به انگلیسی : A history of modern Iran عنوان روی جلد: گیاه درمانی عنوان دیگر: اعلام الملوک 4- اطلاعات مربوط به شرح پدیدآور ویرایش اول این اثر با همکاری افشین ساعدی تهیه شده است 5- اطلاعات مربوط به چاپها یا ویرایشهای دیگر چاپ اول : امیرکبیر، 1341 6- اطلاعات مربوط به وضعیت نشر : این کتاب قبلا توسط انتشارات ... منتشر شده است

32. 7-اطلاعات مربوط به مشخصات ظاهری صفحات متقابل شماره گذاری همسان دارند 8- اطلاعات مربوط به مواد همراه یک لوح فشرده داخل جیب(در انتهای کتاب) 9- اطلاعات مربوط به فروست فروست این کتاب در ویرایشهای قبلی“....“ بوده است. 10-مندرجات واژه نامه کتابنامه کتابنامه :ص.1222-128 کتابنامه به صورت زیرنویس کتابنامه :ص.1222-128؛ همچنین به صورت زیرنویس مندرجات : اگر اثری بخشهای جداگانه و مشخص داشته باشد که هر کدام از آنها از نظر محتوا متمایز باشند(مثلا اثر چندجلدی که هر جلد آن دارای عنوان فرعی مشخص باشد) مندرجات: ج.1. تاریخ ایران پیش ازاسلام – ج.2. پس از اسلام تا قاجاریه – ج.3. دوران معاصر(عنوان کامل این اثر ”تاریخ معاصر ایران“است.)

33. 11- اطلاعات مربوط به نسخه در دست توصیف وموجودی کتابخانه نسخه موجود در کتابخانه توسط نویسنده اثر امضا و اهدا شده است. 12- یادداشت به انضمام به انضمام: راهنمای نقشه تاریخی ایران 13- ناحیه شماره استاندارد بین المللی کتاب(ISBN) ISBN:964-446-039-1 14- قیمت 3500 ریال

34. فهرستنویسی موضوعی فهرستنویسی موضوعی عبارت است از بررسی و تحلیل اثر از نظر محتوا تشخیص و تعیین موضوع یا موضوع ها و انتخاب واژه یا عبارتی (سرعنوان موضوعی) که به بهترین وجه گویای محتوای اثر برای خواننده باشد. تعریف فهرستنویسی موضوعی در دانشنامه کتابداری و اطلاع رسانی : مرحله ای از فرایند فهرستنویسی که مربوط به تعیین موضوع برای کتابها است و از این رو شامل رده بندی و تعیین سرعنوانهای موضوعی نیز می شود .

35. چگونگی تحلیل موضوعی کتابها مرحله اول: در این مرحله باید به تعیین موضوع اثر پرداخت. در بیشتر موارد عنوان کتاب می تواند بیانگر محتوای آن باشد.مثل : طب کودکان ، تاریخ تمدن با این حال هرگز برای تعیین موضوع اثری نباید به عنوان آن اکتفا کرد زیرا در برخی موارد ممکن است عنوان بیانگر محتوا نبوده و حتی گمراه کننده باشد.مثل : سفری به ماه (که مجموعه شعر است) در مواردی که عنوان مبهم نارسا و به ویژه نامفهوم باشد لازم است فهرست مندرجات و رئوس مطالب پیشگفتار مقدمه و یا حتی خلاصه اثر بررسی شود. چنانچه این روش نیز راه به جایی نبرد فهرستنویس می تواند با مراجعه به منابعی غیر از خود کتاب مثلا کتابشناسی ها و فهرست های مختلف به ویژه آنها که نقد یا توصیفی از اثر را به همراه دارند بخش معرفی و نقد کتابها در برخی نشریات ادواری مراجعه کند در برخی از موارد نظرخواهی از متخصصان موضوعی از جمله استادان دانشگاه مفید خواهد بود.

36. چگونگی تحلیل موضوعی کتابها مرحله دوم: پس از شناخت موضوع و محتوای کلی اثر قدم بعدی آن است که موضوع دقیق تر و اخص آن را تعیین کرد.در این مرحله توجه به جنبه های اخص موضوع کتاب بسیار اهمیت دارد.مانند زمان، مکان، نوع مخاطب . مرحله سوم : باید موضوعهای مشخص شده را در قالب اصطلاحها و واژه ها ی پذیرفته شده یعنی سرعنوانهای موضوعی انتخاب کرد.

37. تعداد سرعنوانهای لازم چنانچه بتوان محتوای اثر در دست فهرستنویسی را تنها با یک سرعنوان و به طورکامل بیان کرد کاری آرمانی خواهد بود. اما در بیشتر موارد محتوای اثر به بیش از یک سرعنوان موضوعی نیاز دارد تا به خوبی به خواننده معرفی شود . برخی از آثار را حتی با پنج یا شش سرعنوان هم نمی توان به طور کامل نشان داد. با توجه به نوع کتابخانه می توان به تعداد لازم سرعنوان موضوعی انتخاب کرد. در برخی موارد می توان علاوه بر سرعنوان اخص، موضوع عام تر را هم به منظور تسهیل بازیابی اثر توسط خواننده و یا قرار گرفتن کتاب در کنار آثار مشابه در نظر گرفت.

38. رده بندی رده بندی عبارت است ازحرف ها، رقم ها و نشانه هایی به طور جداگانه یا با هم برای نشان دادن جای کتاب در قفسه . به عبارت دیگر شماره راهنمای یک منبع اطلاعاتی ، علامت تعیین کننده جای آن نسبت به سایر منابع اطلاعاتی موجود در کتابخانه است. دارای دو جزء است : شماره رده بندی موضوعی ونشانه اثر رده بندی کتابخانه کنگره رده بندی دهدهی دیوئی رده بندی NLM کاتر سن برن کاتر کتابخانه کنگره

39. سیاست سازماندهی در بخش فهرست نویسی: با توجه به پوشش موضوعی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران، فهرست نویسی کتب این مجموعه با استفاده از مستند موضوعی مش و رده بندی کتابخانه ملی پزشکی آمریکا می باشد. برای موضوع دادن کتب لاتین ازپایگاه مش آنلاین وبرای کتب فارسی ازپایگاه مستند موضوعی کتابخانه مرکزی که برگرفته و فارسی سازی شده موضوعات مش می باشد استفاده می گردد . کتابهای غیر پزشکی موجود در مجموعه اعم از کتب فرهنگی و کتب علمی در موضوعات غیر پزشکی با استفاده از سیستم موضوعی کتابخانه ملی (سرعنوان های موضوعی فارسی) برای کتب فارسی، موضوعات کتابخانه کنگره برای کتب لاتین و رده بندی کنگره سازماندهی می گردند. اختصاص کاتر به کلیه کتب با استفاده از جدول کاتر سن برن برای کتب لاتین و کتاب نشانه مولف فارسی برگرفته از کاترسن برن انجام می پذیرد.

40. *اطلاعات ثبت کتاب وارد دفترثبت کاربرگه کتاب درنرم افزارمی شود. • *انجام مراحل آماده سازی • *ارسال به تالار کتاب منبع عینا" در موجودی کتابخانه باشد نتیجه جستجوی منابع در نرم افزار لاتین کتب پزشکی در صورتیکه در موجودی کتابخانه نباشد فارسی فرهنگی کتب غیر پزشکی

41. *کنترل کتاب با موجودی کتابخانه در نرم افزار • *چنانچه کتاب فارسی مورد نظردر نرم افزار کتابخانه یافت نشود، فهرست نویسی بصورت بنیادی انجام می گردد. • *ورود اطلاعات توصیفی از پشت و روی صفحه عنوان به سیستم کامپیوتر فهرست نویسی توصیفی فرآیند فهرست نویسی کتب فارسی • *به منظور یکدستی در فهرست نویسی تحلیلی کتاب و اختصاص موضوع پس از مرور فهرست مندرجات و فصل های کتاب و تفهیم موضوع یا موضوعات کتاب ؛ با استفاده از پایگاه مستند موضوعی کتابخانه مرکزی *اختصاص رده به کتاب با استفاده از سیستم رده بندی NLM ( شماره رده کتاب بایستی با موضوع اول کتاب هماهنگی داشته باشد) فهرست نویسی تحلیلی

42. بازنشانی در سیستم کتابخانه مرکزیپس از انتقال به کاربرگه فهرستنویسی فارسی درنرم افزاراصلاح اطلاعات توصیفی انتخاب موضوع از بانک مستند موضوعی پزشکی اختصاص رده NLM و کاترورود شماره ثبتانجام مراحل آماده سازیارسال به بخش تالار کتاب چنانچه در سایت کتابخانه ملی باشد جستجو در کتابخانه ملی ایران از طریق نرم افزار کتابخانه کتاب پزشکی فارسی چنانچه در سایت کتابخانه ملی نباشد • فهرست نویسی بنیادی انجام می شود • ورود اطلاعات کتابشناختی در فهرست برگه فارسی • انتخاب موضوع از بانک مستندات موضوعی پزشکی • اختصاص رده NLM و کاتر • ورود شماره ثبت • انجام مراحل آماده سازی • ارسال به تالار کتاب

43. بازنشانی در سیستم کتابخانه مرکزیپس از انتقال به کاربرگه فهرستنویسی فارسی درنرم افزاراصلاح اطلاعات ورود شماره ثبتانجام مراحل آماده سازیارسال به بخش تالار کتاب چنانچه در سایت کتابخانه ملی باشد جستجو در کتابخانه ملی ایران از طریق نرم افزار کتابخانه کتاب غیرپزشکی فارسی چنانچه در سایت کتابخانه ملی نباشد • فهرست نویسی بنیادی انجام می شود • ورود اطلاعات کتابشناختی در فهرست برگه فارسی • انتخاب موضوع از بانک مستندات موضوعی کتابخانه ملی ایران • اختصاص رده کنگره و کاتر • ورود شماره ثبت • انجام مراحل آماده سازی • ارسال به تالار کتاب

44. در صورت تکراری بودن کتاب تنها شماره ثبت آن به موجودی اضافه می شود

45. اگر کتاب در موجودی نباشد:

47. بازیابی واصلاح اطلاعات

48. فرآیند فهرست نویسی کتب لاتین: • کنترل کتاب با موجودی کتابخانه در نرم افزار • ابتدا کتاب مورد نظر را در نرم افزار کتابخانه جستجو می کنیم چنانچه کتاب تکراری نباشد: --جستجوی کتاب از طریق شابک در پایگاه کتابخانه ملی پزشکی امریکا • انتقال به نرم افزار و ذخیره در نرم افزار • کنترل اطلاعات وارد شده و ویرایش(حذف و اضافه نمودن) اطلاعات منطبق با سیاست های کتابخانه مرکزی • ورود شماره ثبت و اموال کتاب در دفتر ثبت کاربرگه اثر در نرم افزار • نوشتن فهرست نویسی توصیفی با استفاده از اطلاعات صفحه عنوان و پشت صفحه عنوان استخراج موضوعات مربوط ازمش • NLMجستجو و انتخاب رده براساس اولین موضوع با استفاده از رده بندی • تکمیل شماره رده بندی با استفاده از جدول کاتر سن برن • ورود اطلاعات کتاب در نرم افزار • ورود شماره ثبت و اموال کتاب در نرم افزار

49. بازنشانی در سیستم کتابخانه مرکزیپس از انتقال به کاربرگه فهرستنویسی نرم افزاراصلاح اطلاعات ورود شماره ثبت کتاب در دفتر ثبت کاربرگه اثر در نرم افزارانجام مراحل آماده سازیارسال به بخش تالار کتاب چنانچه در سایت N.L.M باشد انجام مراحل جستجو از طریق نرم افزار کتابخانه در سایتN.L.M کتاب پزشکی لاتین • فهرست نویسی بنیادی انجام می شود • ورود اطلاعات کتابشناختی در فهرست برگه لاتین • انتخاب موضوع از بانک مستندات موضوعی پزشکیMESH • به اولین موضوع رده داده می شود. شماره کاتر از روی کاتر سن برن • ورود شماره ثبت در دفتر ثبت کار برگه لاتین همان اثر • انجام مراحل آماده سازی • ارسال به تالار کتاب چنانچه در سایت N.L.Mنباشد

50. بازنشانی در سیستم کتابخانه مرکزیپس از انتقال به کاربرگه فهرستنویسی نرم افزاراصلاح اطلاعات ورود شماره ثبت کتاب در دفتر ثبت کاربرگه اثر در نرم افزارانجام مراحل آماده سازیارسال به بخش تالار کتاب چنانچه در سایت کنگره باشد انجام مراحل جستجو از طریق نرم افزار کتابخانه در سایت کتابخانه کنگره کتاب غیرپزشکی لاتین • فهرست نویسی بنیادی انجام می شود • ورود اطلاعات کتابشناختی در فهرست برگه لاتین • انتخاب موضوع و رده کنگره • به اولین موضوع رده داده می شود. شماره کاتر از روی کاتر سن برن • ورود شماره ثبت در دفتر ثبت کار برگه لاتین همان اثر • انجام مراحل آماده سازی • ارسال به تالار کتاب چنانچه در سایت کنگره نباشد