Bilgi Teknolojisinin Temel Kavramları

1. Bilgi Teknolojisinin Temel Kavramları Donanım

2. Merkezi İşlem Birimi

3. Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) • Bilgisayar içerisinde meydana gelen her türlü aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma işlemlerinden sorumlu olan elektronik bir aygıttır. • Başlıca üç bölümden oluşur: • Aritmetik mantık birimi • Kontrol birimi • Bellek birimi

4. Merkezi İşlem Birimi Hız Kavramı • Bilgisayarın hızını belirleyen başlıca donanım işlemcidir. • Tek başına sistemin hızını belirlemez. • En küçük hız birimi Hz (hertz) saniyede yapılan mantıksal işlem sayısı. ( MHz, GHz )

5. Merkezi İşlem Birimi Bölümleri • Aritmetik mantık birimi: İşlemciye gönderilen aritmetiksel ve mantıksal işlevleri yaparak istenen yere tekrar gönderir. • Kontrol Birimi: • İşlemci tarafından yapılan işlemlerin doğruluğunu kontrol eder. • Giriş-çıkış birimlerini denetleyerek hafıza ile ilgili işlemleri ve komutların yorumlanması görevlerini üstlenir.

6. Merkezi İşlem Birimi Bölümleri • Ön Bellek (Cache Memory) ve Hızlı Hafıza Erişimi • İşlemci hızı ile ana bellek (RAM) hızı birbirinden farklıdır. • İşlemci RAM’in bilgi iletme hızından daha hızlı işlem yapar. • RAM’den işlemciye gönderilen bilgi işlemcinin hızına yetişemediği için işlemcinin RAM’i belli bir zaman beklemesi gerekir. • Bu sorunu ortadan kaldırmak için işlemcinin içerisine ön bellek birimleri yerleştirilir.

7. Merkezi İşlem Birimi Bölümleri • Ön Bellek (Cache Memory) ve Hızlı Hafıza Erişimi • Ön bellek RAM’den daha hızlı çalışır. • İşlemcinin boşta kalmasını önler. • L1, L2 ve L3 adıyla ön bellek birimleri kullanılır. • L1 işlemci üzerinde bulunur. • L2 ve L3 anakart üzerinde bulunur. • İşlemci veri veya program kodunu önce ön bellekten arar, yoksa RAM’dan alır. • Çok kullanılan bilgiler de ön bellekte tutulur.

8. Nasıl Çalışır? Bilgisayarımızın bellek erişimi hakkında örnek vermek gerekirse: Bir lokantaya ilk defa gidip bir kase çorba istediğinizde Çorbanın yapılıp gelmesi uzun sürebilir. Eğer yemeğin yapıldığı yerin(HDD) hemen ön tarafında belirli bir miktar yemeği sıcak tutabilecek bir hazne varsa (RAM) ve siz oradaki çeşitlerden birini yiyecekseniz çorbanın pişmesini beklemezsiniz. Siz eğer aynı yere daha sık gelmeye başlarsanız garson sizi tanır ve sizin geleceğiniz saatlerde yemek arabasına(L2) sizin çeşitlerinizi de koyar. Sürekli müşterisi olursanız ve %90 aynı siparişleri veriyorsanız geleceğiniz saatte çorbanızı masanızda(L1) hazır bulursunuz. Excel'i ilk açtığınızda normal hızda açılır. 2. açtığınızda nasıl açıldığını bile fark edemezsiniz. Cache farkını Setup'tanL1 ve L2 seçeneklerini DISABLE yapıp test edebilirsiniz.

9. Giriş (Input) Araçları

10. Giriş (Input) Araçları • Bilgisayara dış ortamdan bilgi girilmesini sağlayan donanım elemanlarıdır. • En çok kullanılan giriş birimleri: • Fare • Klavye • Tarayıcı (Scanner) • Dokunmatik Altlık (Touchpad) • Oyun Çubuğu (Joystick)

11. Fare • Farenin icat edilmesiyle birlikte çok büyük bir devrim yaşanmış ve bilgisayar kullanımı kolay hale gelmiştir. • Zaman içerisinde gelişerek farklı özelliklere ve çalışma sistemlerine kavuşmuşlardır. • Çeşitleri: Toplu, optik, lazer, kablosuz • Bağlantı çeşitleri: Seri, PS/2, Usb, bluetooth

12. Klavye • Standart ve multimedya olmak üzere iki gruba ayrılırlar. • Standart klavyelerde sadece harf, rakam ve özel karakterler ile komut tuşları bulunur. • Multimedya klavyeler üzerinde özel fonksiyona sahip tuşlar bulunur. • Harf dizilişlerine göre: • F klavye • Q klavye

13. Tarayıcı • Dış ortamda bulunan resimleri, yazıları, dokümanları, çizim ve grafikleri bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılan giriş birimidir. • Aktarılan veriler resim olarak aktarılır. • Özel bazı programlarla yazıya dönüştürülebilir.

14. Dokunmatik Altlık (Touchpad) • Dizüstü bilgisayarlarda fare yerine kullanılır. • Dokunuşları hissederek bunları ekran üzerinde bulunan imlece iletir, hareketini sağlar. • Çoklu dokunmatik özellikte olanlar ile bazı hareketlere özel işlemler atanabilmektedir.

15. Oyun Çubuğu (Joystick) • Oyunları gerçeğe yakın bir şekilde oynamak için kullanılır. • Yönler için kol kullanılır. • Özel fonksiyona sahip tuşları bulunur. • Araç kullanımı olan oyunlar için direksiyon takımları da bulunur.

16. Çıkış (Output) Araçları

17. Çıkış (Output) Araçları • Bilgisayarda işlemler sonucu oluşan verileri dış ortama aktaran donanımlardır. • En çok kullanılanlar: • Ekran • Yazıcı • Çizici • Hoparlör

18. Ekran • Bilgisayarda oluşturulmuş görüntüyü dış ortama aktarır. • Görüntü kalitesini ekran üzerindeki nokta (pixel) sayısı yükseltir. • Ekran üzerindeki noktalar arası mesafenin az olması kaliteyi yükseltir. • Boyutları köşeden köşeye olan uzunluklar ile inç cinsinden ifade edilir. (1 inç=2,54 cm)

19. Ekran • CRT (Cathode Ray Tube) ekran: • Üzerinde bulunan bir elektron tabancası sayesinde ekranın ön yüzünde görüntü oluşur. • Giderek yaygınlığını kaybetmektedir. • LCD (Liquid CrystalDisplay) ekran: • Ekranın ön kısımlarında bulunan sıvı kristalin ışığı yansıtma mantığından hareketle çalışır. • Hafif oluşu, az yer kaplaması, uzun ömürlü oluşu, daha az radyasyon, statik elektrik ve manyetik alan oluşturması avantajlarıdır. • Maliyetinin yüksekliği, yoğun ışıkta görüntü kalitesinin düşmesi dezavantajlarıdır.

20. YAZICI Yazıcılar, bilgisayar ortamında üretilen şekil, grafik ve yazıların kağıda aktarılmasını sağlayan araçlardır. Her yazıcı, kendine özgü bir mikroişlemci ve sınırlı sayıda karakter depolamasına olanak sağlayan bir tampon bellek taşır. Yazıcıların sınıflandırılmasında temel ölçüt, karakterlerin basımında kullanılan teknolojik farklılıktır.

21. Nokta Vuruşlu (Matris) Yazıcılar Yazıcı türleri içinde en yaygın kullanılanıdır. İğneli yazıcı olarak da bilinir. Nokta vuruşlu yazıcıların yazma kafası, bir matris şeklinde dizilmiş küçük iğnelerden oluşur. Nokta vuruşlu yazıcılarda bir karakterin kağıda basılması, yazma kafası içindeki iğnelerin, bilgisayardan gelen sinyallere bağlı olarak hareket etmesi ile oluşur. İğneler, elektro-mıknatısların yardımı ile öne çıkarak, gergin duran mürekkepli bir şerit üzerinden nokta nokta vuruşlarla bir karakteri tanımlarlar. Bu şekilde şerit üzerinden kağıda karakter basılmış olur.

22. Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar. Bu yazıcılar, yazma kafaları delikler matrisinden oluşan yazıcılardır. Bu yazıcıların yazma kafasının ardında özel bir mürekkep içeren hazne bulunur. Bu hazneye kartuş adı verilir. Kartuştaki mürekkebin özelliği ise, manyetize edilebilmesidir. Bilgisayardan gelen komutlara bağlı olarak haznenin belli bölgeleri manyetize edilir. İçerdeki sıvı mürekkep, bu bölgelere denk düşen deliklerden dışarı fırlatılır. Isıtılarak fırlatılan mürekkep kabarcığı doğrudan doğruya kağıt üzerine yapışır.

23. LAZER YAZICILAR Lazer yazıcılar, şu ana kadar üretilenler içinde, hızlı ve kaliteli baskı yapabilen, en iyi yazıcılardır. Lazer yazıcılar, fotokopi makinelerine benzemektedir. Lazer yazıcılarda da fotokopi makinelerinde olduğu gibi toner kullanılmaktadır. Yazıcının hafızasında oluşturulan sayısal sayfa görünümü, lazer tabancası yardımı ile tambur üzerine aktarılır. Tamburun, lazer ışınıyla manyetize edilen bölümlerine toner yapışır. Bu şekilde, tambura değen kağıt üzerinde, istenilen karakter ve grafikler oluşur. Lazer yazıcıların sessiz çalışmaları, kalite ve hızlarının yanında en büyük özellikleridir

24. Çizici (Plotter) • Büyük ebatlı kağıtlara yüksek kalitede baskı yapmak için kullanılır. • Daha çok proje baskıları için kullanılır.

25. Hoparlör • Bilgisayar ortamında oluşturulmuş veya dışarıdan bilgisayara aktarılmış sesin dış ortama aktarılması için kullanılır. • Çeşitli şekil, boyut ve güçlere sahip hoparlörler bulunur.