Download
1 / 26
360 likes | 759 Views
Urazy czaszkowo-mózgowe. U każdego poszkodowanego należy podejrzewać uraz czaszkowo-mózgowy w następujących przypadkach. upadku z wysokości znalezieniu poszkodowanego, który jest nieprzytomny po zadziałaniu tępego urazu przy skokach do wody (szczególnie płytkiej)
E N D
U każdego poszkodowanego należy podejrzewać uraz czaszkowo-mózgowy w następujących przypadkach • upadku z wysokości • znalezieniu poszkodowanego, który jest nieprzytomny • po zadziałaniu tępego urazu • przy skokach do wody (szczególnie płytkiej) • przy rażeniu piorunem lub porażeniu prądem • przy uszkodzeniach zabezpieczeń głowy, takich jak np. kask lub niewystarczających zabezpieczeniach • przy uprawianiu sportów odciążonych wysoką urazowością.
Obrażenia powłok czaszki • Uszkodzenie w obrębie powłok czaszki może spowodować masywne krwawienie, ponieważ okolica ta jest obficie unaczyniona. • Postępowanie:Założenie opatrunku na miejsce krwawienia i jego uciśnięcie.
Złamania kości czaszki Mogą dotyczyć: • mózgoczaszki • twarzoczaszki • podstawy czaszki
Objawy złamania podstawy czaszki: • ból głowy • wymioty • różnego stopnia zaburzenia świadomości • zmiana zabarwienia skóry wokół oczu (często koloru fioletowo – niebieskiego), tzw. krwiak okularowy • zmiana zabarwienia skóry w okolicy wyrostka sutkowatego • możliwość wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego i/lub krwi – z uszu, nosa lub po tylnej ścianie gardła • tętno – zwolnione jeśli dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątrzczaszkowego, przyśpieszone jeśli współistnieje wstrząs hipowolemiczny.
Postępowanie • Założenie opatrunku na miejsce uszkodzenia, ale przy złamaniu otwartym – bez stosowania ucisku • Jeśli wycieka płyn mózgowo-rdzeniowy nie należy hamować wpływu, gdyż grozi to wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego – można tylko przyłożyć jałowy opatrunek • Jeśli u poszkodowanego stwierdza się obecność penetrujących w głąb czaszki ciał obcych, nie wolno ich usuwać – tylko zabezpieczyć w miejscu, w którym się znajdują (przy użyciu opatrunku). Ciała obce o takim umiejscowieniu mogą być usunięte tylko w warunkach sali operacyjnej
Wstrząśnienie mózgu • Jest to taki stan, w którym na skutek nagłego zadziałania siły (przyśpieszenie, hamowanie) dochodzi do przeniesienia się drżeń na mózgowie i jego czasowych odkształceń. W tym przypadku nie ma uszkodzenia mózgu
Objawy • nagła, chwilowa utrata przytomności • niepamięć wsteczna – po odzyskaniu przytomności poszkodowany nie pamięta co się stało • nudności, wymioty • ból głowy.
Stłuczenie mózgu Jest to różnego stopnia uszkodzenie mózgu (wynaczynienie krwi, rany, rozerwanie) powstające na skutek znacznej różnicy ciśnień w jamie czaszki.(ryc. Stłuczenie mózgu w okolicy czołowej prawej)
Objawy • zmienny stopień zaburzeń świadomości – w zależności od miejsca uszkodzenia (np. przy stłuczeniu płata czołowego poszkodowany może być przytomny, przy stłuczeniu pnia mózgu poszkodowany jest nieprzytomny i może dojść do natychmiastowego zgonu) • różnego stopnia zaburzenia neurologiczne – w zależności od miejsca stłuczenia (np. zaburzenia mowy, pamięci – przy uszkodzeniu płata skroniowego, zaburzenia widzenia – przy uszkodzeniu płata potylicznego itp.) • porażenia nerwów czaszkowych.
Krwawienie wewnątrzczaszkowe Jest to wyciekanie krwi poza naczynia krwionośne i w konsekwencji gromadzenie się jej (powstawanie krwiaka) w następujących przestrzeniach wewnątrz czaszki: • między czaszką a oponą twardą – nazywane krwiakiem nadtwardówkowym • między oponą twardą a mózgiem – nazywane krwiakiem podtwardówkowym • krew wnika do mózgu – nazywane krwiakiem śródmózgowym.
W zależności od szybkości narastania krwawienia wyróżnia się: • krwiak ostry • krwiak podostry • krwiak przewlekły.
Skutki • Niezależnie od miejsca powstawania krwiaka wewnątrzczaszkowego – wskutek dodatkowej objętości jaką zajmuje – dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątrz jamy czaszki. Wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego powoduje utratę przytomności, zmiany w oddychaniu (zwolnienie), pracy serca (zwolnienie) oraz ciśnieniu tętniczym krwi (wzrost) – co określane jest triadą Cushinga.
Ostry krwiak nadtwardówkowy Krew gromadzi się między czaszką, a oponą twardą. Najczęściej jest to krew tętnicza z uszkodzonej tętnicy oponowej środkowej. Często współistnieje linijne uszkodzenie kości czaszki.
Objawy • poszkodowany jest nieprzytomny, następnie odzyskuje przytomność na pewien okres czasu (tzw. okres przejaśnienia), a potem ponownie ją traci • może współistnieć porażenie mięśni (paraliż) po stronie przeciwnej do miejsca urazu głowy • rozszerzenie i brak reakcji na światło źrenicy po stronie urazu
Ostry krwiak podtwardówkowy Krew – najczęściej żylna z naczyń uchodzących do zatok opony – gromadzi się między oponą twardą a mózgiem. Narastanie krwiaka nie jest gwałtowne (ponieważ jest to krwawienie żylne). Często miejsce powstawania krwiaka odpowiada miejscu złamania czaszki.
Objawy • zmienny stopień zaburzeń świadomości • ból głowy • wymioty • może współistnieć porażenie mięśni (paraliż) po stronie przeciwnej do miejsca urazu głowy.
Krwiak śródmózgowy Krew gromadzi się w różnych miejscach w obrębie mózgu. Krwiak śródmózgowi może być spowodowany tępymi urazami czaszki lub też penetrującymi ciałami obcymi.
Objawy Zależą od rozległości urazu oraz od miejsca, w którym powstaje krwiak: • zmienny stopień zaburzeń świadomości • może współistnieć porażenie połowiczne, porażenia nerwów czaszkowych.
Postępowanie w przypadku urazu głowy • Ocena zagrożenia poszkodowanego i ratownika na miejscu zdarzenia, oraz w przypadku grożącego niebezpieczeństwa, przeniesienie poszkodowanego w inne, bezpieczne miejsce • Wezwanie pomocy • Bardzo istotne dla dalszego postępowania jest dokładne zebranie wywiadu dotyczącego mechanizmu urazu oraz tego, czy doszło do utraty przytomności, jeśli tak – to na jaki okres czasu • Zbadanie poszkodowanego: • w przypadku sytuacji wysokiego ryzyka uszkodzenia odcinka szyjnego kręgosłupa • wykonanie stabilizacji szyi i głowy z równoczesnym udrożnieniem dróg oddechowych (rękoczyn wysunięcia żuchwy, bez odginania głowy ku tyłowi) • ocena oddechu i tętna i w razie konieczności rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo – oddechowej • ocena ryzyka wymiotów i zabezpieczenie dróg oddechowych – jeśli poszkodowany ma prowadzoną stabilizację głowy i kręgosłupa, to w przypadku wystąpienia wymiotów należy cały czas kontynuując stabilizację obrócić go na bok • ocena i zatamowanie ewentualnych krwawień, unieruchomienie złamań. • Zabezpieczenie poszkodowanego przed utratą ciepła • Okresowa kontrola funkcji życiowych • Można ocenić źrenice oraz przeprowadzić badanie według skali Glasgow
Algorytm stabilizacji kręgosłupa szyjnego • ratownik klęka za głową poszkodowanego, pochyla się, chwyta za głowę oburącz w okolicach skroniowych, wykonując jednocześnie lekki naciąg w osi długiej ciała, łokcie opiera o podłoże • może jednocześnie udrożnić drogi oddechowe • jeśli sytuacja tego wymaga i np. konieczne jest prowadzenie masażu serca, a ratownik jest sam, musi wtedy klęknąć z boku poszkodowanego. Dlatego w dalszej kolejności stabilizuje głowę poszkodowanego między swoimi kolanami – ma wtedy wolne ręce i z obu stron głowy przykłada prowizoryczne materiały, które mają uniemożliwić wykonywanie głową ruchów na boki – odzież, ręczniki, buty, albo jeśli umożliwia to podłoże, na którym leży poszkodowany – podsypuje piasek, ziemię itp. • jeśli jest dwóch ratowników, to jeden z nich przez cały czas stabilizuje głowę i szyję i jednocześnie udrażnia drogi oddechowe, a drugi prowadzi czynności ratownicze.
