Northern Environmental Education Development - NEED

1. Northern Environmental Education Development - NEED UNN - Umhverfismennt og náttúruskólar á Norðurslóðum Yfirlit tekið saman fyrir klasafund á Hunkubökkum 25. September 2008 Sandra Björg Stefánsdóttir

2. NEED – almenn verkefni Aðalmarkmið verkefnisins Nýta þekkingu um náttúru- og menningararf í þjóðgörðum og grannbyggðum þeirra til þess m.a. að auka skilning á gildi þeirra og mikilvægi verndunar, Efla sjálfsmynd íbúa (ekki síst barna) og byggja upp atvinnustarfsemi í kringum miðlun upplýsinga um þjóðgarðinn og nærliggjandi svæði til ferðamanna (fræðandi ferðaþjónusta). Sett verða upp tilraunaverkefni í þátttökulöndunum, t.d. notkun nýrrar tækni í upplýsingamiðlun (GIS), hönnun á góðu námsumhverfi, rannsóknum á árangri vettvangsferða og annars skólastarfs, þátttöku heimamanna í verkefnum sem varða umhverfisvernd af einum eða öðrum toga. HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði

3. NEED Erlendir samstarfsaðilar: Háskólinn í Joensuu/Koli þjóðgarður (Finnland) Burren GeoPark (Írland) Þjóðgarðsmiðstöðin í Nordland (Noregur) HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði

5. Víðtækt tengslanet innan og á milli landa: • Á öllum svæðum er unnið að verkefnum innan allra sviða, en e.t.v. í mismiklum mæli eftir áhuga og aðstæðum. • Myndaðir verða starfshópar aðila á mismunandi svæðum sem vinna að verkefnum á sama sviði. Hvert svæði leiðir a.m.k. einn slíkan starfshóp. • Hver starfshópur tengist síðan þeim erlendu aðilum sem vinna að verkefnum á sama sviði.

6. Þekkingarsetur Þingeyinga Náttúrustofa Norðausturlands Atv.þróunarfélag Þingeyinga Vatnajökulsþjg. Jökulsárgljúfrum Þekkingarnet Austurl. Þekkingarsetrið á Egilsst. Þróunarfélag Austurlands Náttúrustofa Austurlands Vatnajökulsþjg. Skriðukl. Kirkjubæjarstofa Atv.þróunarfélag Suðurl. Háskólafélag Suðurlands Vatnajökulsþjg. Kirkjubkl. Háskólasetrið á Hornafirði Framhaldsskólinn í A-Skaftafellssýslu Frumkvöðlasetur Austurlands Vatnajökulsþjóðgarður Skaftafelli Ríki Vatnajökuls ehf. HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði

7. NEED Fjórirmarkhópar: A. Grunnskólanemar B. Framhaldsskóla- og háskólanemar C. Íbúar og fyrirtæki í grannbyggðum D. Ferðamenn, erlendir og innlendir Fjögur meginsvið: 1.Námsefni & upplýsingar 2. Kennsluaðferðir 3. Kennsluumhverfi 4. Miðlun (einkum rafræn) HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði

8. NEED - Vatnajökull Nokkur helstu verkefni á Íslandi: Nýting/frágangur náttúruskóla við gestamiðstöðvar þjóðgarðsins til kennslu fyrir grunnskólabörn Hönnun vettvangsnámskeiða í þjóðgarðinum og nágrenni hans til að þjálfa framhaldsskóla- og háskólanema í náttúru- og umhverfisfræðum Hönnun námskeiða (fullorðinsfræðslu) fyrir íbúa grannbyggða þjóðgarðsins um náttúrufar, menningu og umhverfisvernd, Ráðgjöf fyrir fyrirtæki í ferðaþjónustu um vöruþróun í fræðandi ferðaþjónustu (e. educational tourism). HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði

9. Northern Environmental Education Development Verkaskipting innanlands: • Grunnskólar – Vestur (Kirkjubæjarst.) – WP 3 &4 • Framhaldsskólar – Suður (FAS) – WP 2 & 4 • Fullorðinsfræðsla – Austur (ÞNA) – WP 5 • Fræðandi ferðaþjón. – Norður (ÞÞ) – WP 5 Umsjón verkefnis, bókhald, skýrslugerð: • Háskólasetrið á Hornafirði – WP 1 & 2 • Landstengiliður: Sandra B. Stefánsdóttir (sbs@hi.is )

10. Northern Environmental Education Development WP1: Management, communication and co-ordination • Sameiginleg heimasíða: • http://needproject.wordpress.com/ • Spjall– og upplýsingavefur á Moodle: • https://moodle.joensuu.fi/login/index.php?lang=en_us_utf8 • Fjórar ráðstefnur: • Ísland (október 2008), Finnland (maí 2009), • Noregur (september 2009), Írland (apríl 2010)

11. Fjölþjóðleg ráðstefna • 20. – 24. október 2008 • Húsavík – Egilsstaðir – Höfn • Vatnajökulsþjóðgarður • Ferðaþjónusta og byggðaþróun í dreifbýli • Fræðsla um jarðfræði • Dagskrá kynnt síðar

12. Fjölþjóðleg samkeppni um NEED-lógó • Keppni mun verða haldin um hönnun einkennismerkis fyrir NEED verkefnið. Keppnin verður háð í öllum aðildarlöndunum og miðað er við að hönnuðirnir séu börn á þátttökusvæðum. • Keppnin á að fara fram haustið 2008 og mun Háskólinn í Joensuu útbúa bækling til að kynna hana. Áður en það gerist þarf að setja ákveðnar reglur um keppnina. • Hér eru hugmyndir okkar í Joensuu um framkvæmd verkefnisins: • Umsjónaraðilar verkefnisins sjáum keppnina í sínu landi, kynnir verkefnið fyrir grunnskólum á þátttökusvæðum og býður þeim að taka þátt • Hönnuðirnir verða á aldrinum 11-15 ára • Nemendur taka þátt í verkefninu undir leiðsögn kennara sinna og er verkefnið hluti af námsefni þeirra. • Kennarar velja bestu myndirnar (hámark 3-5) frá hverjum bekk og senda umsjónaraðilum verkefnisins. Skilafrestur er 1. desember. Myndirnar verða sýnar á Moodle- samskiptavefnum.

13. Fjölþjóðleg samkeppni um NEED-lógó • Dómnefnd sem samanstendur af fjölþjóðlega stýrihópnum ásamt einum utan að komandi sérfræðingi (t.d. kennari í sjónlistum) Dómnefndin kveður úrskurð sinn í nóvember. • Vinningsmyndin gæti þurft á breytingum og stílfæringu að halda og mun sérfræðingur í hönnun sjá um þær breytingar. • Verðlaun: • Bekkur vinningshafans mun hljóta peningaverðlaun sem samsvara 1000 € í verðlaun. Þeim skal eytt til að fjárfesta í tækjabúnaði tengdum vísindavinnu eða í heimsókn í þjóðgarð. • Önnur verðlaun eru 500 € og þriðju verðlaun 200 € sem notast skulu til að fjárfesta í tækjabúnaði til vísindavinnu. • Höfundur vinnings merkisins mun einnig hljóta einstaklings verðlaun (t.d. bók) • Allir þátttakendur í keppninni munu hljóta „verðlaun“ fyrir að taka þátt. Umsjónarmaður verkefnisins mun ákveða verðlaun fyrir sitt land en það gæti t.d. verið bók eða gögn til kennslu.

14. Hugmyndir um verkefni • Frágangur náttúruskóla í Sandaseli, Skaftafelli • Heimsóknir grunnskólabarna í Sandasel • Náttúrunám byggt á vísindalegri og/eða listrænni nálgun • Skógræktar- og landgræðsluverkefni (t.d. byggt á Landnámi GFF) • Aðstoð við grænfánavottun fyrir grunnskóla • Rannsóknir á menntagildi námskeiða fyrir grunnskólabörn • Rannsóknartengd sumarnámskeið fyrir framhaldsskólanema (Gróðurframvinda o.fl.) • Fjölþjóðleg samskipti framhaldsskólanema um loftslagskólnun (Skaftáreldar)

15. Hugmyndir um verkefni frh. • Fjölþjóðlegt, þverfræðilegt námskeið á háskólastigi um loftslagsmál • Námskeið á háskólastigi um tengsl náttúru- og menningararfs • Fjarnámskeið um sjálfbæra byggðaþróun • Símenntunar-/starfsþjálfunarnámskeið vegna Vatnajökulsþjóðgarðs • Fyrirtækjanámskeið um fræðandi og/eða sjálfbæra ferðaþjónustu • Ráðgjöf við vöruþróun í fræðandi/sjálfbærri ferðaþjónustu • Aðstoð við uppfærsla sýninga m.t.t. nýrrar vitneskju um loftslagsbreytingar

16. Næstu skref: • Mynda/virkja klasa á hverju svæði • Gera drög að verkefnalista fyrir hvert svæði • Mynda starfshópa innanlands • Undirbúa og kynna samkeppni um lógó • Undirbúa ráðstefnu 20.-24. október • Mynda tengsl við erlenda samstarfsaðila • Gera verk- og fjárhagsáætlun fyrir hvert svæði • Bretta upp ermar og byrja !