Wonen in zelfstandigheid met een visuele beperking

1. Wonen in zelfstandigheid met een visuele beperking • Claudia van Schie • Lisette Altena

2. Agenda • Oorzaken en soorten slechtziendheid • Resultaten voor de gehele woning • Aandachtspunten per vertrek • Hulpmiddelen • Vragen

3. Opdracht • Creëer een zo optimaal mogelijke leefomgeving voor een slechtziende oudere en zijn of haar ziende partner

4. Low vision = Slechtziendheid • Slechtziendheid volgens de Wereld Gezondheidsraad • Gezichtsvermogen van minder 30%. Of een gezichtsveld kleiner dan 20° • Over blindheid wordt gesproken bij: • Gezichtsvermogen van minder dan 5%. Of een gezichtsveld van kleiner dan 10°(Blom 2001e.a)

5. Oorzaken slechtziendheid • Meest voorkomende afwijkingen die slechtziendheid veroorzaken in Nederland • Diabetische Retinopathie • Macula Degeneratie • Glaucoom

6. Diabetische Retinopathie Macula degeneratie Glaucoom Ziektebeelden bekeken Binnenshuis blijven de aanpassingen voor de verschillende ziektebeelden gelijk Een perfect aangepaste woning is persoonlijk en moet per persoon worden bekeken

7. Soorten slechtziendheid • Wazig zien - last van tegenlicht, gestoord kleuren zien, • Verlies van details zien - moeite met lezen en gezichtsherkenning • Verlies van het overzicht - meer hoofdbeweging, aarzelend bewegen, gestoord kleuren zien

8. Algemene aanpassingen door het hele huis Woonkamer Keuken Slaapkamer Badkamer Werkkamer Routing door het huis Kleur en contrast gebruik Verlichting Gadgets Onderdelen van de woning waar wij naar gekeken hebben

9. Problemen & Oplossingen Contrast en Kleur • Contrast is het verschil in kleur intensiteit • Door contrasterende kleuren te gebruiken kan een object beter zichtbaar gemaakt worden • Door normale veroudering worden kleuren donkerder gezien dan ze werkelijk zijn  creëer intensiteitverschillen • Regel: lichte kleuren treden naar voren, donkere kleuren treden naar achteren

10. Problemen & Oplossingen Contrast en Kleur • Kleurregels • Vermijd kleuren met gelijke intensiteit, ook al zijn het verschillende tinten • Kies donkere kleuren of zwart van de onderste helft van de kleuren cirkel tegenover lichte kleuren of wit van de bovenste helft • Vermijd aangrenzende tinten

11. Problemen & Oplossingen Oriëntatie • Slechtzienden missen in sommige gevallen het overzicht • Creëer een voelbaar en/of hoorbaar verschil tussen de kamers door verschillende materialen te gebruiken als vloer bedekking

12. Problemen & Oplossingen • Voelbare markering op de toilet deur (afbeelding) • Gekleurde markering achter of bij de deurklink

13. Problemen & Oplossingen Geluid • Slechtzienden doen veel op gehoor. Harde geluiden kunnen als storend worden ervaren • Vitrage en overgordijnen verminderen de echo

14. Problemen & Oplossingen Verlichting • 65 jarige heeft in vergelijking met een 20 jarige 30% meer licht nodig om goed te kunnen functioneren  voldoende verlichting • Een ouder oog is gevoelig lichtveranderingen, de aanpassingstijd duurt langer dan bij een jonger persoon  creëer in het hele huis een egale verlichting • Verhouding 1:3:10 (omgeving : nabije omgeving : taakverlichting)

15. Problemen & Oplossingen Verlichting (vervolg) • Ouderen hebben meer last van direct licht of weerspiegeling van licht (glare) • Maak gebruik van indirecte lichtbronnen

16. Problemen & Oplossingen Verlichting • Inschakeling van de verlichting door bewegingssensors • Basis verlichting: uplighters of afgeschermde TL verlichting om een egaal verlichte ruimte te creëren • Taakverlichting: dimbare halogeenspots of een TL op bureaulamp formaat

17. Tips voor de woning algemeen Deuren • Geen glazen deuren ivm veiligheid • Contrasterende deurklink of contrasterend vlak achter de klink Ramen • Draaicirkel naar buiten toe ivm veiligheid • Zonwering door middel van screens die parallel aan het raam lopen

18. Tips voor de woning algemeen Meubilair • Creëer contrast met de vloer en de wanden • Tafelbladen mogen niet glimmen of wit zijn • Creëer brede loopgangen • Voorkom uitstekende voorwerpen die niet vanaf de vloer beginnen

19. Tips voor de woning algemeen Wanden Plafond en Vloeren • Wanden moeten licht van kleur zijn maar mogen niet wit zijn • Plafond moet bij voorkeur wit zijn • Vloeren niet te donker niet te licht • Gebruik effen kleuren, patronen veroorzaken verwarring in oriëntatie • Geen afgeronde muren ivm oriëntatie

20. Tips voor de woning algemeen Elektronica • Telefoon toestel met grote knoppen, contrasterende kleuren. Bij voorkeur met een snoer zodat hij niet kwijt raakt • Werk snoeren weg ivm val preventie • Schakelaars, stopcontacten in contrast met de wand, in elke ruimte op dezelfde plek in verhouding tot de deur, plaats ze op voel hoogte (1.20m)

21. Tips voor de Entree & Gang • Opvallend gekleurde brievenbus of markering • Drempel moet goed contrasteren met de omgeving • Sleutelkast zodat deze altijd op vaste plek te vinden zijn • Garderobekast om jassen, schoenen, wandelstok in op te bergen. Plaats hier goede taak verlichting • Mogelijkheid tot uitschakelen van de verlichting van de gehele woning bij verlaten van de woning

22. Tips voor de Woonkamer • Ruime tafels en bijzet tafels • Voldoende wandcontactdozen • Plaats een comfortabele stoel vlak voor het Televisietoestel • Plaats de TV 90° op het raam • Creëer contrast tijdens het eten door gebruik van licht en donker servies

23. Goed en Slecht Contrast

24. Tips voor de Keuken • Inductie kookplaat voorkomt verbranding. Let wel op het bedieningsgemak • Taakverlichting afgeschermd door een koof om verblinding te voorkomen • Daglicht realisatie kan door een lichtkoepel op het dak te plaatsen • Optimale verlichting voor het fornuis is nog geen geschikte oplossing voor • Geen RVS keukenblad en geen glimmende tegels

25. Dit is een RVS keukenblad met een directe verlichting.

26. Tips voor Badkamer & Toilet • Bewegingssensoren voor aan en uit doen kraan • Thermostaatkranen voorkomen verbranding • Vermijd chroom in verband met schittering • Goed verlichte spiegel door taakverlichting boven de spiegel of als ringverlichting • Tegenover de spiegel een donkere wand

27. Tips voor Badkamer & Toilet • Toiletmat in contrast met de toiletpot. Pas op uitglijden over de mat • Doortrekker en toiletborstel in contrast met de omgeving

28. Tips voor de Slaapkamer • ‘Plasroute’ verlicht bij aanraken grond • Tafel voor Daisy-speler en telefoon • Dimbare kamerverlichting en leeslamp • Centrale knop voor uitschakelen van de verlichting in de gehele woning • Duidelijk sprekende wekker of grote klok • Kledingsortering en herkenning

29. Tips voor de Werkkamer • Beeldscherm 90° op raam geplaatst. • Computer met vergrotende en/of spraaksoftware • Voldoende stopcontacten • Werk elektradraden weg ivm valpreventie • Goede taak- en basisverlichting

30. Tips voor de Installatieruimte & Berging • Makkelijk bedienbare wasmachine en droger • Markeer verschillende programma’s met reliëfpasta • Sokkenklemmen • Label herkenningssysteem

31. Tuin en Balkon • Geen ronde plantenbakken in verband met oriëntatie • Goede contrasterende drempel • Bloemen met veel kleur en geur in grote groepen • Zonnescherm en buitenverlichting

32. Hulpmiddelen algemeen • Hier geld goedkoop = duurkoop • Grote toetsen/knoppen • Spraaksoftware • Vergroting

33. Hulpmiddelen keuken • Bord en snijplankrand • Huishoudweegschaal • Vloeistofniveau indicator • Magnetron • Talking tins (afbeelding)

34. Conclusie • Contrast en kleurgebruik • Verlichting • Ruime opzet • Val en stootpreventie • Geluid

35. Bedankt voor uw aandacht