Aðferðafræði og menntarannsóknir 50.00.04 http://starfsfolk.khi.is/meyvant/menntarannsoknir.htm

1. Aðferðafræði og menntarannsóknir 50.00.04http://starfsfolk.khi.is/meyvant/menntarannsoknir.htm -Lok- MÞ-SRJ-JE 29. apríl 2008, Kennaraháskóla Íslands

2. Mat á námskeiðinu • Verkefni af ýmsu tagi 50% • Tölfræðiverkefni 15% • Úttekt á rannsóknargrein 10% • Kynning á rannsókn í heimaskóla 25% • Skriflegt próf • Blandaðar fjölvalsspurningar ca. 40% • Tölfræðiverkefni og skyld verkefni úr megindlegri aðferðafræði 20% • Verkefni úr eigindlegri aðferðafræði ca. 20% • Blönduð verkefni með opnum spurningum 20%

3. Lesefni • Menntarannsóknir, megindlegt, eigindleg, fræðileg sjónarhorn • Miðsækni (meðaltal, vegið meðtal, miðgildi, tíðasta gildi) • Dreifing, staðalfrávik, spönn • Töflur, myndir (gröf), kvarðar, breytur • Z-stig, normaldreifing

4. Lesefni • Fylgni, aðhvarfsgreining • Þýði, úrtak (ath. margs konar úrtök), ályktunartölfræði, marktækni, að álykta út fyrir gagnasafn • Spurningakannanir • Áreiðanleiki og réttmæti í megindlegum og eigindlegum (innra og ytra réttmæti) • Rannsóknasnið (non-experimental og experimental)“A plan of what data to gather, from whom, how and when to collect the data, and how to analyze the data obtained”

5. Lesefni • Rannsóknasnið í eigindl (Emerging research design) • “A plan of what data to gather, from whom, how and when to collect the data, and how to analyze the data obtained” • Þátttökuathuganir • Vettvangsnótur • Viðtöl (stöðluð og hálfopin) • Áhersla á náttúrulegar aðstæður í eigindlegum

6. Lesefni • Trúrverðugleiki (Credibility –believable, trustworthy) • Margprófun (triangulation) í eigindlegum og blönduðum rannsóknum • Samhliða gagnagreining • Kóðun (lyklun) eigindlegra gagna • Blandaðar rannsóknir (Mixed methods)

7. 1. dæmi um prófatriði • Rannsakandi vill skoða áhrif nýbreytni í kennsluaðferðum á námsárangur í stærðfræði. Rannsakaðir eru tveir hópar, annar fær hefðbundna kennslu, hinn nýbreytniaðferðina. Námsárangurinn er svo metinn. ( ) Námsárangur er fylgibreyta (dependent var.) ( ) Námsárangur er nafnbreyta (nominal var.) ( ) Nýbreytniaðferðin er nafnbreyta (nominal var.) ( ) Nýbreytniaðferðin er fylgibreyta (dependent var.)

8. 2. dæmi um prófatriði • Vissuhyggja (pósitívismi), stundum nefnd raunhyggja, telst vera fræðilegur grundvöllur... ( ) eigindlegra rannsókna ( ) tilraunasniðs í rannsóknum ( ) megindlegra rannsókna ( ) blandaðra rannsókna

9. 3. dæmi um prófatriði • Allar eftirfarandi fullyrðingar eiga við um markmið eigindlegra rannsókna nema ein. Krossaðu við hana: ( ) Að efla og þróa skilning á ákveðnum fyrirbærum ( ) Að skera úr um hvort tilgáta sé rétt eða röng ( ) Að kanna hegðun við eðlilegar/náttúrulegar aðstæður ( ) Að lýsa margbreyttum og flóknum raunveruleika

10. 4. dæmi um prófatriði • Við greiningu á eigindlegum gögnum er lögð áhersla á: ( ) afleiðslu (deduction) ( ) að þróa líkön og greina þemu og hugtök ( ) að skoða samband frumbreytu og fylgibreytu ( ) tölfræðilega framsetningu gagnanna

11. 5. dæmi um prófatriði • Hver eftirfarandi fullyrðinga er röng um myndirnar: ( ) Á efstu myndinni er sama miðgildi og meðaltal ( ) Á miðmyndinni er tíðasta gildi fremur lágt ( ) Neðsta myndin sýnir neikvætt skekkta dreifingu ( ) Miðmyndin sýnir neikvætt skekkta dreifingu

12. 6. dæmi um prófatriði • Rannsakandi greinir frá aðferðum sínum: “Þrjár meginaðferðir voru notaðar við gagnasöfnun, þ.e. opin viðtöl þátttökuathugun til að afla gagna frá foreldrum og rýnihópaviðtöl voru tekin við fagfólk og stuðningsaðila.” Hvað felst í þessum gagnasöfnunaraðferðum: a) Opin viðtöl: b) Þátttökuathugun: b) Rýnihópaviðtöl:

13. 7. dæmi um prófatriði • Útskýrðu hugtökin: a) áreiðanleiki: b) innra réttmæti: b) ytra réttmæti:

14. 8. dæmi um prófatriði • Etnógrafía (mannfræðirannsókn) er einkum notuð í rannsóknum þar sem markmiðið er að: ( ) lýsa menningu tiltekinna hópa eða staða ( ) kynnast ævisögum einstaklinga á fjarlægum svæðum ( ) skilja tilfinningar jaðarhópa þjóðfélagsins ( ) greina orðræðu þess fólks sem hefur ritað ýmis skjöl

15. 9. dæmi um prófatriði • Tvö lítil talnasöfn: A: 3, 4, 7, 9, 9 og B: 2, 4, 6, 8, 10 • Finndu meðaltöl beggja • Hvorum megin er dreifingin meiri? Reiknaðu staðalfrávik hvors um sig • Er miðgildi safns B það sama og meðaltalið? • Athugaðu eftirfarandi einkunnir: 1, 2, 3, 4, 4, 5, 5, 6, 6, 7, 7, 7, 7, 8, 9, 10. Reiknaður meðaltal og miðgildi. Hver er hlutfallsleg tíðni einkunnarinnar 7? Hvað þýðir það á venjulegu máli?

16. 10. dæmi Úrtak og þýði • Hver af eftirtöldum fullyrðingum á við þýði • Öll 8 ára börn í Reykjavík • 8 ára börn úr 3 grunnskólum í Reykjavík • Nemendur í Kennaraháskólanum í stærðfræðivali • 30% nemenda í stærðfræðivali

17. Dreifing Gerð var rannsókn um samband tómstundaiðkunar og líðan í skóla. • Hvað segir það okkur um dreifinguna ef öllum börnunum líður vel í grunnskóla A? • Er það neikvætt eða jákvætt skekkt dreifing? • Hvaða ályktanir getum við dregið um samband á milli tómstundaiðkunar og líðan í skóla? • Segjum svo að notaður hafi verið jafnbilakvarði í þessari rannsókn, hvort haldið þið að staðalfrávikið sé há eða lág tala?

18. Fylgni • Þið gerið rannsókn með því að leggja spurningarlista fyrir kennara. Það kemur í ljós að það eru margir kennarar sem eru bæði hásir og reykja mikið en hins vegar eru fáir hásir af þeim sem reykja ekki. • Er hægt að segja að það sé fylgni á milli reykinga og hæsi? • Er hægt að reikna fylgni með Pearson r? • Er hægt að segja að reykingar orsaki hæsi? • Hvaða upplýsingar þurfið þið að hafa til að geta getið ykkur til um orsakasamband?

19. Fylgni Reiknaðu fylgnina (Pearson r) Er hægt að reikna fylgni með fylgnistuðlinum pearson r á milli einkunna Í stærðfræði og þess hvort barnið búi í Reykjavík eða ekki?

20. Marktækni • Hver af eftirtöldum fullyrðingum er sönn • Marktektarprófi er beitt til að finna hvort að munur á tveimur hópum í úrtaki sé raunverulegur eða ekki • Dreifing í úrtaki hefur ekki áhrif á marktækni • Stærð úrtaks hefur áhrif á marktækni • Ef meðaltal tveggja hópa er svipað er ekki marktækur munur