Kryzysy finansowe- teoria

1. Kryzysy finansowe- teoria Finanse międzynarodowe 120180-1165

2. Kryzys finansowy definicja • Kryzys finansowy – „silne zaburzenia w systemie finansowym, które przynoszą spadek albo pogłębienie się już występującego spadku produkcji” Finanse międzynarodowe 120180-1165

3. Stabilność finansowa • „Brak zagrożenia, że może dojść do poważnych zaburzeń w systemie finansowym danego kraju”. Finanse międzynarodowe 120180-1165

4. Bańki spekulacyjne • Bańki spekulacyjne- zjawisko „coraz szybszego odchylania aktualnych wartości KW od wartości teoretycznych aż do momentu nagłego załamania” Finanse międzynarodowe 120180-1165

5. Krachy giełdowe (1) • Krachy giełdowe są stosunkowo rzadkim zjawiskiem lecz ich pojawienie się wpływa silnie destrukcyjnie na gospodarkę • Źródłem krachów są przeważnie bańki spekulacyjne • Optymizm inwestorów napędza bańki spekulacyjne Finanse międzynarodowe 120180-1165

6. Krachy giełdowe (2) • Bańki spekulacyjne powstają przez racjonalne oczekiwania inwestorów • Początkowo inwestorzy uznają iż pozytywny trend w spółce się utrzyma np. wzrost wydajności • Przykład- kryzys Dot Com Finanse międzynarodowe 120180-1165

7. Krachy giełdowe (3) • Mechanizm krachów giełdowych można wyjaśnić za pomocą narzędzi finansów behawioralnych • Mali inwestorzy podążają za trendem bez dogłębnej analizy • Duzi inwestorzy mogą przewidzieć pękniecie bańki ale niechętnie wyprzedają dochodowe aktywa Finanse międzynarodowe 120180-1165

8. Krachy giełdowe (4) • Pęknięcie bańki pogarsza głównie sytuacje tych inwestorów, którzy finansowali zakup paierów wartościowych kredytami np. krach giełdowy w Japonii w latach 90-tych • Krach Dot Com był łagodniejszy z uwagi na finansowanie własne inwestorów Finanse międzynarodowe 120180-1165

9. Konsekwencje załamania indeksów • Źródło spekulacyjnych zakupów • Brak możliwości spłaty pożyczek • Wpływ na popyt krajowy Finanse międzynarodowe 120180-1165

10. Kryzysy bankowe (1) • Skłonność banków do udzielania kredytów w czasie hossy • Pokusa nadużycia • W warunkach bessy- niższa skłonność do udzielania kredytów negatywna selekcja kredytobiorców Finanse międzynarodowe 120180-1165

11. Kryzysy bankowe(2) • Banki wiedzą, że w czasie bessy firmy biorą kredyty by utrzymać płynność a nie finansować działalność operacyjną • Firmy ubiegają się o kredyty, mimo że nie potrafia ich spłacić • Banki żądają wyższej premii za ryzyko  wzrost kosztów kredytu • W efekcie tylko firmy potrzebujące kredytu do utrzymania płynności ubiegają się o kredyt Finanse międzynarodowe 120180-1165

12. Kryzysy bankowe (3) • Pożyczki dla firm borykających się z problemami finansowymi sprawiają, że banki maja duży udział „toksycznych aktywów” • Istotny wpływ na wypłacalność banków • Ryzyko kryzysu bankowego jest tym większe im większy rozmiary akcji kredytowej w czasie hossy (no boom no bust) • Kryzysy bankowe mogą pojawić się również niezależnie od krachów giełdowych np. wskutek nagłych zmian warunków gospodarczych tj. W Norwegii w l. 80-tych kryzys bankowy był skutkiem wzrostu cen ropy Finanse międzynarodowe 120180-1165

13. Kryzysy walutowe(1) • Kryzysy walutowe pojawiają się gdy uczestnicy rynku tracą zaufanie do danej waluty i masowo ja sprzedają a bank centralny nie jest w stanie przeciwdziałać tej tendencji • Objawem kryzysu walutowego jest nagły spadek kursu waluty Finanse międzynarodowe 120180-1165

14. Kryzysy walutowe (2) • Kryzysy 3 generacji • 1 generacji- Krugman • 2 generacji- Obstfeld • 3 generacji- model eklektyczny Finanse międzynarodowe 120180-1165

15. Kryzysy pierwszej generacji (1) • Model Krugmana • Powodem powstawania kryzysu jest zła polityka gospodarcza • Brak możliwości pogodzenia polityki gospodarczej z celem kursowym Finanse międzynarodowe 120180-1165

16. Kryzysy pierwszej generacji (2) • Ekspansywna polityka fiskalna deficyt budżetowy finansowany przez bank centralny wzrost inflacji  brak możliwości utrzymania kursu walutowego • Deficyt budżetowy  wzrost popytu krajowego i importu +inflacja deficyt bilansu handlowego spadek rezerw presja na dewaluację atak spekulacyjny wybuch kryzysu Finanse międzynarodowe 120180-1165

17. Kryzysy pierwszej generacji-przykłady (1) • Kryzysy w latach 80-tych • Kraje Ameryki Łacińskiej (Argentyna, Chile) • Niski poziom rezerw walutowych • Liberalizacja przepływów kapitałowych +brak nadzoru bankowego  problem kontroli podazy pieniądza Finanse międzynarodowe 120180-1165

18. Kryzysy pierwszej generacji-przykłady (2) • Napływ petrodolarów do systemu bankowego • Pożyczki dla krajów rozwijających się  deficyt bilansu płatniczego • Spadek rezerw dewizowych  ucieczka kapitału • Niewypłacalność krajów Ameryki Południowej Finanse międzynarodowe 120180-1165

19. Kryzysy drugiej generacji (1) • Model Obstfelda • Podstawowym powodem kryzysu ataki spekulacyjne • Racjonalne oczekiwania • Działanie państwa a rynki finansowe Finanse międzynarodowe 120180-1165

20. Kryzysy drugiej generacji (2) • Kryzys dotyczy krajów o dobrej polityce gospodarczej i dużych rezerwach walutowych • Spekulant wybiera moment ataku równoznaczny z decyzją władz monetarnych o zaniechaniu obrony kursu walutowego Finanse międzynarodowe 120180-1165

21. Kryzysy drugiej generacji (3) • Zgodnie z modelem mogą zaistnieć dwa stany równowagi: • braku oczekiwań dewaluacji • oczekiwań dewaluacji- państwo dostosowuje się do oczekiwań uczestników rynku Finanse międzynarodowe 120180-1165

22. Kryzysy drugiej generacji - • Kryzys ERM na początku lat 90-tych • Restrukturyzacja gospodarki Niemiec deficyt budżetowy Presja inflacyjna w Niemczech restrykcyjna polityka monetarna • Wysoki kurs marki niemieckiej Finanse międzynarodowe 120180-1165

23. Kryzysy drugiej generacji-przykład • Podniesienie stóp procentowych w pozostałych krajach EU oprócz Wielkiej Brytanii atak spekulacyjny na funta brytyjskiego • Fala dewaluacji • Ataki spekulacyjne- rola dużych graczy rynkowych Finanse międzynarodowe 120180-1165

24. Kryzysy trzeciej generacji (1) • Model eklektyczny- zbiór teorii • Dobra sytuacja makroekonomiczna kraju • Kryzys spowodowany czynnikami mikroekonomicznymi np. nadmierne ryzyko podejmowane przez firmy i banki • Przyczyna makroekonomiczna- niedostateczna konkurencyjność Finanse międzynarodowe 120180-1165

25. Kryzysy trzeciej generacji (2) • Pokusa nadużycia- brak nadzoru finansowego  zaciąganie ryzykownych kredytów +niedopasowanie walutowe • Niski wzrost wydajności  wątpliwości inwestorów • Nadmierne zadłużenie Owcze pędy Finanse międzynarodowe 120180-1165

26. Kryzysy trzeciej generacji (2) • Wpływ oceny agencji ratingowych--. Kryzys staje się samospełniającą się przepowiednią • Kaskada informacji- natłok informacji w krótkim czasie • Efekt domina/ efekt zarażania- oczekiwania inwestorów, iż kryzys pojawi się w podobnych gospodarkach Finanse międzynarodowe 120180-1165

27. Pokusa nadużycia • Polityka kredytowa banków • Too big to fail • Koncentracja inwestycji finansowanych z kredytów Finanse międzynarodowe 120180-1165

28. Owcze pędy • Ucieczka zagranicznego kapitału • Maksymalizacja zysku • Minimalizacja strat Finanse międzynarodowe 120180-1165

29. Efekt domina • Przenoszenie się kryzysów w skali międzynarodowej • Kanały transmisyjne • Wielkości ekonomiczne • Instytucje Finanse międzynarodowe 120180-1165

30. Kryzysy bliźniacze • Kryzys walutowy oraz kryzys bankowy • Występuje zwłaszcza w przypadku słabego nadzoru bankowego • Ryzykowne inwestycje np. finasowanie zakupu walut kredytami bankowymi • Duże ryzyko w przypadku niedopasowania walutowego Finanse międzynarodowe 120180-1165

31. Przykłady kryzysów walutowychtrzeciej generacji • Azja Południowo- Wschodnia- koniec lat 90-tych • Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego • Nieefektywna produkcja • Słaby stopień rozwoju rynku finansowego • Aprecjacja USD- waluty powiązane z USD • Ucieczka kapitału Finanse międzynarodowe 120180-1165

32. Literatura • A. Sławiński, Rynki finansowe, PWE, Warszawa 2006 • P. Krugman, M.Obstfeld, International economics: theory and policy, Pearson, Addison Wesley, Boston2009, • J. A. Frankel, G. Saravelos, Are Leading Indicators of Financial Crises Useful for Assessing Country Vulnerability? Evidence from the 2008-09 Global Crisis, NBER Working Paper No. 16047, Cambridge 2010, • J. Aizenman, Financial Crisis and the Paradox of Under- and Over-Regulation, NBER Working Paper No. 15018, Cambridge 2009, Finanse międzynarodowe 120180-1165