Öğretim Tasarımı ( Instructional Design )

1. Öğretim Tasarımı(Instructional Design) Tasarım Öğretim Amaçlarını Belirleme İçeriği Seçme ve Düzenleme Eğitsel Stratejileri Geliştirme Ölçme Araçlarını Hazırlama

2. Öğretim Tasarımı Süreci

3. Bir Yaşantı “Beyazlar gediğinde onların elinde İncil, bizimse topraklarımız vardı. Zamanla bize gözlerimizi kapatarak dua etmesini öğrettiler. Bir süre sonra gözlerimizi açtığımızda baktık ki; İnci bizim elimizdeydi. Topraklarımız ise beyazların olmuştu.” JomoKenyatta (Kenya’nın kurucu Devlet Başkanı)

4. Amaçların Sınıflandırılması • Bilişselöğrenmeler, zihinsel etkinliklerin ağırlıkta olduğu davranışları kapsar. • Duyuşsalöğrenmeler, bir nesne, bir olay, bir konuya karşı ilgi, tutum, tavır ve duygu gibi davranış eğilimlerini içerir. Duyuşsal öğrenme aslında bir bilgi veya beceridir. • Psikomotoröğrenmeler, belirli fiziksel hareketlerin belli sıraya göre doğru, hızlı ve otomatik olarak yapılması sonucunda ortaya çıkan davranışları içerir.

5. Bloom’un Öğrenme Taksonomisi

6. Bilişsel Öğrenme

7. Duyuşsal Öğrenme

8. Psikomotor Öğrenme

9. Amaçlar

10. Amaçlar Nasıl Yazılır?

11. Davranış • Planlanan öğrenme-öğretme faaliyetlerini başarıyla tamamlayan bir öğrencinin neyi yapabileceğini gösterir. • Lehimlemek • Tanımlamak • Hesaplamak • Anlamak • Bilmek • İnanmak

12. Şartlar Öğrencinin davranışı hangi şartlar altında gerçekleştireceğini tanımlar. • Şartlar, yardım edici (sağlanan kaynaklar) ya da sınırlayıcı (kısıtlamalar) olabilir. • Kullanılabilecek alet, cihaz ve malzemeler • Zaman sınırlamaları • Davranışın gerçekleşeceği ortam • Kullanımı sınırlandırılmış malzemeler

13. Standartlar Öğrenme-öğretme süreci sonunda öğrencinin ulaşması beklenen davranışın düzeyi veya yeterlilik derecesini tanımlar. • Kalite (iyi düzenlenmiş, anlaşılır bir yazılı ödev) • Başarı yüzdesi (%95’i doğru) • En çok hata miktarı (En fazla bir hata ile) • Üretim hızı/zamanı (30 dakikada) • Referans gösterme (Sınıfta yapılan açıklamalara göre)

14. İçerik Türleri

15. Kavramayı izleme • (İç denetim) • Duyuşsal stratejiler • Ayrıntılandırma • Zihinsel imgeler oluşturma • Özetleme • Benzetme oluşturma • Yeniden ifadelendirme • Not tutma • Sorular türetme • Düzenleme • Anahatları çıkarma • Kavram haritaları oluşturma • Çizelgeler üretme • Yineleme • Altını çizme • İşaretleme • Bellek destekleyici kullanma Bilişsel Stratejiler

16. Öğretim hedefleri • Davranış hedefleri • Genel durumu içeren bir hedef ifadesi ile bu hedefe nasıl ulaşılacağını açıklayan davranışlar. • Kazanımlar • Öğretim sonunda ulaşılacak durumların ne olduğunu geniş olarak ve nihai öğrenme ürünü biçiminde ifade edilmesi. • Performans hedefleri • Öğretim sonunda öğrenenin göstermesi gereken performans, ölçüt ve koşul ifadeleri ile birlikte belirtilir.

17. Örnekler • Öğretim tasarım modellerini temel özelliklerini dikkate alarak gruplandırır. • İki farklı veri toplama aracını kullanarak, öğrencilerin uygun iki bireysel farklılığını belirler.

18. İçerik Analizi • Aşamalı (hierarchical) analiz • Kavram öğretimi, kural öğretimi • Kümesel (cluster) analiz • Sözel bilgilerin öğretimi • İşlemsel (procedural) analiz • Devinsel becerilerin öğretimi • Bütünleşik analiz • Tutumlar, değerler ve inançlar

19. Aşamalı analiz

20. Kümesel analiz

21. İşlemsel analiz Görev (1) Görev (2) Görev (3) İşlem (1.1) İşlem (1.2) İşlem (2.1) İşlem (2.2) İşlem (2.3) Adım (1.2.1) Adım (1.2.2)

22. İçerik Analizi • İçerik – Kazandırılacak yeterlikler • Amaçlar yeterliklere dayanmakta, yeterlikler de içeriğe işaret etmektedir. • İçerik analizinde kullanılan yöntemler, kazandırılacak yeterliklerin doğasını ve aralarındaki ilişkileri belirginleştirmeye hizmet etmektedir. • Öğretimsel analiz yöntemleri = İçerik analiz yöntemleri • İçeriğin yapısı ve akışı belirlenir.

23. İçeriği Düzenleme İlkeleri • Bilinenden bilinmeyene • Yalından karmaşığa • Kolaydan zora • Somuttan soyuta • Yakından uzağa • Öncekilerden sonrakilere

24. İçeriği Düzenleme İlkeleri • Bütünden parçaya • Önemliden önemsize • Benzerliklerden farklılıklara • Süreçlerden ürünlere • Sorunlardan çözümlere • Kuramdan uygulamaya

25. Eğitsel Stratejileri Geliştirme

26. Strateji • Genel olarak; bir şeyi elde etmek için izlenen yol yada amaca ulaşmak için geliştirilen bir planın uygulanmasıdır. • Eğitim açısından strateji; dersin hedeflerine ulaşmasını sağlayan; yöntem, teknik ve araç-gereçlerin belirlenmesine yön veren yaklaşımdır.

27. Yöntem • Öğretim yöntemi, öğrenciyi hedef ulaştırmak için izlenen yoldur. • Yöntemle, belli öğretme teknikleri ve araçları kullanılarak öğretmen ve öğrenci etkinliklerinin bir plana göre düzenlenmesi ve yürütülmesi amaçlanır.

28. Teknik • Öğretim yöntemini gerçekleştirmede kullanılan yoldur.

29. Öğretim Stratejilerinin Sınıflandırılması • Yönetim (management) stratejileri • Zaman, yer, insan kaynakları, donanım • Düzenleme (organization) stratejileri • İçeriğin türü, kapsamı, yapılandırılması, akışı, bağlantıları • Dağıtım (delivery) stratejileri • Öğretimi öğrenene sunma, öğrenenden yanıt alma, öğrenene yanıt verme (öğretmen-öğrenci, öğrenci-materyal, öğrenci-öğrenci etkileşimleri)

30. Öğretim Stratejilerinin Sınıflandırılması • Yerleştirilmiş (embedded) / destekleyici stratejiler • Öğrenci pasif • Türetilmiş (generative) / üretici stratejiler • Öğrenci aktif

31. Öğretim Stratejilerinin Sınıflandırılması • Doğrudan (direct) stratejiler • Öğretmen bilgi verme görevini yüz yüze iletişim yoluyla ve konuyu kendisi anlatarak yapması • Etkileşimli (interactive) stratejiler • Karşılıklı görüş alış-verişi, paylaşım ve alternatif bakış açıları geliştirme • Bağımsız (independent) stratejiler • Kendi kendine öğrenme • Dolaylı (indirect) stratejiler • Araştırma, gözlem, incelme • Deneyimsel (experiental) stratejiler • Öğrenci merkezli ,etkinliklere dayalı, tümevarımcı

32. Öğretim Stratejilerinin Sınıflandırılması

33. Öğretim Yöntemleri • Öğretmen odaklı • Öğrenci odaklı • Etkileşim odaklı • Anlatım • Tartışma • Örnek olay • Gösterip yaptırma • Problem çözme • Proje • Bireysel çalışma

34. ? Öğrenme Kuramları Öğretim/Öğrenme Modeli

35. Ölçme Araçlarını Hazırlama • Ölçme • Doğrudan • Dolaylı • Ölçmede hata • Sabit • Sistematik • Tesadüfi • Değerlendirme

36. Ölçme Araçlarını Hazırlama • Nesnel testler • Belirli amaçlara ulaşma düzeyini, doğru ve yansız ölçmek • Temel düzey / İleri düzey Öğrenme Yeterlikleri • Öznel testler • Genellikle uzun ve serbest yanıtlar • Puanlamada esneklik

37. Ölçme Araçlarının Türleri • Anketler • Kişisel özellikler, görüş ve tercihler, beklentiler, bilgiler, eğilimler • Başarı testleri • Öğrenme çıktıları • Serbest yanıtlı testler • Klasik, geleneksel, kompozisyon tipi • Uzun cevaplı / Kısa cevaplı

38. Ölçme Araçlarının Türleri • Sözlü sınavlar • Serbest yanıtlı testler yerine • Sorunun algılanması ve yanıtın formüle edilmesi • Çelişki ya da çatışmalarla baş edebilme • Yaratıcı düşünme • Tutum ve genel izlenim • Doğru-yanlış testleri • Bilişsel alandaki bilgi ve kavrama düzeyindeki yeterlikler • Sözel bilgiler, ayırt etme, kavramlar

39. Ölçme Araçlarının Türleri • Çoktan seçmeli testler • Sunulan seçenekler • Çeldirici • Yapılandırılmış – Nesnel • Sözel bilgiler ve zihinsel beceriler • Eşleştirmeli testler • İki sütun • Sözel bilgiler ve zihinsel beceriler

40. Ölçme Araçlarının Türleri • Boşluk doldurmalı testler • Bir cümlede eksik bulma • Sözel bilgiler ve kurallar • Ölçekler • Tutum ölçme • Mutlak doğru / yanlış yanıt yok

41. Ölçme Araçlarının Türleri • Denetim listeleri • Gözlem • Evet/Hayır – Puanlama – Sıklık • İşlemsel bilgiler ve Devinsel yeterlikler • Duyuşsal alandaki eğilim ve yönelimler

42. Ölçme Araçlarının Özellikleri • Geçerlik • Görünüş geçerliği • Yapı geçerliği • İçerik geçerliği • Kestirim (yordama) geçerliği

43. Ölçme Araçlarının Özellikleri • Güvenirlik • Test-yeniden test güvenirliği • Paralel formlar güvenirliği • Bölünmüş yarılar güvenirliği • Kuder-Richardson güvenirliği • Cronbachalpha güvenirliği • Puanlayıcı güvenirliği

44. Ölçme Araçlarının Özellikleri Geçerlik ve Güvenirlik Geçerli değil Güvenilir Güvenilir değil Geçerli Güvenilir

45. Otantik Değerlendirme • Öz-değerlendirme • Akran değerlendirme • Öğretmen değerlendirmesi • Gelişim dosyası • Kontrol listesi • Derecelendirme ölçeği

46. Hikaye Tahtası (Story Board) • Öğretim hedeflerinin nasıl sunulacağını (metin, grafikler, resim, ses, video, ya da bunların birleşimi) gösterir. • Etkileşimli çoklu ortamın belgelenmesidir. • Hikaye tahtası ile içeriğin genişliği ve derinliği, öğrenenlere bu içeriğin nasıl dağıtılacağı ve hangi öğrenme çıktılarının bekleneceği de belirlenir.

47. Hikaye Tahtası (Story Board) • Hikaye tahtası geliştirme süreci, içerik düzenlendikten ve ortam seçildikten sonra başlar. Kaynak: Yalın, H. İ. (2008). İnternet Temelli Eğitim. Nobel yayıncılık: Ankara.

48. Özet Tasarım Öğretim Amaçlarını Belirleme İçeriği Seçme ve Düzenleme Eğitsel Stratejileri Geliştirme Ölçme Araçlarını Hazırlama