1 października 2014 r. Zielona Góra

1. „Spotkanie dla osób zamierzających założyć działalność gospodarczą” w ramach cyklu spotkań pn. „Środa z funduszami europejskimi 2014-2020” 1 października 2014 r. Zielona Góra

2. Najważniejsze dokumenty strategiczne przy wprowadzaniu Funduszy Europejskich na lata 2014-2020 Poziom Unijny Poziom Krajowy Europa 2020 Ustawa wdrożeniowa Wspólne Ramy Strategiczne Umowa Partnerstwa Programy Operacyjne Rozporządzenia Kontrakt Terytorialny

3. Poziom Unijny Europa 2020 – dokument, którego założeniem jest inteligentny, trwały i sprzyjający włączeniu społecznemu wzrost gospodarczy. Wspólne Ramy Strategiczne – dokument przekładający ogólnei szczegółowe cele unijnej strategii na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu na język polityk wspólnotowych i realizujących je funduszy strukturalnych, • Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE): • Rozporządzenie dotyczące Europejskiej Współpracy Terytorialnej • nr 1299/2013, 1302/2013

4. Rozporządzenie dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 1301/2013, • Rozporządzenie dotyczące Europejskiego Funduszu Społecznego 1304/2013, • Rozporządzenie dotyczące Polityki Rolnej 1305/2013, 1306/2013, • Rozporządzenie dotyczące wieloletnich ram finansowych 1303/2013, • Rozporządzenie dotyczące Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego 508/2014.

5. Poziom krajowy Ustawa wdrożeniowa - 8 maja 2014 r., podstawy prawne umożliwiające realizację Umowy Partnerstwa (UP) • Umowa Partnerstwa - 23 maja 2014 r.,- dokument określający strategię inwestowania nowej puli środków europejskich w Polsce, która określa: • najważniejsze zasady inwestowania funduszy unijnych, • powiązania pomiędzy funduszami a dokumentami strategicznymi, • podział funduszy na poszczególne dziedziny, • układ programów operacyjnych, • podział odpowiedzialności za zarządzanie pieniędzmi europejskimi pomiędzy szczebel regionalny i centralny

6. Programy Operacyjne - Instrumentami realizacji UP są krajowe programy operacyjne (KPO) i regionalne programy operacyjne (RPO) • Krajowe Programy Operacyjne (KPO): • Program Infrastruktura i Środowisko • Program Inteligentny Rozwój • Program Polska Cyfrowa • Program Wiedza Edukacja Rozwój • Program Polska Wschodnia • Program Pomoc Techniczna • Program Europejskiej Współpracy Terytorialnej i Europejski Instrument Sąsiedztwa, • Program Rozwoju Obszarów Wiejskich • Program Operacyjny Ryby • 16 Regionalnych Programów Operacyjnych RPO – • Regionalny Program Operacyjny Lubuskie 2020.

7. Kontrakt Terytorialny (KT) – umowa między rządem, a samorządem regionalnym, której przedmiotem są wspólnie uzgodnione cele rozwoju dotyczące danego terytorium np. województwa lubuskiego. Oprócz środków unijnych uwzględnione zostaną także środki krajowe. Część współfinansowana ze środków UE, znajdzie swoje odzwierciedlenie w poszczególnych programów operacyjnych, zarówno krajowych, jak i regionalnych. W chwili obecnej trwają prace i negocjacje nad wyglądem KT. Kontrakt Lubuski (KL) - dokument określający koncepcje rozwoju i plany inwestycyjne małych i średnich miast oraz obszarów wiejskich w województwie lubuskim.

8. Państwa członkowskie przygotowując zasady podziału Funduszy Europejskich na lata 2014-2020 musiały uwzględnić 11 celów tematycznych (CT). CT. 1 - Badania, rozwój i innowacje - 9 989 mln Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji. CT. 2 - ICT,Technologie informacyjno-komunikacyjne - 3 082 mln Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych. CT. 3 - Przedsiębiorczość - 9 401 mln Wzmacnianie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolnego (w odniesieniu do EFRROW) oraz sektora rybołówstwa i akwakultury (w odniesieniu do EFMR).

9. C.D. 11 celów tematycznych CT. 4 – Niskoemisyjność – 9 189 mln Wsparcie działań w ramach gospodarki niskoemisyjnej, inwestycje OZE, efektywność energetyczna. CT. 5 – Zmiany klimatu –1 383 mln Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem. CT. 6 – Środowisko i zasoby – 8 818 mln Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami. CT. 7 – Transport –23 796 mln Promocja zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej TEN-T

10. C.D 11 celów tematycznych CT. 8 – Rynek pracy– 5 560 mln Promocja trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz wsparcia mobilności pracowników. CT. 9 – Integracja społeczna –6 366 mln Promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją. CT. 10. – Edukacja – 4 018 mln Inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie. CT. 11 – Administracja – 189 mln Wzmacnianie zdolności instytucjonalnych administracji publicznej

11. CEL TEMATYCZNY 1: Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji poprzez dofinansowanie innowacyjnych rozwiązań w przedsiębiorstwach, infrastruktury badawczej jednostek naukowych. Działania realizowane na poziomie krajowym - związane z inwestycjami w badania prowadzone przez instytucje naukowe oraz projekty dotyczące infrastruktury nauki. Prace badawczo-rozwojowe przedsiębiorstw, wdrożenie ich wyników i infrastruktura niezbędna dla rozwoju technologicznego przedsiębiorstwsą finansowane zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym. Wsparcie dla procesów innowacyjnych powinno być zgodne z założeniami koncepcji inteligentnej specjalizacji, tj. koncentracji zasobów na kluczowych priorytetach pozwalających na wykorzystanie krajowych i regionalnych potencjałów rozwojowych.

12. CEL TEMATYCZNY 2: Zwiększenie stopnia wykorzystania technologii informacyjno – komunikacyjnych (np. wsparcie informatyzacji przedsiębiorstw, rozwoju e e-usług) Realizowane będą przedsięwzięcia mające na celu pokrycie całego kraju internetem o przepustowości 30Mb/s, Na poziomie krajowym realizowane są także kompleksowe projekty dotyczącee-integracji i rozwoju e-kompetencji Interwencje na rzecz e-usług publicznych, cyfryzacji urzędów oraz profesjonalnych mechanizmów cyfrowego udostępniania informacji sektora publicznego realizowane są zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym. Informatyzacja przedsiębiorstw pojawia się na poziomie regionalnym.

13. CEL TEMATYCZNY 3: Podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw (np.nowe inwestycje w firmach) W finansowaniu przedsiębiorczości największą wagę z punktu widzenia alokacji, która sięga 43% środków przyłożono do bezpośredniego wsparcia zaawansowanych inwestycji w przedsiębiorstwach. Interwencje związane z przedsiębiorczością są w znaczącym stopniu realizowane na poziomie regionalnym. W przypadku programów krajowych dostępne będą m.in.: instrumenty wspierające wdrożenie mechanizmu „od pomysłu do rynku” (jego końcowe etapy), instrumenty zwiększające dostępność specjalistycznych usług IOB, w tym w zakresie internacjonalizacji i promocji gospodarczej firm, instrumenty służące wzmocnieniu powiązań kooperacyjnych o skali ponadregionalnej i krajowej, a także instrumenty o charakterze systemowym, związane z promocją innowacyjności i współpracy

14. CEL TEMATYCZNY 4: Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach (np. inwestycje w zakresie odnawialnych źródeł energii). Interwencje w obszarze energetyki skoncentrowane będą na zadaniach wspierających efektywność energetyczną (łącznie ponad 80% alokacji) na poziomie produkcji (rozwój kogeneracji, dystrybucji (sieci ciepłownicze) oraz zużycia (optymalizacja w sektorze mieszkaniowym i użyteczności publicznej oraz w sektorze przedsiębiorstw). W zakresie efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej oraz mieszkaniowych kryterium podziału pomiędzy poziomem krajowym i regionalnym będą koszty (wydatki) kwalifikowalne oraz rodzaj beneficjenta. Ponadto wyłącznie na poziomie krajowym wspierane będą inwestycje z zakresu sieci ciepłowniczych i chłodniczych wraz z wymianą źródła ciepła oraz ogólnopolskiego systemu doradztwa w zakresie efektywności energetycznej.

15. CEL TEMATYCZNY 5: Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zarządzanie ryzykiem (np. wspieranie infrastruktury przeciwpowodziowej). Większość środków przeznaczona zostanie na poprawę gospodarki wodnej (przeciwdziałanie powodziom i suszom), zabezpieczenie obszarów szczególnie wrażliwych na zmiany klimatu oraz wsparcie systemowych rozwiązań w zakresie prognozowania, monitorowania i reagowania na zagrożenia. Na poziomie krajowym będą realizowane działania skierowane na zwiększenie możliwości zapobiegania zagrożeniom naturalnym, na które Polska jest szczególnie narażona, tj. powodzi i suszy oraz reagowania na nie. Przedsięwzięcia dotyczące rozwoju systemów zintegrowanego monitoringu i ostrzegania, prognozowania zagrożeń i reagowania na nie oraz wyposażenia i wzmocnienia służb ratowniczych realizowane będą zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym.

16. CEL TEMATYCZNY 6: Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystywania zasobów (np. dofinansowanie inwestycji w gospodarkę wodno – ściekową czy gospodarkę odpadami). Duży nacisk należy kłaść na gospodarkę wodno-ściekową (przeznaczono na to niemal 50% alokacji). Podział pomiędzy poziom krajowy i regionalny w zakresie poprawy stanu środowiska, ochrony różnorodności biologicznej, jak i ochrony dziedzictwa kulturowego będzie zależny od skali, zasięgu i znaczenia projektów. W przypadku projektów z zakresu kultury inwestycje będą realizowane na poziomie krajowym i regionalnym. Na poziomie regionalnym wsparcie uzyskają pozostałe inwestycje w obiekty zabytkowe, ważne z punktu widzenia rozwoju konkretnego regionu, wynikające ze strategii rozwoju województw.

17. CEL TEMATYCZNY 7: Promowanie zrównoważonego transportu (np. dofinansowanie budowy dróg, rozwoju transportu ekologicznego). W ramach sektora transportu, z poziomu krajowego będą realizowane inwestycje drogowe i kolejowe w sieci TEN-T. Uzupełniająco wdrażane będą także projekty poza tą siecią. Tylko z poziomu krajowego wspierane będą inwestycje związane z poprawą bezpieczeństwa ruchu lotniczego w sieci TEN-T, a także bezpieczeństwa ruchu drogowego i kolejowego. Zarówno z poziomu krajowego jak i regionalnego wspierane będą inwestycje związane z transportem śródlądowym i morskim.

18. CEL TEMATYCZNY 8: Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników (np. środki na zakładanie firm, na szkolenia dla pracowników). W ramach wsparcia w obszarze rynku pracy 75% środków przeznaczonych zostanie na aktywizację zawodową osób niepracujących, w tym szczególnie istotną grupą będą osoby młode. Ważnym obszarem będzie również wsparcie przedsiębiorczości, w tym zakładanie działalności gospodarczej. Na szczeblu krajowym realizowane będą projekty polegające na tworzeniu ram dla funkcjonowania polityki rynku pracy, wypracowaniu mechanizmów wspierających przedsiębiorstwa w strategicznych wyzwaniach, a także wsparciu działań związanych z osobami niepełnosprawnymi na rynku pracy. Istotnym elementem wsparcia na szczeblu krajowym jest wsparcie udzielane osobom młodym w wieku 15-29 lat, w tym szczególnie osobom, które nie posiadają zatrudnienia oraz nie uczestniczą w kształceniu lub szkoleniu (tzw. młodzież NEET). Ten instrument jest finansowany z Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych.

19. CEL TEMATYCZNY 9: Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem (np. wsparcie osób zagrożonych wykluczeniem – przez integrację oraz tworzenie infrastruktury społecznej). W przypadku EFS główny nacisk położony został na działania z zakresu włączenia społecznego. Ponadto znacząca alokacja została przeznaczona na wsparcie usług społecznych i rozwój ekonomii społecznej. W przypadku EFRR zaplanowano nakłady głównie na infrastrukturę ochrony zdrowia oraz rewitalizację.

20. CEL TEMATYCZNY 9: Przedsięwzięcia w zakresie włączenia społecznego i walki z ubóstwem są realizowane zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym. Na poziomie krajowym realizowane są działania związane z poprawą ram funkcjonowania w obszarze pomocy i integracji społecznej oraz podnoszenie kwalifikacji pracowników instytucji działających w tym obszarze (EFS). Dodatkowo na poziomie krajowym realizowane jest bezpośrednie wsparcie na rzecz społeczności romskiej i osób odbywających karę pozbawienia wolności. Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną będą dzielone pomiędzy poziom krajowy i regionalny, przy czym na poziomie krajowym realizowane będą inwestycje w zakresie infrastruktury ratownictwa medycznego oraz ponadregionalnej infrastruktury ochrony zdrowia (EFRR

21. CEL TEMATYCZNY 10: Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie (np. środki na tworzenie przedszkoli, zajęcia pozalekcyjne, kursy dla osób dorosłych). W ramach finansowania edukacji największe środki zostały przeznaczone na poprawę dostępu do wysokiej jakości edukacji ogólnej, w tym przedszkolnej. Ponad 30% funduszy z tego celu zostało przeznaczonych na wzmocnienie szkolnictwa wyższego, zwłaszcza poprawę jego jakości i powiązania z rynkiem pracy. Na poziomie krajowym realizowane będą działania związane z poprawą ram funkcjonowania polityki edukacyjnej, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie. Na poziomie regionalnym wsparcie kierowane jest do indywidualnych osób uczestniczących w procesie kształcenia i chcących podnieść swoje kwalifikacje (od poziomu edukacji przedszkolnej po kształcenie pomaturalne oraz kształcenie ustawiczne formalne i pozaformalne) oraz nauczycieli.

22. CEL TEMATYCZNY 11: Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej (np. informatyzacja administracji, szkolenia dla urzędników). W stosunku do poprzedniego okresu programowania nastąpiło ograniczenie alokacji ale równocześnie interwencja została zawężona do tworzenia warunków sprzyjających rozwojowi przedsiębiorczości. Przeznaczenie tych zasobów na gruntownie przemyślane i całościowe działania może przynieść znaczącą i odczuwalną poprawę. Wdrażanie tego celu realizowane jest wyłącznie na poziomie krajowym ze środków EFS.

23. Alokacja finansowa w perspektywie 2014-2020

24. Podział środków na działaniaPolityki Rolnej • Transfer wiedzy i działalność informacyjna – 27,3 mln euro • Usługi doradcze – 43,1 mln euro • Systemy jakości produktów rolnych – 21 mln euro • Inwestycje w środki trwałe – 2 321 mln • Przywracanie potencjału produkcji rolnej – 264 mln • Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej – 1 236 mln euro • Podstawowe usługi i odnowa wsi – 683 mln euro • Rozwój obszarów leśnych – 191 mln euro • Tworzenie grup producentów – 224 mln • Działania rolnośrodowiskowe klimatyczne – 674 mln euro

25. Podział środków na działaniaPolityki Rolnej 11. Rolnictwo ekologiczne – 465 mln euro 12. Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi – 1 482 mln euro 13. Współpraca – 27 mln euro 14. Leader – 467 mln euro 15. Pomoc Techniczna – 132 mln euro 16. Renty strukturalne – 356 mln euro

26. Programy operacyjne • Polska aktualnie negocjuje z Komisją Europejską kształt krajowych programów operacyjnych finansowanych ze środków polityki spójności. Rada Ministrów przyjęła je 8 stycznia 2014 r. • W latach 2014-2020 fundusze polityki spójności zainwestowane zostaną poprzez 6 programów krajowych, w tym jeden ponadregionalny dla województw Polski Wschodniej (lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie). Programami krajowymi zarządzać będzie minister właściwy ds. rozwoju regionalnego. • Dodatkowo projekty realizowane z partnerem zagranicznym zostaną dofinansowane z programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej.

27. Instytucja Zarządzająca Programem – Minister Infrastruktury i Rozwoju • Instytucja Pośrednicząca (IP) – wypełnia część zadań IZ na mocy porozumień (np. Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Gospodarki) • Instytucja Wdrażająca IW- inaczej Instytucja Pośrednicząca II stopnia), odpowiedzialna za realizację części lub całości priorytetów PO na podstawie porozumienia lub umowy (np. NFŚiGW, WUP)

28. Alokacja w Programach Operacyjnych

29. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Podstawowe zasady: • krajowy program wspierający gospodarkę niskoemisyjną, ochronę środowiska, przeciwdziałanie i adaptację do zmian klimatu, transport i bezpieczeństwo energetyczne. Środki unijne z programu przeznaczone zostaną również w ograniczonym stopniu na inwestycje w obszary ochrony zdrowia i dziedzictwa kulturowego. • POIiŚ 2014-2020 będzie kontynuował główne kierunki inwestycji określone w jego poprzedniku – POIiŚ 2007-2013. Dotyczą one przede wszystkim rozwoju infrastruktury technicznej kraju w najważniejszych sektorach gospodarki. • Najważniejszymi beneficjentami POIiŚ 2014-2020 będą podmioty publiczne (w tym jednostki samorządu terytorialnego) oraz podmioty prywatne (przede wszystkim duże przedsiębiorstwa).

30. Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (PO IR) Podstawowe zasady: • będzie wspierał prowadzenie badań naukowych, rozwój nowych, innowacyjnych technologii oraz działania na rzecz podnoszenia konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw. • dofinansowanie kierowane będzie zwłaszcza na wsparcie całego procesu powstawania innowacji od fazy inkubacji pomysłu, poprzez działalność B+R, prototypowanie aż po wdrażanie wyników badań. • szczególny nacisk położony zostanie na współpracę w ramach konsorcjów naukowych oraz jednostek naukowych i przedsiębiorstw. Istotne znaczenie będzie miało wspieranie obszarów określonych jako inteligentne specjalizacje (krajowe i regionalne).

31. Najważniejszymi beneficjentami w POIR będą: • przedsiębiorstw (w szczególności MŚP), • jednostek naukowych, • klastrów, • instytucji otoczenia biznesu, takich jak: - parki naukowo-technologiczne, • centra transferu technologii, • sieci aniołów biznesu, • fundusze kapitałowe.

32. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) Podstawowe zasady: • powstał w odpowiedzi na potrzeby reform w obszarach zatrudnienia, włączenia społecznego, edukacji, szkolnictwa wyższego, zdrowia i dobrego rządzenia. Będzie też wspierał innowacje społeczne i współpracę ponadnarodową w wymienionych obszarach oraz wdrażanie w Polsce Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych. • PO WER będzie wspierać następujące obszary: - zatrudnienie i mobilność pracowników, • włączenie społeczne i walkę z ubóstwem, • inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie, • wzmacnianie sprawności i efektywności państwa.

33. Beneficjentami PO WER 2014-2020 będą zarówno podmioty prywatne, jak i podmioty publiczne m.in.: - Powiatowe Urzędy Pracy, • Ochotnicze Hufce Pracy, • partnerzy społeczno-gospodarczy, • organizacje pozarządowe, • niepubliczne agencje zatrudnienia, • inne. Grupami docelowymi działań realizowanych w ramach PO WER będą m.in: osoby młode, w tym niepełnosprawne, w wieku 15-24 lat bez pracy, które nie uczestniczą w kształceniu lub szkoleniu (tzw. kategoria NEET), osoby młode, w tym niepełnosprawne, do 29. roku życia bez pracy w odniesieniu do pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej, pracodawcy i ich pracownicy i inne.

34. Program Polska Cyfrowa Podstawowe zasady: • celem głównym POPC jest wzmocnienie cyfrowych fundamentów dla społeczno-gospodarczego rozwoju kraju. Zgodnie z Umową Partnerstwa, jako fundamenty te przyjęto: szeroki dostęp do szybkiego internetu, efektywne i przyjazne użytkownikom e-usługi publiczne oraz stale rosnący poziom kompetencji cyfrowych społeczeństwa. • w ramach Programu wspierane będą następujące inwestycje: • powszechny dostęp do szybkiego internetu - poszerzanie dostępu do sieci szerokopasmowych, • cyfrowa aktywizacja społeczeństwa - rozwój produktów i usług opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych, • zwiększenie zastosowania technologii komunikacyjno-informacyjnych w usługach, np. e-administracja, e-integracja, e-kultura, e-zdrowie.

35. Beneficjenci Programu: • jednostki administracji rządowej oraz jednostki im podległe, • jednostki naukowe, • państwowe organizacje kultury, • organizacje pozarządowe, • przedsiębiorstwa telekomunikacyjne.

36. Regionalny Program Operacyjny - Lubuskie 2020 Podstawowe zasady: • będzie stanowił narzędzie realizacji polityki spójności na obszarze województwa lubuskiego w perspektywie finansowej UE na lata 2014 – 2020 • celem głównym programu jest: długofalowy, inteligentny i zrównoważony rozwój oraz wzrost jakości życia mieszkańców województwa lubuskiego poprzez wykorzystanie i wzmocnienie potencjałów regionu i skoncentrowane niwelowanie barier rozwojowych.

37. Głównymi beneficjentami będą: • przedsiębiorcy, • jednostki samorządu terytorialnego (JST), ich związki stowarzyszenia i porozumienia, • organizacje pozarządowe, • instytucje otoczenia biznesu (IOB), • uczelnie/ szkoły wyższe, • jednostki naukowe, • instytucje kultury, • grupy producentów rolnych, • właściciele/ zarządcy budynków mieszkaniowych, • kościoły, • inne.

38. Program Polska Wschodnia 2014-2020 (POPW 2014-2020) Podstawowe zasady: • POPW 2014-2020 to dodatkowy instrument wsparcia finansowego 5 województw Polski Wschodniej: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego, który będzie uzupełnieniem i wzmocnieniem działań prowadzonych w ramach regionalnych i krajowych programów europejskiej polityki spójności, z których finansowane będą zasadnicze przedsięwzięcia rozwojowe. • głównym celem Programu jest wzrost konkurencyjności i innowacyjności makroregionu Polski Wschodniej.

39. Europejska Współpraca Terytorialna Podstawowe zasady: • Niezmienną zasadą dla beneficjentów chcących realizować projekt jest znalezienie zagranicznego partnera zainteresowanego współpracą. • W przypadku, gdy wnioskodawca ma pomysł na przedsięwzięcie, ale nie odnalazł chętnego do udziału z innego kraju, pomocą może służyć Wspólny Sekretariat danego programu, a w przypadku programów transnarodowych i międzyregionalnego – krajowe punkty kontaktowe. • Beneficjenci programów: JST oraz ich związki i stowarzyszenia. Programy skierowane są także do jednostek administracji ustanowionych przez państwo lub samorząd w celu zapewnienia usług publicznych – m.in. placówek medycznych, edukacyjnych, kulturalnych, policji i straży pożarnej, parków ochrony przyrody.

40. Inną ważną grupę stanowią: organizacje pozarządowe i działające non-profit, szkoły wyższe, ośrodki akademickie i uczelnie oraz instytucje promujące zrównoważony rozwój, innowacyjność i przedsiębiorczość. Dodatkowo, w przypadku programów transnarodowych – Region Morza Bałtyckiego oraz Europa Środkowa – dofinansowanie będą mogły uzyskać również podmioty prywatne. • Programy polsko-niemieckie z których może korzystać województwo lubuskie: - transgraniczne: Polska - Brandenburgia (PL-BB), Polska – Saksonia (PL-SN), - międzyregionalne: INTERREG EUROPA, - transnarodowe: Region Morza Bałtyckiego, Europa Środkowa.

41. Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich Podstawowe zasady: PROW 2014 – 2020 będzie realizował sześć priorytetów wyznaczonych dla unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014 – 2020: • Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich. • Poprawa konkurencyjności wszystkich rodzajów gospodarki rolnej i zwiększenie rentowności gospodarstw rolnych. • Poprawa organizacji łańcucha żywnościowego i promowanie zarządzania ryzykiem w rolnictwie. • Odtwarzanie, chronienie i wzmacnianie ekosystemów zależnych od rolnictwa i leśnictwa.

42. 5. Wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami i przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu w sektorach: rolnym, spożywczym i leśnym. 6. Zwiększanie włączenia społecznego, ograniczanie ubóstwa i promowanie rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich. • Pomoc finansowa ze środków Programu będzie skierowana głównie do sektora rolnego. • Instytucją zarządzającą jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

43. Program Operacyjny Rybactwo i Morze Priorytety programu opierać się będą na poniższych celach: 1. Promowanie zrównoważonego i zasobooszczędnego rybołówstwa i akwakultury. 2. Wspieranie innowacyjnego, konkurencyjnego i opartego na wiedzy rybołówstwa i akwakultury. 3. Wspieranie procesu wdrażania Wspólnej Polityki Rybołóstwa; 4. Zwiększenie zatrudnienia i spójności terytorialnej. 5. Zintegrowana Polityka Morska (ZPM). • Instytucją zarządzającą Programem Rybactwo i Morze 2014-2020 jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

44. Pomoc Techniczna Podstawowe zasady: • Program Pomoc Techniczna (POPT) będzie jednym z krajowych programów współfinansowanych ze środków Funduszy Europejskich na lata 2014-2020. POPT będzie gwarantował środki finansowe na obsługę procesu wdrażania polityki spójności Unii Europejskiej w latach 2014-2020 w Polsce. • Program zapewni środki na budowę potencjału systemu instytucji zaangażowanych w administrowanie Funduszami Europejskimi oraz na wsparcie instytucji odpowiedzialnych za realizację projektów.W ramach Programu podejmowane będą też działania służące odpowiedniej promocji i informowaniu o Funduszach Europejskich możliwych do pozyskania przez Polskę w latach 2014-2020.

45. Głównym celem Programu jest zapewnienie sprawnego i efektywnego wdrażania polityki spójności w latach 2014-2020. • Beneficjenci: działania POPT skierowane będą w szczególności do podmiotów sektora finansów publicznych, jednostek samorządu terytorialnego, partnerów społeczno-gospodarczych i organizacji pozarządowych.

46. Najważniejsze zasady FE 2014-2020 • Koncentracja tematyczna • Komplementarność • Decentralizacja • Wymiar terytorialny

47. Najważniejsze zasady FE 2014-2020 • Koncentracja tematyczna - oznacza skupienie możliwości finansowania na określonych obszarach priorytetowych. Przedstawione przez Komisję Europejską wytyczne wskazują 11 celów tematycznych. Ponadto, dla określonych obszarów tematycznych wskazane zostały pułapy finansowe, tzw. ring-fencingi, które wprowadziły wymóg przeznaczania określonych środków finansowych na poszczególne przedsięwzięcia (min. 50% środków z EFRR w 15 regionach i min. 60% na Mazowszu będzie musiało być przeznaczonych na innowacje, badania i rozwój, a co najmniej 20% środków z EFS – na działania związane z włączeniem społecznym i ograniczeniem ubóstwa).

48. Najważniejsze zasady FE 2014-2020 • Komplementarność czyli dopełnianie się (polityk, strategii, programów, działań, projektów) prowadzące do realizacji określonego celu. Zasada komplementarności jest jedną z najważniejszych zasad FE. Stosowanie tej zasady pozwala zmaksymalizować rezultaty podjętych przedsięwzięć w ramach posiadanych środków. • Decentralizacja -w latach 2014 – 2020 więcej środków będzie zarządzanych na poziomie regionalnym. Dzięki temu samorządy województw, w oparciu o kontrakty terytorialne oraz wykorzystując regionalne programy operacyjne i inne instrumenty wsparcia, będą bardziej zaangażowane we wdrażanie funduszy europejskich. Zapewni to większą decentralizację systemu zarządzania i tym samym lepsze dopasowanie do lokalnych potrzeb. Ponadto większe kompetencje uzyskają samorządy miast, które będą mogły realizować instrumenty zintegrowane i samodzielnie wdrażać środki.

49. Najważniejsze zasady FE 2014-2020 • Wymiar terytorialny - wzmocnienie wymiaru terytorialnego w polityce spójności na lata 2014 – 2020 przejawia się w zwróceniu szczególnej uwagi na politykę miejską (Komisja Europejska wprowadziła obowiązek przeznaczenia 5% środków EFRR na rozwój miast) oraz w skoncentrowaniu wsparcia na pięciu obszarach strategicznej interwencji państwa (tzw. OSI). W Polsce zaliczono do nich: • Polskę wschodnią (woj. lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko – mazurskie); • miasta wojewódzkie; • miast i dzielnice wymagające rewitalizacji; • obszary o najniższym dostępie do dóbr i usług społecznych (głównie obszary wiejskie) • obszary przygraniczne. Ponadto uruchomione zostaną specjalne instrumenty wspierające rozwój terytorialny.

50. Nowe instrumenty - ZIT Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) – instrument przyczyniający się do realizacji zintegrowanej strategii rozwoju miejskiego lub też innych strategii terytorialnych. Celem ZIT jest wzrost udziału miast i ich obszarów funkcjonalnych w zarządzanie środkami strukturalnymi UE. • Związki ZIT dla Województwa Lubuskiego: • Miejski Obszar Funkcjonalny dla Miasta Gorzowa Wielkopolskiego: Gorzów Wielkopolski rdzeń Oraz Gminy: Bogdaniec, Deszczno, Kłodawa, Santok. • Miejski Obszar Funkcjonalny dla Miasta Zielona Góra: Zielona Góra rdzeń oraz Gminy: Czerwieńsk, Sulechów, Świdnica, Zabór, Zielona Góra