Διδάσκοντες Ι.Πασπαλιάρης , Καθηγητής Τομέας Μεταλλουργίας

1. Ασφάλεια - Υγιεινή - Δίκαιο (7.2.18.7) Διδάσκοντες • Ι.Πασπαλιάρης, Καθηγητής Τομέας Μεταλλουργίας • Γ. Παναγιώτου, Καθηγητής Τομέας Μεταλλευτικής • Κ. Αδάμ, Επίκουρος Καθηγήτρια, Τομέας Μεταλλευτικής Σχολή Μηχ. Μεταλλείων-Μεταλλουργών 1/11/2012 7ο Εξάμηνο, 2012-2013 1

2. Περιεχόμενα Εισαγωγή –Βασικές Έννοιες-Στατιστικά στοιχεία Κοινοί Βιομηχανικοί Κίνδυνοι Κίνδυνος έκρηξης Κίνδυνος Πυρκαγιάς Χημικοί Κίνδυνοι Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, ΚΜΛΕ Εκτίμηση Επαγγελματικού Κινδύνου ΒΑΜΕ-Μελέτες Ασφαλείας Διαχείριση Εξορυκτικών Αποβλήτων ΣΑΥ-ΦΑΥ Παραδείγματα-Εφαρμογές- Ασκήσεις 1 2

3. Ασφάλεια - Υγιεινή - Δίκαιο (7.2.18.7 Ωρολόγιο Πρόγραμμα Πέμπτη 8.45 - 11.30, Αίθουσα 2.03 Βιβλία Διδασκαλίας Ζευγώλης Μ. Ν., “Η Ασφάλεια στη Βιομηχανία”, ΕΜΠ, Αθήνα, 2000 Επιπρόσθετη Βιβλιογραφία Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, ΚΜΛΕ, Αρ. Δ7/Α/οικ.12050/2223, ΦΕΚ 1227/14 Ιουνίου 2011 ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε etal : “Oδηγός Καλής Πρακτικής ΑΥΕ για τις Εργασίες Εξορύξεων (Λατομεία)”, 2008 ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε etal : “Oδηγός Καλής Πρακτικής ΑΥΕ για τις Εργασίες Εξορύξεων (Mεταλλεία)”, 2008 1 3

4. Ασφάλεια - Υγιεινή - Δίκαιο (7.2.18.7 Ηλεκτρονική Βιβλιογραφία www.ilo.org www.elinyae.gr www.latomet.gr http://osha.europa.eu//en/publications http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/health/introduction 1 4

5. Ασφάλεια - Υγιεινή - Δίκαιο (7.2.18.7 Βαθμολογία 50% Ασκήσεις-Εργασίες 50% Τελική εξέταση 1 5

6. Βασικές έννοιες «Εργατικό ατύχημα»: βίαιο συμβάν που λαμβάνει χώρα κατά την εκτέλεση της εργασίας ή με αφορμή την εργασία, με συνέπεια τραυματισμού του σώματος, βλάβη της υγείας ή απώλεια ζωής του εργαζομένου (Ν. 1846/51, Νομοθεσία ΙΚΑ) «Παρ’ ολίγον ατύχημα», (Near Miss): γεγονός που μολονότι δεν προκάλεσε κανένα τραυματισμό ή ζημιά τη στιγμή που προκλήθηκε, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για πραγματικό ατύχημα

7. Βασικές έννοιες «Ασφάλεια»: αναφέρεται στην εκτέλεση της εργασίας υπό τέτοιες συνθήκες ώστε να μην υφίσταται κανένας κίνδυνος ατυχήματος (ή να υπάρχει μέχρι ενός επιπέδου) για τους χειριστές και το περιβάλλον της εγκατάστασης «Υγιεινή »: εξασφάλιση τέτοιων συνθηκών στο εργασιακό περιβάλλον ώστε να μην υφίστανται κίνδυνοι (ή να υπάρχουν μέχρι ενός αποδεκτού ορίου) για την υγεία των εργαζομένων

8. Δείκτες ατυχημάτων Ο Δείκτης Ατυχημάτων ανά μονάδα παραγωγής, αναφέρεται στον ετήσιο αριθμό ατυχημάτων ανά εκατ. τόνους παραγωγής και υπολογίζεται από την ακόλουθη σχέση: Αριθμ. Ατυχημάτων x 106 Δείκτης Ατυχημάτων= ---------------------------------------------- Ετήσια παραγωγή (tn)

9. Δείκτες ατυχημάτων Ο Δείκτης Συχνότητας (Frequency Rate), έχει άμεση σχέση με τον απόλυτο αριθμό των εργατικών ατυχημάτων ανά εκατ. ωρών έκθεσης, αναφέρεται σε ετήσια περίοδο και υπολογίζεται από την ακόλουθη σχέση: Αριθμ. Ατυχημάτων x 106 Δείκτης Συχνότητας= ---------------------------------------------- Σύνολο ωρών έκθεσης (εργασίας)

10. Δείκτες ατυχημάτων Ο Δείκτης Σοβαρότητας (Severity Rate), έχει άμεση σχέση με την απώλεια ημερών εργασίας σε ετήσια βάση ανά εκατ. ωρών έκθεσης και εκφράζεται από τον ακόλουθο τύπο: Χαμένες ημέρες x 106 Δείκτης Σοβαρότητας = ------------------------------------------------ Σύνολο ωρών έκθεσης (εργασίας)

11. Δείκτες ατυχημάτων Συχνά, για τον υπολογισμό των προηγούμενων δεικτών χρησιμοποιείται στον αριθμητή αντί του 106 ο συντελεστής 200.000, ο οποίος αντιστοιχεί το μέσο μέγεθος μιας παραγωγικής μονάδας (100 εργαζόμενοι επί 40 ώρες εργασίας εβδομαδιαίως επί 50 εβδομάδες εργασίας ετησίως). Αυτή η προσέγγιση είναι αρκετά χρήσιμη γιατί ανάγει τα ατυχήματα ανά 100 εργαζόμενους. Επομένως, απαιτείται προσοχή στον τρόπο υπολογισμού των δεικτών.

12. Δείκτες ατυχημάτων Ο Δείκτης Συμβάντων (Incidence Rate), έχει άμεση σχέση με βαθμό έκθεσης των εργαζομένων στα εργατικά ατυχήματα και υπολογίζεται ως εξής: Αριθμός Ατυχημάτων x 1.000 Δείκτης Συμβάντων = --------------------------------------------- Αριθμός εκτεθειμένων εργαζομένων

13. Δείκτες ατυχημάτων Διάφοροι οργανισμοί, π.χ. OSHA, έχουν τροποποιήσει ή έχουν αναπτύξει δικούς τους δείκτες, π.χ.: Αριθμός Ατυχημάτων x200.000 Incident Rate = --------------------------------------------- Αριθμός ωρών εργασίας Αριθμός Ατυχημάτων με απώλεια ημερών εργασίας x200.000 Lost Time Case Rate = --------------------------------------------------------------------------- Αριθμός ωρών εργασίας Αριθμός χαμένων ημερών εργασίας Severity Rate = ---------------------------------------------------- Αριθμός συμβάντων

14. Στοιχεία ατυχημάτων στην ΕΕ -27 Σύμφωνα LFS ad hoc module 2007 3.2% των ατόμων της EU27 15-64 ετών που εργάστηκαν την τελευταία χρονιά είχαν ένα εργατικό ατύχημα τους τελευταίους 12 μήνες . Αντιστοιχεί σε 6.9 εκ εργαζόμενους στην EU27. 0.4% από αυτούς είχαν 2 ή περισσότερα ατυχήματα που αντιστοιχεί σε 0.8 εκ. εργαζόμενους.

15. Στοιχεία ατυχημάτων στην ΕΕ -27 Σύμφωνα με European Statistics on Accidents at WorkESAW, 5580 εργαζόμενοι στη EU27 έχασαν την ζωή τους από θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα το 2007 και περίπου 2.9 % των εργαζομένων είχαν ένα ατύχημα που είχε ως αποτέλεσμα απουσία μεγαλίτερη των 3 ημερών

16. ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΕUROSTATΣοβαρά και θανατηφόρα ατυχήματα στην εργασία, 2008, αφορούν 193,000,000 ασφαλισμένους, εργαζόμενους

17. ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΕUROSTATθανατηφόρα ατυχήματα στην εργασία, 2008 Aριθμός θανατηφόρων ατυχημάτων στην εργασία 2008 (1) (incidence rates ανά 100 000 εργαζόμενους) - Eurostat

18. ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΕUROSTAT Σοβαρά και θανατηφόρα ατυχήματα στην εργασία, % ανά οικονομική δραστηριότητα, 2008

20. Figure 3.5 Number of fatal accidents (left part) and accidents at work with more than 3 days of absence (right part) by type of contact – mode of injury

21. Figure 3.6: occurrence of accidents at work with more than 3 days of absence by type of injury (%)

22. Figure 3.8: workers reporting one or more accidental injuries at work or in the course of work in the past 12 months by gender and year (%)

23. Figure 3.9: workers reporting one or more accidental injuries at work or in the course of work in the past 12 months in different age groups by year (%)

24. ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σε διεθνές επίπεδο (Διεθνές Γραφείο Εργασίας, 2002) συμβαίνουν ανά έτος: 250 εκατομμύρια Εργατικά Ατυχήματα, στα οποία χάνουν τη ζωή τους 1,1 εκατομμύρια εργαζόμενοι , δηλ. 3.000 θάνατοι την ημέρα ή 2 θάνατοι / λεπτό 65.000 Εργατικά Ατυχήματα κάθε μέρα, δηλαδή 8 κάθε δευτερόλεπτο 300.000 θάνατοι έχουν ως αιτία την έκθεση των εργαζομένων σε επικίνδυνες ουσίες σε κάθε έτος, ενώ 160 εκατομμύρια εργαζόμενοι πλήττονται από Επαγγελματικές Ασθένειες Συγκριτικά: 999.000 είναι οι ετήσιες απώλειες ζωών σε τροχαία ατυχήματα 502.000 είναι οι απώλειες σε πολέμους για την ίδια χρονική περίοδο 563.000 είναι οι απώλειες σε περιστατικά βίας

25. Δείκτες ατυχημάτων στην Ελλάδα www.latomet.gr

26. Στατιστική ταξινόμηση ατυχημάτων Αίτιαπρόκλησης Μέρος σώματος Φύση του τραύματος Υφιστάμενες ευθύνες Ειδικότητα, ηλικία, έτη προϋπηρεσίας Μήνας, ημέρα και ώρα Θέση εργασίας του ατυχήματος SOS: Καταγραφή των παρ΄ολίγον ατυχημάτων

27. ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΕUROSTATΕργασιακές Ασθένειες, 2008 Τύποι εργασιακών ασθενειών EU-27, 2007 (1) (% εργαζόμενοι αναφέρουν αυτές τις ασθένειες) - Πηγή: Eurostat, Στην EΕ-27, 8.1 % των εργαζομένων μεταξύ 15 -64 ετώνανέφεραν πρόβλημα υγείας σχετικό με την εργασία, αντιστοιχεί σε 23 εκατ. εργαζόμενους

28. Ασφάλεια - Υγιεινή - Δίκαιο Ερωτήσεις Απορίες?