BS CK II LÊ HỮU LINH PHÒNG KHÁM ĐA KHOA HÒA HẢO (MEDIC CENTER)

1. NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI CỦA CÂY KHÍ PHẾ QUẢN Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH TRÊN MÁY MSCT 640 BS CK II LÊ HỮU LINH PHÒNG KHÁM ĐA KHOA HÒA HẢO (MEDIC CENTER)

2. ĐẶT VẤN ĐỀ • Nghiêncứuđặcđiểmcủacâykhíphếquảngiúp: • Chẩnđoánsớm, chínhxáccácbệnhlýkhíquản. • Pháthiệncácdịdạngbẩmsinh. • Giúpíchtrongcôngtácgâymê, phẫuthuậtlồngngực • Mụctiêunghiêncứu: • Đođườngkính, chiềudàicủakhíquảnvàhaiphếquảnchính, đogócgiữakhíquảnvàhaiphếquảnchính, gócgiữahaiphếquảnchính. • Khảosátcácbấtthườngphânnhánhbẩmsinhphếquản ở ngườitrưởngthành.

3. TỔNG QUAN • Khíquảnlàbộphậnnốiđườnghôhấptrênvàphếquản. • Khíquảncóđộdàikhoảng 10 đến 13cm và chia làmhaiphếquảnchính. • Phếquảnchínhbênphảithường to hơn, ngắnhơnvàdốchơnphếquảnchínhbêntrái. Độdàicủaphếquảnchínhphảikhoảng 2,5cm vàcủaphếquảnchínhtráikhoảng 5cm Hìnhkhíquản chia haiphếquảnchính: phảivàtrái. Nguồn: Douglas J. Minnich, ThoracSurgClin 17 (2007) [21]

4. TỔNG QUAN Sơđồcácnhánhphếquảnphổitrái Nguồn: Guillaume Chassagnon, RadioGraphics 2016; 36:358–373.[23]

5. TỔNG QUAN Cácbấtthườngphân chia bẩmsinhcủacâykhíphếquản chia làmnămnhóm: • Nhómbấtthườngtoànthểphổi. • Nhómbấtthườngcủaphếquảnthùytrên. • Nhómbấtthườngcủaphếquảnthùygiữa. • Nhómbấtthườngcủaphếquảnthùydưới. • Nhómcácbấtthườngphân chia bẩmsinhkhác.

6. TỔNG QUAN Sơđồcácbấtthườngphân chia bẩmsinhkhí PQ thểtoànthểphổi Nguồn: Guillaume Chassagnon, RadioGraphics 2016; 36:358–373.[23]

7. TỔNG QUAN A B C • BấtthườngphânnhánhbẩmsinhcủaPQTT (Hình A). • BấtthườngphânnhánhbẩmsinhcủaPQTG (Hình B) • Bấtthườngphânnhánhbẩmsinhkhác: PQ timphụ (Hình C) • Nguồn: Guillaume Chassagnon, RadioGraphics 2016; 36:358–373.[23]

8. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đốitượngnghiêncứu: • CácbệnhnhânđếnchụpCLVT lồngngựcvớimáyMSCT 640 (Toshiba Aquilion one) khônghoặccótiêmcảnquangtạiphòngkhámđakhoacông ty TNHH y tếHòaHảo • Tiêuchuẩnloạitrừ: • KhôngphảilàngườiViệt Nam. • Nhỏhơn 18 tuổi. • Bệnhnhânkhôngcókhảnănghợptác, khôngthểthựchiệnđúngyêucầukỹthuật. • Bệnhnhâncótiềncănđãphẫuthuậtkhíphếquản. • Vớimụctiêuđođạtkíchthướccủakhíquảnvà 2 phếquảnchínhloạitrừ: • Bịbiếndạnglồngngựchoặcchấnthươngngực. • Bệnhnhâncócácbệnhlýgâyhẹp hay làmbiếndạngkhíquản, phếquảnchính. • Cácbấtthườngbẩmsinhphếquảnlàmthayđổivịtrí, kíchthướccủakhíquảnvàhaiphếquảnchính.

9. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phươngphápnghiêncứu. • Thiếtkếnghiêncứu: • Nghiêncứutiếncứuvàmôtảhàngloạt ca. • Nội dung nghiêncứu: • Kỹthuậtchụp. • Bệnhnhânchụpở tưthếnằmngửa, trongmộtlầnnínthở. • Látcắt 1mm, táitạohìnhmỗi 0,8mm. • Hiệuđiệnthế 100Kvp, 75mAs, trườngkhảosát L (400mm), picht = 1,4. • Xửlýảnh: • Địnhdạng DICOM, phầnmềmVitrea 1 và 2, ảnhtáitạomặtcắtngang (axial), mặtcắttrướcsau (sagittal), mặtcắttrán (coronal) vàcácmặtcắtMPRs, MIP, MiIP, ảnh 3 chiềubềmặt, nộisoiphếquảnảo.

10. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU D Cáchđokíchthướcvàcácgóccủakhí – phếquản.

11. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Thờigianvàsốtrườnghợpnghiêncứu: • Từ 8/6/2017 đến 2/11/2017 • 701 trườnghợp ( 298 nữvà 403 nam) thỏacácđiềukiệnđểđưavàonghiêncứu. Phântíchsốliệu • XửlýtheophầnmềmSPSS 20.0. • Mọisựkhácbiệtxemlàcó ý nghĩathốngkêkhi : p<0,05. Đạođứctrongnghiêncứu • Nghiêncứukhônggâyhạichongườibệnh. • NghiêncứuđượcthựchiệntheođúngtinhthầntuyênbốHelsinski(1998). • Phùhợp y đứcvàquyđịnhcủaphápluật.

12. KẾT QUẢ và BÀN LUẬN Đặcđiểmbệnhnhân: • Sốlượngbệnhnhân: 701 trườnghợp • 685 trườnghợpđolườngkhíquảnvà 2 phếquảnchính. • 16 trườnghợppháthiệnbấtthườngbẩmsinhphân chia phếquản (5 nữ, 11 nam).

13. KẾT QUẢ và BÀN LUẬN Đặcđiểmbệnhnhân: • Biểuđồphânbốbệnhnhântheonhómtuổi: • Nhómnhiềunhất: 41t – 50t và 51t – 60t (159 + 166 = 325) chiếm 47,6% cáctrườnghợp.

14. KẾT QUẢ và BÀN LUẬN Đặcđiểmhìnhtháicủakhíquản: Đườngkínhvàchiềudài (n=685). Nhậnxét: Đườngkínhvàchiềudàikhíquảncủanữluônnhỏhơnnam, khácbiệtcó ý nghĩathốngkêvới p<0,05.

15. KẾT QUẢ và BÀN LUẬN So sánhkíchthướckhíquảnvớinghiêncứucủaWidongMivàcs*. • ĐườngkínhkhíquảntrongnhómnghiêncứucủachúngtôinhỏhơnđườngkínhkhíquảntrongnhómnghiêncứucủaWidongMivàcs (cảđườngkínhngangđoạncổ, đoạnngựcvàđườngkínhtrướcsauđoạncổ, đoạnngực), khácbiệtcó ý nghĩathốngkê P<0,05. • Chiềudàikhíquảngiữa 2 nhómlạikhácbiệtkhôngcó ý nghĩathốngkê. • *WeidongMi, Changsheng Zhang, Hong Wang et al. (2015). Measurement and Analysis of the Tracheobronchial Tree in Chinese Population Using Computed Tomography. PLOS ONE DOI:10.1371/journal.pone.0123177 April 20.

16. KẾT QUẢ và BÀN LUẬN Đặcđiểmhìnhtháicủaphếquảnchính: Chiềudàivàđườngkínhtrungbình (n = 685). • Nhậnxét: • Kíchthướccủa PQ chính (đườngkính, chiềudài) củanamluônlớnhơnnữ. • PQ chínhphảithì to hơnvàngắnhơn PQ chínhtrái.

17. KẾT QUẢ và BÀN LUẬN Sốđocácgócgiữa KQ vàhai PQ chính, gócgiữahai PQ chính(n=685) • Nhậnxét: • Gócgiữakhíquảnvớiphếquảnchínhphảilớnhơngócgiữakhíquảnvớiphếquảnchínhtrái, khácbiệtcó ý nghĩathốngkêvới p <0,05. • Giảithíchdịvậtđườngthở hay rơivào PQ chínhphải.

18. KẾT QUẢ và BÀN LUẬN Sốlượngvàtỷlệbấtthườngphânnhánhbẩmsinhphếquản.

19. KẾT QUẢ và BÀN LUẬN Bấtthườngphânnhánhbẩmsinhphếquản. • Nghiêncứucủachúngtôicótỷlệbấtthườngphânnhánhphếquảnbẩmsinhlà 2,28% màtrongđóđasốlàbấtthườngphếquảnkhíquảnphải, phùhợpvớitỷlệcủaBenoit Ghaye*, Candace Wooten**vàVassiouK***. • Cácảnhtáitạokhichụp CLVT qua máyMSCT 640 rấtrõnét, chophépxácđịnhcácbấtthườngphânnhánhphếquảnbẩmsinh. • * Benoit Ghaye, David Szapiro, Jean-Marc Fanchamps, et al (2001). Congenital Bronchial Abnormalities Revisited. RadioGraphics; 21:105–119 • ** Candace Wooten, Swetal Patel, Lindsey Cassidy et al. (2014) Variations of the Tracheobronchial Tree: Anatomical and Clinical Significance. Clinical Anatomy 27:1223–1233. • *** VassiouK, Kotrogianni F, Lavdas E, Vlychou M et al. (2013) Tracheobronchial variations evaluated by multidetector computed tomography and virtual bronchoscopy. OA Case Reports Mar 01;2(3):23.

20. Bấtthườngphânnhánhbẩmsinhphếquản. Hìnhảnhchụp CLVT câykhí – phếquảnđảongược, timnằmbênphảilồngngựcở mộtbệnhnhânnữ 24 tuổi. Ghinhậntrongnhómnghiêncứucó 2 trườnghợpđảongượcphủtạnghoàntoàn.

21. Bấtthườngphânnhánhbẩmsinhphếquản. Hìnhảnhchụp CLVT chothấynhánhphếquảnthùytrênphải chia ngangđoạncuốikhíquảntrênhìnhtáitạotheokỹthuậtMinIPvàhìnhnộisoiphếquảnảochothấykhíquản chia 3 ở mộtbệnhnhânnam 69 tuổi. Ghinhậncó 13 trườnghợptrongnhómnghiêncứu, tấtcảđềulàthểphếquảnkhíquảnphải, tứclànhánhphếquảnthùytrênphảixuấtpháttừkhíquản

22. Bấtthườngphânnhánhbẩmsinhphếquản. Hìnhảnhchụp CLVT chothấynhánhphếquảnthùygiữa (PQTG) xuấtphátngangphếquảnthùytrênphải (PQTT P) trênảnhtáitạotheokỹthuậtMiIPvàảnhtáitạo 3 chiềubềmặtở mộtbệnhnhânnam 49 tuổi. Bấtthườngphânnhánhbẩmsinhcủaphếquảnthùygiữaphải: ghinhậncómộttrươnghợptrongnhómnghiêncứu

23. KHÍ PHẾ QUẢN KHỔNG LỒ: HC MOUNIER - KUHN Bnnữ 55t, cókíchthướckhíquảnvà 2 phếquảnchínhrấtlớnvới ĐKKQ ngangkhoảng 32mm, ĐKKQ trướcsaukhoảng 38mm, ĐKPQ chínhkhoảng 22mm.

24. KẾT LUẬN • Dùngmáy MSCT 640 cóthểđocácđặcđiểmhìnhthái (chiềudài, đườngkính, cácgóc) của KQ và PQ chính. Qua đógópphầnnghiêncứuvềđặcđiểmhìnhtháicủa KPQ củangườiViệt Nam, giúpchẩnđoáncácbệnhlýlàmthayđổihìnhdáng hay kíchthướccủa KQ và 2 PQ chính, giúpíchchocôngviệcgâymênộikhíquản. • Máy MSCT giúppháthiệndễdàngvàchẩnđoánchínhxáccác BTPNBSPQ.

25. KIẾN NGHỊ • Bấtthườngphếquảnkhíquảnchiếmđến 1,85% dânsố, do vậychúngtôikiếnnghịcác BSCĐHA nênlưu ý đếncácbấtthườngnày, đặcbiệtchocáctrườnghợpdựkiếnmỗvớigâymênộikhíquảnkéodàihoặcphảidùngốngnộikhíquản 2 nòngCarlens. • Kíchthướccủakhíquảnvàphếquảnchínhhaibêncósựkhácnhaugiữanữvànam, do vậykhilụachọngiáđởtrongđiềutrịhẹpkhíquản hay lựachọnốngnộikhíquảnnênlưu ý đểlựachọnkíchthướcthíchhợp. • Mởrộngmẫunghiêncứuvàchọnmẫungẫunhiênđatrungtâmđểmangtínhđạidiệnhơnnữa. Mởrộngđộtuổithamgianghiêncứuhướngvềđốitượngdưới 18 tuổivàtrẻem, đểcókếtquảtổngthểchongườiViệt Nam nóichung.