OLMALI MI OLMAMALI MI

1. OLMALI MI OLMAMALI MI Prof Dr Süheyla Ünal İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD

2. Anksiyete • Bilinç gelişiminin bir “yan etkisidir” • Bireyin farkında oluş düzeyinin bir belirtecidir. • Yok oluş tehdidiyle birlikte yeni bir varoluş imkânıdır. • Gelişmemiz ve özgürlüğümüzü kabul etmemiz için bir uyarandır.

3. “Anksiyete sağlıklı, normal ve doğal bir duygu olarak tanınmalıdır. O bize güç katar, çünkü yaratıcıdır; bize sevinç katar, çünkü canlı kılar. Onun semptomlara ve hastalığa götürmesi gerekmez, otantik bir varoluş için hammadde olabilir.” Koestenbaum

4. Anksiyetetürleri • Normal anksiyete • Nörotik anksiyete • Varoluş anksiyetesi

5. Angst • Bir insanlık durumudur. • Dünyada varolmanın anksiyetesidir. • Özgürlüğün bedelidir.

6. SAĞLIKLI Özgürlük Otantik oluş Bütünleşme Olmak Anlam arama SAĞLIKSIZ Konformite Yabancılaşma Parçalanma Sahip olma Mutluluk, haz arama

7. Özgürlük Anksiyete istemiyorsanız, seçim özgürlüğünden vazgeçeceksiniz!

8. Özgürlük • Kişinin kendi-farkındalığının artması ve bir benlik olarak sorumlu davranabilme kapasitesidir. Kirkegaard • Anksiyete özgürlüğün gerçekliğidir, bir şey ya da hiçbir şey olma özgürlüğünün Perkins

9. Özgürlük • İrade gücü • Kendiliğindenlik • Anlamak ve eyleme geçmek • Risk-alma

10. “Yeni özgürlük anlayışı insana iki şey getirdi: güçlülük duygusunun artışı, aynı zamanda izolasyon, kuşku ve dolayısıyla anksiyete artışı” Fromm

11. Günümüzdeki temel eğilimler • Modern toplum “tıbbi hayat” oyunu • “ben-mutlu-değilim” oyunu içindedir. SZASZ

12. Günümüzdeki temel eğilimler • Büyük bir bilgi seli altında kalan insanların bağımsız düşünme alışkanlığını terk etmeleri ve yüzeyselleşmeleri • İnsanların sessizlik, yalnızlık ve mahremiyetlerinin tehlike altına girmesi • Toplumun temeli olarak ailenin rolünde değişiklikler, anneliğin giderek daha çok ihmal edilmesi

13. Günümüzdekitemeleğilimler • Reklamların baştan çıkarıcılığının toplumda başat rol oynaması • Çabuk tatmin olmanın özendirilmesi ve tam anlamıyla tatminin mümkün olduğu yanılsamasının yaratılması • Toplumda uzun süredir durağan olan ölçütlerin kırılması ve bireyleşme yaşantısının önünün açılması.

14. Günümüzdeki temel eğilimler • Heyecan,uyarılma, duyguların kısa patlamaları ve çabuk boşalma konusunda giderek artan bir arayış • Bunun çocukların kollandığı, sıcak ve güzel duyguların geliştirilme çabasının yerini alması Van der Leeuw

15. USA Toksik kültürü “Zengin ve başarılı ülkelerde postmodern bir duygudurum bozukluğu yerleşiyor. Gelişmenin doruğunda keder var. Barış çağında anksiyete var. Sayısız uyaran arasında can sıkıntısı var.” Lasn &Grierson

16. Strese tepki açısından tipler • Hızlı tipler: Aktif olarak uyaran arayan, dışa dönük, spontan, eğlence seven tiplerdir. Yüksek düzey strese iyi tepki verirler, yeterli uyaran olmadığı zaman strese girerler. • Sakin tipler: Soğukkanlı ve rahat, içe dönük, tiplerdir. Düşük düzeydeki strese iyi tepki verirler. Çözümlenmemiş sorunlar belirgin stres oluşturur.

17. Hızlı tipin anksiyeteyi azaltma yolları • Bir ilgiden diğerine atlama • Heyecan ve şiddete yönelme • İçgüdüsel tatminin tırmandırılması

18. Tüketim kültürü Adrenalin salınımı azalır azalmaz, heyecan yatışır yatışmaz uyuşukluk ve tüketicilik geri gelmektedir. Tehlike ve heyecan arama daha derin ve ciddi ızdıraplara (anlam ve yön boşluğu gibi) karşı palyatif bir önlem olmaktadır. Tüketicilik bu boşluk duygusundan yararlanmaktadır. Palahniuk

19. Psikopatik yaşam tarzı Günümüzün (Amerikan kültürü ile toksike olan) insanı herşeyi hakettiğini, herşeye sahip olabileceğini düşünmektedir. Engellenen beklentilere tepki olarak geliştirilen fiziksel şiddet, yaşantı ve önemin yerini almıştır.

20. Sakin tiplerin anksiyeteyi azaltma yolları • Çatışmalarla yüzleşmek yerine uzlaşmayı seçmek • Kavrayamadığı bu kaygıyı, acıyı, sıkıntıyı her ne pahasına dindirmek için ilaca başvurmakta. • Psikoterapi ile bu boşluğu doldurmaya, acıyı dindirmeye çalışmakta.

21. Ancak bu tür boşluğu doldurmada, bu tür bir anksiyeteyi gidermede bu yöntemlerin hiçbiri işe yaramaz. “Prozac depresyona karşı büyüsel kapsüllere dönüşemedi. Sorun şimdi her zamankinden daha kötü durumda” Schrof & Schultz

22. Kişi yalnızlık ve anksiyetenin tehdit edici yaşantılarıyla yüzleşip onları aşmaya cesaret edemezse, bu sorunun üstesinden gelemez. • Bu sorunu çözecek olan anksiyete duygusunun öğretmenliğidir. Kierkegaard

23. Çözüm önerileri “Nasıl patolojik anksiyete kendimize dair farkındalığımızı yok ediyorsa, kendimizin farkına varmak da anksiyeteyi yok eder. Kendimize dair ne denli güçlü bir bilince sahip olursak, anksiyeteyle başa çıkmak da o denli kolay olur.” Rollo May

24. Çözüm önerileri • Varoluş anksiyetesi ile yüzleşmek yaşamı güvenliğin ardına sığınmaktan çok bir macera olarak görmekten geçer. • Eğer kişi desteksiz yaşamayı öğrenebilir ve belirsizliği tolere edebilirse, başkalarına bağımlı olmaksızın kendi yolunu bulabilir.

25. Çözüm önerileri • Küçük dozlarda seçim, eylem ve risk alma ile güven duygusunu geliştirmek • Seçimlerinin sorumluluğunu üstlenmek • Kendisini tam anlamıyla gerçekleştirip ‘olmak cesareti’ni gösterebilmek • Varoluş anksiyetesini kabul ve tolere etmek • Anlam arayışında olmak

26. Hayat çözülmesi gereken bir sorun değil ki! Her gün olabildiğince akıllıca, olabildiğince bütün olarak yaşanması gereken bir şeydir hayat. Katlanmamız gereken bir şeydir. Onun çözümü yoktur. Thomas SZASZ