Specyfika psychoterapii chrześcijańskiej

1. SPCh - Oddział Gdański GDYNIA 16.10.2005 r. Specyfika psychoterapii chrześcijańskiej Ks. Dr Romuald Jaworski (UKSW, SPCH)

2. Psychoterapia chrześcijańska wg SPCh • bazuje na założeniach antropologii chrześcijańskiej • prowadzi osobę do zdrowia i rozwoju psycho-fizyczno-duchowego • korzysta z dorobku różnych kierunków psychoterapeutycznych • wypracowuje własne metody

3. Cele psychoterapii chrześcijańskiej Przebadać duchowe przyczyny zachorowań i przy pomocy psychologicznych metod spróbować je przezwyciężyć Pomóc w odzyskaniu własnej tożsamości (także religijnej).

4. Obszary kompetencji diagnostycznych • Sfera duchowa - ksiądz, psycholog, lekarz • Sfera psychoduchowa • Sfera psychiczna - ksiądz, psycholog, lekarz • Sfera psychofizyczna • Sfera biologiczna - ksiądz, psycholog, lekarz

5. Obszary kompetencji terapeutycznych • Sfera duchowa - ksiądz • Sfera psychoduchowa • Sfera psychiczna- psycholog • Sfera psychofizyczna • Sfera biologiczna- lekarz

6. Meta-diagnoza • Duża liczba ludzi (także chrześcijan) dokonuje cielesnego, psychicznego i duchowego samobójstwa na raty, ponieważ naukę Jezusa uważają za przesadna i nierealną. • Chcą przeprowadzić swoja koncepcję życia opartą na uznaniu, sile i sukcesie.

7. Zadania szczegółowe • Człowiek powinien nauczyć się • przyjmowania i zaakceptowania siebie, ponieważ jest kochany przez Boga, • stopniowego oddawania siebie Bogu • znajdowania sensu w warunkach przeciwności (w nieprzyjaznych okolicznościach)

8. Nawrócenie - METANOIA • Nawrócenie oznacza zmianę postaw nastawień życiowych. • Dokonuje się na trzy sposoby: • myślowy, • uczuciowy • praktyczny. • Nawrócenie wiąże się z odkryciem prawdy: bez Boga człowiek nie może żyć - "beze mnie nic uczynić nie możecie".

9. Istotne aspekty psychoterapii chrześcijańskiej Obecność Jezusa Chrystusa i sfery nadprzyrodzoności • Chrześcijańska wizja człowieka i świata • więzi interpersonalne • wymiar wieczności

10. Integralność uzdrowienia • Cielesne uzdrowienie i przebaczenie grzechów jest dla Jezusa tak samo ważne. • Człowiek może być całkiem zdrowy tylko wtedy, gdy jego wnętrze zostanie uzdrowione.

11. Psychologia chrześcijańska sprzyja procesom terapeutycznym • uwzględnienie relacji między Bogiem i człowiekiem sprzyja takim procesom, jak: • przyjęcie, akceptacja odrębności innych ludzi, • przyjęcie i akceptacja siebie, • wyzwalanie gotowości do zmiany (metanoia), • nauczenie identyfikacji potrzeb duchowych, • przechodzenie od mentalności ofiary czy niewolnika do życia w pełni.

12. Specyficznie chrześcijańskietechniki i strategie terapeutyczne Specyfika chrześcijańska: • terapeuty – wiara, nadzieja, miłość, członkostwo Kościoła • klienta (pacjenta) – integralność osoby, stworzonej przez Boga, zranionej grzechem i zaproszonej do zwycięstwa zmartwychwstania • metody – obecność kontekstu religijnego w strategii pomagania (duchowe przyczyny zachorowań i ich przezwyciężenie przy pomocy psychologicznych metod) • specyficzne tematy (problemy) • zranienia i przebaczenie, • uzależnienia i 12 kroków ku pełni życia, • opętania i owładnięcia (egzorcyzmy)

13. Techniki stosowane w terapii chrześcijańskiej • Wyobrażenie (imaginacja - obrazowe przedstawienie) Jezusa, które odpowiada katatymicznemu przeżyciu obrazowemu - najwyższemu stopniowi w treningu autogennym. • Terapeuta na tle muzyki daje określone impulsy i zachowując pauzy, milczenie, umożliwia i rozwija proces wyobraźni. • Medytacja ma zbliżyć do Jezusa, Jego sposobu myślenia, Jego uczuć i woli. • Pacjent zostaje tu skonfrontowany nie tylko z osobą Jezusa, lecz także z wszystkimi, którzy w szczególny sposób go zranili, wobec których odczuwa gniew i rozgoryczenia. Wtedy nie jest trudno porozmawiać z Jezusem o nieprzyjemnych przeżyciach. • Może to być rozmowa poważna i szczera, jak z żadnym innym terapeutą. Wszystko może być wypowiedziane, wykrzyczane, nawet bezsilna wściekłość, którą czasami niektórzy mają względem Boga.

14. Cierpienie i jego rola • Cielesne i psychiczne cierpienia są z reguły naturalna reakcja na nienaturalna sytuację. • Cierpienie nie może być po prostu przezwyciężone w terapii. Ma ono bowiem określony sens, który człowiek mu nadaje lub który w nim odkrywa.

15. Skutki i… przyczyny • Negatywne formy życia pochodzą z serca (Mt 15,19) • W sobie samym rozpoznać nieautentyczne formy życia i zmienić je • Nie jest ważne, co inni myślą o nas, lecz co myśli Bóg. • Moje życie i szczęście nie może zależeć od chwilowych popędowych zachcianek czy potrzeb, bo w takim przypadku będę niewolnikiem swoich kaprysów i życzeń. • Niezadowolenie, ambicja, zawiść, lęk, labilność - są następstwem takich sytuacji • Nie mogę także uzależniać siebie od osiągania wysiłku, bo wtedy nie uwolnię się od lęku przed własna zawodnością, nieporadnością itp.

16. Analizując skutek -odkrywać przyczyny

17. Terapia indywidualna Analiza biografii religijnej • Interwencja kryzysowa • Metafory biblijne • Modlitwa w terapii indywidualnej • Technika immaginacji (wyobrażenie sobie spotkania z Jezusem)

18. Terapia grupowa • Bibliodrama • Warsztaty akceptacji siebie • Religijne (modlitewne) grupy wsparcia • Rekolekcje dla małżonków

19. Poradnictwo pastoralne • Poradnictwo oparte o społeczność wyznaniową • Poradnictwo religino-egzystencjalne • Poradnictwo biblijne

20. Specyficzne metodypsychoterapii chrześcijańskiej • Analiza rozwoju własnej osobowości i religijności • Bibliodrama • Warsztaty akceptacji siebie • Poradnictwo biblijne • Poradnictwo religijno-egzystencjalne • 12 kroków ku pełni życia • Zwyciężyć poczucie krzywdy - przebaczyć

21. Superwizor chrześcijański • Superwizora chrześcijańskiego cechuje: • otwartość na treści religijne występujące w terapii i relacjonowane w superwizji. • kompetencja w zakresie wiedzy psychologicznej, teologicznej i duchowości. • dojrzałość duchowa i religijna. • Respektuje on zasady etyczne i daje świadectwo życia chrześcijańskiego (posiada wysoki etos osobisty): • Dba o swoją osobistą relację z Bogiem, o osobisty rozwój duchowy i poddaje go ocenie Kościoła. • Cechuje go realistyczne widzenie człowieka, także z Bożej perspektywy (umiejętność wykorzystywania rozumu i wiary, wiedzy empirycznej i objawienia). • Uwzględnia działanie Boga. • Uwzględnia w człowieku sferę fizjologiczną, psychiczną i duchową. • Jest otwarty na problemu duchowe pacjenta i terapeuty. • Zna specyficzne techniki terapii chrześcijańskiej. • Potrafi ocenić znaczenie i wpływ kondycji duchowej terapeuty na jego działania wobec pacjenta.

22. Granice krytycyzmu • Homeopatia, irydologia, autogenny trening, kliniczna hipnoza, wahadełko (przy poszukiwaniu miejsc promieniowania geotermicznego lub prądów wodnych), akupunktura, terapia magnetyczna, ćwiczenia oddechowe i odprężające (np. Hatha-Yoga) są w takim samym stopniu demoniczne jak alkohol. • Skutki ich stosowania zależą od ilości, motywu i metody stosowania. (s. 85)