سرطان در جهان

1. سرطان در جهان • سرطان دومين علت شايع مرگ در جهان بدنبال بيماريهاي قلبي و عروقي و سومين علت مرگ و مير در كشور ايران بدنبال بيماريهاي قلبي و عروقي و سوانح و حوادث است. • ساليانه حدود 12ميليون مورد جديد سرطان در جهان اتفاق مي افتد و 8 ميليون نفر جان خودرا در اثر اين بيماري از دست مي دهند . عليرغم بروز بيشتر سرطان در كشورهاي توسعه يافته متاسفانه مرگ و مير بيماري در كشورهاي درحال توسعه بيشتر است.

2. در كشورهايجها ن سوم 60% علل سرطان در 3عامل عمده خلاصه مي شود: • استعمال دخانيات • عفونت ها (( HIV – HCV – HBV – HP – HPV • سبكزندگي ( فعاليتفيزيكي – تغذيه مناسب – آلودگي آب وهوا و غذا ومحيطكار )

3. جمعیت در معرض خطر • جنسیت • سن • ارث • در معرض دخانیات • سابقه ریفلاکس و سوختگی مری • هپاتیت-ایدز-عفونت های مزمن • ضعف ایمنی • سابقه شیمی درمانی • شغل در معرض نور افتاب • مشاغل پر خطر(ازبست- رنگ- مواد شیمیائی)

4. علل ایجاد کننده یا مستعد کننده ارث عفونت ها دخانیات چاقی بی تحرکی الکل رژیم غذائی نامناسب ضعف ایمنی(پیوند اعضا-داروهای ضعیف کننده ایمنی) اشعه یونیزان

5. دخانیات بیشترین بار بیماری های مزمن را به تنهائی به عهده دارد 80% سرطان ریه مردان و 45% سرطان ریه زنان سرطان حفره دهان پانکراس گوارش کبد کلیه 43%مرگ ناشی از سرطان ناشی از دخانیات است

6. چاقی سرطان های کولون پستان رحم مری کلیه مرگ و میر پی از ابتلا نیز در افراد چاق بالاتر است

7. عفونت ها هپاتیت :سرطان کبد ویروس پاپیلومای انسانی : سرویکس فلوک کبدی : کبد شیستوزومیاز: سرطان مثانه پاپیلوما ویروس: سرطان سرویکس هلیکوباکتر پیلوری؟ سرطان معده قارچ ها: سرطان کبد ویروس مانند ابشتاین بار : لنفوم ایدز : سارکوم کاپوزی و لنفوم

8. علائم هشدار دهنده • لمس توده غیر طبیعی • لمس غدد لنفاوی بزرگ ،بدون درد ، طولانی مدت • خال بزرگتر از یک سانتیمتر • تغییر در رنگ،ماهیت یا سایز خال های موجود در بدن • وجود خون در ترشحات بدن(پستان،حلق ،خلط،ادرار،واژن،ترشحات بینی ،مدفوع) • زخم در پوست یا مخاط بدن • کاهش وزن بدون علت

9. تورم لنفی اندام ها • تغییر در عادات اجابت مزاج(قوام،تعداد دفعات،قطر مدفوع) • مشکل در بلع یا هضم • سرفه طولانی یا تحریکی • بزرگی ارگانهای داخل شکمی مانند لمس شدن کبد • درد های استخوانی متمرکز و بخصوص شبانه • تنگ نفس بدون توجیح • تب تکراری و عفونت های مکرر غیرطبیعی

10. انواع و سن سرطان همه ارگانهای بدن سارکوم ها منشا مزوتلیالی دارند و کارسینوم ها اپیتلیالی و لنفوم ها که از سیستم لنفی منشا میگیرند سارکوم ها عمدتا از طریق خون متاستاز میدهند کارسینوم ها عمدتا از طریق لنف و سپس به خون دستیابی پیدا میکنند در همه سنین سرطان وجود دارد (رابدومیوسارکوم و لوسمی کودکان در کودکی بیشتر هستند) 54% سرطان ها در اقایان و 46% در خانم ها

11. کنترل و پیشگیری از بیماری: با برنامه ريزياصوليومبتني بر نيازهايعلمي جامعه 30% سرطانها قابل پيشگيري بوده و 40% سرطانها قابليتعلاج دارند و مي توان امكان مراقبت و حمايتكافي از مابقيبيماران را نيزايجادكرد .

12. کنترل سرطان پیشگیری اولیه: کنترل دخانیات- اصلاح شیوه زندگی کنترل عفونت های مزمن :پیشگیری ثانویه درمان مناسب

13. پیشگیری ثالثیه طب تسکینی شامل کلیه فعالیت های حمایتی از بیمار و خانواده بیمار از لحظه ابتلا تا پس از مرگ تسکین درد، کنترل زخم،حمایت های معنوی و روانی،کنترل انسداد روده ، کنترل مشکلات تغذیه ای ، حمایت شغلی و فعالیت های مدد کاری ، کمک به پذیرش مرگ وواکنش سوگ

14. غربالگری انجام تست های خاص برای تشخیص بموقع در جمعیت تحت نظر درکشور های با منابع مالی محدود در امر بهداشت بعنوان روش مقرون به صرفه توصیه میشود شرایط: • تست در دسترس همه باشد • تحت پوشش بیمه باشد • با معیارهای جامعه مطابقت داشته باشد • مقرون به صرفه باشد • کم عارضه باشد • منجر به تشخیص در مرحله اول بیماری باشد • شیوع بیماری در جامعه هدف بالا باشد • بیماری در مراحل اولیه قابل درمان باشد • امکان درمان مناسب برای افراد جامعه مهیا باشد

15. کدام سرطانها در حال حاضر قابل غربالگری است؟ • سرطان پستان در افراد پر خطر( سابقه فامیلی قویا مثبت،سابقه سرطان پستان مقابل،سابقه اشعه درمانی مدیاستن،ژن موتاسیون یافته،عدم زایمان تا 35 سالگی،سابقه ضایعات خوش خیم اتیپیک) • سرطان پروستات • سرطان دهانه رحم • سرطان حفره دهان • سرطان پوست سرطان کولون( بستگان بیماران سرطان کولون، جمعیت کهنسال)