Salgını Durdurmak : Yönetimler ve Tütün Kontrolünün Ekonomisi

1. Salgını Durdurmak: Yönetimler ve Tütün Kontrolünün Ekonomisi Tütün kontrolü dünya sağlık gündeminde neden önceliklidir? Dr. Joy de Beyer World Bank Washington DC

2. Tütün kontolü neden öncelikli ? • Dünyada 1.1 milyar kişi sigara içiyor, bunların 800 milyonugelişmekte olan ülkelerde • 2030 yılına kadar: senede 10 million ölüm, ve tütün kullanımı dünyada en önemli ölüm nedeni olacak • Yük, gelişmekte olan dünyaya kayıyor • Dünyada her gün, 80,000 - 100,000 genç sigara içmeye başlıyor • Sigara içenler sağlık açısından aldıkları risklerin bilincinde değil • Tütün bağımlılık yaratır, bırakması zordur Kaynak: Curbing the Epidemic, 1999

3. Son 5 yılda dünyadaki tüketimin artması, gelişmekteki ülkelerdeki artıştan kaynaklanıyor Kaynak: USDA verileri 1996-2001

4. Yüksek ve artan sayıda tütün kullanımına bağlı ölüm, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde • Uzun süre sigara içen her 2 kişiden 1i bağımlılığı yüzünden ölüyor • Ölümlerin 1/2si orta yaş grubunda (35-69) • Yıllık tütün kaynaklı ölümler (milyon) 2000 2030 Gelişmiş 2 ~3 Gelişmekte olan ~2 ~7 Dünya toplamı 4 ~10 Kaynak: Peto, Lopez, and others 1997; WDR 1993

5. Sigara içenler bırakmazsa, sigara kökenli ölümler, önümüzdeki 50 yılda dramatik biçimde artacak Kaynak: Peto and others, 1994; Peto, personal communication.

6. Hükümetler neden devreye giriyor? • Çocukların sigara içmesine engel olmak için • Sigara içmeyenleri dumandan korumak için • Erişkinlere bilinçli karar verecek seçenekleri sunmak için • Sigarayı bırakmak isteyenlere destek vermek için

7. Tütün bağımlılığı genç yaşta başlıyor • Her gün 80,000 ile 100,000 arasında genç sigara tiryakisi oluyor Kaynak:Chinese Academy of Medicine 1997, Gupta 1996, US Surgeon General Reports, 1989 and 1994, Authors’ calculations

8. Tütün kontolü dünya gündeminde neden öncelikli?Çocukların sigaraya başlamasını önleme:Sigara içme genç yaşta başlıyor Kaynak: Corrao et al, TCCP, ACS 2000, ve GYTS 1999

9. Tütün kontolü dünya gündeminde neden öncelikli? Çocukların sigaraya başlamasını önleme:Sigara içme genç yaşta başlıyor

10. Kadınlar hedefte...Modern, bağımsız, şahane kadınlar sigara içer!! Türk kadınları arasında yaşa göre sigara içimi, 1996 Kaynak: Bilir et.al, 1997 Smoking behavior and attitudes, Ankara-Turkey

11. Sigara içenler bütün sağlık risklerini bilmiyorSigara ve sağlık hakkında görüşler, Macaristan 1996

12. Sigara içenler genelde başladığına pişmanAnkara-Türkiye, 1996 Kaynak: Bilir et.al, 1997 Smoking behavior and attitudes, Ankara-Turkey

13. Sigara içenler dah çok ödüyor – harcamalar, çoğu sigara içenin sandığından daha yüksek Kaynak: IMF, USDA, WHO ve DB verileri, DB hesaplamaları

14. Tütün Kullanımı Nasıl Azalır Daha yüksek sigara vergileri Fiyat dışı tedbirler: Tüketicinin daha iyi bilgilendirilmesi: Paket üzeri uyarılar, aleyhte-reklamvearaştırma bulgularının duyurulması Kapsamlı reklam ve promosyon yasağı Kamuya açık alanlarda ve işyerlerinde sigara yasağı Sigarayı bırakmaya yardım (NRT)

15. Daha yüksekvergi/fiyat, daha az tüketim • Vergi/fiyat arttıkça, tüketim azalır • Fiyattaki % 10luk bir artış, sigara tüketimini • Gelişmiş ülkelerde % 4% , • Gelişmekte olan ülkelerde %8 azaltır. • Geliri daha düşük olanlar (gençler dahil) fiyata dah duyarlıdır • %10 fiyat artışı, gençler ve dar gelirli gruplarda sigara tüketinmini % 10a kadar azaltıyor • Gençlerin sigaraya başlamasını engelliyor

16. Fiyat Elastikiyeti VerileriVergi arttıkça,tüketim azalıyorTürkiye Verileri Kaynak: TEKEL, ve Dünya Bankası hesaplamaları

17. Sigara vergileri yükseldikçe gelir artıyor, Norveç’te paket başı vergi ve sigara vergi gelirleri, 1990-1998

18. Kapsamlı reklam yasaklarısigara tüketimini azaltıyorYasak olan ve olmayan ülkelerdeki sigara tüketimleri(n=102 ülke) Kaynak: Saffer, in Jha and Chaloupka (eds) 2000

19. Türkiye’nin fiyat dışı tedbirlerdeki sorunları Tüketiciyi bilgilendirme TV’lerde 90 dakikalıktütün ve sağlık programları- Gören var mı? Çok geç saat, az izleyici Araştırma Araştırmacıların yeterli kaynağı ve desteği var mı? Sigarareklamı ve promosyonu yasağı Türkiye’de kapsamlıbir reklam yasağı vardır ve uygulanmaktadır Uyarıcı etiketlerve kamu alanlarında sigara içiminin engellenmesi, • amauyarıcı yazılar çok küçük • Kamu alanlarında içme yasağıuygulanıyor mu?

20. Nikotin bağımlılık yapar. Sigara içenlerin yardıma ihtiyacı var!Nikotin Bağımlılığının Tedavisi Sigarayı bırakmak istemek önemli bir adım Sigara içenlerin sağlık riskleri, sigarayı bırakmanın yaraları ve sigar bırkatırma yardımları hakkında bilgilendirmek Sağlık profesyonellerinden sigara bıraktırma yardımı Sigaradan arınmış hastaneler ve sağlık personeli elzem! Sigara bırkatırma tedavileri var ve erişilir olmalı Yönetimler, NRT’nin ulaşılabilirliğini nasıl sağlayabilirler: Reçetesiz (OTC) satış, reklam serbestisi, lisanslama Maliyet analizleri yaparak (özellikle gelir düzeyi düşük ülkelerde) Geliri en düşük içiciler için NRT sağlamakla NRTleri, sigara bırakma çabalarının etkisini ikiye katlıyor Sigara bırakma yardım hattı, çevreden destek, vb işe yarıyor

21. Sağlık çalışanlarının sigara bıraktırma desteği çok önemliAma o kadar çok doktor sigara içiyor ki Kaynak: Carrao et.al., 2000

23. Öneriler Hükümetlerdoğru ekonomik ve sağlık politikaları ile tütün salgınını kontrol altına alabilirler • Denenmiş tedbirlerin her ülkeye göre yorumlanarak uygulanması • Politikaları geliştirmek ve yürürlüğe sokmak • Çocuklar ve büyükleryüksek vergilere tepki verir • Sigara içenlerin bırakmasına yardım • Toplumu iyi bilgilendirmek • Sağlık çalışanlarını eğitmek ve harekete geçirmek