Jarosław Glaspan

1. Jarosław Glaspan Aktualizacja BIOS

2. BIOS

3. Co to jest BIOS? Basic Input/Output System pozwala na komunikacje miedzy oprogramowaniem a sprzętem. To właśnie BIOS przy każdym starcie komputera testuje nasz sprzęt, rozdziela przerwania czy ustawia parametry pracy procesora czy pamięci oraz wykrywa dyski twarde. Właśnie od BIOS-u zależy poprawne wykrycie jaki mamy procesor, pamięć i jakie urządzenia zainstalowaliśmy w splotach PCI. Nawet najlepszy komputer nie będzie działał bez BIOS-u bo nie będzie wiedział co robić, pozostanie bezużytecznym kosztownym meblem o wątpliwej urodzie.

4. Po co go wymieniać? Czasem płyta nie widzi nowego procesora ,nie wykrywa całego dysku twardego. Wymiana Firmware’u płyty głównej bardzo często rozwiązuje te problemy. Tak prosta czynność potrafi zmusić komputer do efektywniejszej pracy i to za darmo ! Sztaby programistów pracują nad doskonaleniem BIOS-ów by użytkownicy mieli jak najmniej problemów ze swoim sprzętem. Warto wykorzystać ich prace i odświeżyć oprogramowanie płyty.

5. Przygotowanie narzędzi Podstawowym narzędziem, z którego musimy skorzystać jest dyskietka startowa. Do jej wykonania wystarczy Windows 95/98/Me. Klikająć prawym guzikiem na ikonie napędu dyskietek wybieramy opcje „Formatuj...” oraz zaznaczamy „Kopiuj pliki systemowe”. System przygotuje dyskietkę systemowa. Na przygotowana dyskietkę nagrywamy plik BIOS-u ściągnięty ze strony producenta pamiętając, że nie zawsze najnowszy = najlepszy. Warto zasięgnąć rady na forum dyskusyjnym jeśli mamy taka możliwość.

6. Podczas aktualizacji nie wolno: - wyłączać i nie restartować komputera; - wyciągać dyskietki gdy pali się zielona dioda; - włączać w tej chwili żelazka/telewizora lub innego energochłonnego urządzenia; - klikać na klawiaturze. Należy czekać aż komputer skończy wgrywanie.

7. Nagrywamy nowy BIOS. Jeśli płyta posiada zworkę zabezpieczająca przed zapisem, należy ja usunąć. W zależności od producenta firmware’u (American Megatrends Ins – AMI lub Award) potrzebujemy odpowiedniego flashera czyli programu, który wgra plik na płytę główna. Są to odpowiednio: 1. AMI Flash Bios Utility –np. Aminf335 2. Award Flash Bios Utility – np. AMDFL816A Rozpakowany odpowiedni program oraz plik BIOS-u należy nagrać na wcześniej przygotowana dyskietkę. Uruchamiamy ponownie komputer i jako pierwsze urządzenie startowe (Boot Sequence) ustawiamy A czyli napęd dyskietek. Procedurę nagrywania uruchamiamy wpisując wiersz poleceń: AMI : „aminf335 bios.rom” (gdzie zamiast bios.rom wpisujemy rzeczywista nazwę ściągniętego pliku).

8. Program wykrywa nazwęchipsetu płyty głównej, aktualna i nowa wersje BIOS-u i podaje komunikat czy plik jest poprawny. Wciśniecie klawisza ENTER powoduje rozpoczęcie flashowania, ESC przerywa. Po zatwierdzeniu rozpoczyna sie wgrywanie komunikowane paskiem postępu. Następnie następuje weryfikacja poprawności nagrania i restart komputera. W tym momencie trzeba wyciągnąćdyskietkęz napędu by komputer nie wystartował z niej ponownie. Zaleca się wyczyszczenie ustawieńBIOS-u za pomocązworki „clear-cmos” (obok baterii, dokładnego umiejscowienia szukaj w ksiażeczce od płyty) oraz wgranie domyślnych ustawień„Load Optimized Defaults”. Na ekranie startowym będzie widoczna nowa data BIOS-u oraz numer wersji.Award : “amd816a bios.bin” (bios.bin należy zastąpićrzeczywista nazwa ściągniętego pliku).

9. Program spyta czy chcemy zachowaćaktualnie nagrany BIOS. Warto to zrobićna wypadek, gdyby nowa wersja pracowała niestabilnie lub chcielibyśmy powrócićdo niej. „Y” jeśli chcemy, „N” gdy nie chcemy zapisać. Po wciśnięciu „Y” ujrzymy okno, gdzie trzeba wpisaćnazwę, pod jaka zostanie zapisany plik. Następnie program zapyta czy chcemy przeprowadzićprocedurezastąpienia starego pliku nowym. „Y” zatwierdza i rozpoczyna sie flashowanie sygnalizowane paskiem postępu. Po udanym zapisie należy wyciągnąćdyskietkęz napędu i wcisnąćklawisz F1 by zrestartowac komputer. Teraz wystarczy wejśćdo Setup’u, wgraćdomyślne ustawienia „Load Optimized Defaults” oraz ustawićdate, dyski i wszystkie inne opcje, które chcemy zmienić. Na ekranie startowym będzie widoczna nowa data BIOS-u oraz jego wersja.

10. Zabezpieczenie przed niepowodzeniem - Reanimacja Wymiana niesie ze soba pewne niebezpieczeństwo ale łatwo sie zabezpieczyćby komputer odbył po aktualizacji. Do reanimacji wystarczy odpowiednio przygotowana dyskietka. W przypadku płyt wyposażonych z firmware AMI sytuacja jest banalnie prosta. Ściągnięty(rozpakowany) plik BIOS-u nagrywamy na dyskietke i nadajemy mu nazwe „amiboot.rom” . Jeśli komputer sie nie zgłasza wystarczy włożyćte dyskietkędo napędu i wcisnąćprzycisk włączający komputer. Płyta sama rozpozna plik i automatycznie rozpocznie proceduręflashowania. Może to zająćkilka minut a sam proces może sie rozpocząćza 2-3 razem. Nie wolno przerywać, komputer sam sie restartuje i należy postępowaćzgodnie z instrukcjami jak po poprawnym flashowaniu.

11. 3 W przypadku Award’a sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana ale co to dla nas ! Za pomocązwykłego notatnika lub dowolnego edytora tekstu tworzymy plik tekstowy o treści „awd816a bios.bin /py /sn /cc” i zapisujemy go na dyskietce jako „A:\autoexec.bat” . Taki prosty plik wsadowy automatycznie uruchomi proceduręflashowania bez pytania o zapisanie starego BIOS-u, potwierdzenie flashowania oraz wyczyści ustawienia Setupu. Wystarczy włożyć dyskietkędo napędu i liczyć, ze płyta będzie próbowała wystartowaćz tego napędu. Jeśli reanimacja sie nie powiedzie, z pomocąprzyjdzie serwis komputerowy dysponujący programatorem.

12. Poniżej kilka programów do wymiany BIOS’u:

13. Wersja: 7.11

14. Wersja: 1.17b Bardzo sprytny, uniwersalny programator kości BIOS. Potrafi obsłużyć BIOS-u niezależnie Od producenta (Ami, Award itp.), rodzaju płyty głównej i typu kosci BIOS-u. Doskonale sprawdza sie w trudnych warunkach terenowych, szczególnie wtedy, gdy zawodząoryginalne programy Ami i Award-a (złe rozpoznanie BIOS-u, problemy przy zapisie itp.). Osobiście jednak użytkownikom nie zaawansowanym polecam - o ile jest to możliwe - używanie do tego celu firmowych narzędzi. Niezaprzeczalna zaleta programu jest równieto, że rozpowszechniany jest z wersja źródłowej (w Pascalu) wiec programiści maja szerokie pole do popisu. Wymarzone narzędzie dla bardziej zaawansowanych użytkowników.

15. WADY: nie obsługuje nowszych kosci BIOS-ów

16. ZALETY: - uniwersalność: obsłuży każdy BIOS na każdej płycie - bezpieczny - daje dostęp do opcji których nie posiadają programy 'firmowe': - programowanie BIOS-u włącznie z BootBlock-iem - zapis/odczyt danych z CMOS - zapis/odczyt danych z DMI, PnP,ESCD, BootBlock-a.

18. Dzięki temu z istniejącego BIOS-u możemy wyekstrahował np. dane DMI, dowolnie je zedytować a następnie wgrać ponownie tak zmieniony plik do BIOS-u bez konieczności przeprogramowywania całej kości 6- tryb pracy 'FORCE'. Bardzo przydatna funkcja, dzięki której czasami udaje sie uratować kość uszkodzona przez zewnętrzny programator. Nie umiejętne wykorzystanie tego urządzenia może doprowadzić do stanu, w którym zniszczone zostaje informacja o typie układu scalonego. Typowe programy w takim wypadku po prostu nie potrafią zaprogramować takiej kości, gdyż nie znają jej typu, czyli nie potrafią określić struktury wewnętrznej pamięci. Metoda 'FORCE' potrafi zasymulować dany typ układu i są spore szanse na uratowanie kości 'no-name'. Każdemu typowi pamięci flash przyporządkowany jest odpowiedni numer; wystarczy odczytać typ układu (pod naklejka) i znaleźć jego numer (uniflash -chiplist) na liście - małe wymagania pamięciowe, nie zdarzyło mi sie jeszcze by program powitał mnie słynnym Awardowskim "Insuficient memory" - możliwość tworzenia dyskietki ratunkowej, która można uruchomić nawet bez monitora.

19. O stanie programu użytkownika powiadamiają sygnały dźwiękowe: krótki sygnał -uruchomienie programu, drugi sygnał - rozpoczęcie zapisu do BIOS-u, trzeci krótki sygnał - programowanie zakończone, zresetuj komputer. Sygnał ciągły oznacza problemy, wciśniecie klawisza ponawia próbę zapisu BIOS-u

20. SKŁADNIA POLECEN: UNIFLASH [-H|-?|[-E fname] [-EXPERT] [-PCIOR|-AMI] [-DEBUG] [-SAVE fname]|- CHIPLIST|-FORCE xxxx]