داروهای خواب آور-آرام بخش Sedative-Hypnotic Drugs

1. داروهای خواب آور-آرام بخش Sedative-Hypnotic Drugs مدرس: دکتر شهاب بهلولی دانشيار فارماکولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اردبيل

2. طبقه بندی و فارماکوکينتيک • زير گروه ها: • بنزوديازپين ها • باربيتورات ها • داروهای متفرقه: کاربامات ها، الکل ها و اتر های حلقوی • داروهای جديدتر: بوسپيرون – زولپيدم - زالاپلون

3. جذب و توزيع • اکثر داروها محلول در ليپيد هستند، جذب خوب از دستگاه گوارش و توزيع خوب به مغز دارند • توزيع سريع به مغز: تيوپنتال • توزيع مجدد به خون: مکانيسم خاتمه اثر

4. متابوليسم و دفع • اکثر داروهای آرام بخش- خواب آور قبل ازحذف از بدن توسط آنزيم های کبدی متابوليزه می شوند. • غالباً دارای متابوليت فعال می باشند: ديازپام و فلورازپام • ترکيباتی مانند لورازپام و اکسازپام فاقد متابوليت فعال هستند. طول اثر از تنها چند ساعت تا بيش از 30 ساعت متغير است. فقط چند ساعت: زالاپلون، زولپيدم، تريازولام، کلرال هيدارتبيش از 30 ساعت: کلرديازپوکسايد،کلرازپات،ديازپام، فنوباربيتال

5. مکانيسم عمل • چند مکانيسم عمل برای داروهای آرام بخش-خواب آور وجود دارد. • بنزوديازپين:گيرنده BZ بخشی از ماکرومولکول کانال يونی-گيرنده کابا (GABA) می باشد. • باعث افزايش هدايت يون کلر از طريق افزايش فرکانس فعاليت کانال می شود. • آنتاگونيست: فلومازنيل • آگونيست معکوس: بتا کاربولين

6. مکانيسم عمل • باربيتورات ها: از طريق تسهيل و طولانی کردن عمل کابا و گلايسين باعش کاهش فعاليت نورونی در مغز ميانی و تشکيلات مشبک می شوند • در جايگاهی متفاوت از بنزوديازپين و کابا باعث افزايش مدت باز بودن کانال يون کلر می شود. • در غلظت هاِ بالا: گيرنده گلوتامات و کانال سديم نيز ممکن است مهار شود

7. مکانيسم عمل • بوسپيرون: 5HT1A • زالاپلون و زولپيدم : BZ1

8. فارماکودينامی کوما باربيتورات تضعيف بصل النخاع بنزوديازپين اثر سيستم عصبی مرکزی بيهوشی اثر خواب آوری اثر آرام بخش- ضد اضطراب- ضد تشنج- شل کننده عضلانی – رفع مهار دوز دارو

9. فارماکودينامی • اثر آرام بخشی(sedation) • اثر خواب آوری(Hypnosis) • بيهوشی (anesthesia) همراه با فراموشی و تضعيف رفلکسی • اثر ضد تشنج: اثر انتخابی با فنوباربيتال و کلونازپام • اثر شل کننده عضلانی: ديازپام • تضعيف بصل النخاع: توقف تنفس، هيپوتانسيون، کلاپس قلبی و عروقی

10. فارماکودينامی • تحمل(Tolerance): کاهش پاسخ دهی • وابستگی: • روانی • فيزيکی - سندرم قطع مصرف

11. کاربرد بالينی • حالات مختلف اضطراب: • بنزوديازپين های با طول اثر متوسط و طولانی • آلپرازولام و کلونازپام در درمان اختالات پانيک و فوبيک • بوسپيرون: فاقد اثرات سوء مغزی همجون نقصان هوشياری و خواب آلودگی ولی با شروع اثر آهسته و تاخيری • اختلالات خواب: • استازولام، فلورازپام و تريازولام • زولپيدم و زالاپلون اثرات سوء کمتر بر هوشياری روزانه و الگوی خواب

12. کاربرد بالينی • کاربرد های ديگر • القا بيهوشی: تيوپنتال • پروتوکول بيهوشی: ديازپام و ميدازولام • کنترل حالات تشنجی: کلونازپام و فنوباربيتال • اسپاسم عضلانی: ديازپام • برنامه ترک اعتياد الکل و ديگر خواب آور-آرام بخش ها: کلرديازپوکسايد و ديازپام

13. سميت • سوء عملکرد حرکتی روانی (سايکوموتور) • تضعيف افزونی CNS: الکل ، آنتی هيستامين ها، روانگردان ها، ضد دردهای اپيوئيد، ضد افسردگی های سه حلقه ای • مصرف بيش ازحد(Overdosage) • تضعيف تنفسی و قلبی عروقی • اثرات جانبی ديگر: • القا انزيم های کبدی: باربيتورات ها

14. ليست داروها • بنزوديازپين: کلرديازپوکسايد، ديازپام، تمازپام، آلپرازولام، فلورازپام، لورازپام، نيترازپام، اکسازپام، تريازولام و ميدازولام • باربيتوارت ها: فنوباربيتال، پنتوباربيتال، تيوپنتال، سکوباربيتال، متوهگزيتال • کاربامات ها: مپروبامات • الکل ها: اتانول و کلرال هيدرات • متفرقه: بوسپِيرون، زولپيدم و زالاپلون