ETKİLİ İLETİŞİM

1. ETKİLİ İLETİŞİM Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

2. İLETİŞİM İletişim; bilginin, fikirlerin, duyguların, becerilerin, simgeler kullanılarak iletilmesidir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

3. İLETİŞİM İletişim kurmaktaki asıl amaç, anlaşılabilir mesajların gönderilmesi ve karşı tarafın tutum ve davranışlarında değişiklik yapmaktadır. Eğer davranışlarda değişiklik meydana gelmemişse ileti var; ama iletişim yoktur. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

4. İLETİŞİM İki sistem arasındaki bilgi alışverişine diyoruz. Alışveriş sözünden de anlaşılacağı gibi iletişimde bilgi alışverişinin çift yönlü olması beklenir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

5. ETKİLİ İLETİŞİM İletişimin Öğeleri Örnek: Yükselen işletmesinin müdürü Ahmet Bey, tüm çalışanlara “Önümüzdeki ay işletmemizde denetim yapılacaktır, herkes kolları sıvasın”. Şeklinde elektronik posta (mail)göndermiştir. Bu iletişimde öğeler şunlardır: Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

6. ETKİLİ İLETİŞİM  Kaynak (verici) : Ahmet Bey,  Alıcı (hedef) :Tüm çalışanlar,  Mesaj (bilgi, haber) : denetimin yapılacağı,  Kanal (araç) : İnternet  Kod : Herkes kolları sıvasın!  Filtre (algı) : Herkes denetime hazırlansın!  Dönüt (Geribildirim): Herkesin sıkı bir şekilde denetime hazırlanması Eğer bütün çalışanlar denetim için işlerinde hazırlığa başlamazlarsa, iletişim amacına ulaşmamış olur. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

7. ETKİLİ İLETİŞİM İletişimin tam olarak gerçekleştirilebilmesi için, üç temel faktörün bulunması gerekir. İletişimin temel faktörleri; kaynak, alıcı ve mesajdır. Bu üç faktör temel olmakla birlikte dört faktör daha vardır ki onlar da kanal, kod, dönüt ve filtredir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

8. ETKİLİ İLETİŞİM Kaynak (Gönderici) Gönderici, mesajın kaynağı, iletişimin başlatıcısıdır. Gönderici iletişimi başlatan veya iletiyi gönderendir. Kaynak, sahip olduğu tecrübe ve bilgilere göre mesaj olarak iletecek bir düşünce oluşturur. Yani, mesajı iletmeden önce onu “kod”lar. Bir düşünceyi formüle eder ve mesaj kanalı kullanarak alıcıya gönderir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

9. ETKİLİ İLETİŞİM Mesaj (Bilgi, Haber) Mesaj, alıcı için uyaran olarak işlev gören bir sinyal, ya da sinyaller birleşimidir. İletişim, kaynağın gönderdiği mesajın alıcı tarafından algılanmasıdır. Mesaj Bir konuşma ise “duyulan”, mesaj yazılı ise “okunan”. mesaj jest ise “görülen” ve hissedilen bir mesajdır. Örneğin; işe geç gelen bir memura kaşlarını çatarak: “Günaydın!” diyen bir müdür, bir selamın ötesinde bir şeyler söylemektedir. Göndericinin sembollerini alıcı tanıyamıyorsa iletişim gerçekleşmez. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

10. ETKİLİ İLETİŞİM Kanal (Araç) Kanal, sinyalleri taşıyan herhangi bir fiziksel araçtır. Kanal mesajın göndericiden alıcıya iletildiği yoldur. Işık dalgaları, radyo dalgaları, ses dalgaları, telefon kabloları ve sinir sistemi olabilir. Ana kural, iletişimin etkili ve verimli olabilmesi için kullanılan aracın mesaja uygun olması gerekir. İnsanlar işitsel, görsel ve duygusal zekalı olabilirler. İletişimde mümkün olduğu kadar çok çeşitli kanal birlikte kullanılmalıdır. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

11. ETKİLİ İLETİŞİM Alıcı (Hedef) Vericinin mesajını algılayan kişi alıcıdır. Alıcı tek veya çok kişi olabilir, belirli ve belirsiz olabilir. Ancak, mesaj birisine ulaşmamışsa iletişim olayı gerçekleşmemiş demektir. Alıcıların, aktif dinleyici olmasını engelleyen unsurlar ise, alıcının göndericiye karşı olan tutumu, güveni ve inancıdır. Bunlar mesajın farklı değerlendirilmesine neden olabilir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

12. ETKİLİ İLETİŞİM Kodlama-Kod Açma Kodlama, basit bir el hareketinden, karmaşık bir matematik formülüne kadar çok geniş bir anlamı kapsayabilir. Bilginin, düşüncenin duygunun iletmeye uygun, mesaj haline getirilmesine Kodlama denir. Alıcının mesajı yorumlayıp anlamlı bilgilere dönüştürme süreci kod çözmeyi oluşturur. Bu süreç alıcının geçmiş tecrübelerinden, sembol ve hareketlere verdiği kişisel yorumlardan, beklentilerden ve anlam birliğinden etkilenir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

13. Dönüt(Geri besleme) Dönüt, hedef alıcının kaynağın ilettiği mesaja verdiği cevap olarak adlandırılır. İletişim sürecinin son aşamasıdır. Geri besleme aracılığıyla kaynak, iletişimin etkin olup olmadığı konusunda bilgi edinir. Geri besleme ile iletişim süreci tersine döner ve bu sefer hedef kaynak, kaynak hedef durumuna geçer. ETKİLİ İLETİŞİM Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

14. ETKİLİ İLETİŞİM Filtre (Algılama ve Değerlendirme) Filtre, göndericinin ve alıcının kendine ulaşan mesajları değerlendirmeleriyle ilgilidir. Burada devreye algılama girer. Algı, insanın çevresindeki uyaranların, ya da olayların farkına varması ve onları yorumlaması sürecidir. Algı, kişinin belli bir bilgiyi duyma, anlama ve değerlendirme sürecidir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

15. ETKİLİ İLETİŞİM Algılamadaki farklılığı, dışsal ve içsel faktörler olmak üzere iki unsura bağlayabiliriz. Algılamada dışsal faktörler; farklılık, yoğunluk, sıklık, hareketlilik, tekrarlama, kontrast, yenilik, benzerlik gibi faktörlerdir. Algılamada içsel faktörler; kişilik, ihtiyaçlar, amaçlar, motivasyon, inançlar, değerler ve tutumlar, umutlar, beklentiler, arzu ve istekler, geçmiş tecrübeler ve alışkanlıklar gibi faktörlerdir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

16. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. Yukarıdaki örnek olayı okuyarak aşağıdaki soruları cevaplayınız. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

17. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 1. Örnekte KAYNAK (verici) kimdir? Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

18. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 1. Örnekte KAYNAK (verici) kimdir? Ali Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

19. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 2. Örnekte ALICI (hedef) kimdir? Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

20. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 2. Örnekte ALICI (hedef) kimdir? Mehmet Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

21. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 3. Örnekte MESAJ (bilgi, haber) nedir? Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

22. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 3. Örnekte MESAJ (bilgi, haber) nedir?Fen Bilgisi Sınavı Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

23. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 4. Örnekte KANAL (araç) nedir.? Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

24. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 4. Örnekte KANAL (araç) nedir.? Cep Telefonu Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

25. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 5. Örnekte KOD ifadesi hangisidir? Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

26. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 5. Örnekte KOD ifadesi hangisidir? Sorular kılçık Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

27. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 6. Örnekte FİLTERE (algı) Mehmet’in algıladığı anlam nedir? Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

28. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 6. Örnekte FİLTERE (algı) Mehmet’in algıladığı anlam nedir? Soruların zor olacağı Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

29. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 7. Örnekte DÖNÜT (geri bildirim) nedir? Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

30. ETKİLİ İLETİŞİM ÖRNEK OLAY Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.” Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı. 7. Örnekte DÖNÜT (geri bildirim) nedir? Mehmet’in sıkı bir şekilde çalışması Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

31. CEVAP ANAHTARI 1. Ali 2. Mehmet 3.Fen bilgisi sınavı 4. Cep telefonu 5.Sorular kılçık 6.Soruların zor olacağı 7.Mehmet’in sıkı bir şekilde çalışması Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

32. Kişiler arası iletişimin olumlu ve sağlı olması için bazı temel ilkeler ve ön koşullar gerekir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

33. Sağlıklı iletişimin ön koşulları • Doğallık • Kabul etme\ saygı • Empati Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

34. Doğallık • Kişinin açık ve dürüst olmasıdır. • Yerli yersiz sevgi gösterilerinde bulunmak, yerli yersiz iltifatlarda bulunmak iticilik oluşturur. “ Ayıya dayı demek” “Al gülüm ver gülüm” sözleri bu durumu özetler Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

35. Kabul etme\ saygı • Kişilerin birbirlerinin kişiliğine saygı duymasıdır. • Bir insanın kişiliğine saygı duymak, onu kendine özgü nitelikleriyle kabul etmektir. • Kişilerarasında çıkan çatışmaların çoğu kişilerin, birbirlerinin bu yönünü kabul etmemesinden kaynaklanır. • Herkesin karşı tarafa kendi fikrini dayatması çatışma yaratır. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

36. EMPATİ • Kendimizi karşımızdakinin yerine koyma • Çok yönlü bakış açısı gerektirir. • Açık iletişim becerisine sahip olmak gerekir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

37. İLETİŞİM TÜRLERİ • 4 gruba ayırabiliriz; • Kişi-içi iletişim ve çatışma • Kişilerarası iletişim ve çatışma • Örgüt-içi iletişim ve çatışma • Kitle iletişimi ve çatışma Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

38. İLETİŞİM TÜRLERİ • Kişi-içi iletişim ve çatışma; • Kişinin iç dünyasıyla kurduğu iletişim ve iç dünyasında yaşadığı çatışmalardır. • Nedeni ise; günlük hayatında karşılaştığı, yaptığı ve yaşadığı durumlarla çelişkiye düşmesi Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

39. İLETİŞİM TÜRLERİ • Kişi-içi iletişim ve çatışma; (Devam ) Bu çelişkiden kurtulabilmek için 3 yoldan birisine yönelir; • Davranışını değiştirir. • Tutumunu değiştirir. • Savunma mekânizması kullanır. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

40. İLETİŞİM TÜRLERİ 2. Kişilerarası iletişim ve çatışma; • Gönderici ile alıcı arasında zaman ve mekân birliği bulunmasına “sosyal etkileşim” ya da “kişilerarası iletişim” denir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

41. İLETİŞİM TÜRLERİ 2. Kişilerarası iletişim ve çatışma; ( Devam ) • Kişilerarası iletişime katılanlar • Karşılıklı mesaj alışverişi • Masajlar sözlü ya da sözsüz olmalıdır. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

42. Örneğin bir öğretmenin öğrencisini dövmesi ya da sokakta iki kişinin yumruk yumruğa kavga etmesini de bu anlamda kişilerarası ilişki olarak kabul edebiliriz. Çünkü iki birim arasında en azından duygu ve düşünce alışverişi vardır. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

43. Sonuç olarak; Kişilerarası iletişim psikolojik nitelikli bir bilgi alışverişidir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

44. Kişilerarası iletişim sözlü ve sözsüz olarak 2’ye ayrılır Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

45. Sözlü iletişim; dille ve dil ötesi olarak gruplayabiliriz. • İnsanların karşılıklı konuşmalarını “dil ile iletişim” diyoruz. • Konuşurken sesimizin tonu, hızı, tınısı, şiddetini de “dil ötesi iletişim” diyoruz. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

46. Dille iletişimde kişilerin“ne söylediğine” • Dil ötesi iletişimde ise“nasıl söylediğine”bakarız. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

47. Sözsüz iletişim • Sözel iletişimi destekleyen, kişinin gerçek duygu ve düşüncelerine ilişkin mesajlar veren jest ve mimiklerden oluşur. • Kişiler sözlü mesajları kontrol altına alabilirler ama söz dışı mesajları, özellikle duygusal konular söz konusu olduğunda, kontrol altına almakta zorlanırlar. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

48. Sözsüz iletişimde kendi içinde 4 gruba ayrılır; • Beden ve yüz • Bedensel temas • Mekân kullanımı • Araçlar Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

49. Göz ilişkisi • İletişimde konuşmacıyla göz teması kurmak “sana ve senin anlattıklarına önem veriyorum” mesajı verir. Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com

50. Yüz ifadesi • “Yüzü ekşidi, kaşları çatıldı,dudaklarını büzdü, gözleri hayretle açıldı” gibi ifadeler kişinin duygu durumu hakkında bilgi verir. • Yüzde duygu anlatan 3 bölüm vardır.Bunlar; • Alın ve kaşlar • Yüzün alt kısmı • Gözler Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com