1 / 37

Dieetbehandeling bij leverfalen

Dieetbehandeling bij leverfalen. Anneke Donker Diëtist Maag- Darm- en Leverziekten LUMC. Inhoud. Functies van de lever Complicaties bij levercirrose Metabole problemen Voedingstoestand Dieetbehandeling Na levertransplantatie. Functies van de lever. Spijsvertering : Productie van gal

inga
Download Presentation

Dieetbehandeling bij leverfalen

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Dieetbehandeling bij leverfalen Anneke Donker Diëtist Maag- Darm- en Leverziekten LUMC Maart 2007

  2. Inhoud • Functies van de lever • Complicaties bij levercirrose • Metabole problemen • Voedingstoestand • Dieetbehandeling • Na levertransplantatie Maart 2007

  3. Functies van de lever • Spijsvertering: Productie van gal • Kh metabolisme: Opslag van glycogeen gluconeogenese • Eiwitmetabolisme: Vorming nieuwe eiwitten • Vetmetabolisme: Productie van triglyceriden en cholesterol. Vorming van vetten uit koolhydraten Maart 2007

  4. Vervolg functies van de lever • Vitamines en mineralen: Opslag foliumzuur, Zn,Cu, Vit.A,D,B2,B3,B6,B12,E,K • Ontgifting: Alcohol, medicijnen • Immuunsysteem: Productie van cytokines Maart 2007

  5. Energie-eiwitondervoeding Gestoorde glucosetolerantie Steatorrhoea Voedingsdeficiënties Osteoporose Ascites en oedeem Hepatorenaalsyndroom Encephalopathie en coma hepaticum Complicaties levercirrose Maart 2007

  6. Oorzaken energie-eiwit ondervoeding • Onvoldoende voedselinname • Verminderde vertering en absorptie van voedingsstoffen • Metabole veranderingen • Verhoogde energiebehoefte bij complicaties Maart 2007

  7. Problemen koolhydraat metabolisme • Verminderde beschikbaarheid van glucose • Insulineresistentie Maart 2007

  8. Problemen eiwit metabolisme • Verhoogde eiwitafbraak • Verminderde eiwitsynthese in de lever • Verminderde N -retentie en verhoogde N-uitscheiding in urine Maart 2007

  9. Vitaminen- en mineralen deficiënties Bij alcoholisme: • Vitamine A • Vitamine B1, B6, B12, niacine, foliumzuur • Magnesium en Zink Bij PBC/PSC: • In vetoplosbare vitamines A D E K • Essentiële vetzuren Maart 2007

  10. Oorzaken osteoporose • Bij cholestase en vetmalabsorbtie (PBC, PSC) • Medicatie • Alcoholmisbruik • Voeding • Weinig lichaamsbeweging • Roken Maart 2007

  11. Bepalen voedingstoestand • Normaal gesproken: mate van gewichtsverlies en BMI • Bij levercirrose met oedeem en ascites: Antropometrie Subjective Global Assessment Maart 2007

  12. Antropometrische gegevens • BMI: moeilijk te bepalen ivm oedeem en ascites eventueel inschatten “droog” gewicht • Bovenarmspieromtrek • Handgreep dynamometrie Maart 2007

  13. Bovenarm omtrek Maart 2007

  14. Triceps huidplooi Maart 2007

  15. Algemene dieetkenmerken en leefregel • Alcoholverbod • Energie- verrijkt , beperkt of volgens norm • Eiwitverrijkt: 1.2-1.5 g/kg • Frequente maaltijden 4-7 x per dag • Eventueel vitaminesuppletie • Goede Voeding • Voldoende lichaamsbeweging Maart 2007

  16. Dieetadvies bij complicaties • Ascites : natrium beperkt, soms vochtbeperkt • Hepatorenaal syndroom: geen eiwitbeperking • Chronische encephalopathie: matige hoeveelheid eiwit Maart 2007

  17. Vervolg dieetadvies bij complicaties • Steatorrhoea: vet volgens RGV, evt. ADEK suppletie • Deficiënties: Adequate suppletie van vitaminen en mineralen eventueel een multivitamine Maart 2007

  18. Dieetadvies: Energie Normaal: 25- 35 kcal/kg bij gecompenseerde levercirrose Energieverrijkt: 35-40 kcal/kg bij complicaties : ondervoeding, ascites Energiebeperkt: 20-30 kcal/kg bij overgewicht weinig lichaamsbeweging . Maart 2007

  19. Risico’s overgewicht • adipositas voor levertransplantatie: BMI>30 • Langer beademing • Langer antibiotica • Langer op intensive care Hade A M, Irish medical journal, 2003 Maart 2007

  20. Dieetadvies eiwitverrijkt Advies man van 70 kg: 80-100 g eiwit 5 sneden brood 15 4 x hartig 15 3 x 150 ml melkproduct 15 100 g vlees/vis/kip 20 Aardappelen en groente 5 overig 5 Totaal: 75 gram Maart 2007

  21. Dieetadvies frequente maaltijden • 4-7 maaltijden per dag * eten voor het slapen gaan ! * een goed ontbijt! Doel: behoud spiermassa 1 nacht vasten heeft hetzelfde effect als 2-3 dagen vasten bij gezonde personen Maart 2007

  22. Dieetadvies bij ascites Natriumbeperkt: • Ter ondersteuning van medicatie • Indien TIPS, minder strenge of stop natriumbeperking • Vochtbeperkt: 1-11/2 liter per dag alleen nodig indien hyponatriëmie (<125 mmol/l) Maart 2007

  23. Natriumrijke producten • Kant en klaar maaltijden • Hartige snacks • Soep • Bouillonblokjes, juspoeder • Hartige sausen, zoals ketjap • Kant en klare kruidenmengsels Maart 2007

  24. Dieetadvies bij encephalopathie • Wordt zelden door voeding veroorzaakt Eiwitverrijkt dieet ! • Indien chronische eiwitintolerantie: • vegetarische voeding • Oplosbare vezels • verdelen eiwit over de dag • matige hoeveelheid eiwit…… Maart 2007

  25. Oplosbare voedingsvezels In: fruit, groente, peulvruchten, haver Werking: • Verlagen de zuurgraad in de darm • Minder NH3 vorming • Verminderen obstipatie • Kunnen lactulose niet vervangen Maart 2007

  26. Voedingsinterventie • Drinkvoeding • Sondevoeding eventueel nachtelijke sondevoeding N.B. varices is geen contraindicatie Maart 2007

  27. Soorten sondevoeding en drinkvoeding • Standaard sondevoeding met vezels: 1 kcal/ml • Energieverrijkt: 1.5 kcal/ml • Eiwitverrijkt: ca. 20 g eiwit per flesje/pakje • Vochtbeperkt: 2.0 kcal/ml Maart 2007

  28. Drinkvoeding: eiwitrijk en energierijk (vb) • 1 kcal/ml 1.5 kcal/ml • 20 g eiwit 10 g eiwit Maart 2007

  29. Drinkvoeding: energierijk (vb) • Zonder vet, 1.5 kcal/ml Maart 2007

  30. Vochtbeperkt en energierijk (vb) • 2 kcal/ml Maart 2007

  31. Sondevoeding (vb) vochtbeperkt energieverrijkt 2 kcal/ml1.5 kcal/ml Maart 2007

  32. Problemen bij dieetadvies • Geheugenverlies/concentratiestoornissen • Pegsonde en parenterale voeding is niet mogelijk • Maagsonde : kans op aspiratie • Taalproblemen • Verstoord dag-nachtritme Maart 2007

  33. Effect voedingsinterventie bij cirrose • Verbetering: - leverfunctie - voedingstoestand - N-balans • Vermindering: - morbiditeit en mortaliteit - encephalopathie - infecties - opnameduur Maart 2007

  34. Voeding na levertransplantatie Kort na transplantatie: • Handhaven/verbeteren voedingstoestand • direct voeden per sonde Advies voor thuis: Richtlijnen Goede Voeding adviezen bij immunosuppressiva: goede hygiëne Maart 2007

  35. Adviezen na OLTX op langere termijn • Preventieve adviezen - overgewicht - hart en vaatziekten - hyperlipidemie - diabetes - osteoporose Lichaamsbeweging! Maart 2007

  36. Folder/Literatuur • Brochure: Voeding bij leveraandoeningen (MLD stichting) • Literatuur: Plauth, M.,Merli, e.a. 1997, ESPEN Guidelines for Nutrition in liver disease and Transplantation in Clinical Nutrition 16 pp.43-55. Maart 2007

  37. Vervolg literatuur • Antonio J. Sanches and J Aranda-Michel, Livertransplantation 12: 1310-1316, 2006 Nutrition for the Liver Transplant Patient Maart 2007

More Related