Download
1 / 47
480 likes | 998 Views
PROJE ARAŞTIRMALARI. Araştırma. Araştırma kavramı çok değişik biçimlerde algılanmaktadır. Bilimsel anlamda araştırma, karşılaşılan bir sorunun giderilmesi için bilimsel yöntemin uygulanması;
E N D
Araştırma • Araştırma kavramı çok değişik biçimlerde algılanmaktadır. • Bilimsel anlamda araştırma, • karşılaşılan bir sorunun giderilmesi için bilimsel yöntemin uygulanması; • planlı ve sistemli olarak verilerin toplanması, çözümlenmesi, yorumlanarak sonucun raporlaştırılması ile sorunlara güvenilir çözümler arama süreci şeklinde tanımlanmaktadır.
Bilimsel araştırma • bilimsel araştırma, insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yükseltmek için gerekli olan süreç ve teknolojileri geliştire bilimek için gerçekleştirdiği bilgi üretim etkinlikleridir. • Bilimsel araştırmalarda bilgi üretmek için bilimsel araştırma yöntemleri kullanılır. • Bilimsel araştırma bir çok yöntem ile gerçekleştirilebilir. Bu yöntemler çeşitli veri toplama, veri çözümleme ve veri değerlendirme sistemlerine dayanmaktadır
Bilimsel araştırma • Bilimsel araştırma ile üretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz. Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma yöntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım, bilimsel topluluk, meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır. • Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez. Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin "bilimsel yazım kuralları" ile belgelendirilip ilgili "bilimsel topluluk" tarafından "meslektaş değerlendirmesi"ne tabi tutulmuş olmasıdır.
Bilimsel yazım • Bilimsel yazım, bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak için bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına göre yazma biçimidir. • Bir bilim dalındaki tüm bilginlerin oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme sürecinden geçirerek yayındaki bilginin azami surette "hakiki" olmasını sağlamaya çalışır
Bilimsel araştırma süreci • Bilimsel araştırma hiç bitmeyen bir süreçtir. Üretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir. • Bu süreç yeni bilgi üretim süreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme sürecinin de bir parçasıdır. Böylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar.
Bilimsel Araştırma süreci • Bilimsel Araştırma, problemlere güvenilir çözümler aramak amacıyla –planlı ve sistemli olarak, –verilerin toplanması, –analizi, –yorumlanarak değerlendirilmesi –ve rapor edilmesi sürecidir.
hipotez (varsayım) Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye çalışılan öngörülere, denencelere denir. Probleme konulan geçici çözüm hipotezdir. hipotez problemi çözmek için yapılan araştırma ve gözlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur.hipotezin başlıca özellikleri:eldeki bütün verilere uygun olmalı ve onları açıklamalıdır.yeni gerçeklerin tahminine olanak sağlamalıdır.probleme çözüm önermelidir.deney ve gözlemlere açık olmalıdır.yeni deney ve gözlemlerle denenebilir olmalıdır.hipotezin muhtemel üç sonucu vardır:1-doğrudan kanıtlanıp doğrudan geçerli haline gelebilir bir hipotez gözlemve deneylerle doğrulanırsa teori değil gerçektir.2-yeni gerçeklerle desteklenerek teori veya kanun haline gelebilir.3-çürütülüp terkedilir.
hipotez (varsayım) Bütün deneyli olaylar, ilkin zihindeki bir tasarlama ile başlar. Bilgin ya da araştırıcı, zihnindeki bu tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek, incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini açıklamak, bir kanuna ulaşabilmek için, zihninde almak istediği sonucu, bir varsayım (bir hipotez, bir faraziye) olarak düşünür. Bu düşüncesine göre, deneylerini yaparak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varır. İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin açıklanması için geçici olarak kabul edilen bu varsayım, hipotezi meydana getirir.
Araştırma Yöntemleri • Sınıflandırmalar ayrı olsa da, bütün araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar, aynı temel süreçlerden sonra, araştırma sonuçlarının yazımıyla son bulur. Yöntem konusu, bir araştırmanın en önemli sorunlarından birisidir. O nedenle araştırmaya karar verilirken yöntemin öncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında açıklanması gerekir
Amacına göre araştırma türleri • Temel Araştırmalar, • Uygulamalı Araştırmalar, • Laboratuar Ve Doğal Çevre araştırmaları, • Deneysel Araştırmalar, • Tarihsel Araştırmalar, • Tanımlayıcı Araştırmalar, • Sonuç Çıkarıcı Araştırmalar
Temel ve Uygulama Araştırmaları • Temel araştırmalar, bilgileri derleyerek, seçilen olguyu açıklama ve yorumlama amacı güden çalışmalardır. Bu uygulamada yazar, daha önce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden üreterek yeni teoriler geliştirmeye çalışır. • Bu yöntemde araştırmacının amacı, pratik bir uygulama yapmak, incelendiği konuya pratik bir çözüm getirmek değil, tersine konuyu daha iyi bir biçimde anlamak, bilgisini tamamlamaya çalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir. Bu yöntemde başlıca sorun, seçilen yorum ve yönelim tarzının “değerli” ve “ geçerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir yöntemin bulunmamasıdır. Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne ölçüde “ tutarlı” olduğu konusunda ortaya çıkar.
Uygulamalı araştırmalar • Uygulamalı araştırmalar, kuramsal yönelimli araştırmalar gibi yeni bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır. Ancak, araştırma, belirli pratik bir amaca veya hedefe yöneliktir. Uygulamalı araştırma, kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların, muhtemel kullanım alanlarını belirlemek için veya daha önceden tespit edilen amaçları gerçekleştirmek için yapılır. Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların çözümüne çalışılır. Bu konudaki bilgiler geliştirilerek, sağlanan yararın artırılması hedeflenir. Uygulamalı araştırmanın sonuçları, tek veya belirli sayıda ürün, işlem, yöntem veya sistemi ilgilendirir. Uygulamalı araştırmada, fikirler işlemsel bir değere sahiptir. Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler için, çoğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuçları gizli tutulabilir.
Uygulamalı araştırmalar “ nasıl”, kuramsal araştırmalar “ niçin” sorusundan hareket eder. • Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya çalışırken, uygulamalı araştırmalar, bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir.
Laboratuar ve Doğal Çevre araştırmaları • Laboratuar araştırması yapay olarak oluşturulan bir çevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden – sonuç ilişkilerinin bulunmasına yönelik bir çalışma türüdür. • Koşulları, değişkenler veya ortam, farklı düzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktörler ortaya çıkartılmaya çalışılır. • Denetimli koşullar altında gerçekleştirildiği için laboratuar araştırmalarında “ iç geçerlilik” yüksektir.
Laboratuar ve Doğal Çevre araştırmaları (devamı) • Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuar araştırmalarının esneklik özelliğini gösterir. Fakat bu tür araştırmalar daha çok doğal bilimler için uygundur. Laboratuar yöntemini, insan davranışları üzerine uygulama yada insanı laboratuar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır. Doğal ortam araştırmaları, laboratuar araştırmalarının tersine, olayların gerçek oluşum içerisinde, yada doğal hayatta incelenmesine dayanır. Gözlem, anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu türdendir.
Tarihsel Araştırma • Geçmiş zaman içinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geçmişle olan ilişkisi yönünden incelenmesinde kullanılan yöntemdir. • Tarihi araştırma, gerçeği bulmak, başka bir deyişle, bilgi üretmek için geçmişin tenkidi bir gözle incelenmesi, analizi ve sentez edilmesi sürecidir.
Tanımlama (Betimleme) Araştırmaları • Tanımlama araştırmaları, mevcut olayların daha önceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak, durumlar arasındaki etkileşimi açıklamayı hedef alır. Tanımlama, olayları obje ve problemleri anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur. Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar. Bu sayede onları iyi anlayabilme, gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur.
Deneysel Araştırmalar • Deneysel araştırmada, araştırmacı, bir araştırma ortamı oluşturmaktadır. Bu, çoğu kez yapay bir durumdur. • Oluşturulan bu ortam içinde araştırmacı, ilgili olduğu olay, değişken ve etkenleri ayarlamak, değiştirmek, ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte, yani kontrol etmektedir.
Araştırma Yaklaşımları • –Niceliksel yaklaşım • –Niteliksel yaklaşım
Nicel Araştırma • Nicel Araştırma,olgu ve olayları nesnelleştirerek gözlemlenebilir, ölçülebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma türüdür • Biyoloji, kimya, fizik, mühendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar gözlem ve ölçmeye dayanır. Gözlem ve ölçmelerin tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir • Amaç: • bireylerin toplumsal davranışlarını gözlem, deney ve test yoluyla nesnel bir şekilde ölçmek ve sayısal verilerle açıklamaktır
Nitel Araştırma • Insan ve grup davranışlarının “niçin” ini anlamaya yönelik araştırmalara nitel araştırma denir • Nitel Araştırma, gözlem, görüşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı, algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına yönelik bir sürecin izlendiği araştırma türüdür. • Amaç • insanların kendi toplumsal dünyalarını nasıl kurmakta,oluşturmakta olduğunu anlamak ve içinde yaşadıkları toplumsal dünyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya çalışmaktır
İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık • Nitel araştırma Niçin? Nasıl? Ne şekilde sorularına yanıt arar. • Nicel araştırma Ne kadar? Ne miktarda? Ne kadar sık, Ne kadar yaygın? sorularına yanıt arar
Nicel araştırma • Gerçeklik nesneldir • Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar, nesnel bir tavır geliştirir • Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler ölçülebilir • Genelleme
Nicel araştırma • Nedensellik ilişkisini açıklama • Verinin sayısal göstergelere indirgenmesi • Olay ve olguların dışında, yansız ve nesnel
Nicel araştırma • Kuram ve denence ile başlar • Deney, manipülasyon ve kontrol • Standart veri toplama araçları kullanma • Parçaların analizi
Nitel araştırma • Gerçeklik özneldir ve oluşturulur • Araştırmacı olay ve olguları yakından izler, katılımcı bir tavır geliştirir • Değişkenler karmaşık ve iç-içedir. Aradaki ilişkileri ölçmek zordur. • Derinlemesine betimleme • Verinin, bütün derinlik ve zenginliği içinde betimlenmesi
Nitel araştırma • Kuram ve denence ile son bulur. Kendi bütünlüğü içinde ve doğal • Araştırmacının kendisinin veri toplama aracı olması • Örüntülerin ortaya çıkarılması • Çokluluk ve farklılık arayışı
Nitel araştırma Psikoloji, sosyoloji, antropoloji, eğitim gibi sosyal bilim alanlarında insan ve toplum davranışları incelenmektedir. Bu davranışları sayılarla açıklamak zordur. Ölçümler bize kaç kişinin nasıl davrandığını gösterir, ama “niçin?” sorusuna cevap veremez.
Niceliksel Araştırma Modelleri • •Deneysel model • •Betimsel model • •Bağıntısal model • •Nedensel-Karşılaştırma modeli • •Tarihsel Yöntem
Deneysel Yöntem • İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların,belli değişkenler üzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir. • İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır. • Gruplama yapmanın zor ya da olanaksız olması durumunda, yarı-deneysel araştırma tasarlanarak, önceden oluşmuş gruplar kullanılabilir. • Yarı-deneysel araştırmalarda, grupların denk olduğu kesinleştirilmelidir.
Betimsel Yöntem • Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır. Örnek: • 9 sınıf öğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının belirlenmesi
Bağıntısal Yöntem • İki ya da daha fazla değişken arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır. Örnek: • 7. sınıf öğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Nedensel-Karşılaştırma Yöntemi • Belli bir değişken açısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaçlanır Örnek: • 8. Sınıf öğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri açısından incelenmesi
Tarihsel Yöntem • Belli bir geçmiş olay ve bu olayın günümüze etkileri incelenmektedir Örnek: • Matematik dersi öğretim programındaki değişikliklerin öğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi
Niteliksel Araştırma Modelleri • Genellemenin öncelikli amaç olmadığı, nitel ölçme yöntemlerinin(gözlem, görüşme) kullanıldığı kavram ve kuram oluşturmaya yönelik modeller • Fenomenoloji • Etnografi • Gömülü teori
Fenomenoloji • Fenomenler olaylar, durumlar, deneyimler veya kavramlar olabilir. Örnek: • 7. sınıf öğrencilerinin matematiğe karşı olumsuz tutumlarının sebeplerinin belirlenmesi.
Etnografi • Bir halkın, bir kültür grubunun,bir grubun gelenekleri, inançları, birbiriyle bağlantıları vs betimlenmesi • Örnek: • 2. sınıf öğrencilerinin matematik dersine katılım düzeylerinin belirlenmesi
Gömülü Teori • Araştırmacı veri toplarken veya yorumlarken verilerin içine gömülü olan teoriyi ortaya çıkartır ve araştırma boyunca yeni kavram ve teorilere ulaşabilir. Örnek: • Öğrencilerin kesirlerde bölme işlemi yaparken kullandıkları yöntem ve modellerin incelenerek kesirlerle bölme işleminde kullanılabilecek bir yöntemin belirlenmesi
Karma Yöntemler • Nicel sonuçları destekleme, teyit etme, açıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel veriler kullanma • Nicel araştırma için hipotezler (denenceler) ortaya koyma (kuram-deney) • Nicel veri toplamaya temel oluşturmak üzere nitel veri toplama • (görüşme-anket)
Nitel araştırmalar • Nitel araştırmalar dünyanın sosyal yönü ile ilgilenir ve su sorulara yanıt arar: • İnsanlar niçin böyle davranır? • Yargılar ve davranışlar nasıl oluşur? • İnsanlar çevrelerinde olup bitenden nasıl etkilenirler? • Kültür niçin ve nasıl gelişir? • Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir?
Nitel araştırma metodolojisininözellikleri • 1- araştırılan kişilerin gözüyle görme • 2- tanımlama şeklinde olması • 3- durumsallaştırma • 4- sadece sonuçlardan ziyade süreç üzerine odaklaşma • 5- esnek ve yapılandırılmamış olması • 6- veri analizinin tümevarım şeklinde olması
ARASTIRILAN KISILERIN GÖZÜYLEGÖRME • Nitel araştırmaların en temel özelliği, üzerinde araştırma yapılan kişilerin bakış açılarıyla araştırılan olay, olgu, norm ve değerleri incelemeye çalışmasıdır. • Bu inceleme sırasında araştırma yapılan kişilerin oluşturdukları ve kullandıkları özel dil, anlamlar, kavramlar üzerinde durup onları anlamak ve bunların araştırılan kişiler için ne anlam ifade ettiğini ortaya çıkarmaya çalışmak önemli bir çalışma stratejisidir.
TANIMLAMA SEKLINDE OLMASI • Üzerinde araştırma yapılan kişilerin yasadıkları ortamların ya da üzerinde araştırma yapılan konu, olay ve olguların geçtiği yerlerin geniş bir biçimde tanımının yapılmasıdır
DURUMSALLASTIRMA • Nitel araştırma kişilerin davranışlarını, davranışların geçtiği durumlar içinde inceleyip, anlamaya eğilim göstermektedir. • İnsanların davranışları, uygulamaları, değerleri, düşünceleri ve anlamları sosyal ve tarihsel durumlar içerisinde daha iyi anlaşılmaktadır
