بسم الله الرحمن الرحیم

1. بسم الله الرحمن الرحیم

2. امام مهدی در روایات

3. ضرورت بحث از روایات • قرآن و عقل اصول و کلیات معارف مهدوی را بیان و اثبات می‌کنند. آنچه عهده دار بیان جزئیات و شرح کلیات معارف مهدویست، روایات رسیده از پیامبر و امامان است. بنابراین بدون مراجعه به روایات نمی‌توان در مورد معارف مهدوی به فهم دقیق و صحیحی دست یافت و این نکته نشان‌گر اهمیت و ضرورت بحث روایی در مهدویت است.

4. واژه شناسی • 1. حدیث، روایت و خبر: حکایت قول، فعل یا تقریر معصوم است. این حکایت گاهی صحیح و گاهی حسن یا موثق یا ضعیف است. • 2. سنت: قول، فعل یا تقریر معصوم است. (حکایت ثابت شده) • 3. متواتر: حدیثی که راویان آن در هر زمان به تعدادی هستند که هم دست شدنشان بر دروغ‌پردازی عادتاً محال است. • 4. صحاح سته: شش کتاب حدیثی معتبر نزد اهل سنت. صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ابو داود، سنن ترمذی، سنن نسائی، سنن ابن ماجه.

5. اعتبار و قوّت احادیث • 1. اولین کسی که مسألة مهدویت را بیان کرده است شخص پیامبر اسلام است. • 2. حدود 68 نفر از صحابة پیامبر احادیث مهدوی را بی‌واسطهاز پیامبر اسلام شنیده و نقل کرده‌اند. • 3. دست کم 164 نفر از دانشمندان اهل سنّت روایات مهدویت را در کتاب‌های خود آورده‌اند. • 4. بیش از 62 تن از دانشمندان اهل سنّت به متواتر بودن احادیث مهدویت در کتاب‌های خود تصریح کرده‌اند. (ابوالفیض شافعی (احمد بن محمد بن الصدیق) استاد دانشگاه الازهر در کتاب ابراز الوهم المکنون من کلام ابن خلدون در هر طبقه 30 راوی را نام برده است) • 5. صحت احادیث امام مهدی را 37 تن از نویسندگان اهل سنّت بیان کرده‌اند. (مهدی علی‌زاده در کتاب در انتظار ققنوس، این تعداد را شصت نفر اعلام کرده است.)

6. آمار احادیث • کتاب معجم أحادیث الإمام المهدیدر پنج جلد چاپ شده بود که به تازگی در هشت جلد تجدید چاپ شده است. در چاپ جدید 563 حدیث (چاپ قدیم 560) از پیامبر اسلام نقل شده که جلد یک، دو و سه است. در آغاز جلد اول چاپ جدید، بشارت‌های آخر الزمانی کتاب‌های مقدس (یهودیان و مسیحیان و زرتشتیان و هندوها) آورده شده است. 867 حدیث از ائمهبدون افزایش و کاهش در چاپ جدید نقل شده است که جلدهای چهار و پنج و شش را تشکیل می‌دهند. 422 حدیث تفسیری (چاپ قدیم 505 حدیث) در ذیل آیات مهدوی در جلد هفتم آمده است. جلد هشتم نیز فهرست است. مجموعاً 1861 (چاپ قدیم 1941) حدیث در معجم نقل شده است. • در کتاب منتخب الاثر تک جلدی با استفاده از 157 منبع شیعه و سنی 920 حدیث آورده شده است و در منتخب الاثر سه جلدی این آمار به 1287 حدیث رسیده است. این کتاب روایات را به صورت موضوع بندی آورده است.

7. انواع کلی احادیث • احادیث مهدویت در نگاه کلی می‌تواند چهار نوع باشد: • 1. روایات تفسیری: روایاتی که تفسیر و تأویل آیات را به امام مهدی بیان می‌کند. • 2. روایات إخباری: روایاتی که از آینده خبر می‌دهد. مانند: نشانه‌های ظهور، نحوة حکومت حضرت • 3. روایات تاریخی: روایاتی که از گذشته خبر می‌دهد. مانند: نحوة ولادت، تاریخ زندگانی امام و تشرفات به محضر امام. • 4. روایات تبیینی: روایاتی که روشنگر هستند. مانند بیان علت غیبت، اهمیت انتظار، وظایف منتظران، حکم گفتن نام امام.

8. تقسیم بندی احادیث • دو گروه از احادیث بر امام مهدی دلالت می‌کند: • احادیث عامّ: احادیثی که شامل تمام امامان است. مانند حدیث ثقلین، من مات، اثنی‌عشر خلیفه، امان اهل ارض. (این احادیث در ادلة نقلی وجود امام حجت بن الحسن بررسی می‌شود) • احادیث خاصّ، احادیثی که ویژة امام مهدی است.

9. انواع احادیث خاص • احادیث خاص را می‌توان در دو قسمت عمده بررسی کرد. • الف) احادیث مشترک میان شیعه و سنّی. • ب) احادیث اختلافی میان شیعه و سنّی.

10. جوان بودن هنگام ظهور رسیدن امداد الهی برای امام واقعه خسف بیداء فرود آمدن حضرت عیسی تعداد یاران اولیّه (313 تن)، محل بیعت آنان (مسجد الحرام بین رکن حجر الاسود و مقام ابراهیم) نعمت‌های فراوان در دوران امام خارج شدن ثروت‌های زمین برای امام عقیدة به اصل مهدویّت اعتقاد به امام مهدی لازم است. از اهل‌بیت پیامبر است. از نسل حضرت فاطمه است. هم نام با پیامبر است. دلیل لقب «مهدی» داشتن امام برخی مشخصات ظاهری امام بشارت ظهور و واقع شدن در آخر زمان جهانی بودن حکومت و عدالت مهدوی عرصه‌های مشترک

11. عرصه‌های اختلافی • عرصة اول: ولادت امام مهدی • عرصة دوم: نَسَب امام مهدی 

12. عرصة اول: ولادت امام مهدی • ما شیعیان معتقدیم حضرت مهدی به دنیا آمده است. • اکثر اهل تسنن قائل به ولادت حضرت مهدی نیستند. • دلیل‌های ما بر ولادت: • تصریح امام عسکری به ولادت فرزندش کافی ج1 ص 328 ح1 • گواهی قابله (حکیمه خاتون) به ولادت امام مهدی کمال‌الدین ج2 باب 42 • گواهی 46 نفر از کسانی که حضرت را در نوزادی دیده‌اند. کمال‌الدین ج2 باب 43 • گواهی وکلای امام از 8 شهر از بعضی شهرها چند نفر هستند. کمال‌الدین ج2 باب 43 • گواهی غیر وکلا از 12 شهر، اختلاف جغرافیایی شهرها دلیل عدم هم‌کاری آنها برای ساختن دروغ‌پردازی است. کمال‌الدین ج2 باب 43 • گواهی 6 تن از کنیزان و غلامان منزل امام. کمال الدین ج2 باب 43 • شکل برخورد حکومت وقت با منزل امام. • اعتراف تبارشناسان و جمع زیادی از دانشمندان سنّی بر ولادت فرزند امام عسکری • اعتراف برخی از اهل سنّت بر مهدی بودن فرزند امام عسکری است. (برای دیدن نام دانشمندان اهل سنّت به کتاب در انتظار ققنوس مراجعه شود.)

13. عرصة دوم: نَسَب امام مهدی  • ما شیعیان معتقدیم حضرت مهدیاز فرزندان امام حسین است. برای اثبات عقیدة شیعه ذکر روایت لازم نیست چون صدها روایت شیعی نَسب امام مهدیرا می‌رساند و جناب آقای تجلیل تبریزی آن روایات را در کتاب من هو المهدی (ترجمه شده به فارسی به نام کتاب مهدی کیست؟) آورده است. • اکثر اهل سنّت معتقدند حضرت مهدیاز فرزندان امام حسن مجتبی است. (هر چند 18 نفر از علمای آنها به حسینی بودن امام مهدی اعتراف دارند.) دلیل اعتقاد آنها، وجود تنها یک روایت در کتاب سنن ابو داوود است • سنن ابو داود، ج11، ص359 حدیث 3739: قَالَ أَبُو دَاوُد حُدِّثْتُ عَنْ هَارُونَ بْنِ الْمُغِيرَةِ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ أَبِي قَيْسٍ عَنْ شُعَيْبِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي إِسْحَقَ قَالَ: قَالَ عَلِيٌّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ وَ نَظَرَ إِلَى ابْنِهِ الْحَسَنِ فَقَالَ: إِنَّ ابْنِي هَذَا سَيِّدٌ كَمَا سَمَّاهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ وَ سَيَخْرُجُ مِنْ صُلْبِهِ رَجُلٌ يُسَمَّى بِاسْمِ نَبِيِّكُمْ يُشْبِهُهُ فِي الْخَلْقِ وَ لَا يُشْبِهُهُ فِي الْخُلْقِ.

14. پاسخ به حدیث سنن ابو داود • دو پاسخ برای این حدیث وجود دارد: • پاسخ اول: نفی حدیث، که شامل سه قسمت است. • پاسخ دوم: اثبات حدیث، که یک قسمت است. • (سید ثامر هاشم العمیدی در کتاب المهدی المنتظر هفت دلیل بر جعلی بودن این روایت آورده است.)

15. پاسخ اول • 1. سندی: (ضعیف بودن راوی) • حدیث مقطوع است. چون ابو اسحاق سبیعی در هنگام شهادت امام علی تنها هفت سال داشته و تنها یک بار یا یک لحظه آن حضرت را دیده است. عون المعبود ج11 ص 256 و تحفة الاخوان ج6 ص 403 • هارون بن مغیره که در سند حدیث واقع شده فردی مجهول و ناشناخته است. • 2. متنی: (روایاتی که امام مهدی را از نسل امام حسین معرفی می‌کند.) • 1. ابی وائل (شقیق بن سلمة الأسدی) از امام علی همین حدیث را «حسین» نقل ‌کرده است. غیبت طوسی ص 189 ح 152 • 2. جزری شافعی صاحب المناقب فی تهذیب اسنی المطالب (متوفی 833) از ابو داوود، «حسین» نقل کرده است. • 3. ابن خلدون از ابو داود «حسین» نقل کرده است. مقدمة ابن خلدون، ج1 ص172 • 4. احتمال تصحیف (تبدیل شدن کلمة حسین به حسن) وجود دارد.

16. ادامه پاسخ اول • 3. تاریخی: (ساختن مدرکی برای مدعیان دروغین) • این حدیث جعلی است و برای ادعای مهدویت توسط محمد بن عبدالله بن حسن بن مثنی (متوفی 145) ساخته شده است.

17. پاسخ دوم • این حدیث با احادیثی که می‌گوید امام مهدی از نسل امام حسیناست، قابل جمع است و منافاتی ندارد. • امام مهدی از پدر حسینی و از مادر حسنی است زیرا جناب فاطمه دختر امام حسن همسر امام سجاد بود. • بنابراین امام باقر و نسل ایشان هم حسنی هستند هم حسینی و امام مهدی نیز از نسل امام باقر است.

18. منابع • معجم احادیث الأمام المهدی گروهی • منتخب الأثر فی الأمام الثانی عشر آیت الله صافی گلپایگانی • من هو المهدی آیت الله ابوطالب تجلیل تبریزی • موسوعة احادیث المهدی المنتظر عبدالعظیم بستوی • المهدی المنتظر فی الفکر الإسلامی سید ثامر هاشم العمیدی • در انتظار ققنوس ترجمة المهدی المنتظر مترجم مهدی علی‌زاده • مهدی منتظر در اندیشة اسلامی ترجمة المهدی المنتظر مترجم محبوب القلوب • امام مهدی در حدیث ثقلین گروهی • امام مهدی در حدیث نبوی گروهی

19. www.SAAER.com www.SAAER.org