1 / 77

AKCİĞER HACİMLERİ VE DİFÜZYON TESTLERİ

AKCİĞER HACİMLERİ VE DİFÜZYON TESTLERİ. Prof. Dr. Deniz DOĞRU ERSÖZ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Ünitesi. Akciğer Hacimleri. Fonksiyonel rezidüel kapasite (FRC): Sakin nefes verme sonunda Rezidüel hacim (RV): Maksimum ekspirasyon sonunda

idola-yang
Download Presentation

AKCİĞER HACİMLERİ VE DİFÜZYON TESTLERİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. AKCİĞER HACİMLERİ VE DİFÜZYON TESTLERİ Prof. Dr. Deniz DOĞRU ERSÖZ Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Ünitesi

  2. Akciğer Hacimleri • Fonksiyonel rezidüel kapasite (FRC): Sakin nefes verme sonunda • Rezidüel hacim (RV): Maksimum ekspirasyon sonunda • Total akciğer kapasitesi (TLC): Maksimum inspirasyon sonunda • akciğer içindeki havanın hacmi

  3. Akciğer Hacimlerinin Ölçümü Endikasyonları • Restriktif akciğer hastalığını tanımlamak ya da ağırlığını belirlemek • Obstrüktif ve restriktif hastalık ayırımını yapmak • Hava hapsi (“Gas trapping”) olup olmadığını belirlemek • Tedavilere cevabı belirlemek (bronkodilatör, steroid, akciğer cerrahisi, transplantasyon, radyasyon, kemoterapi) • Preoperatif değerlendirme

  4. Akciğer Hacimlerinin Ölçümü • Genellikle FRC ölçülür • Bazı yöntemlerde TLC ölçülür • RV indirekt ölçülür

  5. Akciğer Hacimlerinin Ölçümü • İnert gaz dilüsyonu: Akciğer hacimleri, bir gazın (Helyum) bilinen hacim ve konsantrasyonu ile hesaplanır • Nitrojen washout: Akciğer hacimleri, saf oksijen solumadan önce ve sonra ekspire edilen nitrojen konsantrasyonuna dayanarak hesaplanır • Vücut pletismografisi: Akciğer hacimleri, kapalı bir kutuda, nefes alıp verme sırasında basınç ve hacim değişiklikleri ile, Boyle kanunu kullanılarak hesaplanır

  6. Akciğer Hacimlerinin Ölçüm Teknikleri • Kapalı devre, Helyum dilüsyon, “multiple breath” • Açık devre, multiple breath N2 washout • “Single breath N2 washout” • “Single breath” Helyum dilüsyon • Pletismografi • Radyolojik yöntemler

  7. Akciğer Hacimlerinin Ölçüm Teknikleri • Kapalı devre, FRC Helyum dilüsyon,“multiple breath” • Açık devre, FRC multiple breath N2 washout • “Single breath N2 washout” TLC • “Single breath” Helyum dilüsyon TLC • Pletismografi FRC • Radyolojik yöntemler TLC

  8. Kapalı DevreHelyum dilüsyon, “multiple breath” • Konsantrasyonu ve hacmi bilinen helyum karışımının belli bir süre inhalasyonu ve her iki akciğer homojen olarak yayılımı esasına dayanır

  9. Kapalı DevreHelyum dilüsyon, “multiple breath” • Helyum: kanda çözünmediği ve ucuz yöntemlerle ölçülebildiği için tercih edilir • Bir spirometre, helyum ve oksijen karışımı ile doldurulur (%25-30 oksijen, %10 He)

  10. Kapalı DevreHelyum dilüsyon, “multiple breath” • Hasta, ağızlık vasıtasıyla ve burun klipleri ile 30-60 saniye boyunca sakin nefes alıp verir (tidal solunum) • Normal bir tidal solunum sonunda, bir kapak açılır ve hasta spirometreden helyum karışımı solur • Helyum dengelendiği zaman test sonlandırılır • Test süresi 7-10 dakika

  11. Kapalı DevreHelyum dilüsyon, “multiple breath” • Devre kapalı olduğu için helyum miktarı test boyunca sabit kalır • Test sırasında spirometredeki helyum konsantrasyonundaki değişiklik hastanın akciğer hacmini gösterir

  12. Kapalı DevreHelyum dilüsyon, “multiple breath”

  13. Kapalı DevreHelyum dilüsyon, “multiple breath” Sistem hacmi (L) = He spirometreye konulan F He ilk (% He ilk - %He son) FRC = x Sistem hacmi %He son

  14. Açık devre,multiple breath Nitrojen washout

  15. Açık devre,multiple breath Nitrojen washout Alveolar nitrojen konsantrasyonu Atmosferdeki nitrojen konsantrasyonu %79 = = Hastanın FRC’nin %79’u nitrojen

  16. Açık devre,multiple breath Nitrojen washout • Hasta %100 oksijen solurken akciğerlerinden atılan nitrojenin ölçümü • Başlangıçtaki alveolar nitrojen konsantrasyonu ve dışarı atılan nitrojen konsantrasyonu karşılaştırılarak akciğer hacimleri ölçülür • Test süresi genellikle 3 dakika

  17. Açık devre,multiple breath Nitrojen washout • Hasta 30-60 sn sakin olarak solur (tidalsolunum) • Bir tidal solunum sonunda % 100 O2solutulmaya başlanır • Üç dakika boyunca tidal solunuma devam edilir • Bu sürede akciğerlerdeki nitrojen atılır • Dışarıatılan N2gazımonitorizeedilir. • Arka arkaya üçsoluk sırasında N2konsantrasyonu< % 1.5 olunca test sonlandırılır

  18. Açık devre,multiple breath Nitrojen washout

  19. Açık devre,multiple breath Nitrojen washout

  20. Tüm Vücut Pletismografisi

  21. Pletismografi • Torasik gaz hacmi (VTG) ölçülür • VTG: Belli bir zaman ve seviyede toraks içinde bulunan, havayolları ile bağlantılı olan ya da toraks içinde herhangi bir kompartmanda sıkışmış olan gazın hacmidir • VTG: Ekspirasyon sonunda ölçülür ve FRC’ye eşittir • Hasta kapalı bir kutuda oturur • Kutu içindeki basınç değişiklikleri, torakstaki hacim değişikliklerini yansıtır

  22. Pletismografi Boyle kanunu kullanılarak hesaplanır Sabit bir sıcaklıkta, bir gazın hacmi basınçla ters orantılı olarak değişir (P1xV1 = P2xV2)

  23. Pletismografi Akciğerlerdeki hacim/basınç oranı ve kutunun içindeki hacim/basınç oranı sabit kalacağı için, akciğer hacim değişikliği, kutudaki basınç değişikliği ile ilişkilidir

  24. Pletismografi yöntemi • Hasta, pletismograf içine oturduktan sonra kapı kapatılır • Normal soluk alıp verirken kabin içi ısının sabitlenmesi için 30 saniye beklenir • Normal ekspirasyonunsonunda shutterkapatılır

  25. Pletismografi yöntemi • Birkaç normal soluktan sonra 1-2 nefes/saniye olacak şekilde panting manevrası yaptırılır • Yanaklar elle desteklenir • Panting sırasında yüzeyel ve hep sabit hacimle soluk alıp vermelidir

  26. VTG Manevrası

  27. Panting manevrası Kabul edilebilir panting manevrası Birbirinin üzerinde düz çizgiler, sadece küçük termal drift

  28. Kabul edilme kriterleri • Pantingmanevrasıvolümve hız bakımından doğru olmalıdır (Saniyede 1-2 nefes) • Eğri kapalıolmalıdır, ekrandan taşmamalıdır Ekrandan taşan eğri : ısıdengelenmesinin yetersiz, pantinghacminin fazla olduğunu gösterir • VTG, 3-5 kabul edilebilir panting manevrasının ortalaması alınarak rapor edilmelidir

  29. Pletismografinin avantajları Pletismografi ile VTG ölçümü • Daha kolay • Daha kısa sürede ölçüm • Torakstaki bütün gaz hacmini ölçtüğü için dilüsyon yöntemlerine göre daha doğru sonuç

  30. Pletismografinin dezavantajları • Daha kompleks yöntem • Hastanın yapacağı manevralar detaylı şekilde anlatılmalı • Klostrofobiye neden olabilir

  31. Akciğer Hacimlerinin Yorumlanması FRC’yi etkileyen faktörler • Vücut ölçüleri (Vücut ağırlığı, boy) • Cinsiyet • Irk • Etnik köken • Vücut pozisyonundaki değişiklikler • Gün içinde (Diürnal varyasyon)

  32. FRC’de artma • Artması patolojik • > %120 olması hava hapsini gösterir • Amfizem • Astım • Bronşit • Akciğer cerrahisi (Lobektomi)

  33. RV’de artma • Akut astım atağı • Kronik hava hapsi (Amfizem, bronş obstrüksiyonu) • RV ve FRC genellikle birlikte artarlar • RV arttıkça Gaz alışverişini sağlamak için daha çok ventilasyon yapılır VT, solunum sayısı artar Solunum işi artar Hipoksemi, karbondioksit retansiyonu

  34. RV/TLC oranı • Tidal solunumla ventile edilmesi gereken total akciğer hacminin yüzdesini gösterir • Sağlıklı erişkinlerde %20-35 • RV/TLC : RV veya TLC RV/TLC : TLC Hiperinflasyon TLC normal Hava hapsi

  35. Obstrüktif hastalıklar • RV her zaman artar • VC azalır, TLC normal kalır (Hava hapsi) • VC normal, TLC artar (Hiperinflasyon)

  36. Obstrüksiyon TLC TLC TLC FRC FRC FRC RV RV RV RV Normal Hava hapsi Hiperinflasyon

  37. Obstrüktif hastalıklar • Astım • Kronik bronşit • Bronşektazi • Kistik fibrozis • Amfizem TLC normal kalır ya da artar FRC artar

  38. Restriktif Hastalıklar • FRC, RV, TLC azalır • Hacimler genellikle eşit miktarda azalır • RV/TLC normal

  39. Restriksiyon TLC TLC FRC FRC RV RV Normal Restriksiyon

  40. Restriktif Hastalıklar • Fibrozisin eşlik ettiği interstisiyel akciğer hastalıkları • Pnömoni • Toraksta yer kaplayan kitleler • Göğüs duvarı hastalıkları • Plevra hastalıkları • Nöromuskuler hastalıklar • Obesite • Konjestif kalp yetmezliği

  41. KARBON MONOKSİT DİFÜZYON KAPASİTESİ

  42. DİFÜZYON KAPASİTESİ • Oksijenin, alveolar kapiller membran yoluyla alveolden eritrositlerdeki hemoglobine transportunu gösterir • Karbonmonoksit kullanılır (CO) • CO, oksijen ile aynı difüzyon yolunu izler ve ölçümü kolay

  43. DİFÜZYON KAPASİTESİ

  44. DİFÜZYON KAPASİTESİ • DLCO • Akciğerlerin gaz alışverişini (özellikle venöz kanın oksijenizasyonunu) değerlendirir • Difüzyonu kısıtlı bir gaz olan karbon monoksitin alveolokapiller membrandan geçişini ölçer

  45. Teknik • CO, hemoglobine oksijenden 210 kat daha fazla bağlanır • Normal hemoglobin miktarı ve normal solunum fonksiyonları varlığında, CO difüzyonunun primer kısıtlayıcı faktörü alveolokapiller membrandır • Normalde pulmoner kapiller kanda CO hiç yoktur ya da çok az bulunur • Difüzyonu sağlayan basınç gradienti, alveoler basıncı gösterir (PACO) • Alveoldeki CO parsiyel basıncı ve gazın alım hızı bilinirse, DLCO ölçülebilir

More Related