เครื่องชี้นำวิกฤตการณ์ค่าเงินของไทย

1. เครื่องชี้นำวิกฤตการณ์ค่าเงินของไทยเครื่องชี้นำวิกฤตการณ์ค่าเงินของไทย นพดล บูรณะธนัง วรางคณา อิ่มอุดม สายนโยบายการเงิน ธนาคารแห่งประเทศไทย

2. จุดประสงค์ • เพื่อหาเครื่องชี้เศรษฐกิจสำคัญที่สะท้อนความเสี่ยงของระบบเศรษฐกิจ • สามารถใช้เป็นเครื่องมือในการติดตามภาวะเศรษฐกิจได้

3. นิยามของวิกฤตการณ์ค่าเงินนิยามของวิกฤตการณ์ค่าเงิน • ไม่มีกฎที่ใช้ตัดสินเวลาที่เกิดวิกฤตที่ตายตัว • วิกฤตการณ์ค่าเงินอาจแบ่งได้เป็น 3 กลุ่ม • การใช้อัตราแลกเปลี่ยนที่เป็นตัวเงิน (nominal exchange rate) • การใช้อัตราแลกเปลี่ยนที่แท้จริง (real exchange rate) • การใช้ดัชนีแรงกดดันตลาดอัตราแลกเปลี่ยน (Exchange Market Pressure Index)

4. ดัชนีแรงกดดันตลาดอัตราแลกเปลี่ยนดัชนีแรงกดดันตลาดอัตราแลกเปลี่ยน Empt = %D et - se* %D rt sr et = อัตราแลกเปลี่ยนบาทต่อดอลลาร์สรอ. ในช่วงเวลา t rt =ทุนสำรองเงินตราต่างประเทศในช่วงเวลา t se= ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) ของอัตราแลกเปลี่ยน sr= ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานของทุนสำรองเงินตราต่างประเทศ

5. Exchange Market Pressure Index

6. นิยามวิกฤตการณ์ค่าเงินในการศึกษานี้นิยามวิกฤตการณ์ค่าเงินในการศึกษานี้ Empt > semp + memp เกิดวิกฤตการณ์ Empt < semp + memp ไม่เกิดวิกฤตการณ์

7. Crisis Period

8. ข้อจำกัดของคำนิยามนี้ข้อจำกัดของคำนิยามนี้ • วิกฤตการณ์จะขึ้นอยู่กับจำนวนตัวอย่างที่ใช้ • การไม่คำนึงถึงการเปลี่ยนแปลงอัตราดอกเบี้ยอาจทำให้การกำหนดวิกฤตคลาดเคลื่อนได้

9. ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง • First-generation model: ปัจจัยพื้นฐานของเศรษฐกิจเป็นตัวแปรสำคัญ • Second-generation model: ให้ความสำคัญกับการคาดคะเน (expectation) และพฤติกรรมที่เหมาะสม (optimizing behavior) ของทางการ • Third-generation model: ผสมผสานของ 2 กลุ่มแรก

10. วิธีการศึกษา • Parametric approach เช่น Probit/logit model • Non-parametric approach เช่น Signal approach

11. การศึกษานี้ • ใช้วิธีแบบจำลองทางเศรษฐมิติตามแบบ probit model • ใช้ข้อมูลรายเดือนตั้งแต่มกราคม 2523 - กันยายน 2544 • ตัวแปรอธิบายจะอยู่ในรูปอัตราเปลี่ยนแปลง (y-o-y) หรือเป็นสัดส่วนและแปลงเป็น percentile

12. Probit Model • Binary Probit Model: Yt = X/tb + et Pt(Yt = 1/Xt) = F(X/tb) = F(Yt) F(X/tb) = N(0,1) ภาวะวิกฤตถ้า Yt > Y*t ภาวะปกติถ้า Yt < Y*t

13. เครื่องชี้เศรษฐกิจ • กลุ่มดุลบัญชีเดินสะพัด • การส่งออกในรูปดอลลาร์สรอ. • การนำเข้าในรูปดอลลาร์สรอ. • Real Effective Exchange: REER • REER เทียบกับแนวโน้ม • กลุ่มดุลบัญชีเงินทุนเคลื่อนย้าย • ทุนสำรองเงินตราต่างประเทศ • ทุนสำรองเงินตราต่างประเทศเทียบกับแนวโน้ม • ทุนสำรองเงินตราต่างประเทศ/การนำเข้า • ส่วนต่างInterbank rate กับ Fed Fund Rate • ปริมาณเงิน (M2)/ ทุนสำรองเงินตราต่างประเทศ

14. เครื่องชี้เศรษฐกิจ (ต่อ) • กลุ่มเครื่องชี้ภาคการเงิน • สินเชื่อในประเทศ • ส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยเงินกู้-เงินฝาก • Money multiplier • กลุ่มเศรษฐกิจจริง • ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรม • ดัชนีการลงทุนภาคเอกชน • รายได้รัฐบาล • ดุลเงินสดรัฐบาล • ดัชนีราคาผู้บริโภค • ดัชนีตลาดหลักทรัพย์

15. ผลการประมาณแบบจำลอง Indicators Model 1 Model 2 Model 7 Exports -0.0248*** -0.0105* -0.9018*** REER-Trend -0.0532*** -0.8162*** Reserves/Imports -0.1876*** -0.5136** Govt. Revenue -0.0179*** -0.0170*** Spread 0.0670* SET Index -0.00838*** Domestic credits -0.616 CPI 0.8607** Log likelihood -130.39 -109.42 -112.80 Obs. with 0 215 215 215 Obs. With 1 46 46 46

16. Model 1 Model 2 Model 7

17. การประเมินความถูกต้องของแบบจำลองการประเมินความถูกต้องของแบบจำลอง • กำหนด Cut-off Point Probability (ร้อยละ 40) เหตุการณ์จริงในอีก 24 เดือนข้างหน้า เกิดวิกฤต ไม่เกิดวิกฤต A B มีสัญญาณ ประมาณการ ไม่มีสัญญาณ C D

18. Performance Test Model 1. Model 7. Model 2. In Out In Out In Out Avg. Prob. 0.31 0.29 0.19 0.15 0.18 0.15 (A+D)/(A+B+C+D) 0.55 0.52 0.35 0.32 0.30 0.34 A / (A+C) 0.52 0.36 0.27 0.09 0.04 0.11 D / (B+D) 0.91 0.91 0.88 0.91 0.92 0.91 A / (A+B) 0.91 0.90 0.73 0.70 0.57 0.74 ((B/(B+D))/(A/(A+C) 0.23 0.26 0.92 1.08 1.84 0.86 Type I 0.59 0.64 0.87 0.91 0.96 0.89 Type II. 0.09 0.09 0.12 0.09 0.08 0.09

19. Marginal Effects Indicators Model 1 Model 2 Exports -0.0749 -0.0175 REER-Trend -0.0639 Reserves/Imports -0.0968 Govt. Revenue -0.0553 -0.026 Spread 0.1675 SET Index -0.0254

20. บทสรุป • วิกฤตการณ์ค่าเงินมีความสัมพันธ์กับการขยายตัวของ(1) การส่งออก (2) รายได้รัฐบาล (3) ดัชนีตลาดหลักทรัพย์ (4) สัดส่วนทุนสำรองเงินตราต่างประเทศต่อการนำเข้า(5) ส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยเงินกู้-เงินฝาก (6) REER เทียบกับแนวโน้มและ(7) ดัชนีราคาผู้บริโภค • ทำนายวิกฤตได้ถูกต้องระหว่างร้อยละ 30-52 • ส่งสัญญาณวิกฤตได้ถูกต้องประมาณร้อยละ 60-90