SIL-SMH 105 GENEL İŞLETME

1. SIL-SMH 105 GENEL İŞLETME Yrd. Doç. Dr. Abdullah KARAKAYAKARABÜK ÜNİVERSİTESİ SAFRANBOLU MESLEK YÜKSEK OKULU

2. DERSİN PLANI 2008-2009 Öğretim Yılı

3. 0. Temel Bilgiler 0.1. Ekonominin Tanımı 0.2. Bazı Ekonomik Terimler 0.2.1. İhtiyaçlar 0.2.2. Mal ve Hizmet 0.2.3. Fayda ve Değer 0.2.4. Tüketim 0.2.5. Arz ve Talep 0.3. Ekonomik Sistemler 0.3.1. Kapitalizm ve Piyasa Ekonomisi 0.3.2. Sosyalizm ve Merkezi Planlama 0.3.3. Yan Sistemler (Sentez Arayışları) 0.3.4. Ekonomik Sistemlerin Başarı Ölçütleri

4. 0.4. Kalkınma 0.4.1. Kalkınmanın Tanımı ve Önemi 0.4.2. Kalkınma Türleri 0.4.3. Kalkınmayı Etkileyen Faktörler 0.5. Üretim 0.5.1. Üretimin Gerekliliği 0.5.2. Üretimin Tanımı 0.5.3. Üretim Faktörleri 0.5.4. Üretimin Örgütlenişi 0.6. Kıtlık 0.6.1. Kıtlığın Tanımı 0.6.2. Kıtlık, Tercih ve Alternatif Maliyetler 0.6.3. Kıtlığın Nedenleri 0.6.4. Kıtlık ve Fakirliğin Kısır Döngüsü

5. 1. İşletmenin Tanımı ve Önemi 1.1. İşletmenin Tanımı 1.2. İşletmenini Önemi 2. İşletmelerin Gelişim Süreci 2.1. İlkel Toplumda İşletmeler!? 2.2. Tarım Toplumunda İşletmeler 2.3. Sanayi toplumunda İşletmeler 2.4. Bilgi Toplumunda İşletmeler 2.5. Bilgi Ötesi Toplumda İşletmeler 3. İşletme ve Çevresi 3.1. Sistem Kuramı 3.2. Sosyal Paydaşlar 3.3. İş Ahlakı ve Toplumsal Sorumluluklar

6. 4. İşletme Amaçları 4.1. Süreklilik 4.2. Kar Etmek 4.3. Büyümek 4.4. Diğer (Sosyal Paydaş Beklentileri) 5. İşletmecilik 5.1. İşletmeciliğin Tanımı 5.2. İşletmecilik ve Optimizasyon 5.3. İşletmeciliğin Temel İlkeleri 5.4. İşletmecilik ve Kalkınma İlişkisi

7. 6. Girişimcilik 6.1. Girişimciliğin Tanımı 6.2. Girişimcilik Türleri 6.3. Girişimciliğin Tarihçesi 6.4. Girişimciliğin Önemi/Toplumsal Misyonu 7. İşletme Türleri 7.1. Büyüklüklerine Göre 7.2. İşin Niteliğine Göre 7.3. Mülkiyetine Göre 7.4. Yasal Yapılarına Göre 7.5. Kooperatif İşletmeler 7.6. Kar Amaçsız İşletmeler

8. 8. İşletme Kuruluşu 8.1. Yatırım Düşüncesi 8.2. Fizibilite Çalışması 8.3. Kuruluş Yeri Seçimi 8.4. Yatırım Maliyeti ve İşletme Sermeyesi 8.5. Organize Sanayi Bölgeleri 8.6. Küçük Sanayi Siteleri 9. İşletmelerde Kapasite 9.1. Kapasitenin Tanımı 9.2. Kapasite Türleri 9.3. Optimum Kapasite

9. 10. İşletmelerin Büyümesi 10.1. Büyümenin Tanımı Nedenleri ve Etkileyen Faktörler 10.2. Büyüklük Ölçütleri 10.3. Büyümenin Amacı ve Stratejik Analizi 10.4. Büyüme Şekilleri 10.5. Büyümenin Yönleri 10.6. Büyüme ve Hukuki Yapı 10.7. Büyümenin Kısıtlılıkları 11. İşletmenin Bölümleri(İşlevleri/Fonksiyonları) 11.1. Yönetim 11.2. Pazarlama 11.3. Finansman 11.4. İnsan Kaynakları 11.5. Üretim 11.6. Araştırma geliştirme 11.7. Muhasebe 11.8. Halkla İlişkiler

10. Güle guş ettiremez yok yere bülbül inler • Varak-ı mühr-ü vefayı kim okur kim dinler Mehmet Kami Ölümü 1545 VEFA: sevgiyi sürdürme, sevgi bağlılığı

11. 0. TEMEL BİLGİLER Ekonomi Kavramı Bazı Ekonomik Terimler İhtiyaçlar, Mal ve Hizmet, Fayda ve Değer, Tüketim Arz ve Talep Ekonomik Sistemler Kalkınma Üretim Kıtlık

12. 0.1. Ekonominin Tanımı Ekonomi (İktisat): • Kıt ya da sınırlı kaynaklarla, sınırsız insan ihtiyaçlarının karşılanması sorunu ile ilgilenmektedir. • İnsanların iktisadi faaliyetlerini inceleyen bilim dalıdır. • İktisadi faaliyet, insana maddi refah salamaya yöneliktir. • İncelenen ekonomik birimin boyutuna göre, makro iktisat ve mikro iktisat olmak üzere ikiye ayrılır. • Birey, aile ve işletme gibi küçük birimlerin faaliyetlerini inceleyen kısmına MİKRO İKTİSAT denir. • Ulusal ekonomi düzeyindeki iktisadi olayları inceleyen kısmına MAKRO İKTİSAT denir. • Makro ve Mikro iktisat, hiyerarşik yapı içerisinde, birbiriyle etkileşimli olup, birbirinin tamamlayıcısıdır.

13. Makro ve Mikro İktisat Ayırımı

14. 0.2. Bazı Ekonomik Terimler 0.2.1. İhtiyaç • Karşılanmadığı (Tatmin edilmediği) zaman acı, kaygı ve üzüntü veren, karşılandığında zevk, haz ve gurur veren duygulara ihtiyaç (gereksinme) denir. İki tür ihtiyaç söz konusudur. • a) Ekonomik ihtiyaçlar: beslenme, giyinme barınma vb. • b) Ekonomi dışı ihtiyaçlar: Daha akıllı olma, cesur olma, sevgi ihtiyacı, özgürlük, adalet vb. • Ekonomik olmayan ihtiyaçlar, insan refahını etkilemekle birlikte ekonomik analizlerin dışındadır.

15. İhtiyaçların bazı özellikleri vardır: • İhtiyaçlar sınırsızdır • İhtiyaçların şiddeti farklıdır • İhtiyaçlar tatmin edilebilir • İhtiyaçların ikame özelliği vardır Doyum Dürtü Motivasyon Davranış Faaliyet İhtiyaç

16. 0.2.2. Mal ve Hizmet • İnsanihtiyaçlarını doğrudan veya dolaylı olarak karşılayan her şeye mal denir. Somut olmayana hizmet denir. Çoğu zaman mal her ikisini de kapsar. • Serbest Mallar • Ekonomik (Kıt) Mallar- • Dayanıklı ve Dayanıksız Mallar • Tüketim Malları, Üretim Malları ve Ara Mallar 0.2.3. Fayda/Değer • Mal ve Hizmetlerin ihtiyaçları karşılama özelliğine fayda denmektedir. • Değer, malların faydalarının mukayesesi sonucunda ortaya çıkmıştır.Değer, nispi bir özellik taşımaktadır.

17. 0.2.4. Tüketim • Yararlı mal ve hizmetlerin, insan ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kullanılmasına tüketim denir. • Tüketim ekonomik faaliyetlerin son amacıdır. • İnsanların bütün çabaları, hayat seviyelerini yükseltmek yani ihtiyaçlarını daha iyi karşılayacak bir tüketim düzeyine ulaşmak amacına yönelmiştir. • Bu da ancak daha çok mal ve hizmete sahip olmamıza ve onları ihtiyaçlarımızı karşılamak amacıyla kullanabilmemize bağlıdır.

18. 0.2.5. Arz ve Talep • Piyasada alıcı ve satıcı olmak üzere iki taraf vardır • Satıcıların faaliyetleri piyasanın ARZ yönünü oluşturur. • Alıcıların faaliyetleri piyasanın TALEP yönünü oluşturur. • Konuşma dilinde talep istek arzu anlamındadır. • Ancak her istek ve arzu ekonomik anlamda talep olarak kabul edilmez. • Satın alma isteğinin talep olarak kabul edilebilmesi için, satın alma gücüyle desteklenmiş olması gerekir. • Belirli bir piyasada, belirli bir anda, belirli bir fiyattan satılmak üzere piyasaya sunulan mal ya da hizmet miktarıdır.

19. 0.3. Ekonomik Sistemler (İktisadi Sistemler) • Toplumsal refahı maksimum yapmak için toplumun benimsediği; ekonomik, sosyal, yönetsel ve hukuki örgütlenme biçimidir. • Kısaca üretim sitemlerinin örgütlenmesi veya üretimin örgütlenmesi şeklinde de söylenir. 0.3.1. Kapitalizm ve Piyasa Ekonomisi • Arz ve talebi özgür olan üretim faktörlerinden yararlanarak, üretimin ülke çapında hür müteşebbislerce örgütlendiği ekonomik sistemdir. Temel nitelikleri şunlardır: • Özel mülkiyet hakkı, Piyasa mekanizması, Bırakınız yapsınlar- Bırakınız geçsinler, Görünmeyen el

20. 0.3.2. Sosyalizm ve Merkezi Planlama • Eski Yunan’da Platon (MÖ 428-374) Cumhuriyet adlı yapıtında, özel mülkiyetin ve ticaretin bulunmadığı bir toplumsal düzeni savunmuştur. • K. Marx’ın tanımı şöyledir: Sosyalizm; üretim, dağıtım ve değişim araçlarının millileştirildiği sistemdir. Farklı uygulama biçimleri olmuştur. Merkezi planlama temel karakteristiğidir.

21. 0.3.3. Yan Sistemler (Sentez Arayışları) • İki uç sistem olan Kapitalizm ve Sosyalizmin çeşitli özellikleri alınarak oluşturulan karma sistemdir. Bilinen iki uygulaması • Türkiye’de 1930’larda uygulanan Karma Ekonomik Sistem: Devlet ve Özel sektör birlikte • Almanya’da 1945 sonrası uygulanan Sosyal Piyasa Ekonomisi. • Çin’de günümüzde uygulanmakta olan model!? • Serbest piyasa ekonomisi veya Merkezi Planlama yerine Sosyal Piyasa Ekonomisi Modelinin Uygulanması. • Devlet, Özel Sektör ve Sivil Toplum Örgütlerinin uyumlu birlikteliği önemlidir.

22. Yan Sistemler Sosyalizm Kapitalizm

23. 0.3.4. Ekonomik Sistemlerin Başarı Ölçütleri Etkinlik • Kıt kaynakların rasyonel kullanılması amacıyla, doğru üretim ve tüketim seçeneklerinin belirlenmesi ve uygulanmasıdır. Neye ihtiyaç varsa onu üretmek ve nerede ihtiyaç varsa orada tüketmek. İstikrar • Duraklama ve kriz oluşturmadan üretim ve refah düzeyinin dengeli ve sürekli yükselmesi. Aşırı dalgalanmalar oluşturmadan sistemin gelişmesini sağlamak.

24. Özgürlük • Tarihi süreç içerisinde yapılan araştırmalar, özgür insanların, baskı altıda çalışan insanlardan daha başarılı ve mutlu olduğunu göstermiştir. (baskıyla da önemli sonuçlar alınabilir ancak insanların mutluluk düzeyi azdır) • İktisadi faaliyetlerde herkese girişim özgürlüğü verilmesini ifade eder. Adalet • Üretimin adaletli dağıtılmasıdır. Kapitalizmde herkese katkısına göre ilkesi ve Sosyalizmde ise herkese ihtiyacına göre ilkesi benimsenmiş ancak bunlar mutlak anlamda uygulanamamıştır. Fırsat eşitliğinin ve sosyal adaletin sağlanması yolundaki çalışmaların daha adaletli bir düzen sağlanmasında etkili olacağı söylenebilir.

25. 0.4. Kalkınma • Toplumların çeşitli amaçları vardır. Bunlar: • Varlığını korumak ve • Refah düzeyini artırmak olarak özetlenebilir. • Bu amaçlara yönelik olarak kalkınma; • Üretim-bölüşüm ilişkisinde nimet-külfet dengesini, • Üretim-sistem ilişkisinde, makro açıdan uygun makro sistemin ve mikro açıdan uygun örgütlenme şeklinin belirlenmesini ifade eder.

26. Toplumsal amaçların gerçekleştirilmesi başta ekonomik gerekliliklerin gereği gibi yerine getirilmesi olmak üzere birçok faktöre bağlıdır. • Ekonomik gerekliliklerin yerine getirilmesi, değişik terimlerle ifade edilmektedir. • Bunlardan yaygın kullanılanları; kalkınma, ekonomik büyüme (büyüme), sanayileşme ve yapısal değişme kavramlarıdır. • Bu kavramlar, birbirleri ile ilişkilerinden dolayı, kısmen birbirine karıştırılmakla birlikte, sonuç olarak toplumsal refahın artmasına yönelik faaliyetleri ifade ederler.

27. 0.4.1. Kalkınmanın Tanımı ve Önemi • Kalkınma, çoğu kez ekonomik büyüme ile birlikte, “ekonomik büyüme ve kalkınma” şeklinde ele alındığından bu iki kavram birlikte ele alınmıştır. Ekonomik/İktisadi Büyüme:Bir ekonomide kişi başına düşen üretimin sürekli artışıdır. Ekonomik büyüme açısından, üretim artışının sürekli olarak nüfus artışından fazla olması gerekir. Ancak bu şekilde toplumsal refahın sürekli yükselmesi sağlanabilir. Bir başka açıdan, Tarıma dayalı ekonomiden tarım dışı ekonomiye geçiştir. iktisadi büyüme kavramı, işçi başına, görece daha az sermayenin kullanıldığı tarımsal ekonomik faaliyetlerden, işçi başına daha fazla sermaye kullanılan sanayi ve diğer tarım dışı ekonomik faaliyetlere geçiş olarak da tanımlanmaktadır.

28. Kalkınma:Ekonomik büyümeye göre daha kapsamlı bir kavramdır. Kalkınma; üretim artışı ile birlikte örf, adet, kültür, sosyal yaşam, ahlaki ve etik değerler, yönetim şekli ve anlayışı, hukuki yapı vb. faktörlerle etkileşimlidir. • Kalkınma, bir ülkede/ekonomide sosyal ve kültürel yapının değiştirilmesi ve yenileştirilmesi sürecidir. Kalkınma, toplumdaki nicel (sayısal) değişimlerin yanı sıra, nitel (Nitelik-Kalite) değişimleri de içermektedir. • Bir bakıma ekonomik büyüme sonucunun hayata yansımasıdır denilebilir. • Ekonomik Büyüme ve Kalkınma kavramlarının mutlak anlamda birbirinden bağımsız olduğu düşünülmemelidir.

29. 0.4.2. Kalkınma Türleri Ekonomik kalkınma • Bir ekonomide, yatırımların ve üretim verimliliğinin artması sonucu mal ve hizmetlerin nicel ve nitel olarak artmasıdır. • Ekonomik kalkınma iki aşamalı bir süreci ifade etmektedir. Birinci aşama, üretim faktörlerinin ortaya çıkarılması, ikinci aşama ise üretim faktörlerinin en uygun biçimde birleştirilmesidir. • Ekonomik kalkınma, iktisadi nitelikte olan yapılar/kurumlar yanında sosyal, siyasal nitelikteki yapılarda da gelişme yönünde bir değişme, hatta yeni yapıların oluşturulmasını içeren süreçlere de işaret etmektedir. • Ekonomik kalkınma sadece ekonomik boyutlarla sınırlanmayan, toplumu sosyolojik, psikolojik, politik, askeri vb. bir çok boyutlarıyla kuşatan karmaşık bir süreçtir.

30. Kültürel Kalkınma • Genel olarak eğitim düzeyinin yükselmesini, kültürel etkinliklerin ve bunlara katılan bireylerin artmasını, kültür ve tabiat varlıklarının korunması anlamındadır. • Kültürel kalkınma ile ekonomik kalkınma arasında önemli bir ilişki vardır. Yani gerçek ekonomik kalkınma, temelde insan öğesine, ona yapılan yatırımlara ve insanın etkinliğinin ve verimliliğinin artmasına bağlı olduğundan, doğrudan doğruya kültürel kalkınmanın bir türevidir.

31. Kültürel kalkınma, aynı zamanda bir toplumun üyelerinin sahip oldukları araçlarla varlıklarını devam ettirecek bir güç sağlayan sosyal ve zihinsel ilerlemeleri geleceğe açık olmayı, temel ihtiyaçların karşılanmasını, önemli derecede bağımsızlığı, kendine güveni, yaratıcılığı ve kültürel bir kimliği bünyesinde barındırmalıdır. • Toplumun heyecanının ve azminin geniş kapsamlı katılımını gerektirir. Bu anlamdaki kalkınma eğitim, örgütlenme ve disiplinli çalışma sürecini gerekli kılar. • Kültürel kalkınma, kalkınmada ekonomik faktörlerle birlikte, sosyal ve kültürel faktörleri de içinde barındıran bir kavramdır.

32. Sosyal Kalkınma • Ekonomik kalkınma sonucu oluşan refahın, toplumsal sınıflar ve bölgeler arasında adaletli ve dengeli dağıtımın sağlanmasıdır. Genel olarak sosyal kalkınmanın ekonomik kalkınmanın tabi bir sonucu olduğu düşüncesi yaygındır. Buna karşın, özellikle gelir dağılımında önemli sorunlar yaşanan toplumlarda, ekonomik kalkınma her zaman beraberinde sosyal kalkınmayı gerçekleştirmeyebilir. • Sosyal kalkınmanın sağlanmasında toplumda dayanışma ruhunun oluşturulması ve korunması önemlidir. Sosyal kalkınma ancak toplumu oluşturan birey ve gruplar arasındaki güven, işbirliği ve aidiyet duygusunu geliştirerek kalkınmaya yönlendirilmesi ile sağlanabileceği inancı gün geçtikçe artmaktadır. • Sosyal kalkınma, kişisel ve kolektif düzeyde sosyal ve beşeri ilişkileri, sosyal dayanışmayı, karşılıklı saygınlığı artırmaktır. • Sosyal kalkınmada yaşanan sorunların azaltılabilmesi ve sosyal kalkınmanın beklenen yararı sağlayabilmesi açısından, yerel kalkınma stratejilerinin de önemli olduğu söylenebilir.

33. Sürdürülebilir Kalkınma • Sürdürülebilir kalkınma kavramı, BM Çevre ve Kalkınma Komisyonu raporunda, gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmelerini tehlikeye sokmaksızın, bugünkü kuşağın ihtiyaçlarını karşılayabilen kalkınma modeli olarak tanımlanmaktadır. Kısaca gelecek nesillerin kaynaklarını tüketmeden kalkınmayı gerçekleştirme anlamındadır. Çevre yönetimi önemlidir. • Buna göre kalkınma çabaları çevreyle uyumlu olduğu sürece sürdürülebilir niteliktedir. Sürdürülebilirlik, belirli bir seviyedeki kaynakların (ormanlar, toprak, su vb.) miktarının azalmaması olarak tanımlanmaktadır. Bu model; bindiği dalı kesmeyen, ekonomiyle eko-sistem arasındaki dengeyi koruyan, ekonomik kalkınmayla ekolojik dengeyi uzun dönemli ve birlikte ele alan bir kalkınma türüdür.

34. Sürdürülebilir kalkınma başlangıçta çevresel bir sorumluluk olarak değerlendirilmesine rağmen günümüz toplumunda aktif olarak faaliyet gösteren tüm birey ve örgütlerin taşıması gereken ekolojik, ekonomik ve sosyal sorumluluklar bütünü seklinde kabul edilmektedir. • Sürdürülebilir kalkınma bugünkü sosyal ve ekonomik kârları, gelecekteki potansiyel benzer faydaları tehlikeye atmaksızın optimize eden sosyal ve yapısal ekonomik dönüşümlerin bütünleşmesi olarak tanımlanır. • Bu bağlamda sürdürülebilir kalkınmanın birincil amacı, çok sayıda neslin, ekonomik refah düzeylerinin sürekli olarak adil ve akıllıca dağıtımını başarmaktır. • Sürdürülebilir kalkınma, ekonomik büyüme ihtiyacını çevresel koruma ve sosyal adalet ile dengeleyen geniş bir kavramdır.

35. İnsani Kalkınma • Birleşmiş Milletler Gelişme Programı, insani kalkınmayı • İnsanların seçeneklerini artıran bir süreç olarak tanımlamakta ve sonsuz tercihler yerine bunlardan; uzun ve sağlıklı bir ömür, bilgi edinmek ve asgari geçim standardı için gerekli kaynaklara erişim olmak üzere sadece üçü üzerinde durmaktadır. • İnsani kalkınma indeksi, bu üç boyutu ifade eden indekslerin bir indekse indirgenmesiyle oluşturulmakta ve ülkelerin kalkınmışlık düzeyini gösteren önemli bir ölçüt olarak kabul edilmektedir. • Burada önemli olan, kalkınma ile ilgili verilerin sadece gelir düzeyinin belirlenmesi için değil aynı zamanda yaşam kalitesi göstergelerinin belirlenmesi için de kullanılmasıdır.

36. Bir diğer ifade ile insani kalkınma; sağlık, eğitim ve yaşam standardı gibi en basit insani özelliklerdeki kazanımlar ve bu kazanımlar açısından istenen standartların sağlanmasıdır. • İnsani kalkınma; herkes için onurlu biçimde ve hak ettiği ölçüde, günlük yaşamın tüm fırsat ve olanaklarına ulaşma imkânı sağlanmasını ve böylece bireysel ve toplumsal yaşam standardının yükseltilmesini amaçlamaktadır. • İnsani kalkınma; toplumun eğitim, sağlık ve gelir seviyesinin iyileştirilerek söz konusu alanlarda bireylere sunulan tercihleri genişletmeyi amaçlamaktadır. • Bu amacın öneminden dolayı bilgi ötesi topluma geçiş sürecinin yaşandığı günümüzde kalkınma olgusunun içeriğini daha çok insani kalkınma kavramının doldurmakta olduğu söylenebilir.

37. İnsani kalkınma: • Uluslararası ve ulusal düzeyde herkesin onurlu, • Günlük yaşamın tüm fırsat ve olanaklarına ulaşabilen • Yaşam standardı yüksek • İnsan haklarına saygılı • Sosyal, ekonomik, ve siyasal alanlarda kadın-erkek, herkesin eşit haklara sahip olduğu barışın • Sevgi Barış ve Dostluğun temel ortak bölen olduğu • İdeal bir dünyayı hedeflemektedir.

38. İnsani kalkınma, başlıca üç kriterden yola çıkarak tespit edilmektedir. Bu kriterler: • a)Refah/Yaşam Standardı: Kişi başına düşen milli gelirin, yerel geçim maliyetlerine uyarlanmasıyla hesaplanmaktadır. Buna (SGP) satın alma gücü paritesi de denir. GSYİH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) • b) Eğitim Standardı: İnsani Gelişme Endeksinin hesaplanmasında kullanılan ikinci kriter ülkenin eğitim düzeyidir. Endekste eğitim kriterinin hesaplanmasında iki farklı faktörden yararlanılmaktadır. • - Yetişkinler arasındaki okuma yazma oranı • - Ortalama eğitim düzeyi (Okullaşma Endeksi) • c) Sağlık Standardı: Bir ülkedeki ortalama yaşam süresi beklentisi esas alınarak sağlık standardı İnsani Gelişme Endeksine dahil edilmektedir.

39. İnsani Kalkınma • Uzun ve Sağlıklı Yaşam (Yaşam Beklentisi) • Eğitim • Yaşam Standardı (Kişi başına reel GSYİH- Gelir)

40. 0.4.3. Kalkınmayı Etkileyen Faktörler • Ekonomik Faktörler (Üretim İmkanları) • İnsan Kaynakları/Nüfus • Doğal Kaynaklar • Parasal Kaynaklar/Sermaye • Girişimcilik • Stratejik Faktörler • Yönetim Anlayışı • Organizasyon Yapısı (Örgütlenme Durumu) Kültürel Değerler • Güven ve Etik Entegrasyon

41. Toplumsal amaçların (Büyüme ve Kalkınmanın) çok pahalıya mâl olmadan gerçekleştirilmesi önemlidir • Bu, sınırlı kaynakların optimum (en uygun) kullanımına bağlıdır. • Her ne pahasına olursa olsun amaçlara ulaşmak isteği, ekonomik geçerliliği olan bir anlayış değildir.

42. 0.5. Üretim 0.5.1. Üretimin Gerekliliği • Amaçların optimum kaynak kullanımı ile gerçekleştirilmesi, toplumun ekonomik gücünü artırır ve ekonomik güç diğer güçlerin (siyasal, askeri, kültürel vb.) temelini oluşturur. Böylece toplumun pazarlık gücü artar. • Bunu sağlamak (ekonomik güç), öncelikle üretim ve nüfus etkenlerine bağlıdır. • Ayrıca üretim sitemlerinin örgütlenmesi ve nüfusun (toplumun) kültüründen önemli oranda etkilenir. • Sistem, örgüt ve kültür, insanın çalışma etkinliği ve isteği üzerinde etkilidir. • Kalkınmışlık farkı - Slayt

43. ÜRETİM (Örgüt yapısı ve Sistem) KALKINMA = NÜFUS (Kültür, Eğitim Bilgi vb.) • ÜRETİM  NÜFUS SABİT • ÜRETİM SABİT NÜFUS  • ÜRETİM  NÜFUS  (Ü  > N ) • MİLLİ GELİR BÜYÜME VE GELİR DAĞILIMI

44. KISACA ÜRETMEK GEREKLİ • Zenginliğin kaynağı; sistemli, disiplinli ve örgütlü çalışarak yapılan üretimdir. • Yani her alanda etkin ve verimli çalışan, büyük örgütlere sahip olmak ve o örgütlerle birlikte üretmektir. • Üretim-Tüketim ilişkisi önemli • İktisat-İsraf kavramları önemli • İsraf ekonomisi (kapitalist ekonomi)

45. 0.5.2. Üretimin Tanımı • İnsan ihtiyaçlarının doğal olarak tam karşılanmaması sonucu ortaya çıkan, beşeri bir faaliyettir. • Amacı ürün, mamul veya hizmet oluşturmaktır. • Bunun için üretim faktörlerinin belirli şartlar ve yöntemlerle bir araya getirilmesi gerekir. • Yani üretim faktörlerinin doğru belirlenmiş öncelikler için işbirliği ve uyum içerisinde çalıştırılmasıdır.

46. 0.5.3. Üretim Faktörleri • ÜRETMEK BAZI UNSURLARI GEREKTİRİR • İnsan Kaynakları • Doğal Kaynaklar • Sermaye • Müteşebbis (Girişimci) • ------------------------------- • Bilgi • Teknoloji • Zaman • Yönetim

47. 0.5.4. Üretimin Örgütlenişi • Üretim Teknik Bir Konudur • Buna Karşın; • Neyin, • Ne Zaman, • Kim İçin, • Nerede, • Nasıl Üretileceği Gibi Konular • Üretimin Yönetsel ve • Örgütsel Yönünü Ortaya Çıkarır

48. Üretimle ilgili değerler • Üretim Unsurlarının çoğu, • Araçlar, • Yöntemler ve • İmkanlar • Çok Çeşitli ve Kısıtlı/Sonlu Olduklarından • İç ve dış çevremizi en az tahrip edecek şekilde ihtiyat ve basiretle üretim yapılmasını gerektirir. • Diğer bir ifade ile, bunlar arasından Rasyonellik (Akılcılık) ilkesine Göre Seçimler Yapmak Gerekir • Ekonomik Hareket ve Seçimler Yapmak

49. Buna Göre • Üretimin Rasgele Olmaması, • Belli İlkeler İçerisinde • Uygun sistemlerle • Rasyonel Olması Gerekir • Ekonomik Sistem Tercihi ve İşletmecilik İlkeleri ile yakından ilişkili • Bu yapılamazsa kıtlık oluşacaktır.

50. Akla uygun, aklın kurallarına dayanan, ölçülü, ussal, hesaplı:       "Rasyonel bir çalışma."- . • RASYONEL: • AKLA UYGUN, HESAPLI, ÖLÇÜLÜ, BİÇİLİ