Yrd. Doç. Dr. Birkan TAPAN Saide ÖZATA Seda BEHLÜL

1. ÖZEL BİR HASTANEDE DOKTOR, HEMŞİRE VE İDARİ PERSONELİNTOPLAM KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ ALGILARININ BELİRLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Birkan TAPAN Saide ÖZATA Seda BEHLÜL

2. Sağlık hizmetlerinin özellikleri sebebiyle sağlık hizmetleri kalitesi zor açıklanabilen bir kavram olmuştur. • Hizmet kalitesinin fazla sayıda değişkenden etkilenmesi, bu değişkenlerin açık bir şekilde tanımlanmayışı ve sübjektif faktörlerin etkilerine açık olması kalite kavramının tanımlanması güçleşmekte ve sezgisel olarak algılanmasını gündeme getirmektedir.

3. Sağlık hizmetlerinde kalite • Birleşik devletler tıp enstitüsü’nün kalite tanımına göre kalite birey ve topluma sunulan sağlık hizmetlerinin istenen sağlık çıktılarına ulaşma ihtimalini yükseltme ve günün profesyonel bilgi birikimi ile tutarlı olma derecesidir. • Basit tanımla tıbbi hata; yapılması gereken bir faaliyetin tam yapılmaması ve istenilen sonuca ulaşılamaması olarak tanımlanmaktadır.

4. Sağlık hizmeti hataları diğer hizmet türlerinin hataları yanı sıra telafisi olmaması sebebi ile daha önemli bir hal almaktadır.

5. Sağlık sektöründe verilen hizmetin her kademesinde risk bulunmaktadır. Bu sebeple toplam kalite ve hasta güvenliği kültürünün geliştirilmesi hastanelerin başarısında önemli bir rol oynamaktadır. • Sağlık kurumlarında toplam kalite ve hasta güvenliği kültürünün ölçülmesi ve değerlendirilmesi etkili ve faydalı sonuçların elde edilmesine yardımcı olur. • Bu çalışma özel bir hastanede görev yapan doktor, hemşire ve idari personelin toplam kalite ve hasta güvenliği algılarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.

6. BULGULAR Ankete katılan 126 kişinin %31,7’sini doktorlar %33,3’ünü hemşireler %34,9’unu idari personel oluşturmaktadır. Toplam kalite ve hasta güvenliği ile ilgili kurum içi / kurum dışı eğitim %77,8’i aldığını, %12,7’si almadığını %9,5’i hatırlamadığını belirtmiştir.

7. Kurumda çalışma süresi %28.6’sı 0-1 yıl %28,6’si 1-5 yıl %26,2’si 5-10 yıl %31,7’si 10 yıl ve üzeri çalışmaktadır. Cinsiyet %60.3’ü kadın %39.7’si erkek dir.

8. 126 kişiden, • “ Hasta güvenliği geliştirme çabalarına aktif olarak katılırız.” %5.6’sı kesinlikle katılmıyorum, %63’ü katılmıyorum(11.9), %14.3’ü fikrim yok, %46’sı katılıyorum, %27.8’i kesinlikle katılıyorum (73.8) cevabını vermiştir. • “Hasta güvenliğini geliştirmek için değişiklikler yaptıktan sonra bunların etkinliğini değerlendiririz.” %2,4’ü kesinlikle katılmıyorum, %5,6’sı katılmıyorum(8), %17,5’i fikrim yok, %56,3’ü katılıyorum, %18,3’ü kesinlikle katılıyorum (74.6) cevabını vermiştir.

9. “ Hasta güvenliği, daha fazla iş yapmaktan daha öncelikli bir ilkedir.” %2.4’ü kesinlikle katılmıyorum, %4.8’i katılmıyorum (8.2), %1.6’sı fikrim yok, %38.9’u katılıyorum, %52.4’ü kesinlikle katılıyorum (91.3) cevabını vermiştir. • “ Uyguladığımız sistem ve prosedürler hata oluşmasını önlemede başarılıdır.” %4’ü kesinlikle katılmıyorum, %4’ü katılmıyorum (8), %7.1’i fikrim yok, %57.9’u katılıyorum ve %27’si kesinlikle katılıyorum (84.9) cevabını vermiştir. • “Tüm personel yaptığı faaliyetlerin kurumun bütününe etkisini bilir.” %4’ü kesinlikle katılmıyorum, %7.1’i katılmıyorum (11.1), %9.5’i fikrim yok, %55,6’sı katılıyorum, %23,8’i kesinlikle katılıyorum (79.4) cevabını vermiştir.

10. Çalışanların • cinsiyeti ve medeni durumları ile toplam kalite algıları arasında farklılık yoktur. • meslek grupları ile toplam kalite algıları arasında anlamlı bir farklılık vardır. Bu farklılık hemşirelerden kaynaklanmaktadır. • Toplam kalite ve hasta güvenliği ile ilgili eğitim alıp almamanın toplam kalite ve hasta güvenliği algılarında farklılık yaratır. Farklılık eğitim alanlardadır.

11. Çalışma yılının toplam kalite algıları ile arasında anlamlı bir ilişki çıkmamıştır. • Hasta güvenliği ile ilgili tutulan olay formları ile toplam kalite algıları arasında anlamlı bir farklılık vardır ve farklılık raporun tutulmasından kaynaklıdır.

12. Sonuç olarak; • Sağlık hizmetleri sebebiyle oluşan hataların önüne geçilmesi ve bu hataların azaltılması veya ortadan kaldırılması olarak tanımlanan hasta güvenliğinin sağlık kurumlarında sağlanması hasta güvenliği kültürünün meydana gelmesi ile ilişkilidir. • Kurumdaki toplam kalite ve hasta güvenliği performans göstergeleri ve olay raporlarının çalışanların bu konudaki algılarını etkilediği, meslek gruplarına göre algının farklılık gösterdiği toplam kalite ve hasta güvenliği konusunda farkındalıklarının da arttığı saptanmıştır.

13. Elde ettiğimiz tüm sonuçlara göre; • Sağlık sektöründe hasta güvenliği kültürünün oluşturulması ve sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi için kurumda yapılan hasta güvenliği eğitimlerin arttırılması, olay raporlama faaliyetlerindeki uygulamalar değerlendirilerek çalışanların bu konuya teşvik edilmesi önerilebilir.

14. TEŞEKKÜRLER