Van blauwdruk naar bestemmingsplan.

1. Van blauwdruk naar bestemmingsplan. Architectuur: slank blijven om bij te blijven 31-05-2005 René van den Assem

2. Inhoud • Architectuur • Architectuur als stuurmiddel, architectuurmanagement • Architectuur en de factor tijd • Bestemmingsplan versus blauwdruk • Hoeveel architectuur is goed ú ? 2

3. Waarom architectuur ? • Communicatiemiddel • Complexiteitsbeheersing • Gedeelde visie op gewenste situatie (Bestemmingsplan of blauwdruk) • Afspraken (standaardisatie) • Hergebruik van “bouwblokken” • Compliance (!) 3

4. Architectuur definitie IEEE (P1471): beschrijft de samenhang tussen een aantal componenten, hun onderlinge relaties en hun relaties met de omgeving, en de principes die het ontwerp en de evolutie ervan bepalen. 4

5. Mission fulfills 1..* Actor Product Proces influences has an Environment System Architecture inhabits Bedrijfs Afdelingen Afdelingen Afdelingen Organisatie Product Proces B Klanten Klanten Klanten B architectuur Architectuur Architectuur Architectuur Leveranciers Leveranciers Leveranciers e e described by 1 h v e has 1..* identifies1..* e provides e i Stakeholder Architectural description Rationale r is important to 1..* l i g Is addressed to 1..* Informatie Applicatie Content Communicatie i participates in architectuur Architectuur Architectuur Architectuur n g identifies1..* has 1..* selects1..* organized by 1..* Concern Viewpoint View conforms to used to cover 1..* Technische Systeem Gegevens Netwerk participates in 1..* architectuur Architectuur Architectuur Architectuur has source0..1 aggregates1..* consists of 1..* Library viewpoint Model establishes methods for 1..* Architectuur, veel methoden 5

6. Meer overeenkomsten dan verschillen • Niet alleen IT ..maar business, informatie en techniek in samenhang • Behapbaar maken (opstellen, beheren, lezen) door toepassing ordeningsprincipes • Viewpoints (separation of concerns) • Layering (‘pannenkoek’ van services) • Modaliteiten (wie - actor, wat – product / dienst, hoe - proces) • Aspectgebieden (beheer, beveiliging) 6

7. Baten van architectuur: betere besluiten over en in projecten • Betere besluiten • Expliciet aandacht voor ‘alignment’ met business strategie • Minder overlappende, concurrerende of conflicterende ontwikkelingen • Tijdige identificatie van ‘witte vlekken’ • Betere integratie • Minder eilanden, betere aansluiting van systemen op elkaar. • Beter hergebruik van bouwblokken. 7

8. Daarom: architectuurmanagement Vraag: hoe krijgt Architectuur de beoogde sturende en verbindende functie? Beleid (incl. veranderdoelen) Sturing Architectuur Architectuur- Management (verander)programma Projecten en activiteiten Samenhang 8

9. Architectuurmanagement • De architectuur zelf • Opstellen en onderhouden architectuur • Toepassen van architectuur • Besturing van bovenstaande 9

10. Business Informatie Techniek Algemene principes Regels, Richtlijnen Modellen De architectuur zelf • … geeft ‘richting aan de inrichting’ • … vanuit expliciete link met strategie • … en bevat toetsbare uitspraken • … in samenhang 10

11. Voorbeeld 11

12. Principes Richtlijnen Modellen hoog Concreetheid laag hoog(5 jaar) Duurzaamheid laag (1 jaar) De invulling 12

13. Architectuur, enkele valkuilen • Splendid isolation • Beschrijving = het resultaat. Mooi product maar onvoldoende draagvlak • Het meesterwerk • Veel werk initieel, niet te onderhouden • Niet te hanteren voor ‘gewone sterveling’ • Under construction = statusloos • Architectuur straffeloos negeren blijkt een optie • Geheel volgens de laatste mode • … dus volgend jaar alweer achterhaald (dreigt vooral met techniek) 13

14. Toepassen van architectuur Controleren Architectuurtoets Management- letter Toezicht houden op uitvoering Architectuurtoets Informatieplanning Identificeren en selecteren Ontwikkelen onder architectuur ICT-oplossingen Ondersteunen informatieplanning Leveren project-start- architectuur Toepassen van architectuur Faciliteren Toepassen van architectuur 14

15. RvB Architectuur Board Manager AD Accountants Dienst Manager ICT, Innovatie & Support Information Manager Y Architectenteam Kernteam Informationmanager X Business line X Business line Y ICT afdeling Netwerk / pool van architecten en ontwerpers Bron: Van Venrooy en Van den Assem (2003) Werken onder architectuur, organisatie en besluitvorming 15

16. Architectuur en de factor tijd Stellingen • Waarde van architectuur in totaal zit vooral in de ondersteuning van besluiten in planperiode. • De waarde van concrete modellen zit vooral in ontwerpproces en in functioneel beheer (impact analyses b.v.) • Als dat waar is: • wees voorzichtig met vroegtijdig uitwerken van modellen • Bereid u voor op wijzigingen: change = the only constant 16

17. Wat betekent dat voor architectuurwerk? • Architectuur en ontwerp richten op flexibiliteitUniversele richtlijnen • Gegevens op 1 plek vastleggen en beheren • Applicaties halen gegevens uit aangewezen bronbestanden • Just enough – just in time architectuur • ‘Radar’ vereist: welke issues komen op de organisatie af in welk tempo? • ‘Grow as you go’: Uitwerken architectuur voor aanvang project (Project start architectuur) 17

18. Blauwdruk Uniform uitwerken alle ontwikkelingen in planperiode. Nauwkeurig omschreven doelsituatie. Daarna ontwikkelen en implementeren. Bestemmingsplan Grove schets doelsituatie (principes / mogelijk ook richtlijnen) Verdere invulling verdere architectuur bij aanvang. Per project implementeren. Blauwdruk of bestemmingsplan 18

19. Architectuur is nog geen werkelijkheid De case van de ontbrekende infrastructuur • Voorbeeld: een architectuur beschrijft een toekomstvisie met een toegangsbeveiligingsschil • Deze schil komt niet van de grond • Niemand neemt initiatief • Business case blijkt niet rond te krijgen Dus • Toekomst voorspellen blijft moeilijk • Noteren in architectuur = geen absolute waarde, wel verplichting tot haalbaarheidsonderzoek 19

20. Waar staat ú met architectuur .. Hoog Niveau Architectuurdenken Laag Laag Hoog Organisatorische inbedding Bron: DYA (2002) 20

21. .. en wat doet u er aan? 21

22. Aanpassen op rijpheid (maturity) organisatie Bron: DYA (2002) 22