Prof. dr. Chia Longman UGent

1. Gender en seksuele diversiteit op school:Aanknopingspunten voor het genderbeleid voor onderwijs in Vlaanderen31 mei 2013Brussel Prof. dr. Chia Longman UGent

2. overzicht • gender en seksuele diversiteit op school, waar gaat het over? • wat doen we reeds op vlak van praktijk en beleid? • wat kan er beter?

3. gender en seksuele diversiteit op school, waar gaat het over? • gender, diversiteit en ongelijkheid: gendertheorieën in een notendop • waarom is aandacht voor gender en seksuele diversiteit op school nodig? • wat weten we over gender en seksuele diversiteit en ongelijkheid op school in Vlaanderen?

4. a. gender, diversiteit en ongelijkheid • gender als rol en identiteit • gender als maatschappelijke ordeningsprincipe • gender en ongelijkheid • gender doorkruist andere vormen van diversiteit • de school en gendersocialisatie

5. b. waarom aandacht voor gender en seksuele diversiteit op school? • veiligheid/geborgenheid • gezondheid en welzijn • leerprocessen en leerresultaten • curriculum/leerinhouden • schoolklimaat ontleend aan: E.J. Meyer, Gender andSexualDiversity in Schools, 2011

6. c. gender en seksuele diversiteit op school in Vlaanderen, wat weten we? • leer-/studieprestaties • studiekeuzes en schoolloopbaan • feminisering lerarenberoep • gegenderde interacties leraren en leerlingen • curriculum/leerinhouden • veiligheid & welzijn • kruispuntanalyses? Omgaan met verschillen? In vraag stellen van gendernormen enheteronormativiteit!!!

7. 2. wat doen we op vlak van beleid en praktijk? • eindtermen? • de gender’klik’ maken en genderbewustzijn cultiveren • bestaande goodpractices en instrumenten

8. 3. wat kan beter? • onderwijsproject 2012-2013 • gemeenschappelijke verklaring over een beleid m.b.t. gender en seksuele geaardheid in het onderwijs (Vl. Min. Van Onderwijs & Onderwijssector), okt. 2012

9. Gemeenschappelijke verklaring over een beleid m.b.t. gender en seksuele geaardheid in het onderwijs • een klimaat bewerkstelligen van verdraagzaamheid, openheid en respect ten aanzien van diversiteit in zowel seksuele geaardheidals genderidentiteit; • de holebi- en genderthematiek bespreekbaar maken en er genuanceerde informatie over verstrekken; • alle personen, ongeacht hun seksuele geaardheid of genderidentiteit, respectvol en evenwaardig behandelen en elke discriminatie ter zake bestrijden en verwerpen; • leerlingen, studenten, personeelsleden die om hun seksuele geaardheid of genderidentiteit worden gepest en/of gediscrimineerd, beschermen en opvangen vanuit een visie op ‘preventie en aanpak van pesten’;

10. Vervolg gemeenschappelijke verklaring • een genderbewustzijn ontwikkelen bij leerlingen, studenten en personeelsleden zodat alle betrokkenen zien hoe genderverwachtingen persoonlijke beslissingen beïnvloeden en maatschappelijke ongelijkheden in stand houden; • actief inzetten op het wegwerken van genderstereotypen en -mechanismen met het oog op een dubbel resultaat: • jongeren kunnen studie- en andere (levensloop)keuzes maken, zonder beperkt te worden door genderverwachtingen en daaraan gelieerde normen; • de weerstanden tegen holebi’s en transgenders verdwijnen; veel van die weerstanden worden immers ingegeven door genderverwachtingen.

11. 3. wat kan beter? • opnemen verantwoordelijkheid: gender en seksuele diversiteit is een centrale, geen marginale thema op school • streven naar een integrale ‘genderbeleid’ • informeren • onderzoek • aandacht voor meerdere vormen van diversiteit • gendertraining en genderstudies in onderwijs integreren

12. Literatuur • Jos van Thienen (red.) “Meisjes zus, jongens zo” Hoe omgaan met gender op school, Lannoo, 2013 (ter perse) • Elizabeth J. Meyer, Gender andSexualDiversity in Schools, Springer, 2011 • De Eerste Lijn: "Meisjes zijn anders. En jongens ook." In: Klasse voor leerkrachten, januari 2011 • Bollen, S. & Van Looy, L. (2011a). Gezocht: M/V in de les. Een uitgewerkt lessenpakket gendereducatie voor leerkrachten. Brussel: VUBPress.