Download
1 / 20
260 likes | 1.11k Views
بسم الله الرحمن الرحیم. فهرست سرخ. از ميان يک هزار و 127 گونه جانور مهره دارِ شناسايی شده در ايران، 11 گونه در وضعيت شديداً "در معرض خطر انقراض" يا "بحرانی" به ثبت رسيده اند.
E N D
فهرست سرخ • از ميان يک هزار و 127 گونه جانور مهره‌دارِ شناسايی شده در ايران، 11 گونه در وضعيت شديداً "در معرض خطر انقراض" يا "بحرانی" به ثبت رسيده‌اند. • در گزارشی که اخيراً دفتر حيات وحش سازمان حفاظت محيط زيست از وضعيت مهره‌داران ايران تهيه کرده، به غير از رده ماهيان، از تمامی رده‌های مهره‌داران دست کم يك گونه در وضعيت "بحرانی"(CR) قرار دارد. از سوی ديگر، 27 مهره‌دار نيز در وضعيت "در معرض انقراض"(EN) و 32 گونه نيز در وضعيت "آسيب‌پذير"(VU) قرار دارند. • در ميان پستانداران، دوپاي فيروز، حفار ايراني، گورخر ايراني، يوزپلنگ ايراني و خرس سياه، شديدا در معرض خطر انقراض هستند. حفار ايرانی نيز در بين جوامع محلی با نام گورکن شهرت دارد. در ميان پرندگان، درناي سيبري، كركس پشت سفيد و خروس كولي شكم سياه و همچنين لاکپشت دريايی پوزه عقابی از رده خزندگان در اين فهرست، در وضعيت CRقرار دارند. سمندر غارزي ايراني و سمندر لرستان از رده دوزيستان ايرانینيز در اين وضعيت هستند. www.qomnature.blogfa.com
فهرست سرخ • گونه‌های جرد زارودني، ول كرماني، سنجابك دم موشي ايراني، حشره خوار شوش، خفاش شعيبي، نهنگ آبي، نهنگ خاكستري، نهنگ گوژپشت، هامستر طلايي و پلنگ، از رده پستانداران در وضعيت EN قرار گرفته‌ا‌ند. همچنين گونه فک خزری که به عنوان کوچک‌ترين گونه فک جهان شناخته می‌شود، تا سال 2007 در رده آسيب‌پذير قرار داشت؛ اما در سال 2008 وضعيت اين گونه به "در معرض انقراض" تغيير پيدا کرد. • بالابان، اردك سرسفيد، عروس غاز و كركس مصري از پرندگان و لاكپشت دريايی سبز، لاكپشت دريايی سرخ، لاكپشت دريايی زيتوني، لاكپشت فراتي، افعي البرزي و افعي آذربايجاني از رده خزندگان در وضعيت EN قرار دارند. از رده دوزيستان، سمندر كوهستاني كردستان و از رده ماهيان چالباش، شيپ، قره برون، اوزون برون و فيل ماهي يا بلوگا در معرض خطر هستند. www.qomnature.blogfa.com
خرس سياه ايراني در آستانه انقراض • خرسسیاهایرانبهعلتفقدانمطالعاتآماریوپایشزیستگاههاازسویسازمانهایدولتیومتخصصوهمینطورتهدیدازسویکشاورزان،شکارچیان،تصادفاتو ... درمناطقجنوبوجنوبشرقکشوردرحالنابودیاستوسرنوشتیوزایرانیبرایاینجانوروحشیدرحالتکراراست.بهگزارشخبرنگارمهر،جمعیتخرسهایسیاهایراندرحالیروبهکاهشاستکههنوزازطریقمراجعتخصصیودولتی،هیچگونهاظهارنظروارایهاطلاعاتیانجامنشدهوسرشماریومطالعهدقیقویانسبیدرموردزیستگاههاوجمعیتاینگونهجانوریدرایرانانجامنشدهاست.بااینحالفقدانآمارواطلاعاتازاینگونهجانوریدرسالهایاخیر،سازمانهایبینالمللیرانیزواداربهواکنشکردهاست،بهنحویکهدرسالهای 1999 و 2002 درمقابلنامایرانعلامتسوالگذاشتهشدتامشخصشودکهسازمانهایحمایتیمحیطزیستکشور،هیچتوجهیبهحیاتجانورانوحشیندارند. www.qomnature.blogfa.com
اندازه دستها و پاها کوتاه بوده که به 5 انگلشت با ناخن‌های تیز و قوس‌دار ختم می‌شود و حیوان را در بالا رفتن از درخت و صخره‌ها و کوه‌ها یاری می‌کند. www.qomnature.blogfa.com
www.qomnature.blogfa.com خرس سیاه دندانهایی با نیش بلند و مخروطی دارد که برای گرفتن طعمه از آنها استفاده می کند و دندان‌های آسیا دارای لبه تیز و برنده است که در خوردن گوشت به او کمک می کند، آخرین دندان پیش کیسا در فک بالا و اولین دندان آسیا در فک پایین رشد بیشتری داشته و لبه‌های تیز و برنده دارد که لبه‌های گوشت بر هستند برای اینکه گوشت خواران بتوانند در دوران بارداری هم غذای خود را از طریق شکار به‌دست آورند، دوران بارداری‌شان کوتاه شده و نوزادان آنها با چشمان بسته به دنیا می‌آیند و جمعت گوشت‌خوران همواره در مقایسه با جمعیت طعمه یا شکار پایین‌تر است
خرس سیاه • خرس سیاه در تقسیماتIucnجزو گونه‌های در معرض انقراض قرار گرفته است از نظر جثه نسبت به خرس قهوه‌ای کوچک‌تر است و اندازه آن به تناسب فصل سال و نوع تغذیه بین 6/1 - 30/1 سانتی‌متر و وزن آن نیز تا 200 کیلوگرم می‌رسد. اندازه دم حیوان 10 - 8 سانتی‌متر است، گوشها نسبتاً بزرگ و لوله‌ای شکل با انتهای گرد در دو پهلوی سر قرار دارد. • رنگ عمومی بدن سیاه است و به‌جز در اطرف پوزه که روشن‌تر است، لکه‌ای سفید رنگ V شکلی روی سینه که به‌طرف شانه کشیده شده وجود دارد www.qomnature.blogfa.com
خرس‌ها کف رو هستند و می‌توانند مانند انسانها بر روی پاها بایستند و راه بروند که این حالت بیشتر در زمان خشم و تهاجم دیده می‌شود. چشمهای کوچک داشته و حسی بینایی و شنوایی حیوان خوب نبوده ولی حس بویایی آن بسیار حساس و قوی است. رژیم غذایی همه چیز خواری داشته به همین دلیل داندان‌ها پهن‌تر از سایر گوشت‌خواران است و به آسانی می‌توانند هسته میوه مانند خرما را خرد کنند. www.qomnature.blogfa.com
خرس‌ها داری خواب زمستانه بوده و به این صورت که حیوان یک جای امن و مطمئن را برای خواب انتخاب کرده و متابولیسم بدن خود را به حداقل رسانده بطوریکه ضربان قلب را تا 50 درصد کاهش می‌دهد در این زمان حیوان از ذخیره چربی بدن که معمولا زیر پوست می‌باشد استفاه می‌کند. خرسهای سیاه حدودا 24 سال عمر می‌کنند و مردم منطقه بلوچستان خرس سیاه را بنام «مم» می‌شناسند. خرس سیاه در سن 3 سالگی بالغ شده و آماده برای جفتگیری می‌شود و در اواسط تابستان جفتگیری می‌کند و دوران بارداری آنها حدود 8- 6 ماه به طول می‌انجامد و در اواخر زمستان یعنی پایان دوره خواب زمستانی، نوزادان کوچک با چشمان بسته به دنیا آمده و تا شروع فصل بهار از شیر مادر تغذیه می‌کنند و در فصل بهار به سرعت رشد کرده تا کمبود رشد فصل زمستان را جبران کند. • خرس‌ها معمولا دوقلو‌زایی داشته اما تا 4 قلو هم مشاهده شده است. خرسهای سیاه یک سال در میان تولید مثل می‌کنند مگر اینکه نوزادان آن سال تلف شوند تا حیوان در سال بعد اقدام به تولید مثل کند. www.qomnature.blogfa.com
تغذیه: • خرس‌ها همه چيز خوارند و بسته به شرايط محيطي و فصل سال از ماهي‌ها، پستانداران كوچك، حشرات، گياهان و ميوه درختان تغذيه مي‌كنند. خرس سیاه از گیاهان سبز ، میوه‌ها ، حشرات ، عسلو همچنان مهره‌داران کوچک مانند پرندگان و جوندگانتغذیه می‌کندبا همه اين‌ها، خرس‌ها در پيدا كردن غذاي مورد علاقه‌شان خيلي فرصت طلب هستند و در فصولي كه اين مواد غذايي فراوان است حداكثر استفاده را مي‌برند كه شايد از بقا اين حيوان باشد و همين‌طور متناسب با فصل سال زمان فعاليت خود را براي تغذيه تغيير مي‌دهد. به‌طوري‌كه در فصل بهار هنگام غروب و طلوع آفتاب، در فصل تابستان در اواسط روز و در فصل پاييز در تمام طول روز فعاليت داشته ولي با اين حال خرس سياه شب‌ها را براي تغذيه ترجيح مي‌دهد. www.qomnature.blogfa.com
زیستگاه: زيستگاه اين حيوان در جنوب و جنوب شرق كشور و استان‌هاي كرمان، هرمزگان و سيستان و بلوچستان از زيستگاه هاي مهم آن است. در استان سيستان و بلوچستان در مناطق رتفاعات بيرك، كوه‌هاي بمپور ارتفاعات كوشات نيك‌شهر، ارتفاعات اطراف خاش و ارتفاعات قصرقند زيست مي‌كنند. اين مناطق به دليل درختان كنار خرما، غارهاي فراوان و ارتفاعات صعب‌العبور جز بهترين زيستگاه‌هاي خرس سياه هستند. پراکندگی جهانی در نواحی جنگلی مشرق آسیا از جنوب شرقی سیبریه و در جنوب تا چین ، کامبوج وتایلند و کوههای هیمالیا در کشمیر ، ایران و برخی از جزایر ژاپن دیده شده است. www.qomnature.blogfa.com
خصوصیات خرس سیاه • خرس‌ها حيوانات منزوي و گوشه‌گير هستند و به اين دليل نيست كه به انسانها حمله نكنند، خرس‌هاي سياه به‌راحتي از درختان بالا مي‌روند، آن چيزي كه جالب به نظر مي‌آيد نحوه پايين آمدن خرس از درخت است كه رو به پايين (وارونه) از درخت پايين مي‌آيد در صورتي‌كه خرس قهوه‌اي از اين توانايي برخودار نبوده و نيستند، خرس‌ها قلمرو طلب هستند و محدوده‌‌اي را به عنوان قلمرو و علامت گذاري مي‌كنند و ديگر اينكه جفت‌گيري آنها با كشتي‌گرفتن، صداي مهيب و داد و قال و شلوغي همراه است. www.qomnature.blogfa.com
بيشتر نواحي زيست خرس سياه به علت تجاوز و تعدي انسان و فعاليت‌هاي آن در اين مناطق در معرض خطر قرار گرفته است. قطع درختان ميوه براي مصارف سوختي نيز از عوامل ديگر تهديد كننده است. www.qomnature.blogfa.com
اقدامات جهت حفظ این گونه • اداره كل حفاظت محيط زيست ضمن گشت و كنترل و حفاظت از زيستگاه‌هاي اين‌گونه باارزش، منطقه‌اي را تحت عنوان منطقه حفاظت شده جنگلي «پوزك»به صورت خاص براي اين‌گونه معرفي و تحت مديريت خود قرار داده است تا از بقاي حيوان نادر حراست و حمايت شود و در سال‌هاي اخير كه استان با خشكسالي و كاهش نزولات جوي و تخريب زيستگاه‌هاي اين گونه براثر اين پديده مواجهه بوده است اقدام به تغذيه دستي (خرما) و احيا چشمه‌ها و ساخت آبشخور، حفرچاه، نصب تلمبه بادي در اين منطقه اختصاصي كرده است. www.qomnature.blogfa.com
. خرس سیاه آسیایی: • از نوع خرس سیاه آسیایی (Asiatic Black Bear) چهار گونه شناسایی شده است. گونه ایرانی (بلوچی) آن با نام Ursusthibetanusgedrosianus زیرگونه ایرانی است که در کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و ایالت بلوچستان پاکستان زندگی می کند. • یکی از ویژگی های خاص خرس سیاه آسیایی وجود یک طوق بزرگ سفید زیر گردن است. این طوق هفتی شکل زیر گردن قرار گرفته و به دو طرف شانه ها کشیده شده است. www.qomnature.blogfa.com
خطراتی که خرس سیاه راتهدیدمی کندبه این شرح است: • خرس سیاه آسیایی در حال حاضر در فهرست قرمز IUCN از درجه حفاظتی برخوردار بوده و در آستانه انقراض است. • وقتی جانوری از درجه حفاظتی برخوردار می شود به این معناست که طی 10 سال اخیر حدود 50 درصد از جمعیت آن کاسته شده است. • متاسفانه در ایران شکار بی رویه و نابودی زیستگاه ها از عوامل مهم تهدید حیات این جانور هستند. چرای بی رویه دام های اهلی در مناطق جنگلی باعث شده پوشش گیاهی مناطق جنگلی رو به نابودی برود. • از طرفی ناآگاهی مردم بومی و محلی هم در برخورد با خرس سیاه باعث شده تعداد بسیاری از آنها شکار یا اسیر شوند.پیش بینی شده است اگر تنها شکار بی رویه این جانور زیبا کنترل شود، باز می توان آن را حفظ کرد و از دست نداد. www.qomnature.blogfa.com
متاسفانه این جانور در همان مناطق جنوب شرقی پراکنده و وابسته به چنین زیستگاهی است، در نتیجه بیشتر مورد تهدید و تهاجم قرار می گیرد و به خاطر محدودیت زیستگاهی بیشتر تحت خطر و انقراض است. متاسفانه خرس های سیاه برعکس ظاهرشان و برعکس افسانه هایی که در موردشان ساخته شده است حتی از صدای شلیک تیر هم بشدت می ترسند. در مناطق زیستگاهی آنها حتی اگر شکارچی برای شکار پرنده هم تیری شلیک کند، خرس سیاه از ترس مجبور به فرار می شود و ممکن است به محل دیگری پناه ببرد که پناهگاهش نیست و به این ترتیب نابود شود. www.qomnature.blogfa.com
