Bogactwo wód w Polsce

1. Bogactwo wód w Polsce

2. Spis treści • Największe jeziora Polski • Wody podziemne • - • - • Mapa wód podziemnych • Wody podziemne zmineralizowane • Bagna i torfowiska • Organizmy żyjące w polskich wodach • - • - • Czystość wód w Polsce • Diagram czystości wód w Polsce • Mapa czystości wód w Polsce • Woda • Wody w Polsce • Wody przybrzeżne • Rzeki w Polsce • Charakterystyka rzek • - • - • - • Główne rzeki • Opady w Polsce • Mapa opadów • Jeziora • - • -

3. Woda • występuje w przyrodzie w różnych postaciach tj. stanach skupienia • są trzy stany skupienia: stały (lodowce), lotnym (para wodna, chmury) oraz ciekły (morza, oceany, rzeki) • nieustannie krąży w przyrodzie zmieniając swoje stany skupienia • wchodzi w skład organizmów żywych • jest niezbędna do życia zwierząt i roślin • można śmiało powiedzieć, że woda jest podstawą życia na Ziemi

4. Wody w Polsce • układ wód w Polsce ukształtował się w młodszym trzeciorzędzie i czwartorzędzie • Polska nie jest krajem zasobnym w  wodę; powodują to zarówno czynniki klimatyczne (stosunkowo niskie opady) oraz warunki hydrologiczne (część wód podziemnych odpływa bezpośrednio do morza) • do obszarów deficytowych w wodę zalicza się: Pojezierze Wielkopolskie a  zwłaszcza Kujawy, część Niz. Mazowieckiej i  Niz. Podlaskiej oraz wyżyny: Śląską i  Kielecką • obszarami nadwyżkowymi w wodę są: Karpaty, Sudety i  pn. część pasa pojezierzy

5. Wody przybrzeżne • Do wód przybrzeżnych Polski należą dwie większe zatoki M. Bałtyckiego: • Gdańska (z Zatoką Pucką i  Zalewem Wiślanym) • Pomorska (z Zalewem Szczecińskim)

6. do zlewiska Morza bałtyckiego należy 99,7% rzek do zlewiska Morza Czarnego należy 0,2% rzek do zlewiska Morza Północnego należy 0,1% rzek Rzeki w Polsce

7. Wisła w okolicach Modlina: ujście Narwi z Bugiem.

8. Charakterystyka rzek • Sieć rzeczna Polski jest asymetryczna- spowodowane jest to ogólnym nachyleniem powierzchni kraju ku pn.-zach. oraz z rozwojem rzeźby w  trzeciorzędzie i  czwartorzędzie • bardzo gęsta sieć rzeczna występuje w Karpatach i Sudetach (duże zasilanie z opadów, słabo przepuszczalne podłoże, urozmaicona rzeźba terenu) • czterokrotnie rzadsza sieć rzeczna jest na wyżynach zbudowanych ze skał węglanowych (znaczna infiltracja wody w  uszczelnione i  skrasowiałe podłoże, głęboko zalegające zwierciadło wody gruntowej) • na nizinach gęsta sieć rzeczna występuje tam, gdzie jest słabo przepuszczalne podłoże.

9. Dolina Wisły w okolicach Torunia.

10. w Polsce jest 90000 hektarów rzek • rzeki polskie mają śnieżno-deszczowy ustrój zasilania • wysokie stany wody w  ciągu roku występują: • na wiosnę, w  okresie zaniku pokrywy śnieżnej i  lodowej (szczególnie wysoki stan wód na nizinach), • w  lecie (koniec czerwca –połowa lipca) w  czasie maksimum opadowego (silne wezbrania wód rzek górskich). • najniższe stany wód (tzw. niżówki) występują zwykle: • w  okresie letnio-jesiennym (gł. od sierpnia do października) na obszarze całej Polski, • i  zimowym w  Sudetach, Karpatach i  na Wyż. Lubelskiej.

11. Wisła w Warszawie (Młociny).

12. w zimie rzeki zamarzają • średni czas trwania pokrywy lodowej waha się od niespełna miesiąca na zach. do 3 na wsch.; • pokrywa lodowa utrzymuje się dłużej na pn. niż na pd. • najmniejsze wahania stanów wody mają rzeki pojezierzy (2–3 m), największe — duże rzeki górskie (6–9 m).

13. Zakole Wisły.

14. Główne rzeki

15. Odra dolina rzeki.

16. Średnia wielkość opadów wynosi ok.600 mm (jednak rozkładają się one nierównomiernie) 2/3 rocznych opadów to opady półrocza letniego 1/3 rocznych opadów to opady zimowe Największe opady są w górach Najmniejsze opady są w środkowej części Polski Najwięcej opadów śniegu notuje się w styczniu W Beskidach i Sudetach śnieg zdarza się już we wrześniu W tatrach śnieg występuje sporadycznie także w miesiącach letnich W nizinnej części Polski grubość śniegu wynosi od kilku do kilkunastu cm W górach grubość śniegu dochodzi do 1m a nawet przekracza 2m Opady w Polsce

18. Jeziora • w Polsce jest ok. 9300 jezior o  powierzchni większej od 1 ha; • jeziora zajmują 3,2 tys. km2 (ok. 1% pow. kraju), a  ich łączna pojemność wynosi 17,4 km3 • rozmieszczone są nierównomiernie • większość (83% ogólnej liczby i 95% pow.) jest pochodzenia polodowcowego i  skupia się głównie na pojezierzach: • pojezierze Pomorskie- 3381 jezior o małej powierzchni • pojezierze Mazurskie- 2061 jezior o dużej powierzchni • pojezierze Wielkopolskie- 1347 jezior o różnej powierzchni • najgłębsze jezioro- Hańcza(108,5m) najczęściej są to jeziora rynnowe i  wytopiskowe

19. Śniardwy

20. prócz nich w Polsce występują jeziora: • powstałe w  wyniku działalności lodowców górskich znajdują się w Tatrach (po stronie polskiej 11 o  powierzchni powyżej 1 ha) i  Karkonoszach (2 jeziora) • przybrzeżne (Łebsko, Gardno) • zakolowe (w dolinach większych rzek) • śródwydmowe (szczególnie liczne w  międzyrzeczu Warty i  Noteci) • krasowe (Pojezierze Łęczyńsko -Włodawskie) • deltowe (Dąbie przy ujściu Odry, Druzno przy ujściu Wisły)

21. Morskie Oko

22. Największe jeziora Polski

23. J. Jamno

24. Wody podziemne • wody podziemne w  Polsce występują gł. w  postaci warstw wodonośnych o  swobodnym zwierciadle (wody freatyczne) znajdujących się na różnych głębokościach • 75% zasobów odnawialnych wód podziemnych w  Polsce występuje w  czwartorzędowych poziomach wodonośnych: • ich liczba i  miąższość zwiększa się z  płd. na pn., (są to wody porowe) • na obszarze środkowej północnej Polski głównymi poziomami wodonośnymi są piaszczysto-żwirowe osady międzymorenowe • między nierozpuszczalnymi warstwami skalnymi, w  nieckowatych strukturach geologicznych występują wody pod ciśnieniem hydrostatycznym (tzw. wody artezyjskie)

25. szczególnym typem wód podziemnych są wody krasowe, wypełniające szczeliny w  rozpuszczalnych skałach węglanowych (Wyż. Krakowsko-Częstochowska, Niecka Nidziańska, Tatry Zach.); ; wypływają one na powierzchnię w  postaci obfitych źródeł (tzw. wywierzyska) • Zasoby wszystkich wód podziemnych nie są znane; ocenia się, że zasoby wód gruntowych wynoszą 76,5 km3; • rocznie jest odnawiana ok. 1/3 zasobów

27. Wody podziemne zmineralizowane • wody wypływające z  głębszych warstw skalnych są zwykle silniej zmineralizowane • w  Polsce występują: • solanki (Kołobrzeg, Ciechocinek, Inowrocław), • wody siarkowe (Busko-Zdrój, Solec-Zdrój), • żelaziste (Nałęczów), • szczawy (Krynica, Żegiestów, Polanica-Zdrój); • naturalne cieplice, m.in. Cieplice Śląskie-Zdrój (44°C), Lądek-Zdrój (29°C), Duszniki-Zdrój (19°C).

28. Bagna i torfowiska • bagna i  torfowiska zajmują ok. 14,7 tys. km 2 (4,7% pow. kraju) i  magazynują ok. 23 km3 wody • największe zespoły torfowisk i  bagien występują w  pn. -wsch. części Polski, nad Biebrzą i  Narwią • oprócz naturalnych zbiorników wodnych istnieją też sztuczne- jest ich ok. 100 o  łącznej powierzchni 450 km2 i  pojemności 3,7 km3 (pojemność użytkowa to 2,6 km3).

29. Bagno

30. Organizmy żyjące w polskich wodach • w wodach słodkich żyją ssaki: rzęsorek i  wydra, oraz bardzo liczne gatunki ptaków: perkozy, kaczki, mewy (znad Morza Bałtyckiego mewy pospolita i  srebrzysta). • najpospolitsze gatunki ptaków to: łyska, perkoz dwuczuby i  kaczka krzyżówka • kiedyś, gdy rzeki Polski nie były jeszcze zatrute, żył w  Wiśle jesiotr, a  w górnym biegu jej dopływów: pstrąg potokowy, łosoś, troć, lipień • typowe ryby wód jeszcze czystych to: ukleja, płoć, leszcz, lin, karp, okoń, szczupak, węgorz • odporny na zanieczyszczenia jest karaś, a  ostatnio okazał się także sum .

31. w czystych i  głębokich, dobrze natlenionych jeziorach żyje: sandacz, sieja, sielawa • Morze Bałtyckie jest bardzo ubogie w  faunę z  powodu zbyt niskiego zasolenia wody u  naszych brzegów (pięciokrotnie niższe od typowego zasolenia oceanów): • brak w  nim typowych morskich grup, jak np. szkarłupni czy głowonogów • ślimaków i  małżów żyje zaledwie po kilka gatunków oraz tylko jeden pospolity gatunek meduzy • małże i  meduza mają w  Morzu Bałtyckim rozmiary liniowe dwukrotnie mniejsze od swoich odpowiedników żyjących w  Morzu Północnym • pospolity jest relikt z  okresu lodowcowego, skorupiak podobny do stonogi — podwój wielki. • poławiane są: dorsz, śledź, szprot, kilka gatunków fląder, łosoś i  węgorz. • sporadycznie pojawiają się foki: szara, pospolita i  obrączkowana (nerpa) oraz morświn

32. Łabędzie

33. Flora polskich jezior • Grążel żółty • Rdestnica połyskująca • Rdest ziemnowodny • Jaskier wodny • Strzałka wodna

34. Fauna polskich jezior • Miętus • Płoć • Mulik • Rak

35. Czystość wód w Polsce Wody, które można zaliczyć: • do I klasy czystości, stanowią ok. 3% łącznej długości badanych rzek • wody II klasy — ok. 15% • wody III klasy — ok. 30% długości rzek • reszta zaś (tj. ponad 50% długości rzek) to wody pozaklasowe, nie odpowiadające normom. Niedobra jest także jakość wód jeziornych -jest to wynikiem odprowadzania do odbiorników (jezior i  rzek) znacznych ilości ścieków

36. Diagram klasy czystości wód w Polsce

37. Klasy czystości wód w Polsce

38. THE END