1 / 68

Hoofdstuk 21: Het macro-economisch evenwicht op de korte termijn: Het IS-LM/TR-model

Economie, een Inleiding. Hoofdstuk 21: Het macro-economisch evenwicht op de korte termijn: Het IS-LM/TR-model. Het IS-LM/TR-model. Macro-economische evenwicht Vorig hoofdstuk: twee veronderstellingen Algemeen prijspeil constant Geen invloed van monetaire sfeer (geldmarkt)

havyn
Download Presentation

Hoofdstuk 21: Het macro-economisch evenwicht op de korte termijn: Het IS-LM/TR-model

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Economie, een Inleiding Hoofdstuk 21:Het macro-economisch evenwicht op de korte termijn: Het IS-LM/TR-model

  2. Het IS-LM/TR-model • Macro-economische evenwicht • Vorig hoofdstuk: twee veronderstellingen • Algemeen prijspeil constant • Geen invloed van monetaire sfeer (geldmarkt) • Dit hoofdstuk: enkel eerste veronderstelling behouden • Algemeen prijspeil constant

  3. Het IS-LM/TR-model • Eerste veronderstelling • Vaste nominale input- en outputprijzen • Beste wat ondernemingen kunnen doen is aanbod van goederen afstemmen op aggregatieve vraag • Korte termijn • Simultaan evenwicht van • Goederenmarkt • Geldmarkt • Verband tussen aggregatieve vraag en intrestvoet via investeringen

  4. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer • Het IS-LM/TR-model • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  5. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer • Het IS-LM/TR-model • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  6. 1. Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer • Geldmarkt: intrestvoet brengt evenwicht tot stand zodat geldvraag (via vermogensvraag) = geldaanbod • Goederenmarkt: stijging van intrestvoet doet netto actuele waarde van investeringen dalen • Stijging intrestvoet impliceert minder investeringen • I0 = deel van investeringen dat niet van intrestvoet afhangt (‘animal spirits’) • h = intrestgevoeligheid van investeringen

  7. 1. Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer • Keynes: investeringen eerder intrestongevoelig • Figuur 21.1., extreem geval: • Perfect intrestongevoelige investeringsvraag • Investeringen zeer intrestgevoelig • Extreem geval: • Horizontale investeringsvraag

  8. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer 1.Het effect van een toename van de autonome investeringen 2.Het effect van een expansief budgettair beleid 3. Het effect van een expansief monetair beleid • Het IS-LM/TR-model • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  9. 1.1. Het effect van een toename van de autonome investeringen • Beschouw Figuur 21.2.: • Toename investeringen (verbeterde verwachtingen) • Investeringsvraag verschuift naar rechts • Multiplicator: toename nationaal inkomen • Toename transactievraag naar geld • Geldvraagcurve verschuift naar rechts • Excessieve vraag naar geld  onevenwicht • Stijging intrestvoet (geldmarkt) doet vermogensvraag naar geld afnemen • Dit erodeert toename van investeringen

  10. 1.1. Het effect van een toename van de autonome investeringen • Waarde van investeringsmultiplicator is kleiner dan daar wordt gesuggereerd • Reden: wisselwerking tussen reële en monetaire sfeer • Lek

  11. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer 1. Het effect van een toename van de autonome investeringen 2. Het effect van een expansief budgettair beleid 3. Het effect van een expansief monetair beleid • Het IS-LM/TR-model • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  12. 1.2. Het effect van een expansief budgettair beleid • ‘Traditioneel keynesiaans beleid’ • Fiscale en budgettaire stimuli  recessie • Kritiek • Verhoging economische activiteit • Toename transactievraag naar geld • Stijging intrestvoet  Crowding out-effect • Overheidsingrijpen stimuleert weliswaar economische activiteit, afname van investeringen (via verdringing) remt activiteit af • Vandaar: effectiviteit budgettair-fiscaal ingrijpen • Discussie tussen keynesianen en niet-keynesianen

  13. 1.2. Het effect van een expansief budgettair beleid • Keynes en navolgers • Investeringen ongevoelig voor intrestvoet • Vraag naar geld zeer gevoelig voor intrestvoet • Bijgevolg: verdringingseffect van overheidsuitgaven op investeringen beperkt • Monetaristen (Milton Friedman) • Investeringen gevoelig voor intrestvoet • Vraag naar geld niet zo gevoelig voor intrestvoet • Bijgevolg: verdringingseffect van overheidsuitgaven op investeringen substantieel • Budgettair beleid: geen effectief instrument

  14. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer 1. Het effect van een toename van de autonome investeringen 2. Het effect van een expansief budgettair beleid 3.Het effect van een expansief monetair beleid • Het IS-LM/TR-model • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  15. 1.3. Het effect van een expansief monetair beleid • Vorige twee paragrafen • Interactie tussen reële en monetaire sfeer vanuit schok uit reële sfeer, met indirect effect uitgelokt in geldmarkt • Reële sfeer  Geldmarkt • Deze paragraaf • Interactie in andere richting • Geldmarkt  Reële sfeer • Geldaanbodbeleid: verticale geldaanbodcurve • Openmarktverrichtingen, voorschotten, … • Intrestvoetbeleid: horizontale geldaanbodcurve

  16. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer 1. Het effect van een toename van de autonome investeringen 2. Het effect van een expansief budgettair beleid 3. Het effect van een expansief monetair beleid 1.De centrale bank controleert het geldaanbod 2. De centrale bank zet een intrestvoet volgens de Taylor-regel • Het IS-LM/TR-model • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  17. 1.3.1. De centrale bank controleert het geldaanbod • Stel: expansief monetair beleid • Geldaanbodcurve verschuift naar rechts • Dit vereist toename vermogensvraag naar geld • En dus dalende intrestvoet • Investeringen en output nemen toe • Transactievraag naar geld neemt toe • Oorspronkelijke daling intrestvoet wordt deels ongedaan gemaakt en investeringen vallen deels terug

  18. 1.3.1. De centrale bank zet een intrestvoet volgens de Taylor-regel • Effectiviteit van monetair beleid: • Inkomensgevoeligheid van geldvraag • Intrestgevoeligheid van geldvraag • Intrestgevoeligheid van investeringen

  19. 1.3.1. De centrale bank zet een intrestvoet volgens de Taylor-regel • Keynesiaans perspectief • Vlakke geldvraagcurve • Steile investeringsvraag • Leiden tot beperkte effectiviteit van expansief monetair beleid in vergelijking met budgettair-fiscale stimuli • Monetaristisch perspectief • Steile geldvraagcurve • Vlakke investeringsvraag • Leiden tot beperkte effectiviteit van expansief fiscaal en budgettair beleid in vergelijking met monetaire stimuli

  20. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer 1. Het effect van een toename van de autonome investeringen 2. Het effect van een expansief budgettair beleid 3. Het effect van een expansief monetair beleid 1. De centrale bank controleert het geldaanbod 2. De centrale bank zet een intrestvoet volgens de Taylor-regel • Het IS-LM/TR-model • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  21. 1.3.2. De centrale bank zet een intrestvoet volgens de Taylor-regel • Bovenstaande analyse verandert niet indien centrale bank expansief monetair beleid voert via controle van intrestvoet • Taylor-regel • Beschouw Figuur 21.4. • Daling intrestvoet • Investeringen + Output nemen toe • Toename transactievraag naar geld • Dan 2 mogelijkheden • Endogene aanpassing geldhoeveelheid bij laatste intrestvoet • Toepassing Taylor-regel: intrestvoet laten stijgen: investeringen nemen af

  22. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer • Het IS-LM/TR-model 1.De IS-curve 2. De LM-curve 3.Het evenwicht in het IS-LM-schema 4. De TR-curve • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  23. 2.1. De IS-curve • De IS-curve geeft evenwichtsniveau van nationaal inkomen bij alternatieve waarden van intrestvoet • Evenwichten in reële sfeer • Belangrijke parameters • Intrestgevoeligheid van investeringsvraag h • Multiplicator

  24. 2.1. De IS-curve • IS-curve steil verloop • Investeringen weinig intrestgevoelig (Keynes) • Kleine multiplicator • IS-curve vlak verloop • Investeringen intrestgevoelig • Grote multiplicator

  25. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer • Het IS-LM/TR-model 1. De IS-curve 2. De LM-curve 3. Het evenwicht in het IS-LM-schema 4. De TR-curve • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  26. 2.2. De LM-curve • De LM-curve geeft evenwichtsniveau van intrestvoet bij alternatieve waarden van nationaal inkomen • Evenwichten in monetaire sfeer • Belangrijke parameters • Intrestgevoeligheid van geldvraag • Inkomensgevoeligheid van geldvraag

  27. 2.2. De LM-curve • LM-curve steil verloop • Vermogensvraag weinig intrestgevoelig • Vermogensvraag inkomensgevoelig • LM-curve vlak verloop (Keynes) (liquidity trap) • Vermogensvraag intrestgevoelig • Vermogensvraag weinig inkomensgevoelig

  28. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer • Het IS-LM/TR-model 1. De IS-curve 2. De LM-curve 3. Het evenwicht in het IS-LM-schema 4. De TR-curve • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  29. 2.3. Het evenwicht in het IS-LM-schema • Simultaan evenwicht op goederen- en geldmarkt • Formeel

  30. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer • Het IS-LM/TR-model 1. De IS-curve 2. De LM-curve 3. Het evenwicht in het IS-LM-schema 4. De TR-curve • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  31. 2.4. De TR-curve • Intrestvoetbeleid • In plaats van geldaanbodbeleid • Taylor-regel • Intrest op interbankenmarkt afhankelijk van • Discrepantie tussen output en langetermijnoutput • Discrepantie tussen inflatie en gewenste inflatie

  32. 2.4. De TR-curve • Beschouw Figuur 21.6. • Indien outputniveau te laag • Intrestvoet verlagen  economie aanzwengelen • Indien outputniveau te hoog • Intrestvoet verhogen  economie afremmen • Dit is anticyclisch beleid • Richtingscoëfficiënt: hoe sterk anticylisch reageert nationale bank

  33. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer • Het IS-LM/TR-model • Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  34. 3. Gebruik van het IS-LM/TR-schema • Olieprijsstijgingen van 1973-1974 en 1979 • Macro-economische schokken aan aanbodzijde van goederen en diensten • Veranderingen in algemeen prijspeil • Keynesiaanse analyse in diskrediet • Comparatief-statische oefeningen • Veel recente voorbeelden voor Keynesiaanse analyse • Recessie 2009 en 2010: zware negatieve aggregatieve vraagschok (dus geen aanbodschok)

  35. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer • Het IS-LM/TR-model • Gebruik van het IS-LM/TR-schema 1. Het monetaire beleid tijdens de financiële crisis van 2007-2008 en de recessie van 2009 2. Effect van budgettair-fiscaal beleid in de IS-LM-grafiek 3. Het effect van een toename in het consumenten- of producentenvertrouwen • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

  36. 3.1. Het monetaire beleid tijdens de financiële crisis van 2007-2008 en de recessie van 2009 • Paneel B van Figuur 21.7. • Centrale beleidsrenteen driemaands Euribor • Expansief monetair beleid sinds 2008 • Anticyclisch beleid • Paneel A van Figuur 21.7. • Investeringsvraag stimuleren • Negatieve invloed van consumenten- en producenten-vertrouwen beperken • Daling centrale beleidsrente zal enkel investeringen stimuleren indien Euribor daalt • Daling beleidsrente eind 2008 kon vertrouwen nog niet herstellen

  37. 3.1. Het monetaire beleid tijdens de financiële crisis van 2007-2008 en de recessie van 2009 • Liquiditeitsval of liquidity trap • Indien centrale bank geen invloed meer kan uitoefenen op geldmarkt • Monetair beleid: geen effect meer

  38. 3.1. Het monetaire beleid tijdens de financiële crisis van 2007-2008 en de recessie van 2009 • Beschouw Figuur 21.8.: • IS-curve verschuift naar links door crisis • Output neemt af • Taylor-regel: centrale beleidsrente verlagen

  39. Het IS-LM/TR-model - Inhoudstafel • Het verband tussen de reële en de monetaire sfeer • Het IS-LM/TR-model • Gebruik van het IS-LM/TR-schema 1. Het monetaire beleid tijdens de financiële crisis van 2007-2008 en de recessie van 2009 2. Effect van budgettair-fiscaal beleid in de IS-LM-grafiek 3. Het effect van een toename in het consumenten- of producentenvertrouwen • Het IS-LM/TR-model en de aggregatieve vraagcurve

More Related