4 5 4 S a y ı l ı K A R A K A Y A T a r ı m K r e d i K o o p e r a t i f i

1. 4 5 4 S a y ı l ı K A R A K A Y A T a r ı m K r e d i K o o p e r a t i f i

2. FINDIK ZARARLILARI

3. FINDIK KURDU (curculio nucum L.)

5. Fındık Kurdu-Ergin

7. Fındık Kurdu-Larva

8. Fındık Kurdu-Ergin

9. Fındık Kurdu-Larva Zararı

10. Fındık Kurdu-Larva Çıkışı

12. Fındık Kurdu-Pupa

13. Fındık Kurdu (curculio nucum L.) • Fındığın ana zararlısıdır. • -Beslenme ve yumurta koyma yoluyla meyvelerde zararlı olan bir böcektir. • Kabuk içindeki yumuşak etli kısımla beslenir. • Yılda 1 döl verir, kışı toprakta geçirir ve çıkışını 3 yılda tamamlar. • İlk erginler Mart başında görülür, Nisan sonu itibarıyla ergin çıkışı • tamamlanmış olur.Ergin ömrü 3 ay kadardır. • 16 C altında fazla aktif değildir. 20 C’nin altında uçamazlar ve • aynı ocakta beslenirler. • Meyveler mercimek iriliğine geldiği dönemde zararına başlar. • Meyve normal iriliğine gelene kadar beslenmek suretiyle Sarı • Karamuk, normal iriliğinde Kara Karamuk, yumurta bırakmak • suretiyle delik fındık oluşumuna sebep olurlar. • Bir çift fındık kurdu emgi yaparak 160 meyveye zarar verir. • Haziranda yumurtlamaya başlayan dişi böcek tek tek 42 meyveye • yumurta bırakır. • Olgunlaşan yumurtadan çıkan larva meyvenin etli kısmıyla • beslendikten sonra meyve kabuğunu delerek toprağa iner. • Fındık kurdunun etkin doğal düşmanları yoktur.

14. Kimyasal mücadele: - Fındık Kurdu mücadelesinde amaç meyveleri zararlıdan korumaktır. Bunu için erginlerin zarar yapmaya başladığı dönemde (bahçedeki hakim çeşitlerin yarıdan fazlası mercimek iriliğini aldığı dönem) bahçeleri ilaçlı bulundurmak gerekir. - Belirlenen zamanda ve tavsiye edilen dozla 1 defa yapılan ilaçlama yeterli olmaktadır. - Mücadelede su ile karıştırılıp atılan (WP veya EC) ilaçlar tercih edilmelidir. Bu ilaçlar toz ilaçlara oranla daha etkili ve ekonomiktir. - Mücadele 10 gün içinde bitirilmeli. - Şayet toz ilaç kullanılıyorsa sabah erken çiğ kalkmadan veya akşam üzeri uygulanmalı. - Su ile atılan ilaçlar ise yağmurlu günler ve aşırı sıcak öğle saatleri dışında uygulanmalıdır. - Sulu ilaçlarda dekara tavsiye edilen doz atomizör kullanılacaksa 10-12 lt. suyla, Pülverizatör kullanılacaksa 30 lt.su ile atılmalıdır. - Toz ilaçlar tozlayıcılarla dekara 3 kg. dozunda atılmalıdır.

15. Mücadelede Kullanılan İlaçlar ve Dozları İlacın Etkili Maddesi Dekara Dozu • Methiocarb 50 WP 100 gr. • Carbosülfan 25 EC 125 cc. • Carbaryl 85 WP 150 gr. • Lambda-Cyhalothrin 5 EC 50 ml. • Carbaryl 48 EC 200 ml. • Benfuracarb 200 EC 150 ml. • Furathiocarb 400 EC 60 ml. • Thiacloprid 25 ml. • Indoxacarb 45 cc. • Methiocarb % 2 Toz 3 kg. • Carbosülfan % 2 Toz 3 kg. • Carbaryl % 5 Toz 3 kg.

16. FINDIK FİLİZ GÜVESİ (Gypsonoma dealbana Fröhl)

19. Fındık Filiz Güvesi-Ergin

20. Fındık Filiz Güvesi-Ergin

21. Fındık Filiz Güvesi-Larva

24. Fındık Filiz Güvesi-Pupa

25. Fındık Filiz Güvesi (Gypsonoma dealbana Fröhl) • Özel bir fındık zararlısıdır. Batı Karadeniz fındıklarında daha yoğundur. • İlk kelebekler Mayıs sonlarında çıkar. • Larvaların ilk zararı temmuz ayında yapraklarda görülür. • Larva orta damarda bir galeri açar ve beslenemediği zaman orada gizlenir. Sonbaharda larvalar erkek organlara göz diplerine ve kozalaklara geçerler. • İki erkek organı ağlarıyla birbirine birleştirerek aralarında koyu renk pisliklerle karışık bir kabarıklık meydana getirir. Kemirilen erkek organlar gelişemediği için kıvrılır. • Mart aylarında kozalaklarda beslenenler dışındaki bütün larvalar, sürgünlerin dip muhafaza yaprakları arasında ördükleri kabarık ağ içerisinde bulunurlar. Henüz gelişmekte olan sürgünler hücuma uğrayınca kururlar, fakat ağ ile dala yapıştırılmış olduklarından düşmezler • Böyle göz ve sürgünler koparılınca ortada larva giriş deliği görülür. • Sürgünler gelişince larvalar sürgün özünden uca doğru galeri açarak sürgün uçlarının kurumasına sebep olurlar. • Bir larva 5 ayrı sürgünü kurutabilir.

26. Kimyasal mücadele: - Tüm fındık alanlarında yaygın olan ve 2-3 yılda bir salgın yapan bu zararlı üründe % 30 azalmaya neden olabilir. - İlaçlı mücadele için mutlaka bir ön sayım yapılmalıdır. Bunun için Büyüklüğü 1-10 dekar olan bahçelerde 10 ocak, 10-30 dekar olan bahçelerde 20 ocak işaretlenir. Bu ocakların alt-orta-üst kısımlarından rastgele toplanan 100 yapraktaki beslenme arazları sayılır. Zararlılık eşiği 100 yaprakta 15 veya daha fazla olduğunda mücadeleye karar verilir. - Fındık Filiz Güvesi mücadelesinde amaç özellikle ilkbaharda yeni sürgünlerdeki zararını önlemektir.Bu nedenle hasattan sonra yapraklarda orta damarla yan damarın meydana getirdiği üçgen içinde larvaların beslenme arazları iyice belirginleşince mücadeleye başlanmalı, Eylül sonlarına kadar ilaçlama bitirilmelidir. - Mücadelede atomizör kullanılacaksa ocak başına en az 1 litre su hesaplanmalıdır. - Mücadelede başarı, bütün yaprakların ilaçla kaplanmasıyla mümkündür.

27. Mücadelede Kullanılan İlaçlar ve Dozları İlacın Etkili Maddesi Dekara Dozu • Parathion Methyl 36 EC 200 ml. • Diazinon 20 EM 300 ml. • Malathion 20 EM 700 ml. • Azınphos Methyl 20 EC 300 ml. • Carbosülfan 25 EC 100 ml.

28. FINDIK KOZALAK AKARI (Eriophyes avellanae Nal.)

30. Fındık Kozalak Akarı Zararı

31. Fındık Kozalak Akarı Zararı

32. Fındık Kozalak Akarı Zararı

34. Fındık Kozalak Akarı (Eriophyes Avellnanae Nal.) • Gözle görülemeyecek kadar küçük havuç şeklinde beyaz renkli • örümcektir(Akar). • Zararlı kışı kozalaklar içerisinde geçirir ve yılda bir çok döl verir. • Mart sonlarında tam olarak gelişip açılan ve dışı yeşil, içi sarımsı • yeşil ve kırmızı renk alan bu kozalaklardan nimfler göçe başlarlar. • Göç nisan ve mayısta olur. • Yaprak saplarının diplerinde oluşan ve ertesi yıl sürecek olan • gözlerin içerisine girer. Nisan ortalarında başlayan bu olay • sonucu oluşan kozalaklar Ağustosta nohut iriliğine ulaşır. • - Sürgün yada meyve verecek bu gözlerin zarar görmesiyle bitkide • gelişme engellenir ve verim azalır. • En çok sürgün ucundan kozalak oluşturur. • Genel olarak her üç sürgünden biri meyve sürgünüdür.

35. Kültürel Önlemler: - Yapraksız dönemde kozalakların toplanıp imha edilmesi, yoğunluğun azaltılması yönünden önemlidir. Kimyasal Mücadele: - İlaçlı mücadele için mutlaka bir ön sayım yapılmalıdır. Bunun için Büyüklüğü 1-10 dekar olan bahçelerde 10 ocak, 10-30 dekar olan bahçelerde 20 ocak işaretlenir. Her ocağın birer dalında ortalama beş kozalak varsa ilaçlamaya karar verilir. - İlaçlı mücadeleye kozalakların açılıp akarların yeni tomurcuklara girmeye başladığı, yeni sürgünler üzerinde dipten itibaren üçüncü yaprak, uçtaki yaprakçık grubundan ayrılıp arkaya devrildiği zamanda başlanmalı.Bu dönem Nisan ortalarına tesadüf eder. - Mücadelede atomizör kullanılacaksa ocak başına en az 1 litre su hesaplanmalı. - Mücadelede başarı, bütün yaprakların ilaçla kaplanmasıyla mümkündür.

36. Mücadelede Kullanılan İlaçlar ve Dozları İlacın Etkili Maddesi Dekara Dozu • Endosülfan 35 WP 300 gr. • Endosülfan 36 EC 300 ml. • Omethoate SL 50 150 ml. • Methidathion 40 EC 150 ml.

37. DALKIRAN (Xyleborus dispar F.)

38. Dalkıran Larva Pupa Ergin

39. Dalkıran-Ergin (Erkek)

40. Dalkıran-Ergin(Dişi)

42. Dalkıran-Galeri

45. Dalkıran Galeri Deliği

48. Dalkıran (Xyleborus dispar F.) • Kışı galeriler içinde geçirir. Dişileri kanatlıdır. • Haziran ortalarından sonra sıcaklık 22-24 C olunca dişiler sağlıklı dallarda yeni galeri açmaya başlarlar. • Çiftleşme galeri içinde veya dışarıda olabilir. Galeride on dişiye karşılık bir erkek böcek bulunur. • Dişiler yeni açtıkları galerilere ortalama 50 yumurta bırakır. • Genellikle bir sürgün dibinden 2mm çapında yuvarlak delik açarak dala giren böcek, kambium dokusunun 2mm kadar altında yıllık halkalarını takip eden galeri açar. • Dişiler açtıkları galerilere başlarında taşıdıkları Ambrosia mantarını bulaştırır. Yumurtadan çıkan larvalar bu mantarlarla beslenirler. • Kuru dallarda galeri açmaz ama yaşamını sürdürebilirler. • Ergin dişiler 0,8-7cm kalınlıktaki ağaç gövde ve dallarında sürgün • dibinden galeri açarlar.Bir galeri sisteminde 1-8 dik galeri bulunur. • - Genel olarak 2-3cm kalınlıktaki dalları 1 galeri kurutabilmektedir. • Galeri yeri kapatılamadığından buradan bitkinin öz suyu dışarı • aktığından ağaç zayıflamakta, verim düşmektedir. • - Dalkıran genellikle zayıf bahçelerde faaliyet gösterir.

49. Kültürel Önlemler: - Galerili ve bulaşık dalların Sonbaharda mutlaka bahçeden çıkarılması gerekmektedir. - Güçlü bahçelerde daha az zararlı olduğundan, bahçenin gübreleme yönünden eksiğinin mutlaka giderilmesi gerekmektedir. Kimyasal Mücadele: - İlaçlı mücadelede amaç ergin dişilerin yeni galeri açmasını önlemek olduğundan Haziran ayının ikinci yarısında ilk galerinin görülmesiyle 1. ilaçlama, bundan 15 gün sonra da 2. ilaçlama yapılmalıdır. - Mücadelede başarı için ocak başına 1 litre ilaçlı suyla ocakların kök boğazından 0,8 cm kalınlıktaki sürgünlere kadar iyice ıslanması gerekmektedir.

50. Mücadelede Kullanılan İlaçlar ve Dozları İlacın Etkili Maddesi Dekara Dozu • Carbaryl 85 WP 150 gr. • Azınphos Methyl 25 WP 300 gr. • Cinsel Çekici Tuzak • Kullanma kılavuzundaki şekilde kurulan tuzaklar Zararlının çıkış yoğunluğunun en fazla olduğu Haziran sonlarında dallar yerden 1-1,5 m yüksekliğe asılır. Levhanın altındaki şişeye yarım litre mahlül konulur. Tuzaklar haftada bir kontrol edilir. Tuzağa yakalanmış böcekler temizlenir. Şişedeki mahlül aynı oranda tazelenir. Bu işlem Ağustos ayı ortalarına kadar devam ettirilir. Bulaşıklılık oranı(delikli dal/ocak) % 70-80 olan bahçelerde : 8 tuzak/da Bulaşıklılık oranı(delikli dal/ocak) düşük olan bahçelerde : 3-4 tuzak/da