การกำหนดราคา ผลิตภัณฑ์น้ำมัน (ต่อ)

การกำหนดราคา ผลิตภัณฑ์น้ำมัน (ต่อ) 1

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน • รัฐบาลควบคุมราคาช่วงก่อนปี พ.ศ. 2534 โดยกำหนดทุกองค์ประกอบของราคา: ราคา ณ โรงกลั่น + ภาษีต่างๆ + เงินกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง + ค่าการตลาด 2

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน รัฐบาลกำหนดทุกองค์ประกอบของราคา ราคา ณ โรงกลั่น: อิงราคาโรงกลั่นสิงคโปร์ + ค่าขนส่ง (import parity) ภาษีต่างๆ: สรรพสามิต เทศบาล การค้า (ยังไม่มี VAT) 3

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน รัฐบาลกำหนดทุกองค์ประกอบของราคา ค่าการตลาด: กำหนดตามค่าใช้จ่าย + กำไร (เปลี่ยนน้อยและไม่บ่อย) ราคาขายปลีก: ราคาสูงสุดตามกฎหมาย 4

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน รัฐบาลกำหนดทุกองค์ประกอบของราคา กองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง: กลไกในการกด ราคาขายปลีก เมื่อราคาโลกสูงขึ้น รัฐจ่ายเงินจากกองทุนฯ ให้ บริษัทน้ำมัน 5

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน รัฐบาลกำหนดทุกองค์ประกอบของราคา ดังนั้น ราคาขายปลีก = ราคา ณ โรงกลั่น + ภาษี + ค่าการตลาด +กองทุนน้ำมันฯ 6

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน • ข้อดีของการควบคุมราคา • ผู้ใช้น้ำมัน ราคาต่ำและไม่ผันผวน • โรงกลั่นและบริษัทน้ำมัน กำไรต่ำ แต่แน่นอน ลดความเสี่ยงด้านตลาด 7

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน • ข้อเสียของการควบคุมราคา • แรงการเมือง ทำให้รัฐบาลกดราคา • ภาระการคลัง: ขาดดุล และหนี้ • ไม่ส่งเสริมให้ประหยัด • ใช้ดีเซล และก๊าซหุงต้มมากเกินไป 8

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน • ข้อเสียของการควบคุมราคา • ไม่ส่งเสริมการแข่งขัน (ด้านราคา) ในตลาดในประเทศ • ไม่ส่งเสริมการขยายปั๊มไปในชนบท ซึ่งต้องอาศัยปั๊มหลอด (ราคาแพง และขาดแคลน) 9

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน • จึงมีแผนยกเลิกการควบคุม แต่ก็ห่วงว่า • ผู้ใช้อาจถูกเอาเปรียบด้านราคา • ราคาผันผวนมาก • ชนบทไม่มีน้ำมันขาย 10

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน • ยกเลิกการควบคุมเป็นขั้นตอน • เพิ่มการแข่งขัน: ให้มีบริษัทน้ำมันมากขึ้น ยกเลิกควบคุมนำเข้า ขยาย/เพิ่มโรงกลั่น ให้สร้างปั๊มเล็ก • กำหนดสูตรชัดเจนสำหรับราคา ณ โรงกลั่น โดยอิงกับราคาสิงคโปร์ + ค่าขนส่ง และเปลี่ยนทุกสัปดาห์ 11

ทำไมราคา ณ โรงกลั่นต้องอ้างอิงราคาสิงคโปร์ • ต้องแข่งขันกับราคานำเข้า : ตลาดสิงคโปร์ใกล้ที่สุดสะท้อน • ราคานำเข้าต่ำที่สุด • ราคาในตลาดสิงคโปร์เหมาะสม เนื่องจาก • เคลื่อนไหวตามทิศทางเดียวกับตลาดในภูมิภาคอื่นๆ ของโลกแต่มีความผันผวนน้อยกว่า • เป็นศูนย์การกลั่นน้ำมันและศูนย์กลางการซื้อขาย (ส่งออก/นำเข้า) ของภูมิภาคจึงเป็นราคากลางของตลาดเอเชีย

ทำไมราคา ณ โรงกลั่นต้องอ้างอิงราคาสิงคโปร์ • สิงคโปร์มีปริมาณซื้อขายในระดับสูงเช่นเดียวกับตลาดในภูมิภาคอื่นๆ และมีผู้ซื้อ/ขายมากราย • ดังนั้นราคาสิงคโปร์จึงสะท้อนอุปสงค์และอุปทานน้ำมันที่แท้จริงของภูมิภาค ที่ไม่มีผู้ค้ารายใดสามารถครอบงำได้

ทำไมราคา ณ โรงกลั่นต้องอ้างอิงราคาสิงคโปร์ • ทางเลือก: กำหนดราคาตามต้นทุนจริง (cost plus basis) • ยาก เพราะโรงกลั่นมีต้นทุนไม่เท่ากัน • อาจสูงกว่าราคาสิงคโปร์ เพราะประสิทธิภาพและการแข่งขัน

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน BAHT/LITRE 2527 2540 TAX & RETAIL TAX & RETAIL OIL FUND PRICE OIL FUND PRICE PREMIUM GASOLINE 2.7898 11.70 3.4449 9.95 REGULAR GASOLINE 2.4410 10.80 3.4155 9.50 HIGH SPEED DIESEL 0.7431 6.70 2.9634 8.81 LPG (BAHT/Kg) -0.2684 10.74 1.9636 9.72 ปรับอัตราภาษีสรรพสามิต เบนซิน/ดีเซล/LPG 15

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน ช่วงแรก (พ.ค. 34) รัฐบาลยังกำหนดราคา ณ โรงกลั่น และราคาขายส่ง โดยปรับทุกสัปดาห์ ยอมให้บริษัทน้ำมันปรับราคาขายปลีกเอง แต่ต้องแจ้งทุกครั้ง 16

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน ช่วงต่อมา (ส.ค. 34) รัฐบาลยกเลิกการกำหนดราคา ณ โรงกลั่น และราคาขายส่ง และโรงกลั่นกำหนดเองโดยอิงราคาสิงคโปร์ รัฐบาลช่วยโรงกลั่นโดยภาษีพิเศษผลิตภัณฑ์นำเข้า และปริมาณสำรอง 17

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน ราชการกำหนดค่าขนส่งไปต่างจังหวัด และติดตาม “ค่าการตลาด” 18

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน • ประเมินผลการลอยตัวราคา (2534 – 2546) • เพิ่มการแข่งขันในตลาด โดย • กลไกราคา • เพิ่มจำนวนบริษัทน้ำมันและปั๊ม • เพิ่มกำลังกลั่นในประเทศ 19

จำนวนสถานีบริการ NUMBER OF SERVICE STATIONS

สถานีบริการมีทั่วถึงมากขึ้นสถานีบริการมีทั่วถึงมากขึ้น NOTE : 1993 WAS ROYAL DECREE ANNOUNCING THE ESTABLISHING NEW PROVINCES, RESULTING IN A LARGER NUMBER OF DISTRICTS

MARKET SHARES NUMBER OF GAS STATIONS COMPANY 2002 1991 1994 1997 1991 1994 1997 2002 1. PTT 2. SHELL 3. ESSO 4. CALTEX 5. BCP 6.-29. OTHERS 34% 22% 23% 11% 3% 8% 36% 19% 19% 9% 4% 12% 36% 15% 16% 9% 6% 18% 30% 15% 13% 9% 8% 25% 967 896 711 513 23 375 1,290 991 811 589 659 1,425 1,498 1,040 871 598 1,187 7,014 1,414 690 682 514 1,073 12,333 TOTAL 100% 100% 100% 100% 3,475 5,765 12,208 16,706 ผู้บริโภคมีทางเลือกมากขึ้น

ราคาขายปลีกเปลี่ยนแปลงบ่อยขึ้นตามราคาโลกราคาขายปลีกเปลี่ยนแปลงบ่อยขึ้นตามราคาโลก

ค่าการตลาดเพิ่มขึ้นในช่วงแรก และเปลี่ยนแปลงตามภาวะตลาด

ค่าการกลั่นผันผวนและลดลงช่วงวิกฤตเศรษฐกิจค่าการกลั่นผันผวนและลดลงช่วงวิกฤตเศรษฐกิจ แต่ฟื้นตัวในเวลาต่อมา

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน ตั้งแต่ มกราคม 2547 ราคาน้ำมันโลกสูงต่อเนื่อง รัฐบาลทักษิณตรึงราคาขายปลีก โดยชดเชยจากกองทุนน้ำมันฯ ถึง กรกฎาคม 2548 รวมเป็นหนี้กว่า 90,000 ล้านบาท รัฐบาลสุรยุทธ์ต้องเก็บเงินเข้ากองทุนฯ และล้างหนี้ได้หมดในต้นปี 2551 ทำให้ราคาแพงใกล้เคียงตลาดโลก 28

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน ในช่วงน้ำมันราคาแพง (2547 เป็นต้นมา) ปตท. ร่วมมือกับรัฐบาลในการตรึงราคาโดยลดค่าการตลาด ทำให้บริษัทอื่นๆ ขาดทุน เลิกกิจการไปหลายราย ข้อกล่าวหา: ราคาแพงเพราะราคาโรงกลั่นสูงเกินไป เสนอให้อิง ราคาสิงคโปร์ ลบ ค่าขนส่ง (export parity) 29

ค่าการกลั่นขึ้นลงเป็นวัฏจักรค่าการกลั่นขึ้นลงเป็นวัฏจักร $/บาเรล $/bbl ปี 2534-2550 ค่าการกลั่นเฉลี่ย 4.4 เหรียญสหรัฐฯ/บาร์เรล (0.95 บาท/ลิตร) หมายเหตุ : ค่าการกลั่นเฉลี่ยของโรงกลั่นในประเทศไทย ที่มา : สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน • ในช่วงปี 2540-2546 เป็นวัฏจักรขาลงจากกำลังการกลั่นที่เพิ่มสูงขึ้นมากกว่า • ความต้องการ • ปัจจุบันเป็นวัฏจักรขาขึ้นเนื่องจากความต้องการเพิ่มสูงขึ้น (แต่หลายโรงกลั่นยังมีขาดทุนสะสมอยู่)

ราคาขายปลีกน้ำมันของไทยถูกกว่าหลายประเทศราคาขายปลีกน้ำมันของไทยถูกกว่าหลายประเทศ บาท/ลิตร $/bbl เบนซิน บาท/ลิตร $/bbl ดีเซล

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน ก๊าซหุงต้ม: ไม่เคยมีราคาลอยตัวเลย รัฐบาลอุดหนุนราคาเพราะเป็นต้นทุนอาหาร ก่อน พ.ค. 2551 ผลิตเหลือส่งออก ในอดีต รัฐบาลกำหนดราคา ณ โรงกลั่น โดยอิงราคานำเข้า และชดเชยราคาจากกองทุน 32

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน ก๊าซหุงต้ม: เมื่อราคาโลกสูงขึ้น รัฐตรึงราคา ณ โรงกลั่น (และราคาขายปลีก) และชดเชยโดยอนุญาตให้ส่งออกในราคาสูง การกดราคา (เทียบกับโลกและเบนซิน) จูงใจให้ใช้ในรถยนต์มาก จนผลิตในประเทศไม่พอ ต้องนำเข้าตั้งแต่ พ.ค. 2551 33

ความต้องการก๊าซหุงต้มเพิ่มขึ้นอย่างมากความต้องการก๊าซหุงต้มเพิ่มขึ้นอย่างมาก จากราคาที่ต่ำกว่าเชื้อเพลิงอื่น Kton อัตราการใช้เพิ่มขึ้นอย่างมาก ทำให้จากผู้ส่งออกเป็นผู้นำเข้า 4,493 16% Total Supply CAGR 2005-2007 ~15% 16% 2,107 2,764 Auto CAGR 2000-2004 5.4% 8% Industry 9% 16% 15% 8% 46% 15% Household 56% 55% 63% Petchem Feedstocks 22% 21% 20% 14% • คาดว่าปี 2008 ปริมาณนำเข้า LPG ไม่ต่ำกว่า 300 พันตัน

ประมาณการการนำเข้า LPG 2551 2552 Unit : KTON PTTPE operate GSP 5 Reduce feed gas GSP 2 S/D GSP 5 T/D GSP 5 T/D GSP 4 S/D GSP 1 S/D PTTCH Debott II GSP 3 S/D PDH Transportation GSP +Refinery+Petchem Industry GSP Supply Household Petrochem 2551 2552 • Domestic Demand Growth 14%: • Household 9.5% • Industry 17.8% • Transportation 24.7% • Domestic Demand Growth 9.6%: • Household 8.5% • Industry 10.5% • Transportation 11.7% Export/(Import) Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec (56) 8.9 6.3 0.002 (22) 2 (16.2) (41.1) (46.2) (41.5) (77.7) (62.5) (54.6) (28.1) (48.8) (51.8) (104.1) (72.6) (74.3) (90.7) (83.5) (92.8) (156.7) (161.2) ปริมาณนำเข้า 2551 ~345 KTon ปริมาณนำเข้า 2552 ~1,021 KTon 35

การควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมันการควบคุมและการลอยตัวราคาขายปลีกผลิตภัณฑ์น้ำมัน ก๊าซหุงต้ม เคยมีระบบ “สองราคา”: สำหรับหุงต้ม และสำหรับรถยนต์ แต่มีปัญหาลักลอบถ่ายโอนซึ่งอันตราย มีแผนลอยตัวราคาเป็นขั้นตอน แต่ยังไม่เริ่ม จึงทำให้ผู้ใช้ LPG จ่ายราคาต่ำกว่าราคาโลกมาก บางส่วนถูกลักลอบออกขายในประเทศเพื่อนบ้าน 36

ราคา LPG ถูกควบคุมต่ำกว่าราคาตลาดโลก และต่ำกว่าประเทศอื่นๆ ในภูมิภาค LPG (CP) /ราคา ณ โรงกลั่น US$/Ton ราคาขายปลีก LPG (บาท/กก.) 18.13 ราคาขายปลีก LPG, บาท/กก. 851 ณ วันที่ 27 ก.พ. 51 หน่วย : บาท/กก. LPG CP New Ex-Ref 332 + Export Surcharge ลาว กัมพูชา เวียดนาม ฟิลิปปินส์ ราคา ณ โรงกลั่น ควบคุมโดยรัฐ มาเลเซีย ไทย CP-16 เพดาน 315 US$/Ton หมายเหตุ : ราคาขายปลีก = 18.13 บาท/กก. (มี.ค.-ก.ค. 51)

การกำหนดราคา ผลิตภัณฑ์น้ำมัน (ต่อ)

การกำหนดราคา ผลิตภัณฑ์น้ำมัน (ต่อ)

Presentation Transcript