Omega-3- en -6-vetzuren bij de behandeling van kinderen en jongeren met ADHD

1. Omega-3- en -6-vetzuren bij de behandeling van kinderen en jongeren met ADHD Jonas Deldaele

2. Inhoud • Achtergrond • Methode • Resultaten • Omega-3- en -6-vetzuren en de ontwikkeling van de hersenen • Tekort aan essentiële vetzuren bij kinderen met ADHD • Werkingsmodellen voor omega-3- en -6-vetzuren bij ADHD • Neurotransmittermodel • Model op basis van klinische symptomen bij ADHD • Voedingssupplementen als behandeling van ADHD • Conclusie

3. Achtergrond Huidige medicamenteuze therapie = gebruik van psychostimulantiaResultaat: ¾ van kinderen met ADHD met deze medicatie vertoont verbetering op gedragskenmerken Alternatieve behandelvorm = rol van voeding in etiologie en behandeling Omega-3- en -6-vetzuren of meervoudig onverzadigde langeketenvetzuren spelen belangerijke funtionele en stucturele rol in de hersenen

4. Methode Zoektocht naar artikelen in Medline-database: • Zoektermen • Fatty acids • Omega-3 and omega-6 fatty acids • Attention-dificit hyperactivity disorder • Enkel engelstalige artikelen • geselecteerd op basis van relevantie

5. Resultaten: Inhoud • Omega-3- en -6-vetzuren en de ontwikkeling van de hersenen • Tekort aan essentiële vetzuren bij kinderen met ADHD? • Werkingsmodellen voor omega-3- en -6-vetzuren bij ADHD • Neurotransmittermodel • Model op basis van klinische symptomen bij ADHD • Voedingssupplementen als behandeling van ADHD (onderzoeksresultaten)

6. Resultaten:Omega-3- en -6-vetzuren en de ontwikkeling van de hersenen

7. Resultaten:Omega-3- en -6-vetzuren en de ontwikkeling van de hersenen • Essentiële vetzuren • Hieruit worden meevoudig onverzadigde langeketenvetzuren aangemaakt in het lichaam • Vier meervoudig onverzadigde langeketenvetzuren belangerijke functionele en structurele rol in hersenen: Omega-6-vetzuren • Dihomogammalinoleenzuur (DGLA) • Arachidonzuur (AA) Omega-3-vetzuren • Eicosapentaeenzuur (EPA) • Docosahexaeenzuur (DHA) AA en DHA zijn belangrijk voor de structuur van neuronale celmembranen.DGLA en EPA hebben vooral een functionele rol als voorlopers van eicosanoïde hormonen zoals prostanoïden en leukotriënen. • Dierenstudies • Studies tonen aan dat neuronale intefriteit en functioneren permantent onderbroken kan worden door tekort aan langeketenvetzuren Voor extra uitleg klik op de woorden

8. Resultaten:Tekort aan essentiële vetzuren bij kinderen met ADHD? • Wetenschappelijke onderzoeken kinderen met ADHD vs controle groep: • Colquhoun en Bunday (1981): • Resultaat = Symptomen bij kinderen met ADHD toegeschreven aan een definciëntie van vrije vetzuren, sterk dorstgevoel, polyurie, droge huid en droog haar • Mitchell (1987): • Resultaat = significant lager niveau docosahexaeenzuur, dihomogammalinoleenzuur en arachidon zuur bij kinderen met ADHD • Stevens ( 1995): • Resultaat = hoeveelheid vrije vetzuren in lipiden van plasma en rode bloedcellen significant lager bij kindereen met ADHD • Antalis (2006): • Resultaat = significant lagere concentratie omega-3-vetzuren in plasma en rode bloedcellen bij kinderen met ADHD • Andere recente studie bij Frans-Canadese populatie: • Resultaat = geen tekorten

9. Resultaten:Tekort aan essentiële vetzuren bij kinderen met ADHD? • Hypothesen over mogelijk tekort aan vrije vetzuren bij kinderen met ADHD • Een tekort aan vrije vetzuren in hun dieet • Een probleem met omzetting van essentiële vetzuren naar meervoudig onverzadigde vetzuren • Verhoogd metabolisme van vrije vetzuren dood non-enzymatische mechanismen zoals verhoogde oxidatieve belasting door een overproductie van vrije radicalen

10. Resultaten:Werkingsmodellen voor omega-3- en -6-vetzuren bij ADHD Model op basis van klinische symptomen bij ADHD Wetenschappelijk onderzoek:Richardson en Puri Toeschrijven van verhoogd voorkomen van slaapproblemen aan een tekort aan meervoudig onverzadigde langeketenvetzuren Koppelen van chronischegezondheidsproblemenaanrol van meervoudigonverzadigdelangeketenvetzuren in immuniteit Neurotransmittermodel wetenschappelijk onderzoek:Kallsbeek (1988) Verbanden zoeken tussen deficiënties van eesentiëlen vetzurenen dopaminemetabolisme-> dierexperimentele vaststelling: deficiënties van DHA gedurende perinatale periode samen voorkomen met significante tekorten in dopamineconcentraties in de frontale cortexDelion (1994)Chronischedeficiëntie van meervoudigonverzadigdelangeketenvetzurensamenkomt met verminderdendogeen dopamine en verminderde D₂ -receptorbinding in de frontale cortex. Richardson en puri (2000)Omega-3- en -6-vetzuren spelen rol in neuronale celmembranen en dus ook in het faciliteren van transmissie van signalen tussen neuronale cellen

11. Resultaten:Voedingssupplementen als behandeling van ADHD (onderzoeksresultaten) • Wetenschappelijk onderzoek: Aman (1987) - effect van Efamol Resultaat = Geen verbeteringen Arnold (1989) - effect van placebo, dexamfetamine en EfamolResultaat = Efamol niet effectief is Voigt (2001) - effect van docosahecaeenzuur gedurende 4 maandenResultaat = Geen vermindering van de symptomen van ADHD Richardson en Puri (2002) - effect van meervoudig onverzadigde langeketenvetzurenResultaat = Verminderde aandachts- en concentratieproblemen bij kinderen met leerstoornissen • Richardson en Montgomery (2005) - effect omega-3- en -6-vetzurenResultaat = Omega-3- en -6-vetzuren nieteffectiefvoormotorischevaardigheden maar welsignificanteverbeteringenvoor ADHD-gerelateerdesymptomen • Sinn en Bryan (2007) - effect van meervoudig onverzadigde langeketenvetzurenResultaat = significtante verbetering bij concentratieproblemen en hyperactiviteit • Sorgi (2007) - effect hoge dosis EPA en DHA Resultaat = verbeteringen in ADHD-gerelateerde sympromen • Johnson (2009) - effect omega-3- en -6-vetzurenResultaat = verbetering in ADHD-kernsymptomen

12. Conclusie Aanwijzingen voor een theoretische rationale voor een mogelijke werkzaamheid van ADHD maar er loop nog steeds onderzoek naar. Wordt voorlopig niet voldaan aan de criteria om deze behandeling als evidence-based te kunnen aanraden