เครื่องสำอาง

1. เครื่องสำอาง จัดทำโดย นางสาวพรนภา จักสาน นางสาวเบญจวรรณ ดำแดงดี นางสาวสุพัดชา ชูไว นายเกรียงไกร คำประเสริฐ ระดับชั้น ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง ปีที่ 1 เสนอ คุณกรวิชญ์ คำมา วิทยาลัยการอาชีพเชียงคำ

2. ประวัติเครื่องสำอาง การใช้เครื่องสำอางจัดเป็นศิลปะอย่างหนึ่งที่มีมาแต่สมัยโบราณ มีการค้นพบว่า มีการใช้เครื่องสำอางมาตั้งแต่สมัยอียิปต์โบราณจีนอินเดียและต่อมาจนถึงปัจจุบัน โดยชาวกรีกเป็นชาติแรกที่มีการแยกการแพทย์และเครื่องสำอางออกจากกิจการทางศาสนา และยังถือว่าการใช้เครื่องสำอางเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องปฏิบัติต่อร่างกายให้ถูกต้องสม่ำเสมอจนเป็นกิจวัตรประจำวัน

3. ศิลปะการใช้เครื่องสำอางและเครื่องหอมได้ถึงขีดสุดในระหว่าง 2 ศตวรรษแรกแห่งจักรวรรดิโรมัน แล้วค่อยๆ เสื่อมลง และเมื่อจักรวรรดิโรมันตะวันตกล่มสลายลงในคริสต์ศตวรรษที่ 5 ศิลปะการใช้เครื่องสำอางจึงแพร่หลายเข้าสู่ทวีปยุโรป นอกจากนี้ ชาวอาหรับก็เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดความเจริญก้าวหน้าในการผลิตเครื่องสำอาง โดยได้มีการดัดแปลง แก้ไขส่วนผสมต่างๆ เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางที่มีคุณภาพดีขึ้น เช่น การใช้กรรมวิธีการกลั่นเพื่อให้มีความบริสุทธิ์สูง การใช้แอลกอฮอล์เป็นตัวทำละลาย เป็นต้น

4. เมื่อศิลปะการใช้เครื่องสำอางได้แพร่หลายเข้าสู่ในประเทศฝรั่งเศสมากขึ้น เจ้าหน้าที่ชาวฝรั่งเศสได้พยายามเสนอให้มีการแยกกิจการด้านเครื่องสำอางไว้เฉพาะ โดยให้แยกออกจากกิจการด้านการแพทย์ เนื่องจากกิจการด้านการแพทย์และเครื่องสำอางต้องอยู่ในการควบคุมของกฎหมายในระหว่างปีค.ศ. 1400 – ค.ศ. 1500และความพยายามก็ประสบความสำเร็จในปีค.ศ. 1600

5. ประเภทของเครื่องสำอางเครื่องสำอางสามารถแบ่งได้เป็นหลายประเภท แต่โดยทั่วไปมักจะแบ่งเป็นประเภทใหญ่ๆ ได้ 2 ประเภท คือ

6. เครื่องสำอางประเภทนี้ ใช้สำหรับการทำความสะอาดผิวหนัง หรือใช้เพื่อป้องกันผิว หนังไม่ให้เกิดอันตรายจาสิ่งแวดล้อม เครื่องสำอางประเภทนี้ได้แก่ สบู่ แชมพู ครีมล้างหน้า ครีมกันผิวแตก น้ำยาช่วยกระชับผิวให้ตึง เป็นต้น เครื่องสำอางที่ไม่ได้ใช้แต่งสีของผิว

7. เครื่องสำอางประเภทนี้ ใช้สำหรับการแต่งสีของผิวให้มีสีสวยขึ้นจากผิวธรรม ชาติที่เป็นอยู่ เช่น แป้งแต่งผิวหน้า ลิปสติก รู้ช เป็นต้น เครื่องสำอางตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมเครื่องสำอาง กระทรวงอุตสาหกรรม ที่ มอก.152-2518 จะสามารถแบ่งเครื่องสำอางได้เป็น 6ประเภทดังนี้ เครื่องสำอางที่ใช้แต่งสีผิว

8. 1เครื่องสำอางสำหรับผม (Hair cosmetics) -แชมพู (shampoos) -น้ำยาโกรกผม (hair rinses) -น้ำยาจับลอนผม (wave sets) -น้ำยาดัดผม (hair permanent waving) -สิ่งปรุงเพื่อใช้กำจัดรังแค (antidandruff) -สิ่งปรุงแต่งสีของเส้นผมและขน (hair colouring) -สิ่งปรุงปรับสภาพเส้นผม (hair conditioners) -สิ่งปรุงแต่งทรงผม (hair dressing or hair grooming)

9. 2.เครื่องสำอางแอโรซอล(aerosol cosmetics)3.เครื่องสำอางสำหรับใบหน้า (face cosmetics) -ครีมและโลชั่นล้างหน้า (cleansing cream and lotions) -สิ่งปรุงสมานผิวและสิ่งปรุงทำให้ผิวสดชื่น (astringent preparations and skin fresheners) 

10. -สิ่งปรุงรองพื้น (foundation preparations) -สิ่งปรุงผัดหน้า (face powders) -สิ่งปรุงแต่งตา (eye make-up preparations) -รู้ช (rouges) -ลิปสติก (lipsticks) -อิโมลเลียนต์ (emollients)

11. 4.เครื่องสำอางสำหรับลำตัว (body cosmetics) -ครีมและโลชั่นทาผิว (emollient creams and lotions) -ครีมและโลชั่นทามือและทาตัว (hand, body creams and lotions) -สิ่งปรุงป้องกันแดดและแต่งให้ผิวคล้ำ (sun tan preparations) -น้ำยาทาและล้างเล็บ (nail lacquers and removers) -สิ่งปรุงระงับเหงื่อและกลิ่นตัว (antiperspirants and deodorants)

12. 5.เครื่องหอม (fragrances) -น้ำหอม (alcoholic fragrances) -ครีมหอมและเครื่องหอมชนิดแข็ง (emulsified and solid fragrances)6.เบ็ดเตล็ด (miscellaneous cosmetics) -สิ่งปรุงสำหรับการโกน (shaving preparations) -สบู่สำหรับการโกน (shaving soaps) -ครีมสำหรับการโกน (shaving creams) 

13. -สิ่งปรุงสำหรับใช้ก่อนการโกน (pre-shave preparations) -สิ่งปรุงสำหรับใช้หลังการโกน (after-shave preparations) -สิ่งปรุงที่ทำให้สีผิวจางและฟอกสีผิว (skin lighteners and bleaching preparations) -สิ่งปรุงผสมน้ำอาบ (bath preparations) -ฝุ่นโรยตัว (dusting powders) -สิ่งปรุงทำให้ขนร่วง (depilatories)

14. เครื่องสำอางที่พบในท้องตลาดอาจจะแบ่งออกเป็น 10 ประเภท ดังนี้1.เครื่องสำอางสำหรับผิวหนัง ได้แก่-ครีมทาผิว-ผลิตภัณฑ์ขจัดสิว-ผลิตภัณฑ์ขจัดสีผิวและขจัดฝ้า-ผลิตภัณฑ์ระงับเหงื่อและขจัดกลิ่นตัว-ผลิตภัณฑ์ป้องกันแสงแดด-ผลิตภัณฑ์ป้องกันแมลงกัดต่อย

15. 2.เครื่องสำอางสำหรับผมและขน ได้แก่-แชมพูและครีมนวดผม-ผลิตภัณฑ์ตกแต่งผม-ผลิตภัณฑ์สำหรับโกนหนวดและกำจัดขน3.เครื่องสำอางสำหรับแต่งตาและคิ้ว4.เครื่องสำอางสำหรับแต่งใบหน้า-ผลิตภัณฑ์พอกและลอกหน้า-ผลิตภัณฑ์กลบเกลื่อน-ผลิตภัณฑ์รองพื้นแต่งหน้า-แป้งผัดหน้าและแป้งโรยตัว

16. 5.เครื่องสำอางสำหรับแต่งแก้ม6.เครื่องสำอางสำหรับแต่งปาก7.เครื่องสำอางสำหรับทำความสะอาดผิวปาก และฟัน-ครีมล้างหน้าและครีมล้างมือ-ยาสีฟันและน้ำยาบ้วนปาก8.เครื่องสำอางสำหรับเล็บ9.เครื่องสำอางสำหรับเด็ก10.ผลิตภัณฑ์น้ำหอม

17. คุณลักษณะเครื่องสำอางในการผลิตเครื่องสำอาง มีลักษณะการเตรียมหรือการผลิตเหมือนกับการเตรียมหรือการผสมยา แต่ในกรณีของการเตรียมเครื่องสำอางจะมีลักษณะที่เฉพาะเด่นชัดที่แตกต่างจากการผลิตยาอยู่ 3 ประการ คือ

18. 1.เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีกลิ่นหอมชวนดม2.มีลักษณะสวยงาม ทั้งลักษณะของผลิตภัณฑ์ รวมถึงการบรรจุหีบห่อ3.ใช้งานได้ง่าย สะดวกต่อการพกพา เครื่องสำอางโดยทั่วไป จะต้องบอกคุณลักษณะของเครื่องสำอางนั้นๆ ไว้ ตามมาตร ฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (มอก.) เช่น ส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์ วิธีใช้ ข้อควรระวัง ภาชนะและการบรรจุ รวมถึงการทดสอบ การตรวจหาปริมาณ และการวิเคราะห์ต่างๆ

19. ประโยชน์ของเครื่องสำอาง1.ช่วยตกแต่งให้ผิวดูเนียนและผุดผ่องขึ้น เช่น แป้งแต่งหน้า ดินสอเขียนคิ้ว ครีมต่างๆ2.ช่วยทำความสะอาดรักษาอนามัยและสุขภาพผิวของปากและฟัน เช่น สบู่และยาสีฟัน3.ช่วยกลบเกลื่อนให้แลดูเป็นธรรมชาติ เช่น กลบฝ้าและไฝต่างๆ4.ช่วยตกแต่งทรงผมให้อยู่ทรง และสวยงามตามที่ต้องการ5.ช่วยทำให้สบายผิว แก้ความอับชื้น เช่น แป้งฝุ่นโรยตัว6.ทำให้จิตใจสดชื่น รู้สึกผ่อนคลาย เนื่องจากกลิ่นหอมของเครื่องสำอาง

20. คำจำกัดความของเครื่องสำอางคำจำกัดความของเครื่องสำอาง มีมากมายหลายแบบ ขึ้นอยู่กับผู้ให้ความหมายว่ามีความต้องการสื่อหรือมีวัตถุประสงค์อย่างไร โดยมีหลักการและพื้นฐานในการให้คำจำกัดความดังต่อไปนี้

21. หนังสือมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (มอก.152-2518) มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมเครื่องสำอาง ได้ให้คำจำกัดความเครื่องสำอางว่า เครื่องสำอางหมายถึง :-ผลิตภัณฑ์สิ่งปรุงเพื่อใช้บนผิวหนังหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายมนุษย์ โดยถู ทา พ่น หรือ โรย เป็นต้น เช่นในการทำความสะอาดป้องกัน แต่งเสริมเพื่อความงาม หรือเปลี่ยนแปลงรูปลักษณะ-สิ่งใดๆ ที่ใช้เป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์สิ่งปรุงที่กล่าวมาแล้วข้างต้น

22. หนังสือพิมพ์เภสัชกรรม สมัยสยาม ปีที่สิบห้า เล่มสาม พฤษภาคม ถึง มิถุนายน พ.ศ.2505 ได้ให้คำจำกัดความว่า เครื่องสำอาง คือผลิตภัณฑ์ทุกอย่างที่มีความตั้งใจหรือจงใจผลิตขึ้นมาสำหรับใช้กับบุคคลใดโดย ตรง เพื่อความมุ่งหมายในการทำความสะอาด หรือการทำให้เกิดความสวยงามโดยเฉพาะ ภายใต้กฎหมายควบคุมอาหาร ยา และเครื่องสำอางของสหรัฐอเมริกา ความหมายรวมไปถึง ยาและสารต่างๆ ที่ใช้ในการผลิตภัณฑ์เหล่านี้ด้วย ซึ่งจะต้องถูกควบคุมตามกฎหมาย และในด้านปฏิบัติการหรือเทคนิคต่างๆ ที่จะใช้ในการผลิตเครื่องสำอาง รวมทั้งวิธีรักษาและเครื่องมือเครื่องใช้สำหรับการทำความสะอาดร่างกายและการทำให้เกิดความสวยงามที่ใช้ในร้านเสริมสวยด้วย

23. พระราชบัญญัติ เครื่องสำอาง พ.ศ.2517 เครื่องสำอางหมายถึงวัตถุที่มุ่งหมายสำหรับใช้ ทา ถู นวด โรย พ่น หยอด ใส่ อบ หรือด้วยอื่นใด ต่อส่วนหนึ่งส่วนใดของร่างกายเพื่อความสะอาด ความสวยงาม หรือส่งเสริมให้เกิดความสวยงาม ตลอดจนเครื่องประทินผิวต่างๆ ด้วยวัตถุที่มุ่งหมายสำหรับใช้เป็นส่วนผสมในการผลิตเครื่องสำอางโดยเฉพาะ หรือวัตถุอื่นที่กำหนดโดยกฎกระทรวงให้เป็นเครื่องสำอาง

24. พฤติกรรมของผู้บริโภคในปัจจุบันหันมาให้ความสำคัญต่อเครื่องสำอางเพิ่มมากขึ้นจนกลายเป็นส่วนสำคัญในชีวิตประจำวันสำหรับผู้บริโภคทุกเพศ ทุกวัยไม่เฉพาะแต่กลุ่มผู้หญิงเท่านั้น แต่ยังรวมถึงลูกค้าที่เป็นผู้ชายซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายใหม่ และนับวันจะก้าวมามีบทบาท

25. มากขึ้นตามลำดับ ผลิตภัณฑ์ที่มีแนวโน้มอิ่มตัวได้แก่ แชมพู ครีมนวดผม และสบู่ก้อน ส่วนผลิตภัณฑ์ที่มีแนวโน้มค่อนข้างดี คือ พวกครีมกันแดด ครีมต่อต้านริ้วรอย รวมถึงผลิตภัณฑ์ที่ทำให้ผิวขาว ซึ่งผลิตภัณฑ์ดังกล่าวถือได้ว่าอยู่ในกลุ่มเวชสำอาง

26. ส่วนประกอบดังรายละเอียดที่จะกล่าวต่อไปเวชสำอางที่จัดเป็นเครื่องสำอาง- ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ป้องกันฟันผุ- ผลิตภัณฑ์ป้องกันอันตรายจากแสงแดด- ผลิตภัณฑ์ขจัดรังแค- ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นกาย (antiperspirant)

27. เวชสำอางที่ไม่อาจจัดเป็นเครื่องสำอาง- แสดงสรรพคุณทางยา เช่น แก้คัน บรรเทาอาการผื่นแพ้ ผิวอักเสบ ขจัดสิว ทำให้ผิวขาว เสริมทรวงอก ยับยั้งผมร่วง สร้างเส้นผมใหม่- ผสมสารห้ามใช้ในเครื่องสำอาง เช่น corticosteroid, antibiotics, retinoic acid hydroquinone, hormones, minoxidil

28. เวชสำอางที่จัดเป็นยา- แก้คัน ผื่นแพ้ ผิวหนังอักเสบ- มีส่วนผสมของ corticosteroid, antibiotics- ผลิตภัณฑ์สำหรับสิวที่มีส่วนผสมของantibiotics, retinoic acid, benzoyl peroxide- ผลิตภัณฑ์สำหรับฝ้าที่มีส่วนผสมของ hydroquinone, azelaic acid- ผลิตภัณฑ์เสริมทรวงอก- ผลิตภัณฑ์ปรับเปลี่ยนสีผิว ผลิตภัณฑ์ในช่องปาก เช่น ระงับเชื้อ แก้ปวดฟัน รำมะนาด

29. คำถามท้ายเรื่อง • มีการใช้เครื่องสำอางมาตั้งแต่สมัยใด • อียิปต์โบราณ จีน อินเดีย • เกาหลี ญี่ปุ่น สิงคโปร์ • มาเลเซีย เวียดนาม • ถูกทุกข้อ

30. 2. เมื่อศิลปะการใช้เครื่องสำอางได้แพร่หลายมากขึ้น และได้เข้าสู่ในประเทศใด • เกาหลี • ญี่ปุ่น • ฝรั่งเศส • อินเดีย

31. 3. เครื่องสำอางสำหรับลำตัว (body cosmetics) มีกี่ประเภท • 2 ประเภท • 3 ประเภท • 4 ประเภท • 5 ประเภท

32. 4. เครื่องสำอาง ใช้สำหรับการทำความสะอาดผิวหนัง หรือใช้เพื่อป้องกันผิวได้แก่ประเภทใด • สบู่ แชมพู ครีมล้างหน้า ครีมกันผิวแตก น้ำยาช่วยกระชับผิวให้ตึง • แป้งแต่งหน้า ดินสอเขียนคิ้ว ครีมต่างๆ • แชมพูและครีมนวดผม • ถูกทั้ง ข และ ค

33. 5. เครื่องสำอางต้องอยู่ในการควบคุมของกฎหมายในระหว่างปี ค.ศ. ใด • ค.ศ. 1200 - ค.ศ. 1400 • ค.ศ. 1400 - ค.ศ. 1500 • ค.ศ. 1500 - ค.ศ. 1600 • ค.ศ. 1600 - ค.ศ. 1800

34. 6.

35. จบการนำเสนอ