آشنایی با خلاصة الاقوال علامه حلّی

2. آشنایی با خلاصة الاقوال علامه حلّی

3. تألیفات رجالی

4. خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال ایضاح الاشتباه فی اسماء الرواة کشف المقال فی معرفة الرجال

5. نام کتاب:خلاصة الأقوال في معرفة الرجال تاریخ تالیف: علامه حلى چنان كه در صفحه 95 كتاب خويش در شرح حال سيد مرتضى علم الهدى ذكر كرده كتاب خويش را در سال 693 هجرى تأليف نموده است. نام اختصاری:صه

6. خصوصیات ساختاری

7. كتاب خلاصة الأقوال به دو قسمت تقسيم شده: قسمت اول : القِسمُ الاول فی مَن اعتَمِدُ عَلیه قسمت دوم: القِسمُ الثانی فی ذِکرِ الضُعَفاءِ وَ مَن اَرُدُّ قولَه و اَقِفُ فیه

8. قسمت اول: شامل كسانى است كه به آنها اعتماد مى‌شود و روايت آنها مقبول است. قسمت دوم: كسانى كه در مورد روايت آنها توقف مى‌شود و به جهت عدم اعتماد، قول آنها مقبول نيست. اسماء روات نيز بر اساس حروف الفباء تنظيم شده و براى هر نام يك باب در نظر گرفته شده و تمام رواتى كه همنام هستند يكجا آمده‌اند تا اشتراك اسامى از هم تمييز داده شود.

9. کسانی که به کنیه شناخته شده اند مشخص کردن مراد از ابی جعفر در روایات سعد بن عبد الله و مراد از ابی قاسم در روایت حسن بن محبوب از او مشخص کردن مراد از عده در اسناد کلینی در کتاب کافی استثنای رجال نوادر الحکمه از سوی محمد بن حسن بن علی بن قمی فواید رجالی تاریخ امام مهدی (عج) و وکلای چهار گانه ایشان نام مذمومین در کتاب الغیبه شیخ طوسی نام چند نفر از کسانی که برای ایشان توقیع صادر شده،در کتاب الغیبه طوسی بررسی طرق شیخ طوسی در مشیخه تهذیب الاحکام و الاستبصار وطرق صدوق در کتاب من لایحضر الفقیه تعیین مراد از حماد که ابراهیم بن هاشم از او نقل کرده است ﺑﺮﺧﯽ ﻃﺮﻕ ﺻﺤﯿﺢ علامه ﺣﻠﯽ ﺑﻪ ﺗألیفات ﺷﯿﺦ ﻃﻮﺳﯽ، ﺻﺪﻭﻕ ﻭ ﮐﺸﯽ

10. خصوصیات محتوایی

11. ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﯽ ﺩﺭ ﺗﻮﺛﯿﻘﺎﺕ ﻭ ﺗﻀﻌﯿﻔﺎﺕ، ﻣﺒﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ داشته است. این مبانی را می توان در موارد زیر ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮﺩ: ۱. اعتماد بر توثیق و تضعیفهای ﺭﺳﯿﺪﻩ از پیشینیان. 2.ﻭﮐﺎﻟﺖ از امام معصوم، ﻣﻼﺯﻡ ﺑﺎ عدالت دانسته شده است. 3.ﺗﺮﺣﻢ ﯾﮑﯽ از معصومان بر شخصی نشانه وثاقت است. ۴. ﮐﺜﺮﺕ روایت از مشایخ حدیث از راوی، ﻧﺸﺎﻧﮥ ﻭﺛﺎﻗﺖاو است. ۵. ﺷﻬﺎﺩﺕ راوی به همراه یکی از ائمه و یا حضور او با ایشان در جنگها نشانه وثاقت راوی است.

12. ۶. ﻭﺟﻮﺩ ﻓﻀﺎﯾﻞ ﺩﺭ ﺷﺨﺺ راوی ﻧﺸﺎﻧﮥ ﻭﺛﺎﻗﺖ او است. ۷. ﻧﻘﻞ روایات مدح راوی از سوی ﻣﺸﺎﯾﺦ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺭﺟﺎﻟﯽ ﻧﺸﺎﻧﮥ ﻭﺛﺎﻗﺖ راوی است. ۸. اصالة العداله ۹. ﻫﺮ ﮐﺲ از فرقه امامیه نباشد، ﻗﺎﺑﻞ اعتماد نیست.

13. ویژگیها ‌

14. 1.رجال علامه حلى مرجعى بسيار معتبر براى شناختن روات شيعه است و وثاقت و ضعف راويان را خيلى واضح و بدون ابهام بيان كرده است. 2.علامه كتاب خويش را به ابواب گوناگون تقسيم نموده و در هر باب يك نام را ذكر كرده و به دنبال آن اشتراكات آن را روشن نموده.

15. 3.علامه در بسيارى موارد نظر ديگر علماى رجال را نيز نقل كرده; امّا در پايان نظر خودش را در تأييد يا رد نظر آنان آورده است. 4.نحوۀ تلفظ و نوشتن صحيح اسامى رواتى كه ممكن است اشتباه خوانده شوند را تذكر داده است. 5.در اين كتاب به نوعى طبقه روات روشن شده و امامانى كه هر راوى از آنها روايت نقل كرده نيز مشخص شده‌اند.

16. ارزش و اعتبار

17. 1.مؤلف كتاب شخصيتى چون علامه حلى است با بيش از 100 تأليف در رشته‌هاى گوناگون و از حديث علم و تقوا زبانزد همگان است، آنچنان كه قبل از بلوغ به مقام رفيع اجتهاد نايل گشته بود. 2.علامه بسيارى از مطالب خود را از كتبى نقل كرده كه آن كتب به دست ما نرسيده و تنها راه اطلاع از مضمون آنها مراجعه به كتبى نظير« خلاصة الأقوال» است.

18. 3.نسبت به مطالب نقل شده از كتبى كه نسخه آنها موجود است به عنوان نسخه‌اى قديمى و معتبر است كه صحت نسخه‌هاى ديگر كتب را تأييد مى‌كند. 4.نسخه‌هاى مربوط به زمان مؤلف موجود است كه از نظر صحت انتساب و مطالب موجود در كتاب هيچ شك و شبهه‌اى باقى نمى‌گذارد.

19. بررسی سندی

20. أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا رَفَعَهُ إِلَى أَبِي عَبْدِاللَّهِ (ع) قَال‏: قُلْتُ لَهُ مَا الْعَقْلُ قَالَ مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ وَ اكْتُسِبَ بِهِ الْجِنَانُ قَالَ قُلْتُ فَالَّذِي‏ كَانَ فِي مُعَاوِيَةَ فَقَالَ تِلْكَ النَّكْرَاءُ تِلْكَ الشَّيْطَنَةُ وَ هِيَ شَبِيهَةٌ بِالْعَقْلِ وَ لَيْسَتْ بِالْعَقْلِ.

21. أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيس:‏ کان ثقة فی اصحابنا، فقیهاً کثیر الحدیث صحیح الروایه مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّار: قمی،من اصحاب ابی الحسن الثالث الهادی(علیه السلام)، ثقة. کافی،جلد1،صفحه:11